Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III SPP 19/07
POSTANOWIENIE
Dnia 5 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jolanta Strusińska-Żukowska
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie ze skargi J. P.
na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego […]
w sprawie AUa …/06,
z udziałem Prezesa Sądu Apelacyjnego
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 5 czerwca 2007 r.,
1. stwierdza, że w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w
sprawie AUa …/06 nastąpiła przewlekłość postępowania,
2. przyznaje skarżącemu od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 3.000 zł (trzy tysiące) oraz 120 zł tytułem
zwrotu kosztów postępowania,
3. oddala wniosek o zalecenie Sądowi Apelacyjnemu podjęcia
określonych czynności.
Uzasadnienie
W imieniu J. P. została wniesiona skarga, w której skarżący wniósł o:
stwierdzenie, że w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Apelacyjny– Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych […] pod sygnaturą akt AUa …/06 nastąpiło naruszenie
2
prawa skarżącego do rozpoznania sprawy bez zbędnej zwłoki i stwierdzenie
przewlekłości postępowania; wydanie Sądowi Apelacyjnemu zalecenia podjęcia w
wyznaczonym terminie odpowiednich czynności tj. wyznaczenia rozprawy
apelacyjnej w terminie 21 dni; zasądzenie na rzecz skarżącego od Skarbu Państwa
kwoty 10 tys. zł. oraz o zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów
zastępstwa procesowego. Skarżący podniósł, iż 22 grudnia 2005 r. wniósł do Sądu
Apelacyjnego apelację od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 4 listopada 2005 r.
oddalającego jego odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w
sprawie wyliczenia wysokości świadczenia emerytalnego. Sąd Apelacyjny w
Poznaniu nie wyznaczył w sprawie terminu rozprawy.
Prezes Sądu Apelacyjnego w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.
Podniósł, iż niewyznaczenie rozprawy spowodowane jest bardzo dużym wpływem
spraw. Sprawa Aua …/06 zostałaby w kolejności wyznaczona na czerwiec 2007 r.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga jest uzasadniona co do zasady, ponieważ w sprawie występuje
szesnastomiesięczna przewlekłość postępowania (na datę wniesienia skargi),
polegająca na niewyznaczaniu w rozsądnym czasie terminu rozprawy apelacyjnej.
Usprawiedliwieniem takiego stanu rzeczy nie może być w żadnym razie duży
wpływ spraw. Rzeczpospolita Polska ma, wynikający z art. 45 ust. 1 Konstytucji
RP oraz z art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
sporządzonej w Rzymie dnia 4 listopada 1950 r. (Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284
ze zm.), obowiązek organizowania systemu jurysdykcyjnego w taki sposób, aby
właściwe sądy mogły podołać rozstrzyganiu spraw sądowych w rozsądnych
terminach (por. postanowienie SN z 8 marca 2005 r., III SPP 34/04, OSNP 2005 nr
20, poz. 327). Jest to zwłaszcza konieczne przy rozstrzyganiu spraw uznanych za
wymagające szczególnych procedur zapewniających sprawność i szybkość
postępowań sądowych, do których zaliczają się sprawy z zakresu ubezpieczeń
społecznych, gdyż polegają one często na osądzaniu materii o życiowym znaczeniu
dla zapewnienia bytu materialnego ubezpieczonym. Nie zwalnia to bynajmniej tych
sądów od przestrzegania procesowych zasad przewidzianych dla szybkiego i
sprawnego ich osądzania, zważywszy ponadto że sprawy te już na etapie
postępowania przed organami ubezpieczeń społecznych uzyskują określony
3
poziom weryfikowalności spornych okoliczności faktycznych lub prawnych, które
powinny być już dostatecznie wyjaśnione w procedurze odwoławczej od decyzji
organu ubezpieczeń społecznych przez sądy pierwszej instancji. Ponadto są to na
ogół sprawy w dużym stopniu powtarzalne co sprawia, że kwestie szczególnie
prawniczo skomplikowane nie ujawniają się nazbyt często, a zatem instancyjna
kontrola orzeczeń sądów pierwszej instancji w sprawach z zakresu ubezpieczeń
społecznych na ogół nie tworzy zawiłych barier ograniczających możliwości ich
szybkiego i sprawnego osądzania.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy nie może akceptować tendencji
do wydłużania okresów wyznaczania terminów pierwszych rozpraw apelacyjnych
poza rozsądne miary, które podważają konstytucyjne, konwencyjne (art. 6 ust. 1
Konwencji; por. wyrok ETPCz 32734/96 z 21 grudnia 2000 r. Wasilewski p. Polsce)
i proceduralne dyrektywy osądzania w rozsądnym terminie spraw sądowych o
istotnym znaczeniu z punktu widzenia ochrony życiowych uprawnień
ubezpieczonych. W ocenie składu orzekającego takie rozsądne miary zostały
przekroczone w rozpoznawanej sprawie, w której od czasu złożenia apelacji do
wpływu skargi na przewlekłość postępowania apelacyjnego minęło szesnaście
miesięcy.
Mając powyższe na uwadze, stosownie do art. 12 ust. 2 i ust. 4 ustawy z
dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania
sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz.
1843), Sąd Najwyższy postanowił stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem
Apelacyjnym w sprawie o sygn. akt AUa …/06 nastąpiła przewlekłość i przyznać
skarżącemu z tego tytułu od Skarbu Państwa kwotę 3. 000 zł., uznając ją za
odpowiednią.
Wniosek o zalecenie Sądowi Apelacyjnemu wyznaczenia terminu rozprawy
apelacyjnej w terminie 21 dni oddalono, jako że sprawa wnioskodawcy nie należy
do kategorii spraw, które wymagają najpilniejszego rozpoznania, jej przedmiotem
nie jest bowiem prawo do świadczenia, lecz jego wysokość, a także wobec
zapewnienia przez Prezesa tego Sądu zawartego w odpowiedzi na skargę, iż
termin ten będzie wyznaczony w czerwcu 2007 r.
O zwrocie kosztów postępowania orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c.
4

III SPP 19/07

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia