II CZ 20/07
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-06-2013
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 20/07
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A.R .
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 13 lipca 2005 r., wydanym w sprawie z powództwa
Uniwersyteckiej Spółdzielni Mieszkaniowej "R. "
przeciwko M.N. i K. J.
przy interwencji ubocznej po stronie powodowej M. K.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2007 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 11 stycznia 2007 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 11 stycznia 2007 r. odrzucił skargę
A. R. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 13 lipca 2005 r. U podłoża tego rozstrzygnięcia legło
stanowisko, że niedopuszczalne jest wystąpienie ze skargą o wznowienie
postępowania przez nabywcę rzeczy lub prawa bez zgody strony przeciwnej.
W zażaleniu na to postanowienie skarżąca wniosła u jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powołany przez Sąd Apelacyjny art. 192 pkt 3 k.p.c. normuje skutki
procesowe następstwa prawnego pod tytułem szczególnym czyli zbycia rzeczy lub
prawa w toku procesu, co miało miejsce w sprawie zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego .
Prawo procesowe traktuje stronę zbywającą rzecz lub prawo za nadal
legitymowaną procesowo, choć w rzeczywistości jej uprawnienia lub obowiązki
w zakresie spornego stosunku materialnoprawnego przeszły na inny podmiot.
Następstwo procesowe uzależnione jest od ziszczenia się określonych warunków.
W zasadzie proces cywilny, mimo zbycia przedmiotu sporu (rzeczy lub prawa), ma
się toczyć w dalszym ciągu między tymi samymi stronami, z których udziałem się
rozpoczął, a następstwo procesowe dochodzi do skutku dopiero za zgodą strony
przeciwnej. Zmiana stron postępowania (przekształcenie podmiotowe) została
w sposób wyraźny uzależniona od zezwolenia strony przeciwnej. Musi ona wyrazić
zgodę na wejście do procesu nowego podmiotu.
Ratio legis art. 192 pkt 3 k.p.c. polega na ochronie przeciwnika strony
zbywającej rzecz lub prawo przed ujemnymi następstwami procesowymi
podmiotowej zmiany spornego stosunku prawnego po zawiśnięciu sporu. Z tego
punktu widzenia przepis ten ma charakter ochronny (gwarancyjny). Zasadą jest
pozostanie w procesie zbywcy, wyjątkiem wstąpienie w jego miejsce nabywcy.
W interesie strony przeciwnej jest przede wszystkim pozostanie zbywcy w procesie.
Wszelkie przekształcenia podmiotowe powodują bowiem niebezpieczeństwo
zmniejszenia sprawności postępowania, mogą prowadzić również do
nieprzewidywalnych utrudnień. Interes strony przeciwnej sprowadza się zatem do
3
tego, aby to zbywca był uprawniony do dalszego działania we wszczętym procesie
cywilnym w charakterze strony. W tym kontekście powinna być oceniana formalna
strona wyrażenia przez zbywcę zgody na wstąpienie do procesu nabywcy rzeczy
lub prawa. Funkcja art. 192 pkt 3 k.p.c. w zakresie ochrony interesu prawnego
strony przeciwnej przejawia się szczególnie w tym, że dopiero w wypadku
wyrażenia przez nią zgody może dojść do wstąpienia nabywcy w miejsce zbywcy.
Strona przeciwna ma bowiem istotny interes (prawny) w tym, aby zmiana
podmiotowa dokonana w toku procesu nie pociągała za sobą konieczności
prowadzenia procesu z inną osobą niż utrwalona aktem doręczenia pozwu.
W sprawie niniejszej strona przeciwna, powodowa, w piśmie procesowym
w sposób jednoznaczny nie wyraziła zgody na wstąpienie przez skarżącą
w miejsce zbywcy i wystąpienie przez nią ze skargą o wznowienie procesu.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny zasadnie tę skargę odrzucił. Bez znaczenia
prawnego dla tego rozstrzygnięcia miały podniesione w zażaleniu okoliczności
dotyczące postępowania klauzulowego.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
jc
POSTANOWIENIE
Dnia 28 marca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Antoni Górski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi A.R .
