Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE Z DNIA 24 CZERWCA 2004 R.
III KZ 15/04
Jeżeli sąd odwoławczy, po rozpoznaniu sprawy z powodu apelacji
strony, dojdzie do przekonania, że apelacja jest oczywiście bezzasadna
(art. 457 § 2 k.p.k.), to utrzymując zaskarżony wyrok w mocy obowiązany
jest wskazać w wyroku, iż czyni tak uznając apelację za oczywiście
bezzasadną. W przeciwnym wypadku, przy braku takiego rozstrzygnięcia,
uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu, zgodnie z art. 457 § 1 k.p.k.
Przewodniczący: sędzia SN: A. Tomczyk.
Sąd Najwyższy w sprawie Grzegorza R., skazanego z art. 13 § 1 k.k.
w zw. z art. 280 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k., po rozpoznaniu w Izbie
Karnej na posiedzeniu bez udziału stron w dniu 24 czerwca 2004
r.,zażalenia skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w G. z dnia
15 marca 2004 r., o odmowie przywrócenia terminu do złożenia wniosku o
doręczenie wyroku z uzasadnieniem
p o s t a n o w i ł u c h y l i ć zaskarżone postanowienie i sprawę –
w kwestii wniosku skazanego o przywrócenie terminu do złożenia wniosku
o doręczenie wyroku z uzasadnieniem – p r z e k a z a ć temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
2
U Z A S A D N I E N I E
Skazany Grzegorz R. złożył do Sądu Okręgowego w G. wniosek o
doręczenie wyroku z uzasadnieniem, wydanego w jego sprawie, celem
wniesienia kasacji (wniosek z dnia 2 października 2003 r.). Jako że uczynił
to z przekroczeniem zawitego terminu siedmiodniowego, Prezes Sądu
Okręgowego w G. odmówił przyjęcia wniosku zarządzeniem z dnia 15
października 2003 r.
Zarządzenie to zaskarżył skazany, a jednocześnie w uzasadnieniu
zażalenia wniósł o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie
wyroku z uzasadnieniem, nadal wyrażając zamiar wniesienia kasacji.
Zaskarżone zarządzenie zostało utrzymane w mocy postanowieniem Sądu
Najwyższego z dnia 13 stycznia 2004 r., przy czym postanowieniem tym
zwrócono akta sprawy Sądowi Okręgowemu w G. celem rozpoznania
pisma skazanego, jako wniosku o przywrócenie terminu do złożenia
wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku
celem wniesienia kasacji.
Postanowieniem z dnia 15 marca 2004 r. Sąd Okręgowy w G.
wniosku nie uwzględnił i odmówił skazanemu przywrócenia terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie oraz doręczenie uzasadnienia
wyroku sądu odwoławczego – Sądu Okręgowego w G. z dnia 24 września
2003 r. W uzasadnieniu postanowienia wskazał, iż w sprawie tej nie
zachodzi sytuacja określona w art. 126 § 1 k.p.k., ponieważ skazany został
pouczony i miał świadomość, że do sporządzenia uzasadnienia wyroku
sądu odwoławczego, który uznał apelację za oczywiście bezzasadną dojść
może wyłącznie na wniosek strony, zaś sporządzenie tego uzasadnienia
stanowi warunek niezbędny dla ewentualnego uruchomienia procedury
związanej z wniesieniem kasacji.
3
Postanowienie to zaskarżył skazany i – nie podnosząc żadnych
zarzutów – wniósł o zmianę postanowienia oraz przywrócenie mu
stosownego terminu. W uzasadnieniu zażalenia wskazał, iż nie jest
prawnikiem i terminy zawite były dla niego „niewiadome”, zaś pouczenie
sądu w tym zakresie – niezrozumiałe.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie skazanego, powołującego się na niejasność pouczenia,
zasługuje na uwzględnienie. W aktach sprawy Sądu Rejonowego w S.
znajduje się protokół rozprawy apelacyjnej z dnia 24 września 2003 r., z
którego wynika, że po ogłoszeniu wyroku Przewodniczący pouczył strony,
iż wyrok Sądu Okręgowego w G. wydany tego dnia, po rozpoznaniu sprawy
Grzegorza R. z powodu wniesionej przez niego apelacji „... jest
prawomocny, a z powodu oczywistej bezzasadności apelacji uzasadnienie
na piśmie zostanie sporządzone na wniosek, który należy złożyć w terminie
7 dni”. Na treść tego pouczenia, jako uświadamiającego strony co do
dalszego postępowania, wskazuje sąd okręgowy w uzasadnieniu
zaskarżonego postanowienia. Tak sformułowane pouczenie (...) nie
zawiera w swej treści informacji od kiedy ów siedmiodniowy termin należy
liczyć, ani że jest to termin zawity, nie wskazuje również możliwości,
warunków, terminów zaskarżenia prawomocnego wyroku kasacją, a co
najważniejsze jest niezgodne z treścią wyroku. Wyrokiem Sądu
Okręgowego w G. z dnia 24 września 2003 r. utrzymano w mocy
zaskarżony wyrok Sądu Rejonowego w S., nie wskazując w treści
rozstrzygnięcia, iż stało się tak na skutek uznania apelacji za oczywiście
bezzasadną. Z przepisu § 2 art. 457 k.p.k. wynika jednoznacznie, że
uzasadnienie sporządza się na wniosek strony, jeżeli sąd utrzymuje
zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Możliwość odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia z urzędu
ustawodawca obwarował dodatkowo wymogiem niezgłoszenia zdania
4
odrębnego. Tak więc, to sąd w wyroku a nie przewodniczący składu
orzekającego w pouczeniu, decyduje o tym czy apelacja jest zasadna,
bądź bezzasadna, a jeżeli bezzasadna, to czy w stopniu oczywistym.
Reasumując, jeżeli sąd odwoławczy, po rozpoznaniu sprawy z
powodu apelacji strony, dojdzie do przekonania, że apelacja jest
oczywiście bezzasadna (art. 457 § 2 k.p.k.), to utrzymując zaskarżony
wyrok w mocy obowiązany jest wskazać w wyroku, iż czyni tak uznając
apelację za oczywiście bezzasadną. W przeciwnym wypadku, przy braku
takiego rozstrzygnięcia, uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu,
zgodnie z art. 457 § 1 k.p.k.
Jako, że w rozpoznawanej sprawie wyrok Sądu Okręgowego w G. z
dnia 24 września 2003 r. takiego rozstrzygnięcia nie zawiera, pouczenie na
które powołuje się tenże Sąd w motywach zaskarżonego postanowienia
jest niewłaściwe. A skoro tak, postanowienie to należało uchylić, natomiast
przy ponownym rozpoznaniu sprawy w zakresie wniosku skazanego o
przywrócenie terminu do złożenia wniosku o doręczenie wyroku z
uzasadnieniem Sąd Okręgowy w G. zobowiązany będzie do wnikliwej
oceny zaistniałej sytuacji przez pryzmat, w szczególności przepisu art. 126
§ 1 k.p.k.