IV CZ 12/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-03-2014
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 12/07
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
ze skargi uczestnika postępowania M. S.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Rejonowego w L.
z dnia 9 grudnia 1970 r., w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Starosty Powiatu
L.
przy uczestnictwie M.N. i in. ,
o przejęcie nieruchomości rolnej na własność Skarbu Państwa,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 lutego 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania M. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 21 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie i zasądza od M. S. na rzecz Skarbu Państwa -
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Głównego Urzędu
Warszawie, 1200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu
kosztów procesu w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Uczestnik postępowania M. S. zwolniony w całości od kosztów sądowych,
reprezentowany przez pełnomocnika - radcę prawnego, wniósł apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z 15 września 2006 r. bez uiszczenia opłaty
podstawowej. Postanowieniem z 21 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił
tę apelację na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu uczestnik postępowania zarzuca naruszenie zasady prawa do
sądu oraz rozpatrzenia sprawy przez sądy dwóch instancji wyrażonej w art. 45 i 78
Konstytucji RP oraz w art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
i Podstawowych Wolności, art. 14 ust. l Międzynarodowego Paktu Praw
Obywatelskich i Politycznych. Żalący się wnosi o uchylenie zaskarżonego
postanowienia. Wnioskodawca Skarb Państwa - reprezentowany przez Starostę
Powiatu L., a zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa
odpowiadając na zażalenie wnosił o jego oddalenie i zasądzenie na rzecz Skarbu
Państwa kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie Sądu Okręgowego odpowiada obowiązującym przepisom
kodeksu postępowania cywilnego i ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 ze zm. - dalej: u.k.s.c.).
W szczególności art. 149 ust. 1 u.k.s.c. przesądza obowiązywanie tej ustawy
w stosunku do środka odwoławczego (apelacji) wniesionej przez uczestnika. Art. 14
ust. 2 u.k.s.c. i art. 100 ust. 2 odczytane we wzajemnym powiązaniu postanawiają,
że obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej w wysokości 30 zł dotyczy również
strony zwolnionej w całości (jak uczestnik M. S.) od kosztów sądowych, natomiast
art. 126 u.k.s.c wprowadza do kodeksu postępowania cywilnego przepis art. 1302
§
3 k.p.c., nakazujący odrzucić apelację wniesioną bez zachowania przez
zawodowego pełnomocnika opisanych wyżej wymagań.
Sposób i środki realizacji prawa do sądu wynikają z przepisów ustaw zwykłych,
nieusprawiedliwione jest zatem powoływanie się skarżącego na przepisy wyższego
rzędu, jakoby zwalniające od przestrzegania ustaw. Rzeczą ustawodawcy zwykłego
jest określenie również szczegółowych norm nakładających na strony obowiązek
3
partycypowania w kosztach działania wymiaru sprawiedliwości przez uiszczanie
opłat sądowych, natomiast rzeczą sądu jest przestrzeganie tych norm, ponieważ
zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji sędziowie podlegają ustawom. Dlatego
w rozpoznawanej sprawie sąd orzekający o dopuszczalności apelacji nie był władny
odmówić zastosowania wymienionego przepisu kodeksu postępowania cywilnego.
Nie można wykluczyć, że ze względu na konkretne, szczególne okoliczności,
założenie ustawowe, iż każdy jest w stanie pokryć opłatę podstawową okazałoby
się błędne. Wówczas ujawniłby się problem zgodności przepisów u.k.s.c.
z przepisami Konstytucji powoływanymi przez skarżącego ale i w takim wypadku
postulat wykładni w zgodzie z Konstytucją nakazywałby wykorzystanie zwykłych
środków pozwalających chronić interes strony, która bez winy nie dokonała
w terminie czynności procesowej.
W rozpoznawanej sprawie nie ma przede wszystkim danych pozwalających
powziąć takie wątpliwości, a poza tym inicjowanie jakiegokolwiek wpadkowego
postępowania należy do uczestnika postępowania, zastąpionego przez
zawodowego pełnomocnika.
Ponieważ zaskarżone postanowienie odpowiadało prawu Sąd Najwyższy
oddalił zażalenie na podstawie art. 3941
§ 2 i 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c.
a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego orzekł na podstawie art.
99 k.p.c.
