Pełny tekst orzeczenia

Uchwała z dnia 11 czerwca 2003 r.
III PZP 5/03
Przewodniczący SSN Józef Iwulski, Sędziowie SN: Katarzyna Gonera,
Jadwiga Skibińska-Adamowicz (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, z udziałem prokuratora Prokuratury Krajowej Iwony Kaszczy-
szyn po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 czerwca 2003 r. sprawy z powództwa
Mirosławy M. przeciwko Szkole Podstawowej w M. o zapłatę, na skutek zagadnienia
prawnego przekazanego postanowieniem Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpie-
czeń Społecznych w Kaliszu z dnia 13 lutego 2003 r. [...]
„Czy w świetle art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy -
Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19 poz. 239)
wyrównanie wynagrodzenia za pracę od 1 stycznia 2000 r. powinno nastąpić z
uwzględnieniem zwiększenia wynagrodzenia zasadniczego przyznanego na podsta-
wie § 5 Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 1997 r. w
sprawie wynagradzania nauczycieli (Dz.U. Nr 29 poz. 160 ze zm.) ?”
p o d j ą ł uchwałę:
Ustalenie wynagrodzenia nauczyciela na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy
z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o zmianie
niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239 ze zm.) mogło nastąpić z pomi-
nięciem zwiększenia stawki wynagrodzenia zasadniczego, przyznanego na
podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca
1997 r. w sprawie wynagradzania nauczycieli (Dz.U. Nr 29, poz. 160 ze zm.), pod
warunkiem że ustalone w ten sposób wynagrodzenie nie było niższe od do-
tychczasowego miesięcznego wynagrodzenia nauczyciela (art. 12 ust. 3 wska-
zanej ustawy).
U z a s a d n i e n i e
2
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Kaliszu postanowie-
niem z dnia 13 lutego 2003 r. wydanym w sprawie z powództwa Mirosławy M. prze-
ciwko Szkole Podstawowej w M. o zapłatę wynagrodzenia za pracę przedstawił Są-
dowi Najwyższemu na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. do rozstrzygnięcia zagadnienie
prawne budzące poważne wątpliwości, dotyczące zasad wyrównywania wynagro-
dzenia za pracę, począwszy od dnia 1 stycznia 2000 r., nauczycielowi, któremu
zwiększono wynagrodzenie zasadnicze na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 1997 r. w sprawie wynagradzania nauczycieli
(Dz.U. Nr 29, poz. 160 ze zm.).
Sąd Okręgowy jako uzasadnienie zagadnienia prawnego przytoczył następu-
jący stan faktyczny i prawny: Pismem z dnia 7 marca 2000 r. pozwana Szkoła przy-
znała powódce, nauczycielce tej Szkoły, wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 1.105
zł, począwszy od dnia 1 stycznia 2000 r., oraz dodatki: stażowy, wiejski i za wycho-
wawstwo. Jednocześnie w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2000 r. zwiększyła jej
wynagrodzenie zasadnicze o 6%. Pismem z dnia 20 sierpnia 2000 r. strona pozwana
ustaliła wynagrodzenie zasadnicze powódki w okresie od 1 stycznia do 31 sierpnia
2000 r. w wysokości 1.401 zł oraz pozostawiła bez zmiany dodatki: za wysługę lat, za
wychowawstwo, wiejski i mieszkaniowy. Podstawę do takiego ustalenia wyna-
grodzenia stanowiło rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja
2000 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego
nauczycieli. Uchwałą [...] z dnia 29 sierpnia 2000 r. Rada Miejska w G. nad P.
uchwaliła regulamin ustalający wysokość oraz szczegółowe warunki przyznawania
nauczycielom dodatków motywacyjnego, funkcyjnego i za warunki pracy oraz nie-
które inne składniki wynagrodzenia, a także wysokość oraz szczegółowe zasady
przyznawania i wypłacania dodatku mieszkaniowego. Pozwana Szkoła wyrównała
powódce wynagrodzenie za pracę, za okres od 1 stycznia do 31 sierpnia 2000 r.,
lecz nie uwzględniła przyznanego wcześniej za ten sam czas zwiększonego o 6%
wynagrodzenia. Sąd pierwszej instancji uznał, że postępowanie to było niewłaściwe,
gdyż wyrównanie należało powódce wypłacić z uwzględnieniem przyznanego wcze-
śniej zwiększenia. Jego pominięcie, mimo wcześniejszego przyznania za okres od 1
stycznia do 31 sierpnia 2000 r., godzi ponadto w konstytucyjną zasadę ochrony praw
nabytych. Poza tym ani przepisy płacowe, ani regulamin wynagradzania obo-
wiązujący w pozwanej Szkole nie uchyliły wcześniejszych decyzji płacowych praco-
dawcy. Gdy chodzi o stronę pozwaną, to nie uznała ona żądań powódki. Powołała
3
się na przepisy art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy -
Karta Nauczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw, z których - jej zdaniem -
wynika, że wynagrodzenie nauczyciela należy ustalić tak, by obejmowało ono wy-
równanie za okres od dnia 1 stycznia 2000 r.
