II CNP 15/05
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 17 listopada 2005 r., II CNP 15/05
Od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji o kosztach procesu
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia nie przysługuje.
Sędzia SN Tadeusz Domińczyk
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w
dniu 17 listopada 2005 r. skargi strony pozwanej o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 lipca
2005 r. wydanego w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Budowlanego "P.-G." –
Zdzisław P., Andrzej P., spółki jawnej w N.T. przeciwko Janowi D. właścicielowi
Przedsiębiorstwa Budowlanego "B." w N.T. o zakazanie nieuczciwej konkurencji,
odrzucił skargę.
Uzasadnienie
W wyroku z dnia 5 lipca 2005 r. Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach
zastępstwa procesowego, zasądzając od pozwanego na rzecz powodowego
Przedsiębiorstwa 14 415 zł, która odpowiada czterokrotnej wysokości stawki
minimalnej wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Pozwany zakwestionował to stanowisko w apelacji, ale Sąd Apelacyjny jego
zarzutów nie podzielił.
W skardze pozwany wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem punktu 2
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 5 lipca 2005 r. w przedmiocie
„zaskarżonych kosztów postępowania przed sądem pierwszej instancji”. Zarzucił, że
orzeczenie tego Sądu pozostaje w sprzeczności z art. 100 k.p.c. oraz § 2 ust. 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.
Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu
drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w
drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Wyjątkowo, w wypadkach określonych w art. 4241
§ 2 k.p.c., skarga przysługuje
także od orzeczenia pierwszoinstancyjnego. (...)
Orzeczeniom kończącym postępowania rozstrzygającym co do istoty sprawy
należy przeciwstawić orzeczenia rozstrzygające w kwestiach incydentalnych, tj.
takie, które pozostają w związku z postępowaniem zmierzającym do rozpoznania
żądania, ale ich byt jest samodzielny w tym znaczeniu, że zamykają określony
uboczny wątek spawy (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11
sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16). Do tej kategorii orzeczeń
należy zaliczyć rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów. Odrębność tego
rozstrzygnięcia w stosunku do orzeczenia kończącego sprawę w instancji wyraźnie
wynika z art. 108 § 1 k.p.c.
Podobnie art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c. odróżnia orzeczenie o kosztach od
orzeczenia co do istoty sprawy. Właściwym środkiem zaskarżenia orzeczenia o
kosztach jest zażalenie, mieszczące się w katalogu zażaleń przewidzianym w art.
394 § 1 k.p.c., innych niż na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące
postępowanie w sprawie. Nie może być zatem wątpliwości, że także postanowienie
o kosztach wydane przez sąd drugiej instancji nie ma charakteru orzeczenia
kończącego postępowanie w sprawie (art. 3941
§ 2 i art. 3981
§ 1). W tym kierunku
wypowiadał się też Sąd Najwyższy w stanie prawnym obowiązującym przed dniem
6 lutego 2005 r., m.in. w postanowieniach z dnia 20 grudnia 1996 r., I CZ 30/96
(OSNC 1997, nr 3, poz. 34), z dnia 22 stycznia 1997 r., I CKN 48/96 (OSNC 1997,
nr 8, poz. 107) oraz z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CZ 22/97 (OSNC 1997, nr 10, poz.
147).
Przepis art. 4241
§ 1 k.p.c. dopuszcza skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie. Nie ma żadnych racji przemawiających za tym, aby
wyrażeniu „orzeczenie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie”
przypisać inne znaczenie, niż wyżej wskazane. Jeżeli wobec tego prawomocne
orzeczenie sądu drugiej instancji rozstrzygające o kosztach nie jest orzeczeniem
kończącym postępowanie w sprawie, to wniesiona skarga o stwierdzenie
niezgodności takiego orzeczenia z prawem jako niedopuszczalna, podlega
odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).
Od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji o kosztach procesu
skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia nie przysługuje.
Sędzia SN Tadeusz Domińczyk
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w
dniu 17 listopada 2005 r. skargi strony pozwanej o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 5 lipca
2005 r. wydanego w sprawie z powództwa Przedsiębiorstwa Budowlanego "P.-G." –
Zdzisław P., Andrzej P., spółki jawnej w N.T. przeciwko Janowi D. właścicielowi
Przedsiębiorstwa Budowlanego "B." w N.T. o zakazanie nieuczciwej konkurencji,
odrzucił skargę.
