Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 25 stycznia 2005 r.
II PK 164/04
Podstawą szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy określonej w
art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (jednolity
tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.) są postanowienia statutu związku
zawodowego, które określają organy lub osoby uprawnione do reprezentowa-
nia zakładowej organizacji związkowej wobec pracodawcy, a nie uchwała za-
rządu wskazująca pracownika jako podlegającego ochronie.
Przewodniczący SSN Beata Gudowska, Sędziowie SN: Roman Kuczyński,
Andrzej Wróbel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 stycznia 2005 r.
sprawy z powództwa Bożeny G. przeciwko Muzeum Narodowemu Rolnictwa i Prze-
mysłu Rolno-Spożywczego w S. o przywrócenie do pracy, na skutek kasacji powódki
od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu z
dnia 27 lutego 2004 r. [...]
o d d a l i ł kasację.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Rejonowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z
dnia 3 grudnia 2003 r. [...] przywrócił Bożenę G. do pracy na poprzednich warunkach,
a kosztami postępowania obciążył pozwanego - Muzeum Narodowe Rolnictwa i
Przemysłu Rolno - Spożywczego w S.
Powódka była zatrudniona u pozwanego od 1 sierpnia 1983 r. jako laborant,
następnie od 1 czerwca 1992 r. jako starszy laborant. Od 26 grudnia 2001 r. została
członkiem Związku Zawodowego NSZZ „Solidarność", a 26 marca 2002 r. wybrana
została na członka Komisji Rewizyjnej. Pismem z dnia 20 lutego 2003 r. pozwany
powiadomił Komisję Zakładową NSZZ „Solidarność" o zamiarze wypowiedzenia
umowy o pracę dwóm osobom spośród pracowników, w tym powódce, wskazując, że
2
wynika to z uzasadnionych potrzeb Muzeum, zgodnie z którymi stanowiska zajmo-
wane przez tych pracowników są zbędne, a zwolnione etaty Muzeum zamierza prze-
znaczyć na zatrudnienie nowych pracowników merytorycznych w innych działach.
Zwalniani pracownicy nie mają ku temu odpowiednich kwalifikacji. W odpowiedzi
Komisja Zakładowa NSZZ „Solidarność" pismem z 21 lutego 2003 r. poinformował,
że nie wyraża zgody na zwolnienie powódki, pracującej już 20 lat w Muzeum, będą-
cej bardzo dobrym pracownikiem, a nadto będącej członkiem Komisji Rewizyjnej.
Pozwany odstąpił wówczas od wypowiedzenia umowy.
Uchwałą [...] z lipca 2003 r. Komisji Zakładowej NSZZ "Solidarność" wskazano
powódkę jako osobę podlegającą szczególnej ochronie stosunku pracy, zgodnie z
art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych i uchwałę tę doręczono pozwa-
nemu. Pismem z 10 lipca 2003 r. pozwany w nawiązaniu do otrzymanej uchwały po-
informował KZ NSZZ „Solidarność", że zgodnie z art. 32 ustawy o związkach zawo-
dowych, należy wskazać członka Zarządu Zakładowej Organizacji Związkowej lub
innego pracownika upoważnionego do reprezentowania Związku wobec pracodawcy.
Komisję reprezentuje Zarząd i ochroną mogą być objęci wyłącznie członkowie Za-
rządu Komisji Zakładowej. W dniu 29 sierpnia 2003 r. pozwany, bez wcześniejszego
poinformowania Zakładowej Organizacji Związkowej o zamiarze rozwiązania z po-
wódką umowy o pracę dokonał wypowiedzenia jej umowy o pracę z trzymiesięcznym
okresem wypowiedzenia, upływającym 30 listopada 2003 r., wskazując, że przyczy-
ną są „uzasadnione potrzeby Muzeum, zgodnie z którymi jej stanowisko jest zbędne
w działalności Muzeum". W miejsce powódki pozwany nie zatrudnił innego pracow-
nika.
Powyższe czynności pozwanego zostały podjęte w związku z pismem z 13
stycznia 2003 r., w którym Departament Kultury i Sztuki Urzędu Marszałkowskiego
zwrócił się do dyrektora pozwanego Muzeum, że z uwagi na trudną sytuację finan-
sową powstaje konieczność oszczędniejszego i bardziej racjonalnego prowadzenia
gospodarki finansowej Muzeum i w tym celu opracowano program podnoszenia
efektów statutowych i racjonalizacji wydatków, w którym to programie między innymi
przewidziano stopniową restrukturyzację, zamrożenie ruchu kadrowego i nakazano
analizę struktury zatrudnienia pod kątem przydatności i efektywności. Pismem z 29
kwietnia 2003 r. Departament przypomniał o konieczności obniżenia kosztów osobo-
wych i przedstawienia konkretnych rozwiązań.