Sąd Okręgowy uznał, że przy rozpatrywaniu apelacji powstało zagadnienie
prawne budzące poważne wątpliwości. W ocenie tego Sądu należało wziąć pod
uwagę zasadę ochrony praw nabytych i niedopuszczalność stosowania wobec nau-
czyciela mianowanego wypowiedzenia zmieniającego. Oznacza to, że powódka po-
winna zachować przyznane jej przez pracodawcę uprawnienia płacowe do czasu
ustalenia nowego miesięcznego wynagrodzenia - zgodnie z przepisami rozporządze-
nia z dnia 11 maja 2000 r. i przepisami wydanymi na podstawie art. 30 ust. 6 i 7
Karty Nauczyciela, w tym także regulaminu wynagradzania z dnia 9 sierpnia 2000 r.
Nastąpiło to dopiero w dniu 20 sierpnia 2000 r. Do tego więc czasu powinny obo-
wiązywać zasady ustalania wynagrodzenia zawarte w rozporządzeniu Ministra Edu-
kacji Narodowej z dnia 19 marca 1997 r. Tym samym przy wyrównywaniu wynagro-
dzenia za pracę od dnia 1 stycznia 2000 r. na podstawie art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z
dnia 18 lutego 2000 r. zmieniającej Kartę Nauczyciela należało uwzględnić prawo do
zwiększenia wynagrodzenia zasadniczego przyznane powódce wcześniej na pod-
stawie § 5 rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r. Spowodowałoby to ustalenie dla
niej wyższego wynagrodzenia w okresie przejściowym do dnia wydania regulaminu
wynagradzania. Sąd Okręgowy zaznaczył jednak, że przyjęcie wymienionego po-
glądu prowadziłoby do przyznania powódce wyższego wynagrodzenia w okresie
przejściowym, tj. do dnia wydania regulaminu przez organ prowadzący szkołę, niż
wynagrodzenie należne w późniejszym czasie. Źródłem wątpliwości jest także kwe-
stia, czy może mieć zastosowanie w sprawie uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17
grudnia 2000 r., III ZP 29/01 (OSNAPiUS 2002 nr 11, poz. 260), według której możli-
we było na podstawie art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. obniżenie wy-
sokości dodatku za trudne warunki pracy przy równoczesnym podwyższeniu innych
składników wynagrodzenia w taki sposób, by wynagrodzenie miesięczne nie było
niższe od dotychczasowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Zagadnienie prawne dotyczy wynagrodzenia nauczycieli w okresie od 1 stycz-
nia do 31 sierpnia 2000 r., który został trafnie nazwany okresem „przejściowym”. W
tym bowiem czasie na wynagrodzenie nauczycieli wpływały dwie regulacje: dotych-
czasowa, tj. rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 1997 r. w
sprawie wynagradzania nauczycieli (Dz.U. Nr 29, poz. 160 ze zm.), oraz nowa, tj. art.
