Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 12 stycznia 2004 r.
I PZ 109/03
Wartość przedmiotu zaskarżenia wyznacza kwota żądanego roszczenia
oddzielnie dla każdego z powodów występujących w sprawie na zasadzie
współuczestnictwa formalnego, także wówczas, gdy powództwo na ich rzecz
wytoczył związek zawodowy.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza (sprawozdawca), Sędziowie
SN: Katarzyna Gonera, Józef Iwulski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 stycznia
2004 r. sprawy z powództwa Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i
Położnych - Zakładowej Organizacji Związkowej przy Niepublicznym Zespole Zakła-
dów Opieki Zdrowotnej „U.-R.” SA na rzecz powódek Marii B. i Bożeny P. przeciwko
„U.-R.” SA w R.Z. o zapłatę, na skutek zażalenia strony powodowej na postanowie-
nie Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie z dnia 27
maja 2003 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 25 lipca 2002 r. Sąd Rejonowy w Nowym Targu zasądził od
strony pozwanej – „U.-R.” SA w R. na rzecz powódek Marii B. i Bożeny P. kwoty po
203 zł miesięcznie za okres od 1 stycznia 2001 r. do 30 czerwca 2002 r. wraz z od-
setkami od każdego następującego po sobie miesiąca od 1 lutego 2001 r. do 30
czerwca 2002 r.
Apelację od powyższego wyroku złożyła strona pozwana.
Wyrokiem z dnia 11 marca 2003 r. Sąd Okręgowy w Krakowie zmienił zaskar-
żony wyrok i oddalił powództwo.
Kasację od powyższego wyroku złożyła strona powodowa zarzucając skarżo-
nemu orzeczeniu naruszenie prawa materialnego - art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia
2
1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagro-
dzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. z 1995 r. Nr 1 poz. 2,
ze zm.) w związku z art. 32 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w korespon-
dencji z art. 8 k.p., 112
k.p., art. 13 k.p., art. 183
k.p. oraz art. 78 §1 k.p., polegające
na przyjęciu przez Sąd drugiej instancji stanowiska, że pracownicom, na rzecz któ-
rych wytoczono powództwo, nie przysługuje z dniem 1 stycznia 2001 r. podwyżka
wynagrodzenia w kwocie nie mniejszej niż 203 zł, nadto naruszenie art. 87 ust. 1 i
ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w związku z art. 4 Europejskiej Karty
Społecznej sporządzonej w Turynie w dniu 18 października 1961 r. (Dz.U. z 1999 r.
Nr 8, poz. 67), poprzez naruszenie zasady, iż pracownicy, na rzecz których wytoczo-
no powództwo, mają prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia, wystarczającego dla
zapewnienia im, jak i ich rodzinom, godziwego poziomu życia. Podnosił także naru-
szenie art. 7 lit A pkt i oraz pkt ii „Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych,
Społecznych i Kulturalnych” otwartego do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia
1966 r. (Dz.U. z 1977 r. Nr 38, poz. 169), poprzez naruszenie prawa powódek do
wynagrodzenia zapewniającego im jako minimum godziwy zarobek i równe wyna-
grodzenie za pracę o równej wartości bez jakiejkolwiek różnicy oraz zadowalające
warunki życia dla nich samych i ich rodzin.
Jako okoliczności uzasadniające kasację podnosił, iż w sprawie zachodzi po-
trzeba wykładni przepisu art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym
systemie kształtowania wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych
ustaw, poprzez wyjaśnienie, czy przepis ten, dodany przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia
22 grudnia 2000 r. o zmianie ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przy-
rostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw i
ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 5, poz. 45), powinien mieć zastoso-
wanie również do pracowników służby zdrowia zatrudnionych na stanowisku me-
dycznym pielęgniarki w uzdrowiskach państwowych, w których właścicielem kapitału
jest Skarb Państwa, w związku z ustawą z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielę-
gniarki i położnej (Dz.U. Nr 91, poz. 410, ze zm.) oraz przywołanymi normami.
Wnosił o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego oraz przekazanie
temu Sądowi sprawy do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o kosztach postę-
powania za wszystkie instancje.
Jako wartość przedmiotu zaskarżenia pełnomocnik powódek wskazywał kwotę
13.637,44 zł.
3
Postanowieniem z dnia 27 maja 2003 r. Sąd Okręgowy w Krakowie odrzucił
kasację na podstawie art. 3935
k.p.c. w związku z art. 3921
§1 k.p.c., wskazując na
zbyt niską wartość przedmiotu zaskarżenia w sprawie o prawa majątkowe.
Sąd ten podniósł, iż powództwo zostało wytoczone przez organizację związ-
kową na rzecz każdej z powódek, a wartość przedmiotu zaskarżenia na rzecz każdej
z powódek nie przekracza kwoty 10.000 zł (203x12+313,24x14=6.821 zł) wskazując,
że okoliczność, iż powództwo na rzecz powódek wytoczyła organizacja związkowa
nie zmienia obowiązującej zasady ustalania wartości przedmiotu zaskarżenia przy
dopuszczalności kasacji, która jest ustalana dla każdej z powódek oddzielenie.