3
Dokonując oceny prawnej tak ustalonego stanu faktycznego Sąd Rejonowy
powołując się na utrwalone orzecznictwo Sądu Najwyższego podkreślił, że skutecz-
ność wypowiedzenia zależy nie tylko od formalnego wskazania przyczyny wypowie-
dzenia, lecz również od tego, czy przyczyna ta jest konkretna, rzeczywista i uzasad-
niona. W kontekście powyższych rozważań Sąd Rejonowy uznał, że wskazana po-
wódce w wypowiedzeniu umowy o pracę przyczyna wypowiedzenia nie była praw-
dziwa. Przesłuchany za pozwanego Jan M. wyjaśnił bowiem, że na miejsce powódki
mógłby zatrudnić kogoś bardziej wykwalifikowanego, co oznacza, że stanowisko po-
wódki nie było zbędne. Odnosząc się natomiast do zarzutów powódki, w których
podnosiła ona, że jako członek Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność" objęta jest
szczególną ochroną przed wypowiedzeniem umowy o pracę, Sąd Rejonowy wskazał,
że już od 15 kwietnia 2003 r. członkowie takich komisji nie podlegają owej szczegól-
nej ochronie, gdyż Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 7 kwietnia 2003 r. uznał,
że obowiązek uzyskiwania przez pracodawcę zgody zarządu zakładowej organizacji
związkowej na rozwiązanie umowy z członkiem komisji rewizyjnej, o którym była
mowa w art. 32 ustawy o związkach zawodowych, jest niezgodny z Konstytucją. No-
welizacja ustawy o związkach zawodowych, dokonana ustawą z dnia 26 lipca 2002 r.
o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych innych ustaw, obowią-
zująca od dnia 1 lipca 2003 r. zmieniła treść przepisu art. 32, który obecnie obejmuje
ochroną przed rozwiązaniem stosunku pracy tylko imiennie wskazanych członków
zarządu zakładowej organizacji związkowej lub innych pracowników upoważnionych
do reprezentowania zakładowej organizacji związkowej wobec pracodawcy. W art.
11 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. przewidziano co prawda, iż pracownikom, którzy do
dnia jej wejścia w życie podlegali ochronie na podstawie przepisu art. 32 ustawy o
związkach zawodowych, podlegać mają ochronie trwałości stosunku pracy jeszcze
przez rok od wejścia w życie nowelizacji, jednakże z uwagi na powoływane wyżej
orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, które z chwilą ogłoszenia spowodowało
uchylenie przepisu art. 32 ustawy o związkach zawodowych w zakresie, w jakim
przewidywały one ochronę trwałości stosunku pracy dla członków komisji rewizyjnej,
nie można przyjąć, by przepis art. 11 ustawy z dnia 26 lipca 2002 r. miał zastosowa-
nie w niniejszej sprawie.
Mając na uwadze powyższe Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że po-
wódce, z racji pełnienia funkcji członka Komisji Rewizyjnej NSZZ „Solidarność", nie
przysługiwała ochrona trwałości stosunku pracy, przewidziana w art. 32 ustawy o
4
związkach zawodowych. Powódka nie była natomiast imiennie wskazanym człon-
kiem zarządu organizacji związkowej, ani też członkiem tej organizacji upoważnio-
nym do jej reprezentowania wobec pracodawcy. W tej sytuacji Sąd Rejonowy przyjął,
że do wypowiedzenia powódce umowy o pracę, pozwany winien jedynie dokonać w
trybie art. 38 k.p. zawiadomienia zakładowej organizacji związkowej o zamiarze wy-
powiedzenia. Z uwagi jednak na fakt, że pozwany o zamiarze rozwiązania z powódką
umowy o pracę informował NSZZ „Solidarność" w lutym 2003 r., kiedy jeszcze art. 32
ustawy o związkach zawodowych, wymagał dla rozwiązania z takim pracownikiem
uzyskania przez pracodawcę zgody zakładowej organizacji związkowej, natomiast po
1 lipca 2003 r. pozwany nie podjął procedury przewidzianej w art. 38 k.p. Sąd Rejo-
nowy doszedł do przekonania, że pozwany naruszył przepis art. 38 k.p. Ponadto Sąd
Rejonowy zauważył, że powoływanie się przez pozwanego na powiadomienie doko-
nane przeszło pół roku przed dokonaniem wypowiedzenia nie może być traktowane
jako wypełnienie obowiązku określonego w art. 38 k.p.
Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zarzucając błędną ocenę
stanu faktycznego i naruszenie prawa materialnego, tj. art. 30 § 4 k.p., 38 k.p. i 45 §
1 k.p. i wnosząc o jego zmianę i oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powódki
kosztów postępowania lub ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przeka-
zanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z
27 lutego 2004 r. [...] zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że powództwo oddalił i
zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 120 zł. tytułem kosztów zastępstwa
procesowego.
Według Sądu Okręgowego, należało zauważyć, że zgodnie z art. 30 § 4 k.p.
wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę musi zawierać między innymi wskaza-
nie przyczyny wypowiedzenia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, w
szczególności „Program dotyczący podnoszenia efektów statutowych i racjonalizacji
wydatków wojewódzkich samorządowych instytucji kultury" oraz pozostałe pisma
kierowane do pozwanego z Urzędu Marszałkowskiego Województwa W., jak również
treść pisma kierowanego przez pozwanego do NSZZ „Solidarność" w dniu 20 lutego
2003 r., wskazują jednoznacznie, że w strukturze organizacyjnej pozwanego dokona-
no weryfikacji stanowisk pracy pod kątem ich przydatności, co prowadziło do likwida-
cji tych stanowisk, które nie były dla działalności pozwanego niezbędne. Miało to po-
zwolić na stworzenie innych bardziej potrzebnych stanowisk i zatrudnienie na nich
5
pracowników merytorycznych o odpowiednich do tego kwalifikacjach, do których po-
wódka się nie zaliczała.
Likwidacja zbędnych stanowisk była jednocześnie uzasadniona potrzebą po-
zwanego wywołaną koniecznością bardziej racjonalnej, oszczędnościowej polityki
finansowej, a tym samym również kadrowej. W szczególności likwidacja zbędnych
stanowisk w działalności pozwanego pozwalała w ramach dotychczasowej liczby
etatów stworzyć nowe bardziej potrzebne pozwanemu stanowiska. Reasumując Sąd
Okręgowy stwierdził, iż w rozpoznawanej sprawie przyczyna wypowiedzenia powód-
ce umowy o pracę była nie tylko wystarczająco konkretna i zrozumiała, ale również
prawdziwa i rzeczywista, a zatem brak było podstaw do przyjęcia, że pozwana przy
wypowiadaniu powódce umowy o pracę dopuściła się naruszenia przepisu art. 30 § 4
k.p. W ocenie Sądu Okręgowego wskazana w wypowiedzeniu umowy o pracę przy-
czyna tej decyzji stanowi uzasadniony powód rozwiązania stosunku pracy. Reorgani-
zacja działalności pracodawcy, zmierzająca do ograniczenia kosztów i związana z
tym likwidacja stanowiska pracy, które w działalności pracodawcy nie jest niezbędne,
stanowi wystarczającą przesłankę do wypowiedzenia pracownikowi stosunku pracy.
