Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 kwietnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu Wydział III

Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 kwietnia 2012 r. we Wrocławiu

sprawy z wniosku K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o wysokość emerytury

na skutek apelacji K. M.

od wyroku Sądu Okręgowego Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu

z dnia 29 listopada 2011 r. sygn. akt V U 562/10

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 29 listopada 2011 r. Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Opolu oddalił odwołanie wnioskodawcy K. M. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. z dnia 12 stycznia 2010 r. i zasądził od Skarbu Państwa na rzecz radcy prawnego M. P. kwotę 180 zł z doliczeniem podatku VAT tytułem nieopłaconej pomocy prawnej dla pełnomocnika wyznaczonego z urzędu.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

Wnioskodawca, urodzony (...)., od dnia 1 listopada 1998 r. pobiera emeryturę na podstawie decyzji organu rentowego z dnia 4 grudnia 1998 r. Wysokość tej emerytury ustalono na podstawie zarobków wnioskodawcy z 9 lat kalendarzowych, to jest za lata 1989 – 1997, a wwpw za ten okres wyniósł 36,35%.

Kolejnymi decyzjami organ rentowy przeliczał wnioskodawcy emeryturę z uwzględnieniem zwiększonego stażu pracy zgodnie z przedkładanymi zaświadczeniami i ostatecznie w decyzji z dnia 30 kwietnia 2008 r. uwzględniono 31 lat okresów składkowych i 4 lata 8 miesięcy okresów nieskładkowych i wwpw wyniósł 142,65%.

W dniu 31 grudnia 2009 r. wnioskodawca złożył kolejny wniosek o ponowne ustalenie emerytury z uwzględnieniem okresu ubezpieczenia określonego w legitymacji ubezpieczeniowej, to jest inspektora nadzoru inwestorskiego Szpitala (...) w G., wskazał, że umowę o pracę zawarł z Prezydium (...)Rady Narodowej w G. w dniu 1 lutego 1963 r.

Decyzją z dnia 12 stycznia 2010 r. organ rentowy odmówił wnioskodawcy ponownego ustalenia emerytury, wskazując, że do wniosku nie przedłożył nowych dowodów mających wpływ na emeryturę.

Wnioskodawca w toku postępowania sądowego wniósł o przeprowadzenie dowodu z uchwały Prezydium (...)Rady Narodowej w G. Nr (...)oraz poradnika inspektora nadzoru inwestorskiego, jak również przesłuchania świadków: A. H. i S. G..

Świadek A. H. zeznał, iż wnioskodawca na podstawie umowy zlecenia pracował przy budowie Szpitala w G..

Świadek S. G. zeznał, że wnioskodawca pracował jako inspektor nadzoru budowlanego przy budowie szpitala, przy czym świadek ten nie posiadał wiedzy odnośnie wynagrodzenia wnioskodawcy.

Przy tak poczynionych ustaleniach faktycznych Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie wnioskodawcy jest niezasadne.

Sąd Okręgowy wskazał, że z akt emerytalnych, uchwały Prezydium (...)Rady Narodowej w G. Nr 74/531/68 oraz poradnika inspektora nadzoru inwestorskiego, jak również z zeznań świadków wynika, że wnioskodawca pracował w Urzędzie Wojewódzkim w Wydziale (...)na stanowisku zastępcy kierownika wydziału, w 1976 r. pracował w (...)Radzie Narodowej jako kierownik Wydziału (...)i następnie został przeniesiony jako kierownik nadzoru inwestorskiego przy budowie Szpitala (...). Jednak w/w materiał dowodowy nie pozwolił ustalić dokładnej daty okresu wykonania w/w zlecenia oraz w jakim wymiarze czasu praca była wykonywana. Nadto nie wynika z nich wysokość osiąganych przez wnioskodawcę przychodów. Odnośnie wykonywania projektu Szpitala (...) nie zostały przedłożone nowe dowody na okoliczność odprowadzania składek.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy wskazał, że w sprawie brak było jakichkolwiek przesłanek do przeliczenia emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia z tytułu pracy, jako inspektora nadzorowi inwestorskiego i oddalił odwołanie wnioskodawcy od zaskarżonej decyzji organu rentowego.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył profesjonalny pełnomocnik z urzędu wnioskodawcy, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego, to jest zarządzenia Nr 141 Prezesa Rady Ministrów z dnia 12 lipca 1958 r. w sprawie organizacji i uprawnień służby inwestycyjnej w państwowych jednostkach organizacyjnych (M.P. z 1958 r., Nr 57, poz. 327), rozporządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 23 grudnia 1958 r. w sprawie warunków i zasad zamawiania przez jednostki państwowe prac projektowych w budownictwie (Dz. U. z 1959 r., Nr 5, poz. 32) oraz uchwały Nr 302 Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 1958 r. oraz błędną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Wskazując na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przeliczenie emerytury poprzez doliczenie zarobków wnioskodawcy osiągniętych w latach 1963 – 1976, podczas zatrudnienia w (...)Radzie Narodowej w G. i następnie w Prezydium (...)Rady Narodowej w G., z tytułu pełnienia obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego budowy Szpitala (...) w G..

