Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 7 maja 2002 r.
III SZ 11/01
Niedopuszczalne jest wniesienie kasacji od orzeczenia Odwoławczego
Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów w imieniu Prokuratora Generalnego
przez Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego.
Przewodniczący SSN Feliks Tarnowski, Sędziowie SN: Jerzy Kwaśniewski
(sprawozdawca), Andrzej Wróbel.
Sąd Najwyższy, przy udziale Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Gene-
ralnego Piotra Frankowskiego, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 maja 2002 r.
sprawy Edwarda B. na skutek kasacji Prokuratora Generalnego oraz kasacji obwi-
nionego od orzeczenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego dla Prokuratorów w
Warszawie z dnia 5 kwietnia 2001 r. [...]
1) o d d a l i ł kasację obwinionego Edwarda B,
2) pozostawił bez rozpoznania kasację Prokuratora Generalnego,
3) kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążył Skarb Państwa.
U z a s a d n i e n i e
Orzekający w pierwszej instancji Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy
Prokuratorze Generalnym, orzeczeniem z dnia 18 października 2000 r. uznał
Edwarda B., będącego prokuratorem Prokuratury Rejonowej w G., winnym popełnie-
nia zarzuconego mu przewinienia, to jest, że w dniu 15 czerwca 2000 r. w godzinach
południowych w siedzibie Prokuratury Rejonowej w G. wykonywał obowiązki proku-
ratora znajdując się w stanie nietrzeźwości (3,53 promille alkoholu w wydychanym
powietrzu), czym uchybił godności urzędu prokuratorskiego (art. 66 ust. 1 ustawy z
dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze - jednolity tekst: Dz.U. z 1994 r. Nr 19, poz.
70 ze zm.) i za to na podstawie art. 67 ust. 1 pkt 4 ustawy o prokuraturze wymierzył
mu karę dyscyplinarną przeniesienia na inne miejsce służbowe w okręgu Prokuratora
Apelacyjnego w P.
2
Po rozpoznaniu odwołań wniesionych przez obwinionego i Rzecznika Dyscy-
plinarnego Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny dla Prokuratorów przy Prokuratorze Ge-
neralnym orzeczeniem z dnia 5 kwietnia 2001 r. utrzymał w mocy zaskarżone orze-
czenie z tym jednak, że orzeczoną karę przeniesienia na inne miejsce służbowe
określił bez wskazanego w zaskarżonym orzeczeniu okręgu Prokuratora Apelacyj-
nego w P.
Od powyższego orzeczenia Odwoławczego Sądu Dyscyplinarnego kasację do
Sądu Najwyższego wniósł obwiniony oraz w imieniu Prokuratora Generalnego
Rzecznik Dyscyplinarny Prokuratora Generalnego.
Obwiniony zaskarżył wyłącznie orzeczenie w jego części dotyczącej wymie-
rzonej kary i w tym zakresie, wskazując zarzut rażącej niewspółmierności kary, do-
magał się zmiany zaskarżonego orzeczenia przez wymierzenie kary nagany, ewen-
tualnie - jak to określił w piśmie procesowym - uchylenia zaskarżonego wyroku i
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu kasacji obwiniony
wskazał na swą skruchę oraz że podjął działania „zmierzające do wyeliminowania z
mojego życia przyczyny, która miała wpływ na te zdarzenia”. Wyraził także przeko-
nanie, iż Sąd Najwyższy nie podzieli argumentów, które zostały wyrażone w zdaniu
odrębnym, które do zaskarżonego orzeczenia złożył przewodniczący składu orzeka-
jącego, uznający wymierzoną obwinionemu karę za rażąco łagodną.
Jeżeli chodzi o drugą z wniesionych kasacji, to chociaż została ona wniesiona
jako ”kasacja Prokuratora Generalnego” - podpisana jest przez Rzecznika Dyscypli-
narnego Prokuratora Generalnego. Kasacja ta została skierowana przeciwko zaskar-
żonemu orzeczeniu w jego części dotyczącej kary, z tym że na niekorzyść obwinio-
nego. W tej kasacji podniesiono, że orzeczona kara jest rażąco łagodna w stosunku
do wysokiego stopnia szkodliwości deliktu dyscyplinarnego zarzuconego obwinione-
mu i na tej podstawie (art. 83 ust. 3 ustawy o prokuraturze) sformułowany został
wniosek o uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Odwoławczemu Sądowi dla Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z dwu przeciwstawnych sobie kasacji, które dotyczą orzeczonej wobec obwi-
nionego kary przeniesienia na inne miejsce służbowe, tylko kasacja obwinionego
podlegała merytorycznemu rozpoznaniu, natomiast kasacja wniesiona na niekorzyść
3
obwinionego okazała się niedopuszczalną. Ta ostatnia kasacja przedstawia się jako
kasacja Prokuratora Generalnego - tak została nazwana - i powołuje się na upraw-
nienie Prokuratora Generalnego określone w art. 83 ust. 2 i ust. 6 ustawy o proku-
raturze. Z powyższymi cechami kasacji, które miałyby wskazywać na wniesienie jej
przez Prokuratora Generalnego, pozostaje w sprzeczności podpisanie jej przez
Rzecznika Dyscyplinarnego Prokuratora Generalnego.
Stosownie do powołanego wyżej art. 83 ustawy o prokuraturze uprawnienie do
wniesienia kasacji od orzeczenia wydanego przez sąd dyscyplinarny w drugiej ins-
tancji przysługuje Prokuratorowi Generalnemu. Jest to kompetencja przyznana Pro-
kuratorowi Generalnemu, będącemu naczelnym organem prokuratury, organem wy-
raźnie wyodrębnionym w składzie Prokuratury zdefiniowanej w art. 1 ustawy o proku-
raturze. Według tego przepisu prokuraturę stanowią Prokurator Generalny oraz pod-
legli mu prokuratorzy powszechnych i wojskowych jednostek organizacyjnych proku-
ratury oraz prokuratorzy Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu. Jeżeli zatem ustawa w art. 83 ust. 2 i 3 uprawnienia
do wniesienia kasacji zastrzegła nie dla prokuratury, lecz dla jej naczelnego organu
(por. art. 1 ust. 2), to nie może budzić wątpliwości, że jest to wyłączna właściwość
tego organu, która nie może być przekazywana - w trybie zlecenia - innym organom
prokuratury, w szczególności podległym prokuratorom (por. art. 10 ust. 2 i ust. 3 oraz
art. 69 ustawy o Prokuraturze). Rzecznik Dyscyplinarny Prokuratora Generalnego,
będący prokuratorem Prokuratury Apelacyjnej, nie był uprawniony do wniesienia ka-
sacji ani w imieniu własnym, ani w imieniu Prokuratora Generalnego. Nie zachodziła
zatem potrzeba wyjaśnienia tego, czy Rzecznik Dyscyplinarny wnosząc rozpatrywa-
ną kasację opierał się na zleceniu Prokuratora Generalnego, skoro było ono niedo-
puszczalne. Rzecznik Dyscyplinarny nie należy bowiem do kręgu zastępców Proku-
ratora Generalnego, którzy w określonych okolicznościach uprawnieni są do „zastęp-
czego” wykonywania kompetencji zastrzeżonych przez ustawę dla Prokuratora Ge-
neralnego (por. art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o Prokuraturze). Trzeba też zauważyć, że
rozpatrywana kasacja nie była wadliwa pod względem wymagań formalnych, okre-
ślonych w art. 119 KPK, w szczególności zawierała datę i podpis składającego tę
kasację. Nie było więc dopuszczalne usunięcie wadliwości polegającej na wniesieniu
kasacji przez nieuprawniony do tego podmiot, w procedurze przewidzianej dla usu-
nięcia braków formalnych (por. art. 120 KPK), natomiast taka niedopuszczalna kasa-
cja musiała być pozostawiona bez rozpoznania stosownie do art. 531 § 1 KPK.
4
Jeżeli chodzi o kasację obwinionego, to w pierwszym rzędzie należy zauwa-
żyć, że w uzasadnieniu kasacji obwiniony - wbrew postawionemu przez siebie za-
rzutowi - powoływał się na uzasadnienie zaskarżonego orzeczenia jako odpowiednie
w przeciwieństwie do zdania odrębnego, które - zdaniem kasacji - opierało się na
niewłaściwej argumentacji. W istocie obwiniony nie wskazał powodów swej oceny, iż
wymierzona mu kara jest rażąco niewspółmiernie surowa (por. art. 83 ust. 3 ustawy o
prokuraturze). Brak jest podstaw do przyjęcia, iż w zaskarżonym orzeczeniu nie zo-
stała uwzględniona jakakolwiek okoliczność istotna z punktu widzenia wymiaru kary.
W szczególności Odwoławczy Sąd Dyscyplinarny w uzasadnieniu zaskarżonego
orzeczenia wyraźnie stwierdził, że tylko ze względu na okoliczności łagodzące, w tym
- oprócz tych, o których mowa w kasacji, dotychczasową niekaralność dyscyplinarną,
przyrzeczenie poprawy oraz podjęcie terapii odwykowej - uznał, że wymierzona kara
dyscyplinarna, pomimo cechującej obwinionego od wielu lat skłonności do nad-
używania alkoholu i pomimo poważnych skutków popełnionego czynu, narażającego
na szwank autorytet prokuratury, uzasadnia prognozę realizacji wychowawczych i
profilaktycznych funkcji kary.
Sąd Najwyższy uznając w tych okolicznościach kasację obwinionego za
oczywiście bezzasadną orzekł - zgodnie z art. 537 KPK - o jej oddaleniu.
========================================