Nie doszło również w niniejszej sprawie - według Sądu drugiej instancji - do narusze-
nia przepisu art. 38 k.p. nakazującego, by pracodawca o zamiarze wypowiedzenia
pracownikowi stosunku pracy zawiadomił na piśmie reprezentującą go organizację
związkową, podając przyczynę wypowiedzenia. Słusznie natomiast Sąd Rejonowy
przyjął, że w czasie, gdy pozwana dokonała zawiadomienia NSZZ „Solidarność" o
zamiarze wypowiedzenia z powódką umowy o pracę, zastosowanie znajdował prze-
pis art. 32 ustawy o związkach zawodowych, który zabraniał wypowiedzenia umowy
o pracę z pracownikiem będącym członkiem zarządu lub komisji rewizyjnej zakłado-
wej organizacji związkowej w czasie trwania mandatu bez zgody zarządu zakładowej
organizacji. Powyższy przepis został uchylony z chwilą ogłoszenia wyroku Trybunału
Konstytucyjnego (z dnia 7 kwietnia 2003 r.), który uznał, że w zakresie, w jakim na-
kładał on na pracodawcę obowiązek uzyskania zgody na rozwiązanie stosunku pracy
z pracownikiem będącym członkiem komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związ-
kowej, przepis ten był niezgodny z art. 32 Konstytucji RP. Konsekwencją tego wyroku
była zmiana przepisu art. 32 ustawy o związkach zawodowych, który obecnie prze-
widuje zakaz rozwiązywania umowy o pracę bez zgody zarządu zakładowej organi-
zacji związkowej jedynie w odniesieniu do imiennie wskazanych uchwałą zarządu
jego członków lub innych pracowników będących członkami danej zakładowej orga-
6
nizacji związkowej, upoważnionych do reprezentowania tej organizacji wobec praco-
dawcy. Ustawa wprowadzając zmianę tego przepisu, przewidywała co prawda, że
pracownik objęty ochroną, o której mowa w art. 32 ustawy, nabytą na podstawie tych
przepisów w brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia ustawy w życie, miał
podlegać takiej ochronie w okresie roku od dnia wejścia w życie zmiany art. 32, jed-
nakże przepis ten nie miał zastosowania do członków komisji rewizyjnej, gdyż w dniu
wejścia w życie wspomnianej noweli nie podlegali już oni ochronie przewidzianej w
tym przepisie, z uwagi na utratę mocy tego przepisu w tym zakresie w związku z
ogłoszeniem wymienionego wyżej wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Wobec po-
wyższego powódka mogłaby w chwili wypowiedzenia jej umowy o pracę podlegać
ochronie przewidzianej w art. 32 ustawy o związkach zawodowych, jedynie gdyby
została imiennie wskazana jako pracownik upoważniony do reprezentacji NSZZ
„Solidarność" względem pracodawcy. Wymogu tego nie spełniała uchwała nr 1/03
Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność" z dnia 1 lipca 2003 r., wskazująca osoby,
które podlegają szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy, ponieważ nie wska-
zała ona imiennie powódki jako pracownika upoważnionego do reprezentowania
zakładowej organizacji związkowej względem pracodawcy. W przedmiotowej
uchwale brak jest bowiem jakichkolwiek informacji, z jakiego tytułu zarząd NSZZ „So-
lidarność" wskazał powódkę jako podlegającą szczególnej ochronie. Co więcej, pi-
smem z dnia 10 lipca 2003 r. pozwany wskazał na powyższe braki w przedmiotowej
uchwale, informując, że jako osoby uprawnione do reprezentacji organizacji związ-
kowej może traktować jedynie członków komisji zakładowej NSZZ „Solidarność”,
który to organ zgodnie ze statutem NSZZ „Solidarność" uprawniony jest do repre-
zentowania pracowników wobec pracodawcy. Powódka natomiast nie pełniła funkcji
członka komisji zakładowej, lecz członka komisji rewizyjnej tego związku zawodo-
wego. W tej sytuacji stwierdzić należy, iż powódka w chwili, gdy złożono jej wypowie-
dzenie umowy o pracę, nie podlegała ochronie przewidzianej w art. 32 ustawy o
związkach zawodowych, a zatem wypowiedzenie jej umowy o pracę podlegało jedy-
nie wymogom określonym w Kodeksie pracy, w tym przepisowi art. 38 k.p. Zgodził
się również ze stanowiskiem pozwanego, że przepis art. 38 k.p. nie określa terminu,
w jakim pracodawca powinien dokonać wypowiedzenia umowy o pracę po wykona-
niu obowiązku konsultacji przewidzianego w tym przepisie. Mając na uwadze powyż-
sze Sąd Okręgowy, stwierdził, iż wypowiedzenie powódce umowy o pracę dokonane
zostało zgodnie z przepisami o wypowiadaniu z pracownikami umów o pracę, jak
7
również było uzasadnione. W tej sytuacji żądanie powódki przywrócenia jej do pracy
nie było uzasadnione.
Powódka Bożena G. złożyła kasację od powyższego wyroku, w której zaskar-
żyła go w całości. Jako podstawy kasacji wskazała: naruszenie prawa materialnego
poprzez błędną wykładnię art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związ-
kach zawodowych (jednolity tekst: Dz.U z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.), polegają-
cą na przyjęciu, że powódka nie została wskazana jako uprawniona do reprezento-
wania zakładowej organizacji związkowej NSZZ „Solidarność" działającej w Muzeum
Narodowym Rolnictwa i Przemysłu Rolno-Spożywczego w S., oraz naruszenie prze-
pisów postępowania, tj. art. 233 § 1 k.p.c., poprzez brak wszechstronnego rozważe-
nia zebranego materiału dowodowego, co mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy.