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy jest bezzasadna.

Należy podkreślić, że zasady przeliczania wysokości świadczenia emerytalnego, zostały określone w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) w art. 108 - 113.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 wskazanej ustawy wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego:

1)  z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia,

2)  z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty, z uwzględnieniem art. 176,

3)  z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty,

a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego.

Określone w powyższych przepisach zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury mają zastosowanie także do okresów przypadających przed wejściem w życie powołanej ustawy i wprowadzonej równocześnie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.), kiedy nie prowadzono indywidualnych kont emerytalnych. Za podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w tych okresach przyjmuje się kwoty wynagrodzenia wypłaconego przez pracodawcę. Osoba ubiegająca się o emeryturę musi wykazać wysokość przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli była pracownikiem - wysokość wynagrodzenia. Za podstawę wymiaru emerytury lub renty przyjmuje się kwotę udowodnioną przez zainteresowanego.

Bezspornym w sprawie jest, że wnioskodawca w okresie od dnia 1 sierpnia 1962 r. do dnia 31 grudnia 1968 r. pracował w Prezydium (...)Rady Narodowej w G. na stanowisku kierownika Wydziału(...), a od dnia 15 stycznia 1969 r. do dnia 31 lipca 1970 r. w Prezydium (...)Rady Narodowej w O. na stanowisku inspektora poradnictwa fachowego.

Natomiast sporna kwestia sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca wykonywał pracę inspektora nadzoru inwestorskiego przy budowie Szpitala (...) w G. w latach 1963 – 1976 w ramach odrębnego stosunku pracy i w konsekwencji wysokości uzyskanego z tego tytułu wynagrodzenia.

W ocenie Sądu Apelacyjnego wskazane przez wnioskodawcę dowody nie stanowią wystarczającej podstawy do uznania, iż w tym okresie pracę inspektora wykonywał na podstawie odrębnego stosunku pracy.

Należy zauważyć, że akty prawne, na które skarżący się powoływał, nie wskazują, iż jedyną możliwością pełnienia funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego, było wykonywanie jej w ramach stosunku pracy z inwestorem. To oznacza, że dopuszczalne były także inne formy pełnienia tej funkcji. Potwierdza to poradnik nadzoru inwestorskiego, który co prawda jest publikacją, a nie źródłem prawa, ale uwzględnia stan prawny na dzień 31 lipca 1965 r. Zgodnie z jego treścią wykonywanie funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego w ramach stosunku pracy było tylko jednym z wariantów, gdyż nadzór inwestorski mógł być wykonywany również na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz przez podmiot nie będący osobą fizyczną, który z koeli go wykonywał za pośrednictwem swoich pracowników. Zatem samo pełnienie tej funkcji w spornym okresie nie wiązało się automatycznie z nawiązaniem stosunku pracy przez wnioskodawcę. Tym bardziej, że wnioskodawca nie przedstawił żadnych dokumentów pracowniczych świadczących o nawiązaniu stosunku pracy w tym charakterze. Z dokumentów zebranych w sprawie nie wynika jasno, kto w spornym okresie był inwestorem. Natomiast niewątpliwie wnioskodawca do dnia 31 grudnia 1968 r. był pracownikiem Prezydium (...)Rady Narodowej w G.. W tej sytuacji uzasadnione jest przyjęcie, iż jeżeli wnioskodawca w tym czasie wykonywał funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego, to wykonywał ją w ramach stosunku pracy zawartego z Prezydium (...)Rady Narodowej w G., które z kolei mogło, jak wyżej wskazano prowadzić nadzór inwestorski. Zatem wynagrodzenie uzyskane w tym czasie od tego pracodawcy uwzględnia również pełnienie przez wnioskodawcę tej funkcji. Wynagrodzenie to zostało już zaliczone przez organ rentowy do emerytury wnioskodawcy. Powyższe pośrednio potwierdza również uchwała Prezydium (...)Rady Narodowej w G. Nr 74/531/68, na którą wnioskodawca się powoływał. Z niej bowiem wynika, że Prezydium (...)Rady Narodowej w G. zatwierdziło dane wyjściowe projektu adaptacji i zagospodarowania terenu Szpitala (...) w G., co może przemawiać za tym, iż ten organ prowadził nadzór inwestorski, a wnioskodawca jako pracownik tego organu, wykonywał pracę inspektora nadzoru inwestorskiego. Należy podkreślić, że wnioskodawca w powyższym okresie nie mógł pracować w oparciu o dwa stosunki pracy zawarte z tym samym pracodawcą. Brak jest również podstaw do przyjęcia, iż wnioskodawca, pracując jako kierownik wydziału architektury i budownictwa w Prezydium (...)Rady Narodowej w G., jednocześnie pełnił funkcje inspektora nadzoru inwestorskiego w ramach stosunku pracy zawartego z Prezydium (...)Rady Narodowej w G.. Po pierwsze żadne dowody tego nie potwierdzają. Nadto sprzeciwia się temu zaświadczenia Urzędu Miasta w G., z którego jasno wynika, że wnioskodawca nie był zatrudniony przez Prezydium (...)Rady Narodowej w G..

