II CZ 16/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:18-04-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 16/07
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Marian Kocon
w sprawie ze skargi S. P. i Z. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w S. z dnia 5 kwietnia 2006 r.,
wydanym w sprawie z wniosku T. i T. małżonków S.
przy uczestnictwie B. P., H. S. i T. D.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2007 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 6 grudnia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 6 grudnia 2006 r. odrzucił skargę
S. i Z. P. o wznowienie postępowania o zasiedzenie, zakończonego
postanowieniem tegoż Sądu z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie I Ca …/05.
Z ustaleń Sądu wynika, że podstawą skargi był art. 524 § 2 k.p.c., zgodnie
z którym zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać
wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. Skarżącym
przysługuje służebność osobista w postaci prawa do nieodpłatnego korzystania
z domu mieszkalnego znajdującego się na spornej nieruchomości oraz prawa
swobodnego poruszania się po podwórku. Powinni zatem, jako zainteresowani,
być uczestnikami postępowania o zasiedzenie (art. 609 k.p.c. w zw. z art. 510 § 2
k.p.c.), zatem niewezwanie do sprawy w tym charakterze było uchybieniem Sądu.
Jednakże występowali oni w niej w charakterze świadków, a potem jako
pełnomocnicy uczestniczki B. P. Mieli zatem możliwość wstąpienia do sprawy w
charakterze uczestników, a skoro nie wykazali tej inicjatywy, nie mogą teraz
twierdzić, że zostali pozbawieni możliwości obrony praw w tamtej sprawie, wobec
czego ich skarga o wznowienie postępowania podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik skarżących zarzuciła
naruszenie art. 510 § 2, art. 524 § 2 oraz art. 410 § 1 k.p.c. i wniosła o jego
uchylenie , ewentualnie „o orzeczenie co do istoty sprawy”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Instytucja wznowienia postępowania pozwala na podważenie
prawomocnego orzeczenia, stąd też przyczyny usprawiedliwiające jej zastosowanie
muszą mieć charakter wyjątkowy oraz odpowiednią dużą wagę. Dlatego też w art.
5246
§ 2 k.p.c., stanowiącym podstawę prawną skargi o wznowienia postępowania
w niniejszej sprawie, ustawodawca odwołuje się do przepisów o wznowieniu
z powodu pozbawienia możności działania w procesie, czyli do art. 401 ust. 2
3
k.p.c. Już samo określenie o „pozbawieniu możności działania” wskazuje na to,
że odnosi się ono do sytuacji, kiedy to z przyczyny leżącej poza osobą samego
zainteresowanego, nie mógł on wziąć udziału w sprawie. Tymczasem, jak
to bezspornie ustalił Sąd Okręgowy, skarżący występowali aktywnie w sprawie
o zasiedzenie - najpierw w roli świadków, a potem pełnomocników córki B. –
uczestniczki postępowania w tamtej sprawie. W tej sytuacji zgodzić się trzeba z tym
Sądem, że mieli oni możliwość zgłoszenia udziału w tamtej sprawie również
w charakterze uczestników postępowania. Skorzystanie z tej możliwości zależało
od wykazania przez nich odpowiedniej inicjatywy, której nie przejawili. Nie można
więc twierdzić, że „zostali pozbawieni”, możności działania w sprawie, gdyż to
raczej sami z tej możliwości nie skorzystali. Wbrew przy tym zastrzeżeniom autora
zażalenia, trzeba zaznaczyć, że ewentualna nieświadomość prawna skarżących nie
może być tutaj wystarczającym usprawiedliwieniem, ponieważ w konsekwencji
oznaczałoby to, że może ona stanowić przyczynę wznowienia postępowania,
do czego nie ma uzasadnienia prawnego. Dlatego należy zaaprobować stanowisko
Sądu Okręgowego, iż nie zachodzi powołana przez skarżących podstawa
wznowienia postępowania, co sprawia, że odrzucenie skargi było prawidłowe,
a zażalenie, jako bezzasadne, podlegało oddaleniu (art. 394 § 2 i 3 k.p.c. w zw.
z art. 39814
k.p.c.