12 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela oraz o
zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 230) wraz z wydanym na jej pod-
stawie rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. w spra-
wie minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, sposobu oblicza-
nia stawki wynagrodzenia zasadniczego za jedną godzinę przeliczeniową, wykazu
stanowisk oraz dodatkowych zadań i zajęć uprawniających do dodatku funkcyjnego,
ogólnych warunków przyznawania dodatku motywacyjnego, wykazu trudnych i uciąż-
liwych warunków pracy stanowiących podstawę przyznania dodatku za warunki
pracy oraz szczególnych przypadków zaliczania okresów zatrudnienia i innych okre-
sów uprawniających do dodatku za wysługę lat (Dz.U. Nr 39, poz. 455). Pierwsze z
wymienionych rozporządzeń wprowadziło tabelę miesięcznych stawek wynagrodze-
nia zasadniczego ustalającą szczeble wynagrodzenia zasadniczego wynikające ze
stażu pracy, natomiast § 5 rozporządzenia stwarzał możliwość podwyższenia stawki
wynagrodzenia zasadniczego nauczyciela na warunkach i w sytuacji określonej w
tym przepisie (ust. 1). Zwiększenie stawki było zatem dopuszczalne na czas okre-
ślony, nie krótszy niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż jeden rok (ust. 2) i zależało od
oceny wyników pracy nauczyciela (ust. 1). Decyzja w tym przedmiocie należała do
dyrektora szkoły, a w stosunku do dyrektora - do organu prowadzącego szkołę (ust.
3). Na tej podstawie od dnia 1 września 1999 r., czyli przed okresem spornym, po-
wódka otrzymywała 1.051 zł tytułem wynagrodzenia zasadniczego oraz jego zwięk-
szenie o 6%, czyli kwotę 59,06 zł, razem jako wynagrodzenie zasadnicze kwotę
1.114,06 zł. Z pisma pozwanej Szkoły z dnia 24 sierpnia 1999 r. wynika zarazem, że
zwiększenie wynagrodzenia obejmowało czas od 1 września 1999 r. do 31 sierpnia
2000 r. Drugie z wymienionych rozporządzeń weszło w życie z dniem 17 maja 2000
r. i uchyliło wcześniejsze rozporządzenie. Wprowadziło ono tabelę zaszeregowania
oraz minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego w zależności od posiada-
nych kwalifikacji i stopnia awansu zawodowego. Przedtem jednak - w dniu 6 kwietnia
2000 r. weszła w życie ustawa z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta Na-
uczyciela oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 19, poz. 239). Ustawa ta
5
zmieniła niektóre dotychczasowe przepisy Karty Nauczyciela, między innymi jej art.
30, w którym - w jego nowej wersji - zostały ustalone składniki wynagrodzenia nau-
czycieli (art. 30 ust. 1), czynniki decydujące o wysokości wynagrodzenia zasadnicze-
go (art. 30 ust. 2), wysokość średniego wynagrodzenia dla nauczycieli (art. 30 ust. 4)
oraz uprawnienie dla ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania do okre-
ślenia w drodze rozporządzenia wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia za-
sadniczego dla nauczycieli (art. 30 ust. 5).
Wskazana ustawa w art. 12 ust. 1 określiła w wysokości procentowej średnie
wynagrodzenie nauczycieli w 2000 r., przyjmując, że dla nauczyciela mianowanego
wynosi ono 145% średniego wynagrodzenia nauczyciela stażysty. Równocześnie
ustawa w art. 12 ust. 2 nałożyła na dyrektora szkoły obowiązek ustalenia wynagro-
dzenia miesięcznego między innymi nauczycieli zatrudnionych w dniu wejścia w ży-
cie ustawy na podstawie mianowania, zaznaczając, że ma to nastąpić - zgodnie z
przepisami rozporządzenia zapowiedzianego w art. 30 ust. 5 ustawy - w ciągu jedne-
go miesiąca od wejścia w życie tego rozporządzenia, „z wyrównaniem za okres od
dnia 1 stycznia 2000 r.”. Z art. 12 ust. 3 ustawy wynika również, że wynagrodzenie
tych nauczycieli, ustalone zgodnie z przepisami ustawy, nie może być niższe od po-
bieranego przez nich wynagrodzenia. Na podstawie zatem dotychczasowego rozpo-
rządzenia w sprawie wynagradzania nauczycieli (z dnia 19 marca 1997 r.) oraz z po-
wołaniem się na ustawę nowelizującą Kartę Nauczyciela (z dnia 18 lutego 2000 r.)
pozwana Szkoła w piśmie z dnia 7 marca 2000 r. przyznała powódce wynagrodzenie
zasadnicze w wysokości 1.105 zł, powiększone o 6%, czyli o kwotę 66,30 zł, razem
1.171,30 zł miesięcznie. Oczywiście, dla rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego bu-
dzącego poważne wątpliwości jest z reguły niepotrzebne przytaczanie szczegóło-
wych elementów stanu faktycznego, lecz w przedmiotowej sprawie wydaje się to ce-
lowe, gdyż pokazuje, jak pozwana Szkoła rozumiała realizację art. 12 ust. 2 i 3
ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. oraz rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z
dnia 11 maja 2000 r., a przede wszystkim, w jakim stanie faktycznym powstały wąt-
pliwości Sądu Okręgowego. Należy także podkreślić, że zagadnienie przedstawione
przez ten Sąd nie jest problemem jednostkowym, lecz dotyczy bardzo wielu szkół w
kraju.