Uzasadnienie
W wyroku z dnia 5 lipca 2005 r. Sąd Okręgowy rozstrzygnął o kosztach
zastępstwa procesowego, zasądzając od pozwanego na rzecz powodowego
Przedsiębiorstwa 14 415 zł, która odpowiada czterokrotnej wysokości stawki
minimalnej wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika.
Pozwany zakwestionował to stanowisko w apelacji, ale Sąd Apelacyjny jego
zarzutów nie podzielił.
W skardze pozwany wniósł o stwierdzenie niezgodności z prawem punktu 2
prawomocnego wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 5 lipca 2005 r. w przedmiocie
„zaskarżonych kosztów postępowania przed sądem pierwszej instancji”. Zarzucił, że
orzeczenie tego Sądu pozostaje w sprzeczności z art. 100 k.p.c. oraz § 2 ust. 2
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 września 2002 r. w sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.
Nr 163, poz. 1349 ze zm.).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 4241
§ 1 k.p.c., skarga o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego orzeczenia przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu
drugiej instancji kończącego postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie
stronie została wyrządzona szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w
drodze przysługujących stronie środków prawnych nie było i nie jest możliwe.
Wyjątkowo, w wypadkach określonych w art. 4241
§ 2 k.p.c., skarga przysługuje
także od orzeczenia pierwszoinstancyjnego. (...)
Orzeczeniom kończącym postępowania rozstrzygającym co do istoty sprawy
należy przeciwstawić orzeczenia rozstrzygające w kwestiach incydentalnych, tj.
takie, które pozostają w związku z postępowaniem zmierzającym do rozpoznania
żądania, ale ich byt jest samodzielny w tym znaczeniu, że zamykają określony
uboczny wątek spawy (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11
sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006, nr 1, poz. 16). Do tej kategorii orzeczeń
należy zaliczyć rozstrzygnięcia w przedmiocie kosztów. Odrębność tego
rozstrzygnięcia w stosunku do orzeczenia kończącego sprawę w instancji wyraźnie
wynika z art. 108 § 1 k.p.c.
Podobnie art. 394 § 1 pkt 9 k.p.c. odróżnia orzeczenie o kosztach od
orzeczenia co do istoty sprawy. Właściwym środkiem zaskarżenia orzeczenia o
kosztach jest zażalenie, mieszczące się w katalogu zażaleń przewidzianym w art.
394 § 1 k.p.c., innych niż na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące
postępowanie w sprawie. Nie może być zatem wątpliwości, że także postanowienie
o kosztach wydane przez sąd drugiej instancji nie ma charakteru orzeczenia
kończącego postępowanie w sprawie (art. 3941
§ 2 i art. 3981
§ 1). W tym kierunku
wypowiadał się też Sąd Najwyższy w stanie prawnym obowiązującym przed dniem
6 lutego 2005 r., m.in. w postanowieniach z dnia 20 grudnia 1996 r., I CZ 30/96
(OSNC 1997, nr 3, poz. 34), z dnia 22 stycznia 1997 r., I CKN 48/96 (OSNC 1997,
nr 8, poz. 107) oraz z dnia 8 kwietnia 1997 r., I CZ 22/97 (OSNC 1997, nr 10, poz.
147).
Przepis art. 4241
§ 1 k.p.c. dopuszcza skargę o stwierdzenie niezgodności z
prawem od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie. Nie ma żadnych racji przemawiających za tym, aby
wyrażeniu „orzeczenie sądu drugiej instancji kończące postępowanie w sprawie”
przypisać inne znaczenie, niż wyżej wskazane. Jeżeli wobec tego prawomocne
orzeczenie sądu drugiej instancji rozstrzygające o kosztach nie jest orzeczeniem
kończącym postępowanie w sprawie, to wniesiona skarga o stwierdzenie
niezgodności takiego orzeczenia z prawem jako niedopuszczalna, podlega
odrzuceniu (art. 4248
§ 1 k.p.c.).