Jeżeli chodzi o okres po dniu 31 grudnia 1968 r., to wnioskodawca pracował między innymi wówczas w Prezydium (...)Rady Narodowej w O.. Co prawda z pisma z dnia 5 maja 1969 r. wynika, że wnioskodawca otrzymał od swojego pracodawcy zgodę na wykonywanie projektu Szpitala (...) w G.. Jednak pismo to powołuje się na zarządzenie Prezesa do spraw Urbanistyki i Architektury z dnia 13 września 1958 r. w sprawie zasad i trybu udzielania pozwoleń na wykonywanie prac projektowych w budownictwie przez pracowników zatrudnionych również w wydziałach Budownictwa Urbanistyki i Architektury (M.P. z 1958, nr 95, poz. 521). Z tego zarządzenia jasno wynika, że pozwolenie na wykonywanie prac projektowych było wydawane jedynie na wykonywanie czynności dorywczych i to w oparciu o umowy cywilnoprawne (por. § 1 zarządzenia). Zatem wnioskodawca w tym okresie nie mógł być zatrudniony w ramach stosunku pracy, jako inspektor nadzoru inwestorskiego, przez Prezydium (...)Rady Narodowej, czy też Prezydium (...)Rady Narodowej w G., skoro jego ówczesny pracodawca, to jest Prezydium (...)w O., mógł wyrazić zgodę na wykonanie projektu szpitala (...)w G. w oparciu o umowę cywilnoprawną. Nadto wykonywanie przez niego tych prac mogło mieć charakter jedynie dorywczy, co również sprzeciwia się twierdzeniom wnioskodawcy, iż w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace inspektora.

Zatem należy stwierdzić, że wnioskodawca nie wykazał, iż w spornym okresie wykonywał pracę inspektora nadzoru inwestorskiego na podstawie odrębnej umowy o pracę i tym samym nie ma podstaw do uznania wskazywanych przez niego wynagrodzeń za ten okres przy przeliczeniu jego emerytury. Należy podkreślić, że w przepisach prawa ubezpieczeniowego, które należy interpretować ściśle, nie ma miejsca na domniemania, czy też wyliczenia hipotetyczne. Reguły dowodzenia w procesie cywilnym (art. 232 kpc) zobowiązują strony do wskazywania dowodów, z których wywodzą one skutki prawne. Oznacza to, że w rozpoznawanej sprawie to wnioskodawca winien był wykazać, iż spełnia przesłanki do przeliczenia świadczenia emerytalnego w oparciu o wskazywane przez niego wynagrodzenie, czego nie uczynił.

W tych okolicznościach, mimo iż sąd pierwszej instancji nie odniósł się w sposób pełny do twierdzeń wnioskodawcy, to jego rozstrzygnięcie jest prawidłowe.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację wnioskodawcy jako bezzasadną.

R.S.