Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 2/07
POSTANOWIENIE
Dnia 2 lutego 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian
SSN Maria Grzelka
w sprawie z wniosku I. M.
przy uczestnictwie M. M.
o podział majątku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 2 lutego 2007 r.,
zażalenia wnioskodawczyni
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 3 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 3 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy w S. odrzucił
apelację wnioskodawczyni I. M. wniesioną od postanowienia Sądu Rejonowego w
S. z dnia 24 lipca 2006 r., wydanego co do istoty sprawy o podział majątku
wspólnego, albowiem w sytuacji, gdy wnioskodawczyni była zwolniona od kosztów
sądowych w całości, od apelacji wniesionej przez adwokata nie została uiszczona
opłata podstawowa (art. 1322
§ 3 k.p.c.).
W zażaleniu na wymienione postanowienie wnioskodawczyni zarzuciła,
że błędny jest pogląd, iż opłata podstawowa, o której mowa w ustawie z dnia
28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest opłatą
„w wysokości stałej” w rozumieniu art. 1302
§ 3 k.p.c. Wniosła o uchylenie
zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Stosownie do art. 14 ust. 2 w zw. z art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca
2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398
ze zm.; dalej – „u.k.s.c.”) opłatę podstawową pobiera się także od apelacji
wnoszonej przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych.
Pogląd, że opłata podstawowa, wymieniona w art. 11 u.k.s.c. i określona
w art. 14 ust. 3 tej ustawy, jest opłatą w wysokości stałej w rozumieniu art. 1302
§ 3
k.p.c., został konsekwentnie wyrażony w wielu już orzeczeniach Sądu
Najwyższego. Został on potwierdzony w uchwałach z dnia 21 listopada 2006 r.,
III CZP 109/06 (niepubl.) i z dnia 10 stycznia 2007 r. III CZP 134/06 (niepubl.).
Nie ma podstaw żeby odstąpić od tego poglądu. Nie można zatem przyjąć,
że podzielając go i opierając na nim postanowienie, które zaskarżone zostało
zażaleniem, Sąd Okręgowy naruszył prawo.
Wbrew przekonaniu skarżącej nie nasuwają się wątpliwości – wymagające
rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny (art. 193 Konstytucji) – co do
zgodności art. 1302
§ 3 k.p.c. z art. 45 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji.
Dopuszczalne jest bowiem – mające na celu usprawnienie i przyspieszenie
3
postępowania oraz zdyscyplinowanie stron – nakładanie przez ustawę pewnych
obowiązków procesowych na stronę, gdy jest ona reprezentowana przez
profesjonalnego pełnomocnika, konsekwencją niedopełnienia których jest
bezskuteczność czynności podejmowanych przez stronę. Odrzucenie środka
zaskarżenia wymienionego w art. 1302
§ 3 u.k.s.c. jest następstwem niedopełnienia
ustanowionego przez ten przepis obowiązku adwokata, radcy prawnego i rzecznika
patentowego uiszczenia bez wezwania opłaty od tego środka, jeżeli jest to opłata
w wysokości stałej lub stosunkowej, obliczonej od wskazanej przez stronę wartości
przedmiotu zaskarżenia. Odrzucenie takie nie zamyka stronie dostępu do sądu
(art. 45 ust. 1 Konstytucji), następuje bowiem w sprawie, w której strona właśnie
skutecznie skorzystała z drogi sądowej. Należy zauważyć, że spoczywający
na profesjonalnym pełnomocniku strony obowiązek uiszczenia bez wezwania opłaty
od środka zaskarżenia, pod rygorem odrzucenia tego środka (nie obejmujący
jedynie rzeczników patentowych i środków zaskarżenia podlegających opłacie
stosunkowej), jest ukształtowany wieloletnią tradycją, której podstawę normatywną
stanowił art. 17 ustawy z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.).
Ponieważ zażalenie okazało się niezasadne, Sąd Najwyższy, na podstawie
art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39814
k.p.c., postanowił jak w sentencji.
jc

IV CZ 2/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia