Sygn. akt II CZ 40/07
POSTANOWIENIE
Dnia 15 czerwca 2007 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSA Marta Romańska
w sprawie z powództwa K. T. i in. ,
przeciwko Powszechnemu Zakładowi Ubezpieczeń - Spółce Akcyjnej w Warszawie
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 15 czerwca 2007 r.,
zażalenia powodów
na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 20 lutego 2007 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Apelacyjny
oddalił wniosek powodów o zwolnienie od kosztów sądowych jako
bezprzedmiotowy i odrzucił ich zażalenie na postanowienie tego Sądu z dnia
30 stycznia 2007 r. o odrzuceniu apelacji od wyroku z dnia 12 czerwca 2006 r.
Sąd Apelacyjny stwierdził, że powodowie, zwolnieni w całości od kosztów
sądowych postanowieniem z dnia 10 października 2003 r. i reprezentowani przez
zawodowego pełnomocnika, obowiązani byli uiścić od zażalenia opłatę
podstawową, zgodnie z art. 100 ust. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr. 167, poz.1398 ze zm. – dalej „u. k.s.c.
z 2005 r.), czego nie uczynili i dlatego zażalenie zostało odrzucone na podstawie
art. 1302
§ 3 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie pełnomocnik powodów zarzucił naruszenie
art. 130 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 ust. 1 u.k.s.c. z 2005 r. stwierdzając,
że powodowie zwolnieni w całości od kosztów sądowych nie mieli obowiązku
uiszczenia żadnej opłaty od zażalenia. Ponadto zarzucił, że regulacje powyższej
ustawy nie mogą prowadzić do likwidacji uprawnień strony, która została wcześniej
zwolniona w całości od kosztów sądowych, bo to godzi w konstytucyjny zakaz
zmiany sytuacji strony na gorsze i dlatego obowiązek uiszczenia opłaty
podstawowej należy uznać za niekonstytucyjny.
Sąd Najwyższy zważył:
Niewskazanie przez pełnomocnika powodów, które przepisy Konstytucji RP
narusza przewidziany w ustawie z 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych obowiązek uiszczenia opłaty podstawowej przez stronę zwolnioną od
kosztów sądowych, nie pozwala Sądowi Najwyższemu na odniesienie się do tej
kwestii.
Oceniając pozostałe zarzuty zażalenia należy stwierdzić, że w razie zmiany
przepisów regulujących postępowanie sądowe, do jakich zalicza się przepisy
dotyczące kosztów sądowych, zasadą jest, że stosuje się je od chwili wejścia
w życie także do spraw już będących w toku, chyba że ustawodawca w przepisach
przejściowych postanowił inaczej. Będący takim przepisem art. 149 u.k.s.c.
3
z 2005 r. stanowi, że w sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy
stosuje się, do czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe
przepisy o kosztach sądowych, co oznacza, a contrario, że po zakończeniu
postępowania w danej instancji stosuje się do dalszego postępowania w tej sprawie
przepisy nowe.
W rozpoznawanej sprawie postępowanie w pierwszej instancji zakończyło
się wydaniem wyroku przez Sąd Okręgowy w dniu 12 czerwca 2006 r., a więc już
po wejściu w życie u.k.s.c. z 2005 r., co nastąpiło w dniu 2 marca 2006 r. W
dalszym postępowaniu, po wydaniu tego wyroku, a więc w postępowaniu
międzyinstancyjnym, mają zatem zastosowaniu przepisy tej ustawy, przy czym
dotychczasowe orzeczenia sądu dotyczące kosztów i opłat sądowych, pozostają
w mocy. Oznacza to, że zgodnie z art. 14 ust. 2, w zw. z art. 3 ust. 2 tej u.k.s.c.
z 2005 r., a także zgodnie z art. 100 ust. 2 zd. drugie tej ustawy, strona zwolniona
przez sąd całkowicie od kosztów sądowych ma obowiązek uiścić opłatę
podstawową, o której mowa w art. 14, od wszystkich pism podlegających opłacie,
w tym także od zażalenia. Zgodnie natomiast z art. 1302
§ 3 k.p.c. jeżeli strona jest
reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika, obowiązek uiszczenia opłaty
powstaje przy wnoszeniu pisma podlegającego opłacie, bez wezwania Sądu,
a środki zaskarżenia, w tym zażalenie, wniesione w takiej sytuacji bez uiszczenia
opłat, Sąd odrzuca wprost, bez wzywania do uiszczenia opłaty.
Zaskarżone postanowienie jest zatem prawidłowe, a zarzuty zażalenia
nieuzasadnione, bowiem w sprawie nie ma zastosowania art. 100 ust. 1 u.k.s.c.
z 2005 r., który dotyczy strony zwolnionej w całości od kosztów sądowych z mocy
ustawy, podczas gdy powodowie nie korzystają z takiego zwolnienia i zwolnieni
zostali od kosztów sądowych przez Sąd, a zatem do nich ma zastosowanie art. 100
ust. 2 oraz art. 14 ustawy oraz art. 1302
§ 3 k.p.c., a nie art. 130 § 1 k.p.c.
Biorąc wszystko to pod uwagę Sąd Najwyższy oddalił zażalenie (art. 39814
w zw. z art. 39410
§ 3 k.p.c.).
jz