Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 17/07
POSTANOWIENIE
Dnia 23 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący)
SSN Krzysztof Pietrzykowski
SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa A. D. i K. B.
przeciwko "P." Spółce z o.o.
o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 23 marca 2007 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 28 grudnia 2006 r.,
oddala zażalenie i zasądza od powodów na rzecz pozwanego
kwotę 1.800,- złotych (jeden tysiąc osiemset) tytułem zwrotu
kosztów postępowania przed Sądem Najwyższym.
2
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę
kasacyjną powodów A. D. i K. B. od wyroku tego Sądu z dnia 8 września 2006 r.
zapadłego w sprawie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. W
uzasadnieniu Sąd wskazał, że postanowieniem z dnia 4 kwietnia 2003 r.
powodowie zostali zwolnieni od kosztów sądowych w całości. Stosownie do art. 100
ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. nr 167, poz. 1398), która ma zastosowanie w sprawie na mocy art. 149 ust.1
tej ustawy, wnosząc skargę kasacyjną mieli obowiązek uiścić opłatę podstawową,
która jest opłatą w „wysokości stałej". Obowiązku tego nie dopełnili, zatem na
podstawie art. 1302
§ 3 k.p.c. skarga podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie powodowie, formułując szereg zarzutów,
swoją argumentację ogniskują wokół problemu stosowania nowej ustawy
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych do sytuacji, kiedy zwolnienie od
kosztów nastąpiło pod rządem starego prawa, a skarga kasacyjna składana jest już
po wejściu w życie nowej ustawy. Wskazują ponadto, że nie nastąpiło zakończenie
postępowania w instancji, a także powołują się na ochronę praw nabytych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie znajduje uzasadnionych podstaw. W art. 149 ust. 1 ustawy
z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167,
poz. 1398 ze zm.- dalej u.k.s.c.) znalazła odzwierciedlenie powszechnie
przyjmowana na gruncie postępowania cywilnego zasada prawa
międzyczasowego, zgodnie z którą przepisy nowej ustawy znajdują bezpośrednie
zastosowanie. Z uwagi na niejasności, jakie mogłyby wystąpić przy dosłownym
stosowaniu tej zasady ustawodawca łagodzi jej działanie w ten sposób, że
utrzymuje moc wiążącą przepisów uchylonych do czasu zakończenia postępowania
w danej instancji. Zgodnie zatem ze wspomnianą zasadą art. 149 ust. 1 u.k.s.c.
przewiduje, że w sprawach wszczętych przed dniem wejścia ustawy w życie,
stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe
3
przepisy o kosztach sądowych. Wobec takiego uregulowania istotnego znaczenia
nabiera wykładnia określenia „zakończenie postępowania w danej instancji".
Zakończenie postępowania w danej instancji następuje w dacie wydania
orzeczenia co do istoty sprawy. Zakończenie takie nie następuje w wyniku
rozstrzygnięcia kwestii incydentalnych, wpadkowych, nie zawierających
rozstrzygnięcia co do przedmiotu danego postępowania. W postępowaniu
procesowym postępowanie w danej instancji kończy wydanie wyroku przez sąd
orzekający, w postępowaniu nieprocesowym - postanowienia co do istoty sprawy.
Zatem zakończenie postępowania „w danej instancji" w postępowaniu apelacyjnym
należy łączyć z wydaniem wyroku orzekającego co do apelacji wydanym przez sąd
apelacyjny. Dalsze czynności, nawet dokonywane przed tym sądem, czy nawet
podlegające ocenie tego sądu, wykraczają już poza granice „danej instancji". Ergo -
wygasa możliwość stosowania w tej części postępowania uchylonych już
przepisów, w rozpoznawanej sprawie - przepisów o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych.
Reasumując, postępowanie apelacyjne zakończyło się w rozpoznawanej
sprawie w dniu wyrokowania przez Sąd Apelacyjny czyli w dniu 8 września 2006 r.
Czynności dokonane po tym dniu, w tym wniesienie skargi kasacyjnej, podlegają
już zatem przepisom ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia
28 lipca 2005 r. W rozpoznawanej sprawie oznacza to, że do opłat od wniesionej
skargi znajdują zastosowanie przepisy ustawy nowej, w tym przepis nakładający na
stronę zwolnioną od kosztów sądowych w całości obowiązku uiszczenia od
każdego wnoszonego pisma procesowego opłaty stałej w wysokości 30 zł.
Bezsporne jest, że skarżący opłaty takiej nie uiścili. Wobec zaś faktu, że byli
reprezentowani przez profesjonalnego pełnomocnika, znajduje zastosowania art.
1302
§ 3 k.p.c. nakładający na sąd obowiązek odrzucenia środka zaskarżenia
nienależycie opłaconego bądź nieopłaconego bez uprzedniego wzywania do
uiszczenia opłaty. Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego jest zatem zgodne
z prawem. Nie może odnieść skutku odwołanie się do zasady ochrony praw
nabytych, chociażby z tego względu, że ochrona ta pozostaje w granicach
określonych ustawami zwykłymi. Sam Trybunał Konstytucyjny, na co zresztą
4
wskazuje się w zażaleniu, dopuszcza możliwość dokonania przez ustawodawcę
negatywnej oceny istniejących rozwiązań i ich zmiany pociągającej za sobą także
ograniczenie wcześniej przyznanych praw.
Z tych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie powodów (art. 3941
w związku z art. 397 i 385 k.p.c.) obciążając ich kosztami postępowania
zażaleniowego zgodnie z regułą zawartą w art. 98 § 1 w związku z art. 108 § 1
k.p.c.
jc