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 22 lutego 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
ze skargi uczestnika postępowania M. S.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Rejonowego w L.
z dnia 9 grudnia 1970 r., w sprawie z wniosku Skarbu Państwa - Starosty Powiatu
L.
przy uczestnictwie M.N. i in. ,
o przejęcie nieruchomości rolnej na własność Skarbu Państwa,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 lutego 2007 r.,
zażalenia uczestnika postępowania M. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 21 listopada 2006 r.,
oddala zażalenie i zasądza od M. S. na rzecz Skarbu Państwa -
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa, Głównego Urzędu
Warszawie, 1200 (tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu
kosztów procesu w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Uczestnik postępowania M. S. zwolniony w całości od kosztów sądowych,
reprezentowany przez pełnomocnika - radcę prawnego, wniósł apelację od
postanowienia Sądu Rejonowego z 15 września 2006 r. bez uiszczenia opłaty
podstawowej. Postanowieniem z 21 listopada 2006 r. Sąd Okręgowy odrzucił
tę apelację na podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu uczestnik postępowania zarzuca naruszenie zasady prawa do
sądu oraz rozpatrzenia sprawy przez sądy dwóch instancji wyrażonej w art. 45 i 78
Konstytucji RP oraz w art. 6 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka
i Podstawowych Wolności, art. 14 ust. l Międzynarodowego Paktu Praw
Obywatelskich i Politycznych. Żalący się wnosi o uchylenie zaskarżonego
postanowienia. Wnioskodawca Skarb Państwa - reprezentowany przez Starostę
Powiatu L., a zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa
odpowiadając na zażalenie wnosił o jego oddalenie i zasądzenie na rzecz Skarbu
Państwa kosztów postępowania według norm przepisanych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Postanowienie Sądu Okręgowego odpowiada obowiązującym przepisom
kodeksu postępowania cywilnego i ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167, poz. 1398 ze zm. - dalej: u.k.s.c.).
W szczególności art. 149 ust. 1 u.k.s.c. przesądza obowiązywanie tej ustawy
w stosunku do środka odwoławczego (apelacji) wniesionej przez uczestnika. Art. 14
ust. 2 u.k.s.c. i art. 100 ust. 2 odczytane we wzajemnym powiązaniu postanawiają,
że obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej w wysokości 30 zł dotyczy również
strony zwolnionej w całości (jak uczestnik M. S.) od kosztów sądowych, natomiast
art. 126 u.k.s.c wprowadza do kodeksu postępowania cywilnego przepis art. 1302
§
3 k.p.c., nakazujący odrzucić apelację wniesioną bez zachowania przez
zawodowego pełnomocnika opisanych wyżej wymagań.
Sposób i środki realizacji prawa do sądu wynikają z przepisów ustaw zwykłych,
nieusprawiedliwione jest zatem powoływanie się skarżącego na przepisy wyższego
rzędu, jakoby zwalniające od przestrzegania ustaw. Rzeczą ustawodawcy zwykłego
jest określenie również szczegółowych norm nakładających na strony obowiązek
3
partycypowania w kosztach działania wymiaru sprawiedliwości przez uiszczanie
opłat sądowych, natomiast rzeczą sądu jest przestrzeganie tych norm, ponieważ
zgodnie z art. 178 ust. 1 Konstytucji sędziowie podlegają ustawom. Dlatego
w rozpoznawanej sprawie sąd orzekający o dopuszczalności apelacji nie był władny
odmówić zastosowania wymienionego przepisu kodeksu postępowania cywilnego.
Nie można wykluczyć, że ze względu na konkretne, szczególne okoliczności,
założenie ustawowe, iż każdy jest w stanie pokryć opłatę podstawową okazałoby
się błędne. Wówczas ujawniłby się problem zgodności przepisów u.k.s.c.
z przepisami Konstytucji powoływanymi przez skarżącego ale i w takim wypadku
postulat wykładni w zgodzie z Konstytucją nakazywałby wykorzystanie zwykłych
środków pozwalających chronić interes strony, która bez winy nie dokonała
w terminie czynności procesowej.
W rozpoznawanej sprawie nie ma przede wszystkim danych pozwalających
powziąć takie wątpliwości, a poza tym inicjowanie jakiegokolwiek wpadkowego
postępowania należy do uczestnika postępowania, zastąpionego przez
zawodowego pełnomocnika.
Ponieważ zaskarżone postanowienie odpowiadało prawu Sąd Najwyższy
oddalił zażalenie na podstawie art. 3941
§ 2 i 3 k.p.c. w związku z art. 39814
k.p.c.
a w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego orzekł na podstawie art.
99 k.p.c.
jz