Wracając do dotychczasowych rozważań trzeba zaznaczyć, że określenie w
piśmie z dnia 7 marca 2000 r. wynagrodzenia zasadniczego powódki (1.105,00 zł),
wraz z jego zwiększeniem o 6% (66,30 zł), łącznie w wysokości 1.171,30 zł mie-
6
sięcznie, nie wywoływało między stronami sporu. Powstał on dopiero z chwilą ustale-
nia pismem z dnia 20 sierpnia 2000 r. wynagrodzenia zasadniczego powódki w okre-
sie od 1 stycznia do 31 sierpnia 2000 r. w kwocie 1.401,00 zł miesięcznie na podsta-
wie rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. w związku z
art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. zmieniającej Kartę Nauczyciela. We-
dług stanowiska prezentowanego przez powódkę, w czasie od 1 stycznia do 31
sierpnia 2000 r. powinna była oprócz kwoty 1.401,00 zł wynagrodzenia zasadniczego
otrzymywać także zwiększenie tego wynagrodzenia o 6%, co prowadziłoby do takie-
go skutku, że we wskazanym okresie przejściowym jej wynagrodzenie zasadnicze
byłoby o 6% wyższe od wynagrodzenia późniejszego, tj. należnego od dnia 1 wrze-
śnia 2000 r. Tego rodzaju mechanizmu nie można wykluczyć, jednak jego przyjęcie
nie znajduje oparcia w powołanych wyżej przepisach prawnych.
Możliwość zwiększenia wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli wprowadziło
w § 5 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 1997 r. w spra-
wie wynagradzania nauczycieli, ograniczając czas jego przyznania jako nie krótszy
niż 6 miesięcy i nie dłuższy niż jeden rok szkolny. Rozporządzenie to straciło moc z
dniem 17 maja 2000 r. W tym bowiem dniu weszło w życie rozporządzenie Ministra
Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. regulujące sprawę wynagradzania nau-
czycieli, w tym sprawę wysokości stawek minimalnych wynagrodzenia zasadniczego,
sposobu obliczania wysokości stawki tego wynagrodzenia za jedną godzinę przeli-
czeniową, dodatków do wynagrodzenia itp. Wśród jego postanowień nie ma przepisu
przewidującego możliwość kwotowego lub procentowego podwyższenia wynagro-
dzenia zasadniczego. Oznacza to, że możliwość kwotowego lub procentowego pod-
wyższania wynagrodzenia nauczycieli przestała istnieć jako instytucja prawna z
chwilą utraty mocy obowiązującej przez rozporządzenie z dnia 19 marca 1997 r.,
które tę możliwość stwarzało. Zazwyczaj jednak wprowadzenie w życie nowego
stanu prawnego nie następuje z dnia na dzień i wymaga wydania przepisów, które
pozwoliłyby dostosować istniejące dotąd stosunki faktyczne i prawne do nowego
stanu prawnego. Z takich też założeń wyszedł ustawodawca, dokonując ustawą z
dnia 18 lutego 2000 r. zmiany ustawy - Karta Nauczyciela w wielu jej dotychczaso-
wych postanowieniach, między innymi ustalając nowe stanowiska nauczycieli, tzw.
„stopnie awansu zawodowego”, oraz odmiennie niż dotychczas regulując sprawę ich
wynagrodzenia. Mianowicie w art. 16 tej ustawy ustalił, że do czasu wydania przepi-
sów wykonawczych przewidzianych w ustawie Karta Nauczyciela, co dotyczy między
7
innymi rozporządzenia z dnia 11 maja 2000 r., zachowują moc dotychczasowe
przepisy wykonawcze w zakresie, w jakim nie są sprzeczne z ustawą, jednak nie
dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy. Tak więc ze względu
na unormowanie zawarte w art. 16 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy
- Karta Nauczyciela zachowało moc na okres przejściowy rozporządzenie z dnia 19
marca 1997 r. przewidujące możliwość otrzymywania przez nauczyciela zwiększenia
wynagrodzenia zasadniczego. Jednocześnie jednak przepis art. 12 ust. 2 wymienio-
nej ustawy nałożył na dyrektora szkoły obowiązek ustalenia wynagrodzenia nauczy-
ciela według zasad przewidzianych w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust.