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Marian Kocon
w sprawie ze skargi S. P. i Z. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego w S. z dnia 5 kwietnia 2006 r.,
wydanym w sprawie z wniosku T. i T. małżonków S.
przy uczestnictwie B. P., H. S. i T. D.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2007 r.,
zażalenia skarżących na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 6 grudnia 2006 r.,
oddala zażalenie.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w S. postanowieniem z dnia 6 grudnia 2006 r. odrzucił skargę
S. i Z. P. o wznowienie postępowania o zasiedzenie, zakończonego
postanowieniem tegoż Sądu z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie I Ca …/05.
Z ustaleń Sądu wynika, że podstawą skargi był art. 524 § 2 k.p.c., zgodnie
z którym zainteresowany, który nie był uczestnikiem postępowania zakończonego
prawomocnym postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy, może żądać
wznowienia postępowania, jeżeli postanowienie to narusza jego prawa. Skarżącym
przysługuje służebność osobista w postaci prawa do nieodpłatnego korzystania
z domu mieszkalnego znajdującego się na spornej nieruchomości oraz prawa
swobodnego poruszania się po podwórku. Powinni zatem, jako zainteresowani,
być uczestnikami postępowania o zasiedzenie (art. 609 k.p.c. w zw. z art. 510 § 2
k.p.c.), zatem niewezwanie do sprawy w tym charakterze było uchybieniem Sądu.
Jednakże występowali oni w niej w charakterze świadków, a potem jako
pełnomocnicy uczestniczki B. P. Mieli zatem możliwość wstąpienia do sprawy w
charakterze uczestników, a skoro nie wykazali tej inicjatywy, nie mogą teraz
twierdzić, że zostali pozbawieni możliwości obrony praw w tamtej sprawie, wobec
czego ich skarga o wznowienie postępowania podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik skarżących zarzuciła
naruszenie art. 510 § 2, art. 524 § 2 oraz art. 410 § 1 k.p.c. i wniosła o jego
uchylenie , ewentualnie „o orzeczenie co do istoty sprawy”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Instytucja wznowienia postępowania pozwala na podważenie
prawomocnego orzeczenia, stąd też przyczyny usprawiedliwiające jej zastosowanie
muszą mieć charakter wyjątkowy oraz odpowiednią dużą wagę. Dlatego też w art.
5246
§ 2 k.p.c., stanowiącym podstawę prawną skargi o wznowienia postępowania
w niniejszej sprawie, ustawodawca odwołuje się do przepisów o wznowieniu
z powodu pozbawienia możności działania w procesie, czyli do art. 401 ust. 2
3
k.p.c. Już samo określenie o „pozbawieniu możności działania” wskazuje na to,
że odnosi się ono do sytuacji, kiedy to z przyczyny leżącej poza osobą samego
zainteresowanego, nie mógł on wziąć udziału w sprawie. Tymczasem, jak
to bezspornie ustalił Sąd Okręgowy, skarżący występowali aktywnie w sprawie
o zasiedzenie - najpierw w roli świadków, a potem pełnomocników córki B. –
uczestniczki postępowania w tamtej sprawie. W tej sytuacji zgodzić się trzeba z tym
Sądem, że mieli oni możliwość zgłoszenia udziału w tamtej sprawie również
w charakterze uczestników postępowania. Skorzystanie z tej możliwości zależało
od wykazania przez nich odpowiedniej inicjatywy, której nie przejawili. Nie można
więc twierdzić, że „zostali pozbawieni”, możności działania w sprawie, gdyż to
raczej sami z tej możliwości nie skorzystali. Wbrew przy tym zastrzeżeniom autora
zażalenia, trzeba zaznaczyć, że ewentualna nieświadomość prawna skarżących nie
może być tutaj wystarczającym usprawiedliwieniem, ponieważ w konsekwencji
oznaczałoby to, że może ona stanowić przyczynę wznowienia postępowania,
do czego nie ma uzasadnienia prawnego. Dlatego należy zaaprobować stanowisko
Sądu Okręgowego, iż nie zachodzi powołana przez skarżących podstawa
wznowienia postępowania, co sprawia, że odrzucenie skargi było prawidłowe,
a zażalenie, jako bezzasadne, podlegało oddaleniu (art. 394 § 2 i 3 k.p.c. w zw.
z art. 39814
k.p.c.
jz