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem
Sądu Apelacyjnego w P. z dnia 13 lipca 2005 r., wydanym w sprawie z powództwa
Uniwersyteckiej Spółdzielni Mieszkaniowej "R. "
przeciwko M.N. i K. J.
przy interwencji ubocznej po stronie powodowej M. K.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 28 marca 2007 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 11 stycznia 2007 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 11 stycznia 2007 r. odrzucił skargę
A. R. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu
Apelacyjnego z dnia 13 lipca 2005 r. U podłoża tego rozstrzygnięcia legło
stanowisko, że niedopuszczalne jest wystąpienie ze skargą o wznowienie
postępowania przez nabywcę rzeczy lub prawa bez zgody strony przeciwnej.
W zażaleniu na to postanowienie skarżąca wniosła u jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powołany przez Sąd Apelacyjny art. 192 pkt 3 k.p.c. normuje skutki
procesowe następstwa prawnego pod tytułem szczególnym czyli zbycia rzeczy lub
prawa w toku procesu, co miało miejsce w sprawie zakończonej prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego .
Prawo procesowe traktuje stronę zbywającą rzecz lub prawo za nadal
legitymowaną procesowo, choć w rzeczywistości jej uprawnienia lub obowiązki
w zakresie spornego stosunku materialnoprawnego przeszły na inny podmiot.
Następstwo procesowe uzależnione jest od ziszczenia się określonych warunków.
W zasadzie proces cywilny, mimo zbycia przedmiotu sporu (rzeczy lub prawa), ma
się toczyć w dalszym ciągu między tymi samymi stronami, z których udziałem się
rozpoczął, a następstwo procesowe dochodzi do skutku dopiero za zgodą strony
przeciwnej. Zmiana stron postępowania (przekształcenie podmiotowe) została
w sposób wyraźny uzależniona od zezwolenia strony przeciwnej. Musi ona wyrazić
zgodę na wejście do procesu nowego podmiotu.
Ratio legis art. 192 pkt 3 k.p.c. polega na ochronie przeciwnika strony
zbywającej rzecz lub prawo przed ujemnymi następstwami procesowymi
podmiotowej zmiany spornego stosunku prawnego po zawiśnięciu sporu. Z tego
punktu widzenia przepis ten ma charakter ochronny (gwarancyjny). Zasadą jest
pozostanie w procesie zbywcy, wyjątkiem wstąpienie w jego miejsce nabywcy.
W interesie strony przeciwnej jest przede wszystkim pozostanie zbywcy w procesie.
Wszelkie przekształcenia podmiotowe powodują bowiem niebezpieczeństwo
zmniejszenia sprawności postępowania, mogą prowadzić również do
nieprzewidywalnych utrudnień. Interes strony przeciwnej sprowadza się zatem do
3
tego, aby to zbywca był uprawniony do dalszego działania we wszczętym procesie
cywilnym w charakterze strony. W tym kontekście powinna być oceniana formalna
strona wyrażenia przez zbywcę zgody na wstąpienie do procesu nabywcy rzeczy
lub prawa. Funkcja art. 192 pkt 3 k.p.c. w zakresie ochrony interesu prawnego
strony przeciwnej przejawia się szczególnie w tym, że dopiero w wypadku
wyrażenia przez nią zgody może dojść do wstąpienia nabywcy w miejsce zbywcy.
Strona przeciwna ma bowiem istotny interes (prawny) w tym, aby zmiana
podmiotowa dokonana w toku procesu nie pociągała za sobą konieczności
prowadzenia procesu z inną osobą niż utrwalona aktem doręczenia pozwu.
W sprawie niniejszej strona przeciwna, powodowa, w piśmie procesowym
w sposób jednoznaczny nie wyraziła zgody na wstąpienie przez skarżącą
w miejsce zbywcy i wystąpienie przez nią ze skargą o wznowienie procesu.
W konsekwencji Sąd Apelacyjny zasadnie tę skargę odrzucił. Bez znaczenia
prawnego dla tego rozstrzygnięcia miały podniesione w zażaleniu okoliczności
dotyczące postępowania klauzulowego.
Z tych przyczyn Sąd Najwyższy orzekł, jak w postanowieniu.
jc