5-7 Karty Nauczyciela - w brzmieniu tych przepisów ustalonym ustawą zmieniającą z
dnia 18 lutego 2000 r., czyli według zasad przewidzianych w nowym rozporządzeniu
Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 maja 2000 r. Z art. 12 ust. 2 ustawy
nowelizacyjnej wynika zarazem, że ustalenie miesięcznego wynagrodzenia nauczy-
cieli w sposób odpowiadający przepisom wydanym na podstawie art. 30 ust. 5-7 tej
ustawy powinno nastąpić w ciągu miesiąca od wejścia w życie rozporządzenia z dnia
11 maja 2000 r., tj. od 17 maja 2000 r., z wyrównaniem za okres od dnia 1 stycznia
2000 r. Już zatem przytoczony przepis zakładał, że nowo ustalone wynagrodzenie
miesięczne nie będzie mogło być mniej korzystne od dotychczasowego, skoro
przewidział wyrównanie tego wynagrodzenia za okres od dnia 1 stycznia 2000 r.,
czyli nawet za okres, w którym jeszcze nie obowiązywały nowe zasady ustalania
miesięcznego wynagrodzenia nauczycieli. W przypadku powódki różnica w wyna-
grodzeniu zasadniczym, objęta wyrównaniem, wyniosła 229,70 zł, gdyż jej poprzed-
nie wynagrodzenie wynosiło 1.171,30 zł (wraz ze zwiększeniem o 6%), natomiast
nowo określone wynagrodzenie - 1.401,00 zł.
Nie jest trafny pogląd Sądu Okręgowego, jakoby określenie wynagrodzenia
według art. 12 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. o zmianie ustawy - Karta
Nauczyciela godziło w konstytucyjną zasadę ochrony praw nabytych wskutek po-
zbawienia nauczycieli korzystniejszych uprawnień płacowych, wynikających z możli-
wości podwyższenia stawek wynagrodzenia zasadniczego (nie więcej niż o 20%),
przewidzianej w § 5 rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r. w sprawie wynagradza-
nia nauczycieli. Możliwość ta, uzależniona od osiąganych przez nauczyciela wyników
pracy oraz ograniczona czasowo i procentowo, istniała bowiem tylko do chwili usta-
lenia przez dyrektora szkoły (lub przez organ prowadzący szkołę) nowego wynagro-
dzenia nauczyciela, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 30 ust. 5-7
8
ustawy zmieniającej Kartę Nauczyciela, tj. do czasu wydania rozporządzenia przez
ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw pracy lub do czasu wydania regulaminu wynagradzania przez
organ prowadzący szkołę będący jednostką samorządu terytorialnego. Można więc
stwierdzić, że dopuszczalność podwyższenia stawki wynagrodzenia zasadniczego
nauczyciela była regulacją właściwą rozporządzeniu z dnia 19 marca 1997 r. Na-
stępne bowiem rozporządzenie dotyczące wynagradzania nauczycieli, tj. rozporzą-
dzenie z dnia 11 maja 2000 r., nie utrzymało już owego podwyższenia, lecz wprowa-
dziło stawkę wynagrodzenia zasadniczego uzależnioną od kwalifikacji nauczyciela i
stopnia awansu zawodowego (§ 1 i § 2), bez możliwości podwyższenia tej stawki w
drodze uznania („w zależności od osiąganych wyników pracy” - co dopuszczało wła-
śnie poprzednie rozporządzenie). Zgodnie więc z art. 16 ustawy z dnia 18 lutego
2000 r. zmieniającej Kartę Nauczyciela, podwyższenie stawki wynagrodzenia zasad-
niczego nauczyciela - wobec braku odmiennych postanowień - mogło nastąpić tylko
na podstawie dotychczasowych przepisów wykonawczych i w czasie ich obowiązy-
wania, to znaczy do czasu wydania rozporządzenia z dnia 11 maja 2000 r., lecz nie
dłużej niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy. Ustalenie zaś wyna-
grodzenia zasadniczego nauczyciela na podstawie powyższego rozporządzenia wy-
kluczało przyjęcie i stosowanie jakichkolwiek elementów dotychczasowej regulacji
płacowej.