Jako okoliczności uzasadniające rozpoznanie kasacji wskazano, że przed-
miotem, którego dotyczy zaskarżony wyrok jest zakres szczególnej ochrony trwałości
stosunku pracy członków zakładowej organizacji związkowej na zasadach określo-
nych w art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych. Natomiast Sąd Okręgowy
swoim rozstrzygnięciem niesłusznie i nie znajdując ku temu podstaw ograniczył w
stosunku do powódki zakres tej ochrony. Jest to istotne zagadnienie prawne, które -
z uwagi na nowelizację art. 32 ust. 1 ustawy o związkach zawodowych, która weszła
w życie 1 lipca 2003 r., budzi poważne wątpliwości co do zakresu ochrony stosunku
pracy członków zakładowej organizacji związkowej. Opierając kasację na wyżej wy-
mienionych podstawach wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Poznaniu do ponownego rozpatrzenia
oraz o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja nie ma usprawiedliwionych podstaw. Nie jest trafny zarzut naruszenia
zaskarżonym wyrokiem przepisu art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodo-
wych stanowiącego, że pracodawca bez zgody zarządu zakładowej organizacji
związkowej nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wska-
zanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym człon-
kiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania
tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę
8
czynności w sprawach z zakresu prawa pracy. Z przepisu tego wynika, że ochroną
przewidzianą w tym przepisie objęty jest wyłącznie pracownik, który spełnia łącznie
dwa warunki: 1) jest członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej lub człon-
kiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentacji tej
organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę
czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, 2) został imiennie wskazany uchwałą
zarządu zakładowej organizacji związkowej jako pracownik korzystający z ochrony
przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy w trybie i na zasadach
określonych w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach zawodowych. W rozpoznawa-
nej sprawie jest niesporne, że w dniu wypowiedzenia stosunku pracy powódka nie
była członkiem zarządu związku zawodowego NSZZ „Solidarność.” Sporne jest na-
tomiast to, czy ochroną przewidziana w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach objęty
jest każdy pracownik będący członkiem zakładowej organizacji związkowej, który
zostanie wskazany imiennie uchwałą zarządu tej organizacji, czy też zakres tej
ochrony jest węższy i obejmuje tylko pracownika będącego członkiem zakładowej
organizacji związkowej, który w dniu podjęcia uchwały jest upoważniony do repre-
zentacji tej organizacji związkowej wobec pracodawcy. W ocenie Sądu Najwyższego
trafne jest to ostatnie stanowisko. Przemawia za nim brzmienie tego przepisu, bo-
wiem jest w nim mowa o innym niż członek zarządu pracowniku „będącym członkiem
danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej or-
ganizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę
czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.” Oznacza to, że zarząd może w
uchwale wskazać tylko tych członków zakładowej organizacji związkowej, którzy nie
będąc członkami zarządu, są upoważnieni do jej reprezentowania wobec pracodaw-
cy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z za-
kresu prawa pracy. Nie budzi również wątpliwości, że źródłem upoważnienia do
reprezentowania przez pracownika będącego członkiem zakładowej organizacji
związkowej tej organizacji wobec pracodawcy nie jest uchwała zarządu wskazująca
imiennie tego pracownika jako podlegającego ochronie przewidzianej w art. 32 ust. 1
pkt 1 ustawy o związkach zawodowych, lecz przepisy statutowe związku zawodowe-
go, które określają organy lub osoby uprawnione do reprezentowania zakładowej
organizacji związkowej wobec pracodawcy.
Nie bez znaczenia dla interpretacji tego przepisu jest uzasadnienie wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 7 kwietnia 2003 r., P 7/02 (OTK-A 2003 nr 4, poz.
