Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 19 stycznia 2006 r., II CNP 2/06
Spełnienie wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 5 in fine k.p.c.
polega na zawarciu w skardze wyodrębnionej, jurydycznej argumentacji,
przedstawiającej, jakie podstawowe zasady porządku prawnego lub
konstytucyjne wolności albo prawa człowieka narusza zaskarżone orzeczenie
i wskazaniu na czym polegała obraza przepisów mających znaczenie dla ich
ochrony.
Sędzia SN Jan Górowski
Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w
dniu 19 stycznia 2006 r. skargi strony pozwanej o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu z dnia 3 marca 2005r.
wydanego w sprawie z powództwa Marioli M. przeciwko Powszechnemu Centrum
Oddłużeniowo-Kredytowemu, spółce z o.o. w K. o zapłatę
odrzucił skargę.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 3 marca 2005 r. Sąd Rejonowy w Kaliszu zasądził od
pozwanego Powszechnego Centrum Odłużeniowo-Kredytowego, sp. z o.o. na rzecz
powódki kwotę 10 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 10 maja 2004 r. do dnia
zapłaty.
Spółka w skardze o stwierdzenie niezgodności z prawem tego prawomocnego
orzeczenia zarzuciła naruszenie art. 195 i 194 k.p.c. oraz wniosła o przyjęcie skargi
do rozpoznania i uchylenie zaskarżonego wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia,
przysługuje od prawomocnego orzeczenia sądu drugiej instancji kończącego
postępowanie w sprawie, gdy przez jego wydanie stronie została wyrządzona
szkoda, a zmiana lub uchylenie tego orzeczenia w drodze przysługujących stronie
środków prawnych nie było i nie jest możliwe (art. 4241
§ 1 k.p.c.). Jest więc co do
zasady niedopuszczalna, jeżeli w sprawie strona miała możliwość zaskarżyć
orzeczenie apelacją, skargą kasacyjną, skargą o wznowienie postępowania lub
mogła skorzystać z innego środka np. o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia
spadku, czy z wniosku o przywrócenie terminu.
Od tego unormowania ustawodawca wprowadził wyjątek przewidziany w art.
4241
§ 2 k.p.c. Na podstawie tej regulacji, skarga przysługuje także od orzeczenia
sądu pierwszej instancji kończącego postępowanie w sprawie, naruszającego
podstawowe zasady porządku prawnego, konstytucyjne wolności lub prawa
człowieka, chociaż strony nie skorzystały z przysługujących im środków, pod
warunkiem, że jego uchylenie lub zmiana w innym postępowaniu nie jest już
dopuszczalna.
Niezgodność z prawem wynikająca z naruszenia podstawowych zasad
porządku prawnego lub konstytucyjnych wolności albo praw człowieka to
przesłanka ogólna, a więc wymaga doprecyzowania w praktyce orzeczniczej i
piśmiennictwie. Występuje wtedy, gdy został naruszony przepis mający
podstawowe znaczenie dla funkcjonowania demokratycznego państwa, bądź
normujący ujęte w rozdziale drugim Konstytucji wolności oraz prawa człowieka i
obywatela. Ze względu jednak na wyjątkowość omawianego unormowania,
przedstawienie tej przesłanki jest także elementem konstrukcyjnym skargi.
Ustawodawca, w przeciwieństwie do innych wymagań tego nadzwyczajnego i
wysoce sformalizowanego środka, zawartych w pozostałych punktach art. 4245
k.p.c., w art. 4245
pkt 5 in fine k.p.c. nałożył na skarżącego obowiązek nie tylko
przedstawienia, ale i wykazania, że występuje ten wyjątkowy wypadek
uzasadniający jego wniesienie.
Spełnienie zatem wymagania, określonego w art. 4245
pkt 5 in fine k.p.c.
polega na zawarciu w skardze wyodrębnionej, poprawnej jurydycznie argumentacji
przedstawiającej, jakie podstawowe zasady porządku prawnego lub konstytucyjne
wolności albo prawa człowieka zaskarżone prawomocne orzeczenie narusza i
wskazaniu na czym polegała obraza przepisów mających podstawowe znaczenie
dla ich ochrony.
Tego elementu konstrukcyjnego nie zawiera skarga, w której skarżący zarzucił
jedynie, że orzeczenie narusza podstawowe zasady porządku prawnego, tj.
przytoczył tylko fragment przepisu, a w uzasadnieniu podstawy skargi bez
motywacji wskazał, że orzeczenie narusza prawo strony do dwuinstancyjnego
postępowania oraz prawo do obrony. (...)
Z tych względów skarga podlegała odrzuceniu (art. 4248
§ 1 i 2 k.p.c.)