Pozostaje więc do rozstrzygnięcia problem, czy w czasie od 1 stycznia 2000 r.
do chwili ustalenia przez dyrektora szkoły wynagrodzenia miesięcznego nauczyciela,
zgodnie z rozporządzeniem z dnia 11 maja 2000 r., wyrównanie wynagrodzenia, o
którym stanowi art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. zmieniającej Kartę Nau-
czyciela, powinno także polegać na podwyższeniu stawki wynagrodzenia zasadni-
czego o taki procent, o jaki była podwyższona stawka wynagrodzenia zasadniczego
przyznana na podstawie rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r. Odnosząc się do
wskazanej kwestii należy stwierdzić, że wymieniony w art. 12 ust. 2 ustawy noweli-
zacyjnej obowiązek dyrektora szkoły dotyczący ustalenia wynagrodzenia nauczyciela
„zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 30 ust. 5-7” ustawy oznacza
konieczność zastosowania stawek wynagrodzenia określonych w rozporządzeniu z
dnia 11 maja 2000 r., lecz bez ich procentowego podwyższenia, które było dopusz-
czalne według wcześniejszego aktu prawnego. Równocześnie, w celu uniknięcia po-
trzeby uprzedzania nauczycieli o nowych zasadach wynagradzania, ustawodawca
9
dopuścił wsteczne ustalenie ich wynagrodzenia, jednak z gwarancją, że nie spowo-
duje to naruszenia praw nabytych i w konsekwencji nie doprowadzi do obniżenia wy-
nagrodzenia określonego na podstawie rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r.
Dlatego właśnie w art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 18 lutego 2000 r. zmieniającej Kartę
Nauczyciela ustawodawca zawarł postanowienie, że oprócz wynagrodzenia (wraz ze
zwiększeniem stawki wynagrodzenia zasadniczego) otrzymanego począwszy od
dnia 1 stycznia 2000 r. na podstawie § 5 rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r.,
przysługuje nauczycielom wyrównanie tego wynagrodzenia do wysokości ustalonej
zgodnie z nowymi przepisami.
W świetle przedstawionych uwag jest zatem usprawiedliwiony wniosek, że w
art. 12 ust. 2 in fine ustawy została zawarta gwarancja niepogorszenia sytuacji pła-
cowej nauczycieli w okresie od 1 stycznia 2000 r. do chwili ustalenia wynagrodzenia
miesięcznego w myśl nowych zasad określonych w rozporządzeniu z dnia 11 maja
2000 r. Niemniej w art. 12 ust. 3 ustawy ustawodawca dodatkowo podkreślił, że wy-
nagrodzenie miesięczne nauczycieli, o których mowa w art. 12 ust. 2 ustawy, ustalo-
ne zgodnie z przepisami ustawy, nie może być niższe od ich dotychczasowego mie-
sięcznego wynagrodzenia. Przepis ten uzasadnia więc dalszą tezę, mianowicie tę, że
zakaz obniżenia wynagrodzenia miesięcznego nauczycieli w okresie od dnia 1 stycz-
nia 2000 r. do czasu ustalenia tego wynagrodzenia według nowych przepisów sta-
nowi zarazem gwarancję nienaruszenia dotychczasowych ich uprawnień w zakresie
wynagrodzenia.
Reasumując, sens przytoczonej regulacji sprowadza się do wniosku, że w
okresie od dnia 1 stycznia 2000 r. do czasu ustalenia przez dyrektorów szkół (lub
organy prowadzące szkoły) wynagrodzenia według nowych zasad, nauczycielom,
którzy otrzymali wynagrodzenie na podstawie przepisów dotychczasowych, przysłu-
giwało również wyrównanie tego wynagrodzenia, stosownie do art. 12 ust. 2 ustawy.
Ponadto według art. 12 ust. 3 tej ustawy wynagrodzenie miesięczne nauczycieli
ustalone zgodnie z jej przepisami nie mogło być niższe od ich dotychczasowego
miesięcznego wynagrodzenia, lecz nie podlegało już procentowemu zwiększeniu,
przewidzianemu w § 5 rozporządzenia z dnia 19 marca 1997 r. w sprawie wynagra-
dzania nauczycieli.
Z tych względów Sąd Najwyższy podjął uchwałę przytoczoną na wstępie.
========================================