Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 marca 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2013 r. w Krakowie

sprawy z wniosku A. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o przeliczenie podstawy wymiaru emerytury

na skutek apelacji wnioskodawcy A. G.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach Wydziału V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 25 lipca 2012 r. sygn. akt V U 250/12

o d d a l a apelację.

Sygn. akt III AUa 1504/12

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 lipca 2012 r. Sąd Okręgowy w Kielcach oddalił odwołanie A. G. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 27 stycznia 2012 r., którą przeliczono mu emeryturę z uwzględnieniem wynagrodzenia osiągniętego za granicą w okresie od 3 grudnia 1977 r. do 30 grudnia 1978 r.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że A. G., urodzony w dniu (...), w okresie od dnia 13 października 1975 r. do dnia 31 marca 1979 r. był zatrudniony w (...) S.A. w K. na stanowisku kierowcy. W okresie urlopu bezpłatnego od dnia 3 grudnia 1977 r. do 30 grudnia 1978 r. wykonywał pracę na kontrakcie w N.realizowaną przez (...) T..

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, powołując się na treść art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t. jedn. Dz. U. z 2009 r., nr 153, poz. 1227) w zw. z § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (t. jedn. Dz.U. z 1989 r., nr 11, poz. 63 ze zm.), uznał odwołanie za bezzasadne. W przedmiotowej sprawie zaistniały bowiem warunki do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia ubezpieczonego za sporny okres w oparciu o wynagrodzenie zastępcze uzyskane w tym okresie przez innego pracownika wykonującego pracę w kraju w takim samym lub podobnym charakterze. Organ rentowy prawidłowo przeliczył świadczenie, uwzględniając wynagrodzenie za sporny okres wskazane w zaświadczeniu byłego pracodawcy (...) S.A. Nieuzasadnione były zarzuty wnioskodawcy, który domagał się przeliczenia świadczenia w oparciu o realne zarobki w spornym okresie tj. w markach bądź w przeliczeniu ich na złotówki po obecnym wówczas kursie, gdyż podstawę wymiaru emerytury pracownika skierowanego do pracy za granicą przed 1 stycznia 1991 r. stanowi wynagrodzenie zastępcze, o którym mowa w § 10 pkt 2 powołanego rozporządzenia (por. wyrok SN z dnia 4 marca 2010 r., I UK 306/09). Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł wnioskodawca, zaskarżając go w całości. Zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez nieuwzględnienie faktycznej wysokości jego zarobków w czasie od dnia 3 grudnia 1977 r. do dnia 30 grudnia 1978 r. przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń emerytalnych, wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez przeliczenie podstawy wymiaru emerytury, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Skarżący podniósł, że Sąd pierwszej instancji nie uwzględnił jego faktycznych zarobków z okresu, kiedy pozostawał na kontrakcie zagranicznym w (...). Jego wynagrodzenie w tym czasie wynosiło 1.160 marek miesięcznie, a cena urzędowa marki wynosiła 7 zł, zaś na wolnym rynku 10 zł, zarabiał więc więcej, niż pracownik zastępczy. Ustalenie wysokości składek potrącanych z tego wynagrodzenia możliwe jest na podstawie dokumentacji księgowej pozostałej po przedsiębiorstwie (...) K. - G. (...) - T. (...)w S.. Z uwagi na powyższe skarżący wniósł o wystosowanie do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego dotyczącego zgodności § 10 pkt 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (tekst jednolity: Dz. U. z 1989 r., Nr 11, poz. 63 z późniejszymi zmianami) z art. 2 i 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten traktuje bowiem gorzej osoby zatrudnione za granicą przed 1 stycznia 1991 r. w porównaniu do osób zatrudnionych po tej dacie. Ponadto przepis ten narusza zasadę sprawiedliwości społecznej, pozbawiając osoby zatrudnione w tym czasie za granicą części uprawnień wynikających z uzyskiwania przez nie dochodów opodatkowanych i oskładkowanych od wysokości faktycznej, a nie od wysokości wynagrodzenia zastępczego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie kwestią sporną pozostawało, czy przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy należy z tytułu zatrudnienia w (...)w okresie od dnia 3 grudnia 1977 r. do dnia 30 grudnia 1978 r. uwzględnić wynagrodzenie rzeczywiście uzyskiwane czy też wynagrodzenie zastępcze.

Powyższa kwestia została jednoznacznie uregulowana w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (tekst jedn. Dz.U. z 1989 r., nr 11, poz. 63 ze zm.). Przepis § 10 pkt 2 tego rozporządzenia stanowi, że jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru, pracownik był zatrudniony za granicą i okres tego zatrudnienia przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r., do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę. Przepis ten stanowi lex specialis względem przepisu § 8 rozporządzenia i tym samym wprowadza wyjątek od zasady, iż do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie w wysokości, w jakiej zostało wypłacone. Oznacza to, że w przypadku wykonywania przez ubezpieczonego pracy za granicą w okresie przed 1 stycznia 1991 r. nie ma możliwości uwzględnienia do podstawy wymiaru jego emerytury wynagrodzenia rzeczywiście uzyskiwanego, a jedynie wynagrodzenie zastępcze, to jest w kwocie wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Prawidłowo zatem Sąd pierwszej instancji przyjął, iż do podstawy wymiaru emerytury wnioskodawcy należy za pracę na terenie N. w spornym okresie uwzględnić kwotę wynagrodzenia wskazaną przez byłego pracodawcę, (...) S.A. w K. w zaświadczeniu z dnia 10 grudnia 2002 r. Kwota ta odpowiada bowiem wysokości wynagrodzenia pracownika zatrudnionego u tego pracodawcy na stanowisku kierowcy (konwojenta).

Jednocześnie Sąd Apelacyjny nie podziela zarzutu niezgodności przepisu § 10 pkt 2 powołanego rozporządzenia z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej. Regulacja ta wprowadza jasne i równe dla wszystkich osób, będących w takiej samej sytuacji (zatrudnionych za granicą przed 1 stycznia 1991 r.), zasady ustalania podstawy wymiaru emerytury. Wiąże się ona ze zmianą sytuacji ekonomiczno – gospodarczej, jaka istniała w kraju przed określoną w przepisie datą, co uzasadnia inne traktowanie osób zatrudnionych za granicą w późniejszym okresie. Z tych względów Sąd Apelacyjny nie widział potrzeby zwracania się z pytaniem prawnym do Trybunału Konstytucyjnego w trybie art. 193 Konstytucji. Nie zamyka to skarżącemu drogi do rozstrzygnięcia jego wątpliwości przez Trybunał w trybie art. 79 Konstytucji przez wniesienie skargi konstytucyjnej.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny uznał apelację za bezzasadną i orzekł jak w sentencji wyroku na zasadzie art. 385 k.p.c.