9
29), w którym stwierdzono, że art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związ-
kach zawodowych w zakresie, w jakim nakłada na pracodawcę obowiązek uzyskania
zgody na rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem będącym członkiem komisji
rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej, jest niezgodny z art. 32 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej. Trybunał Konstytucyjny stwierdzając niekonstytucyjność
powyższego przepisu ustawy o związkach zawodowych podkreślił w uzasadnieniu,
co następuje „z założenia, szeroka ochrona trwałości stosunku pracy powinna doty-
czyć tylko tych pracowników, którzy z natury pełnionej we władzach związku funkcji,
narażeni są na bezpośredni konflikt z pracodawcą. Dlatego też, w ocenie Trybunału
Konstytucyjnego, nie znajduje uzasadnienia objęcie ochroną przewidzianą w art. 32
ust. 1 ustawy członków komisji rewizyjnej zakładowej organizacji związkowej, która
jest organem wewnątrzzwiązkowym. Kompetencje komisji rewizyjnej określone np. w
statucie NSZZ "Solidarność" (§ 20), obejmują w szczególności czynności kontrolne w
zakresie działalności finansowej, zgodności działania z postanowieniami Statutu i
postanowieniami uchwał, możliwość powołania zespołu mediacyjnego do rozpatry-
wania konfliktów wewnątrzzwiązkowych. Członkowie komisji rewizyjnej nie repre-
zentują związku na zewnątrz, nie występują zatem w bezpośrednich relacjach z
pracodawcą, a w konsekwencji objęcie ich ochroną przewidzianą w art. 32 ust. 1
ustawy o związkach zawodowych, nie wiąże się z koniecznością zapewnienia im
swobodnego wykonywania funkcji związkowych.” Wynika z tego jednoznacznie, że
za pracownika upoważnionego do reprezentowania zakładowej organizacji związko-
wej wobec pracodawcy, może być uznany tylko ten pracownik, który na podstawie
przepisów statutowych reprezentuje związek na zewnątrz (występuje w bezpośred-
nich relacjach z pracodawcą). Powódka nie należy do takiej kategorii pracowników
będących członkami zakładowej organizacji związkowej, co bezspornie ustaliły Sądy
orzekające w sprawie, a zatem wskazanie powódki w uchwale zarządu jako osoby
korzystającej z ochrony przewidzianej w art. 32 ust. 1 pkt 1 ustawy o związkach za-
wodowych było prawnie nieskuteczne. W konsekwencji pracodawca wypowiadając
powódce umowę o pracę bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej nie
naruszył tego przepisu.
Nie jest trafny zarzut naruszenia zaskarżonym wyrokiem przepisu art. 233 § 1
k.p.c. Ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie
wyraża istotę sądzenia w części dotyczącej ustalenia faktów, tj. rozstrzygania spor-
nych kwestii na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku
10
bezpośredniego zetknięcia się z dowodami. Powinna odpowiadać regułom logicz-
nego myślenia wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnio-
skowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego będące
wyznacznikiem granic dopuszczalnych wniosków i stopnia prawdopodobieństwa ich
przydatności w konkretnej sytuacji. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd
wyprowadził wnioski logicznie poprawne i zgodne z zasadami doświadczenia życio-
wego, to taka ocena dowodów nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów
przewidzianej w art. 233 k.p.c., choćby dowiedzione zostało, że z tego samego mate-
riału dałoby się wysnuć równie logiczne i zgodne z zasadami doświadczenia życio-
wego wnioski odmienne. Tylko w przypadku wykazania, że brak jest powiązania, w
świetle kryteriów wyżej wzmiankowanych, przyjętych wniosków z zebranym materia-
łem dowodowym, możliwe jest skuteczne podważenie oceny dowodów dokonanej
przez sąd; nie jest tu wystarczająca sama polemika naprowadzająca wnioski od-
mienne, lecz wymagane jest wskazanie, w czym wyraża się brak logiki lub uchybie-
nie regułom doświadczenia życiowego w przyjęciu wniosków kwestionowanych uza-
sadnienie wyroku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002 r., IV CKN
1316/00). W razie postawienia zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w postępowaniu
kasacyjnym, Sąd Najwyższy nie dokonuje ponownej oceny wiarygodności i mocy
zgromadzonych dowodów, lecz sprawdza prawidłowość wykorzystania przez Sąd
orzekający uprawnień przewidzianych w omawianym przepisie (postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 lipca 2002 r., IV CKN 1256/00). Wykazanie, że sąd drugiej
instancji naruszył art. 233 § 1 k.p.c., co mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy,
nie może być ograniczone do odmiennej interpretacji dowodów zebranych w sprawie,
przy jednoczesnym zaniechaniu wykazania, iż ocena przyjęta przez sąd drugiej in-
stancji za podstawę rozstrzygnięcia przekracza granicę swobodnej oceny dowodów,
którą wyznaczają czynniki logiczny i ustawowy, zasady doświadczenia życiowego,
aktualny stan wiedzy, stan świadomości prawnej i dominujących poglądów na sądo-
we stosowanie prawa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2002 r., IV
CKN 1050/00). Kasacja wniesiona przez skarżącą nie czyni zadość tym wymaga-
niom, a zatem zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. jest nieusprawiedliwiony.
Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================