Strona powodowa złożyła zażalenie na powyższe postanowienie, wnosząc o
jego uchylenie. Podnosiła, że pracownice nie przystąpiły do sporu wytoczonego na
ich rzecz przez związek zawodowy. „Na podstawie art. 39318
§1 k.p.c. w związku z
art. 62 k.p.c. oraz art. 55 i nast. k.p.c. w oparciu o odpowiednie zastosowanie art. 21
k.p.c.”, twierdziła, że wartość przedmiotu sporu należy sumować w sytuacji, gdy „do
cytowanego sporu nie przystępuje pracownik na rzecz którego wniesiono powódz-
two”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie podlega oddaleniu. Dopuszczalność kasacji uzależniona jest mię-
dzy innymi od wartości przedmiotu zaskarżenia. Zgodnie z art. 3921
§1 k.p.c. kasacja
nie przysługuje w sprawach o prawa majątkowe, których wartość przedmiotu zaskar-
żenia jest niższa niż dziesięć tysięcy złotych. Bezsporne jest, iż roszczenie strony
powodowej jest roszczeniem majątkowym. Wartość przedmiotu zaskarżenia strona
powodowa - Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych Zakładowa
Organizacja Związkowa przy Niepublicznym Zespole Zakładów Opieki Zdrowotnej
„U.-R.” SA w R. określiła na kwotę 13.637, 44 zł.
Organizacja społeczna wytaczająca powództwo na rzecz oznaczonej osoby
korzysta z legitymacji procesowej formalnej i jest stroną procesową w znaczeniu for-
malnym. Należy zważyć, iż do organizacji społecznej działającej na podstawie art.
462 k.p.c. w związku z art. 8 k.p.c. w związku z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawie-
dliwości z dnia 10 listopada 2000 r. w sprawie określenia wykazu organizacji spo-
łecznych uprawnionych do działania przed sądem w imieniu lub na rzecz obywateli
4
(Dz.U. Nr 100, poz. 1080) na podstawie art. 62 k.p.c. stosuje się odpowiednio prze-
pisy o prokuratorze.
Osoba, na rzecz której zostało wytoczone powództwo, może wstąpić do
sprawy w każdym jej stanie w charakterze powoda, w tym wypadku do udziału orga-
nizacji społecznej stosuje się odpowiednio przepisy o współuczestnictwie jednolitym
(art. 56 § 1 k.p.c.). To, czy osoby, na rzecz których zostało wytoczone powództwo
wstąpiły do procesu nie ma znaczenia dla określenia relacji (rodzaju współuczest-
nictwa) między nimi.
W niniejszej sprawie w związku z tym należało uznać, że w sprawie zachodzi
współuczestnictwo formalne po stronie powodowej. Współuczestnictwo formalne,
zgodnie z art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. uwarunkowane jest tym, aby przedmiot sporu stano-
wiły roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej podstawie
faktycznej i prawnej. Założeniem dopuszczalności i celowości takiej kumulacji rosz-
czeń w jednym procesie jest domniemanie, iż sprawy te nadają się do jednakowego
rozstrzygnięcia wobec analogiczności podstawy faktycznej. W przypadku współ-
uczestnictwa formalnego wartość przedmiotu zaskarżenia oblicza się oddzielnie dla
każdego z łącznie rozpoznawanych roszczeń (powództw w ujęciu procesowym).
Słusznie zatem uznał Sąd Okręgowy, iż nie zmienia obowiązującej zasady
ustalenia wartości przedmiotu zaskarżenia przy dopuszczalności kasacji fakt wyto-
czenia powództwa na rzecz powódek przez organizację związkową. Powództwo zo-
stało bowiem wytoczone przez organizację związkową na rzecz każdej z powódek i
w związku z tym, z uwagi na wartość przedmiotu zaskarżenia kasacja nie jest do-
puszczalna, zaś wartości dochodzonych roszczeń nie można zgodnie z art. 21 k.p.c.
zliczyć, uznając za stronę powodową jedynie Ogólnopolski Związek Zawodowy Pie-
lęgniarek i Położnych Organizacji Związkowej przy Niepublicznym Zespole Zakładów
Opieki Zdrowotnej „U.-R.” SA w R. Ten podmiot był tylko powodem w sensie formal-
nym, a dla oznaczenia wartości przedmiotu zaskarżenia decydująca jest wartość
roszczeń dochodzonych na rzecz poszczególnych osób.
Z tych też względów zażalenie podlegało oddaleniu jako nieuzasadnione na
podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 39318
§ 3 k.p.c. i art. 397 § 2 k.p.c.
========================================