Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 197/02
POSTANOWIENIE
Dnia 12 lutego 2003 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Grzelka
SSN Marian Kocon
w sprawie z wniosku "E.-R." Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego
Spółki z o.o. w W.
przy uczestnictwie Z. L.
o ogłoszenie upadłości,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 lutego 2003 r.,
zażalenia uczestnika postępowania
na postanowienie Sądu Okręgowego w W.
z dnia 17 października 2002 r.,
odrzuca zażalenie i zasądza od uczestnika postępowania na
rzecz wnioskodawcy kwotę 375 (trzysta siedemdziesiąt pięć) zł
tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w W. postanowieniem z dnia 17 października 2002 r. odrzucił
zażalenie Z. L. na postanowienie Sądu Rejonowego o ogłoszeniu upadłości i
wyznaczeniu sędziego komisarza.
Na postanowienie z dnia 17 października 2002 r. Z. L. wniósł - za
pośrednictwem Sądu Okręgowego - zażalenie do Sądu Apelacyjnego, które
zarządzeniem przewodniczącego z dnia 25 listopada 2002 r. potraktowane zostało,
jako "zażalenie wniesione w trybie art. 39318
§ 1 i 2 k.p.c." i przedstawione zostało
Sądowi Najwyższemu do rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył co następuje:
Postanowienie z dnia 17 października 2002 r. ma charakter postanowienia,
o jakim mowa w art. 39318
§ 2 k.p.c. Na postanowienie takie przysługuje zażalenie
do Sądu Najwyższego, które składa się za pośrednictwem sądu, który wydał
zaskarżone postanowienie (art. 39318
§ 3 w zw. z art. 397 § 2 i art. 369 § 1 k.p.c.).
Skarżący, reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wprawdzie złożył
zażalenie za pośrednictwem właściwego sądu, ale skierował je do Sądu
Apelacyjnego, a więc sądu, który nie jest sądem właściwym do rozpoznania
zażalenia. Rozważenia wymagała więc kwestia, czy w opisanej sytuacji procesowej
może mieć zastosowanie wynikająca z art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. zasada,
według której błędne oznaczenie pisma procesowego nie stanowi przeszkody do
nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym. Na tak postawione
pytanie należy udzielić odpowiedzi negatywnej. Według utrwalonej wykładni pojęcie
"tryb" oznacza rozpoznanie sprawy w procesie lub w postępowaniu nieprocesowym
(art. 13 § 1 i art. 201 k.p.c.). Określenie to nie może więc być odniesione do innych
sytuacji, w tym do wnoszenia środków odwoławczych. Zasady tej nie zmienia
błędne posługiwanie się tym określeniem w praktyce w innych wypadkach (m.in.
np. "tryb" z art. 130 k.p.c.). Ponadto w razie dokonania wyboru sądu niewłaściwego
3
do rozpoznania środka odwoławczego nie chodzi jedynie o samo błędne
oznaczenie pisma. Jest to kwestia uruchomienia przez skarżącego właściwego
(dopuszczalnego), bądź niewłaściwego (niedopuszczalnego) zażalenia. Poprzednia
odmienna, rozszerzająca wykładnia przepisu art. 130 § 1 k.p.c., dokonywana
zarówno w doktrynie, jak też w orzecznictwie Sądu Najwyższego, uzasadniana była
potrzebą odformalizowania postępowania, właściwego "prawu socjalistycznemu".
Po zmianach systemowych usprawiedliwienie takie utraciło rację bytu (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2000 r., V CZ 110/00, OSNC
2001, nr 7-8, poz. 105), postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1997 r.,
III CKN 289/97, OSNC 1998, nr 5, poz. 90 oraz z dnia 5 lutego 1998 r., I PZ 71/97,
OSNAPUS 1999, nr 4, poz. 133). Wskazać także należy na przyjęty w judykaturze
kierunek orzecznictwa, zgodnie z którym wniesienie środka odwoławczego do sądu
niewłaściwego rodzi dla strony niekorzystne skutki procesowe (por. orzeczenia
Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1965 r., I PZ 80/65, OSPiKA 1966, poz. 124, z
dnia 14 listopada 1973 r., II CZ 183/73, OSPiKA 1974, nr 5, poz. 97 oraz uchwała
połączonych Izb Cywilnej oraz Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
z dnia 28 listopada 1987 r., III CZP 33/87, OSNCP 1998, nr 6, poz. 73). Nie ma
uzasadnionych powodów do odmiennego kwalifikowania skutków procesowych
wadliwego wskazania sądu do rozpoznania środka odwoławczego oraz wadliwego
wskazania sądu, za pośrednictwem którego środek ten jest wnoszony.
Pismo skarżącego, zwłaszcza gdy sporządzone zostało przez fachowego
pełnomocnika, podlegało więc odrzuceniu jako niedopuszczalne (art. 39318
§ 3
w zw. z art. 373 k.p.c.). O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd Najwyższy
orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 391 § 1 i art. 39318
§ 3 k.p.c.