Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego
z dnia 3 października 2002 r.
III SW 17/02
Gromadzenie przez partię polityczną środków funduszu wyborczego na
rachunku wspólnym z rachunkiem komitetu wyborczego tej partii jest narusze-
niem art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.).
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Krystyna Bednarczyk
(sprawozdawca), Beata Gudowska, Jerzy Kuźniar, Zbigniew Myszka, Herbert
Szurgacz, Andrzej Wasilewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 3 paździer-
nika 2002 r. sprawy ze skargi Polskiego Stronnictwa Ludowego na uchwałę Pań-
stwowej Komisji Wyborczej z dnia 29 lipca 2002 r. w przedmiocie odrzucenia spra-
wozdania finansowego
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 29 lipca 2002 r. Państwowa Komisja Wyborcza odrzuciła
sprawozdanie Polskiego Stronnictwa Ludowego o źródłach pozyskania środków fi-
nansowych, w tym kredytów bankowych i warunkach ich uzyskania przez Polskie
Stronnictwo Ludowe i Fundusz Wyborczy oraz o wydatkach poniesionych ze środ-
ków Funduszu Wyborczego w 2001 r. Podstawą odrzucenia sprawozdania było na-
ruszenie art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.), gdyż nie utworzono oddziel-
nego rachunku bankowego Funduszu Wyborczego. Został jedynie utworzony rachu-
nek Komitetu Wyborczego PSL. O utworzeniu Funduszu Wyborczego nie została
powiadomiona Państwowa Komisja Wyborcza, co narusza przepis art. 35 ust. 3
ustawy. Wpłaty od osób fizycznych wpływały bezpośrednio na rachunek Komitetu
2
Wyborczego, przy czym kwotę 1.428.242 zł stanowiły wpłaty gotówkowe, co jest
niedopuszczalne w świetle art. 36a ust. 3 ustawy.
Skargę z wnioskiem o uchylenie uchwały złożyło Polskie Stronnictwo Ludowe.
W skardze podniesiono zarzut wadliwości uzasadnienia uchwały, w której nie przyto-
czono ustaleń co do prawidłowości pozyskiwania i ponoszenia wydatków Funduszu
Wyborczego, ograniczając się do ustaleń zawartych w postanowieniu wydanym w
innej sprawie. Zarzuca się ponadto naruszenie art. 35 i 36 powołanej w uzasadnieniu
uchwały ustawy przez przyjęcie, że partia polityczna uczestnicząca w wyborach do
Sejmu i Senatu winna dysponować dwoma odrębnymi rachunkami bankowymi, to
jest rachunkiem środków Funduszu Wyborczego oraz rachunkiem komitetu wybor-
czego partii, który dysponuje środkami na tym rachunku i może wydatkować je na
wybory. Kolejny zarzut dotyczy niewyjaśnienia istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy
okoliczności i pominięcia dowodów zgłoszonych przez skarżącego. Ustalenie, że
Polskie Stronnictwo Ludowe nie posiadało Funduszu Wyborczego na oddzielnym
rachunku jest niezgodne z prawdą, gdyż umowę rachunku bankowego dla Funduszu
Wyborczego zawarto z Bankiem Gospodarki Żywnościowej S.A. w dniu 6 lipca 2001
r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Polskie Stronnictwo Ludowe nie przeczy faktowi, że partia ta utworzyła Komi-
tet Wyborczy, który prowadził kampanię wyborczą w wyborach do Sejmu i Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej w 2001 r. Przyznaje także fakt, że partia dysponowała fun-
duszem, nazwanym Funduszem Wyborczym, zgromadzonym na rachunku banko-
wym Banku Gospodarki Żywnościowej, z którego Komitet Wyborczy pokrywał wydat-
ki związane z prowadzoną kampanią wyborczą. Z treści skargi wynika, że skarżący
uważa taki stan rzeczy za zgodny z prawem, gdyż jego zdaniem nie musi być dwóch
odrębnych rachunków bankowych dla Funduszu Wyborczego i komitetu wyborczego,
Tymczasem w uchwale z dnia 23 kwietnia 2002 r., III SW ½, Sąd Najwyższy, odda-
lając skargę Polskiego Stronnictwa Ludowego na odrzucenie sprawozdania wy-
borczego, stwierdził sprzeczność z prawem tego rodzaju praktyki. Zdaniem Sądu
Najwyższego wymagane jest utworzenie dwóch oddzielnych rachunków bankowych -
jednego dla gromadzenia środków finansowych Funduszu Wyborczego partii, który
pozostając w jej dyspozycji, może być przeznaczony na różnego rodzaju wybory i
3
referenda, drugiego zaś dla komitetu wyborczego partii uczestniczącej w konkretnych
wyborach. Uznając naruszenie art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 12 kwietnia 2001 r. - Or-
dynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i Senatu Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz.U. Nr 46, poz. 499 ze zm.) Sąd Najwyższy zakwalifikował utworzony
przez partię polityczną rachunek bankowy jako rachunek komitetu wyborczego, na
który dokonywano wpłat i z którego finansowano wydatki na kampanię wyborczą w
2001 r., a nie rachunek Funduszu Wyborczego. Oceniając sprawozdanie dotyczące
finansowania Polskiego Stronnictwa Ludowego jako partii politycznej, Państwowa
Komisja Wyborcza nie miała podstaw aby uznać, że rachunek bankowy został utwo-
rzony dla Funduszu Wyborczego, jak wymaga tego przepis art. 36 ust. 3 ustawy o
partiach politycznych. Stanowi on, że środki finansowe Funduszu Wyborczego gro-
madzi się na oddzielnym rachunku bankowym. Gromadzenie przez partię polityczną
środków Funduszu Wyborczego na rachunku wspólnym z rachunkiem komitetu wy-
borczego tej partii jest naruszeniem tego przepisu. Naruszeniem przepisu art. 36 a
ust. 3 stanowiącego, że środki finansowe mogą być wpłacane na Fundusz Wyborczy
jedynie czekiem, przelewem lub kartą płatniczą, jest dokonywanie wpłat gotówko-
wych. Ustalenie Państwowej Komisji Wyborczej w tym przedmiocie nie jest w skar-
dze kwestionowane.
Zgodnie z art. 38a ustawy o partiach politycznych Państwowa Komisja Wybor-
cza odrzuca sprawozdanie w razie naruszenia przez partię polityczną przepisów
ustawy. Ponieważ stwierdzone zostało naruszenie wskazanych wyżej przepisów,
uchwała jest zgodna z prawem a skarga podlega oddaleniu na podstawie art. 34 ust.
3 w związku z art. 38d powołanej ustawy.
========================================

III SW 17/02

Powołane przepisy:

Korekty wprowadzone przez SAOS:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia