Pełny tekst orzeczenia

Postanowienie z dnia 18 stycznia 2006 r.
II UZ 74/05
Wartość przedmiotu sporu w sprawie z odwołania od decyzji organu ren-
towego waloryzującej emeryturę wylicza się w ten sposób, że od kwoty stano-
wiącej miesięczną wysokość świadczenia, do której zdaniem odwołującego się
powinno ono zostać zwaloryzowane, odejmuje się kwotę ustaloną w decyzji i
następnie określa się ją w stosunku rocznym (art. 22 k.p.c.).
Przewodniczący SSN Krystyna Bednarczyk (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Zbigniew Hajn, SA Zbigniew Korzeniowski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 stycznia
2006 r. sprawy z wniosku Zygmunta P. przeciwko Wojskowemu Biuru Emerytalnemu
w S. o waloryzację emerytury, na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie
Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 3 lutego 2005 r. [...]
o d d a l i ł zażalenie.
U z a s a d n i e n i e
Postanowieniem z dnia 3 lutego 2005 r. [...] Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu odrzucił kasację wnioskodawcy Zygmunta P.
od wyroku tego Sądu z dnia 8 września 2004 r. [...]. Sąd ustalił, że kasacja nie speł-
niała wymogów określonych w art. 393 § 2 k.p.c., w szczególności nie została wska-
zana w niej wartość przedmiotu zaskarżenia. Na wezwanie Sądu o uzupełnienie tego
braku pełnomocnik skarżącego w piśmie z dnia 20 stycznia 2005 r. podał, że w ni-
niejszej sprawie nie ma żadnej wartości przedmiotu sporu. Tymczasem przedmiotem
sporu w tej sprawie jest wysokość świadczenia emerytalnego z tytułu emerytury woj-
skowej. W sprawach o takim charakterze wartość przedmiotu sporu podlega ustale-
niu w oparciu o przepis art. 22 k.p.c. Kasacja, której braków formalnych strona nie
uzupełniła w terminie, podlega odrzuceniu na podstawie art. 3935
k.p.c.
2
Postanowienie to zaskarżył zażaleniem wnioskodawca, wnosząc o jego uchy-
lenie. Zarzucił on naruszenie licznych przepisów Konstytucji RP przez „pozbawienie
powoda prawa i wolności do rzetelnego sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy”, naru-
szenie prawa materialnego przez „odmowę uwzględnienia, że w indywidualnej spra-
wie powoda nie zostały ukształtowane żadne podmioty prawne, ani żadne świadcze-
nia pieniężne ze stosunku prawnego z wojskowego zaopatrzenia emerytalnego”.
Zdaniem skarżącego kasacja dotyczy ochrony praw niemajątkowych i „zawiera
wszystkie ustawowe podstawy i warunki”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Większość podniesionych w zażaleniu zarzutów i ich obszerne uzasadnienie
nie pozostaje w żadnym związku z treścią zaskarżonego postanowienia. Postano-
wieniem tym odrzucono kasację wnioskodawcy na podstawie art. 3935
k.p.c., który
stanowi, że sąd drugiej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym kasację wniesio-
ną po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również kasację,
której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie. Wnioskodawca nie
uzupełnił w terminie braku polegającego na niewskazaniu wartości przedmiotu za-
skarżenia, wbrew obowiązkowi określonemu w art. 3933
§ 2 k.p.c., który stanowi, że
w sprawach o prawa majątkowe kasacja powinna zawierać oznaczenie wartości
przedmiotu zaskarżenia. Fakt, że wnioskodawca nie uzupełnił tego braku, nie jest w
zażaleniu kwestionowany. Jedyny zarzut, który odnosi się do zaskarżonego posta-
nowienia, dotyczy kwestii, że zdaniem skarżącego kasacja nie jest dotknięta bra-
kiem, gdyż w sprawie o roszczenie niemajątkowe wskazanie wartości przedmiotu
zaskarżenia nie jest wymagane.
Zarzut ten jest nieuzasadniony. Sprawa niniejsza toczyła się na skutek odwo-
łania wnioskodawcy od decyzji Wojskowego Biura Emerytalnego w Szczecinie z dnia
29 maja 2000 r., którą dokonano waloryzacji jego emerytury wojskowej. Żądanie
przyznania prawa do emerytury lub renty jest roszczeniem o prawa majątkowe, po-
dobnie jak żądanie ustalenia wysokości lub zmiany wysokości tych świadczeń. Prze-
pis art. 3921
§ 1 k.p.c. stanowi, że kasacja nie przysługuje w sprawach o prawa ma-
jątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż dziesięć tysięcy
złotych. Jednakże w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych kasacja przysłu-
guje niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia w sprawach o przyznanie i o
3
wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia spo-
łecznego. W sprawach o przyznanie emerytury lub renty kasacja jest dopuszczalna
niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia, co nie oznacza, że strona wnoszą-
ca kasację jest zwolniona od obowiązku wskazania tej wartości. Określone w art.
3933
§ 2 k.p.c. wymaganie ma charakter bezwzględny i dotyczy kasacji wnoszonych
we wszystkich sprawach o prawa majątkowe. Jednakże nadanie biegu kasacji w
sprawie o przyznanie czy wstrzymanie emerytury lub renty bez wezwania strony do
wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia nie jest uchybieniem mającym wpływ na
rozstrzygnięcie, skoro dopuszczalność kasacji nie jest uzależniona od tej wartości.
Inaczej jest w sprawach, w których spór nie dotyczy prawa do emerytury lub renty,
które to prawo zostało wcześniej przyznane, lecz dotyczy wysokości świadczenia. W
takich przypadkach mają zastosowanie zasady ogólne określone w zdaniu pierw-
szym art.3921
§ 1 k.p.c. i dopuszczalność kasacji uzależniona jest od wartości
przedmiotu zaskarżenia.
Przedmiotem decyzji waloryzującej świadczenie emerytalne było ustalenie wy-
sokości tego świadczenia. W przypadku zakwestionowania w odwołaniu tego ustale-
nia, wartość przedmiotu sporu wylicza się w ten sposób, że od kwoty stanowiącej
wysokość świadczenia, do której zdaniem odwołującego powinno ono zostać zwalo-
ryzowane, odejmuje się kwotę ustaloną w decyzji i następnie obliczoną w stosunku
miesięcznym różnicę, stosownie do zasad określonych w art. 22 k.p.c., określa się w
stosunku rocznym. Obowiązek określenia wartości przedmiotu zaskarżenia obciąża
stronę wnoszącą kasację, natomiast sąd na podstawie art. 25 § 1 k.p.c. może doko-
nać sprawdzenia tej wartości. Niedopełnienie przez stronę tego obowiązku stanowi
brak formalny kasacji, a skutkiem nieusunięcia tego braku w zakreślonym przez sąd
terminie jest odrzucenie kasacji. Zaskarżone postanowienie jest zgodne z tymi zasa-
dami.
Przepisy regulujące postępowanie cywilne nakładają na strony szereg obo-
wiązków, których niedopełnienie wywołuje określone w tych przepisach skutki.
Strona, która nie dopełniła któregokolwiek z wymagań, powinna liczyć się ze skut-
kami i nie może bronić się zarzutem, że została pozbawiona prawa do sądu. W takiej
sytuacji należy uznać, że strona sama zrezygnowała z tego prawa.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 22 grudnia 2004 r. o zmianie
4
ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo o ustroju sądów po-
wszechnych (Dz.U. z 2005 r. Nr 13, poz. 98) oddalił zażalenie.
========================================