Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 97/06
POSTANOWIENIE
Dnia 8 grudnia 2006 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marian Kocon (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Marek Sychowicz
w sprawie z powództwa S. G.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 8 grudnia 2006 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 czerwca 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny zaskarżonym postanowieniem odrzucił wniosek powoda S. G.
o zwolnienie od opłaty podstawowej od apelacji oraz odrzucił jego apelację. W
uzasadnieniu swego postanowienia Sąd wskazał, że na podstawie art. 149 § 1
ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U.
Nr 167, poz. 1398) do oceny sytuacji prawnej powoda znajdują zastosowanie
przepisy tej ustawy. Zgodnie z art. 14 ust. 2 oraz art. 100 ust. 2 wspomnianej
ustawy od apelacji strony zwolnionej od kosztów sądowych pobiera się opłatę
podstawową. W tej sytuacji mając na uwadze, że obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej ciąży także na stronie zwolnionej w całości od kosztów sądowych
dalsze zwalnianie je od kosztów jest niemożliwe, gdyż brak dla tego podstawy w
przepisach ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Skoro zaś powód
nie uiścił opłaty podstawowej w wyznaczonym terminie, jego apelacja podlegała
odrzuceniu.
W zażaleniu powód kwestionuje stosowanie do oceny sytuacji powoda
przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych oraz wniósł o przywrócenie mu terminu do wniesienia zażalenia, który to
wniosek Sąd Apelacyjny uwzględnił.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 149 § 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) w sprawach wszczętych przed
dniem jej wejścia w życie stosuje się do czasu zakończenia postępowania w danej
instancji dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych. Trafnie Sąd Apelacyjny
uznał, że postępowanie w pierwszej instancji kończy się w zasadzie z wydaniem
wyroku. Wniesienie apelacji jest wiec już czynnością, która otwiera postępowanie
w drugiej instancji. Nie ma znaczenia, że apelację wnosi się do sądu I instancji,
który dokonuje z mocy wyraźnego przepisu ustawy (art. 370 k.p.c.) wstępnej
kontroli wymogów formalnych apelacji. Jest to tylko kontrola wstępna a apelacja
otwiera przecież drogę do postępowania przed sądem innej instancji. Jej wniesienie
3
należy wobec tego traktować jako czynność już dokonywaną po zakończeniu
postępowania w pierwszej instancji.
Mając na uwadze, że wniesienie apelacji w rozpoznawanej sprawie nastąpiło
w dniu 9 marca 2006 r., a więc po wejściu w życie ustawy z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zastosowanie jej do oceny
obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji powoda, nie budzi wątpliwości. Uznanie,
że postępowanie w drugiej instancji rozpoczyna się dopiero gdy apelacja zostaje
przekazana do sądu apelacyjnego nie znajduje podstawy w przepisach kodeksu
postępowania cywilnego. Apelacje jest kierowana od razu do sądu II instancji i to on
ją rozpatruje także pod względem formalnym. Tylko zaś ze względu na tzw.
ekonomikę procesową wstępne sprawdzenie apelacji pod względem formalnym
zostało jeszcze ulokowane w sądzie który zakończył już swoje postępowanie
instancyjne. W niczym nie uzasadnia to jednak sformułowanego w zażaleniu
wniosku, że nie zakończyło się jeszcze postępowanie przed pierwszą instancją.
Skoro wbrew wywodom zawartym w uzasadnieniu zażalenia brak podstaw do
stosowania do oceny obowiązku uiszczenia opłat od apelacji dawnej ustawy
o kosztach, zaś na tle ustawy z 29 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych obowiązek zapłaty przez powoda opłaty podstawowej nawet w sytuacji
gdy został on całkowicie zwolniony od kosztów, nie budzi wątpliwości, Sąd
Najwyższy, na podstawie art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c., orzekł jak
w sentencji.