Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CSK 196/07
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Strus (przewodniczący)
SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)
SSN Henryk Pietrzkowski
w sprawie z powództwa E.(...) Spółki jawnej w K.
przeciwko Przedsiębiorstwu WA.(...) w B., uprzednio występującej pod firmą
Przedsiębiorstwo W.(...) spółka jawna w K.
o ochronę prawa ochronnego na wzór użytkowy,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 14 grudnia 2007 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 13 grudnia
2006 r., sygn. akt I ACa (…),
I. uchyla zaskarżony wyrok i zmienia wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 maja
2004 r., sygn. akt IX GC (…) w punktach 1, 2, 3 i 5 w ten sposób, że:
1) nakazuje pozwanej Spółce wycofanie z obrotu gospodarczego listew (...)
wyprodukowanych do dnia 12 maja 2004 r.,
2) nakazuje pozwanej Spółce dwukrotne opublikowanie w dziennikach „R.(...)”
i „G.(...)” w wydaniach piątkowych oświadczenia następującej treści, o
rozmiarach wyczerpujących powierzchnię 50 cm2: „Przedsiębiorstwo
WA.(…) w B., uprzednio występująca pod firmą Przedsiębiorstwo W.(...)
2
spółka jawna w K. przeprasza E.(...) spółkę jawną w K. za to, że przez
produkcję i wprowadzanie do obrotu gospodarczego listwy (...) w czasie do
dnia 12 maja 2004 r. naruszyła prawo ochronne spółki jawnej E.(...) na wzór
użytkowy nr (…) pt. „E.(...)”,
3) oddala powództwo i apelację w pozostałej części,
II. oddala skargę kasacyjną w pozostałej części,
III. koszty postępowania przed Sądem Okręgowym w K., Sądem Apelacyjnym i
Sądem Najwyższym wzajemnie pomiędzy stronami znosi.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 13 maja 2004 r. Sąd Okręgowy w K. nakazał pozwanym
Przedsiębiorstwu W.(…) Spółce jawnej w K. zaniechania produkcji i wprowadzania do
obrotu gospodarczego listew (...) „M.(…)”, odnośnie do których zostało udzielone
powodom prawo ochronne na wzór użytkowy nr (…) oraz nakazał pozwanym wycofanie
z obrotu handlowego wymienionych listew, a ponadto, nakazał pozwanym
opublikowanie w prasie określonego oświadczenia zawierającego przeproszenie za
naruszenie wymienionego prawa. Sąd Okręgowy ustalił, że na podstawie umowy nr
10/97 z dnia 30 grudnia 1996 r. o przeniesienie prawa do prawa ochronnego na wzór
użytkowy pt. „E.(...)” zgłoszony w Urzędzie Patentowym w dniu 12 maja 1994 r. za nr
W.(…), zawartej przez spółkę cywilną „E.(…)” jako nabywcę oraz na podstawie decyzji
Urzędu Patentowego z dnia 17 grudnia 1997 r. o udzieleniu prawa ochronnego na wzór
użytkowy nr (...) pt. „E.(...); wspólnicy wymienionej spółki cywilnej, działający następnie
pod nazwą „E.(...)” byli uprawnieni przez 10 lat począwszy od dnia 12 maja 1994 r. z
tytułu prawa ochronnego na wzór użytkowy nr (...). W czasie orzekania przez Sąd
działali jako wspólnicy spółki jawnej „E.(...)” z tym, że w miejsce zmarłego T. S. do spółki
jawnej weszli spadkobiercy – żona B. S. i małoletnie córki K. i N. S. Ustalił też Sąd
Okręgowy, że w okresie przysługiwania powodom prawa wyłączności co do korzystania
z wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy pozwani produkowali
i wprowadzili do obrotu handlowego listwy (...) „M.(...)”, których kształt i budowa
naruszały prawo ochronne nr (...). W tym zakresie Sąd Okręgowy oparł swoje ustalenia
na opinii biegłego dr W. T. Uznał, iż przekonujące były wywody i wnioski opinii, że w
części przesądzającej o istocie użyteczności listew produkowanych przez pozwanych
wyrób ten nie różni się od elementów narożnikowych objętych ochroną wzoru
3
użytkowego udzieloną na rzecz powodów. Sąd Okręgowy nie uwzględnił zarzutu
pozwanych co do braku legitymacji czynnej, upatrywanego w nieistnieniu po stronie
powodów prawa nabytego przez spółkę cywilną „E.(...)”. Stwierdził, że tego rodzaju
zarzut, w świetle zasady prekluzji procesowej, był spóźniony w sytuacji, gdy pozew
wpłynął w dniu 23 lipca 2001 r., zaś z wymienionym zarzutem pozwani wystąpili dopiero
w piśmie procesowym z dnia 4 maja 2004 r. W rzeczy samej zaś - zdaniem Sądu
Okręgowego, zarzut ten był bezzasadny; bez względu na to, pod jaką firmą wspólnicy
uprawiali działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej przesądzające znaczenie
miała okoliczność tożsamości osób będących wspólnikami spółki cywilnej w okresie
zawierania umowy o przeniesienie praw do uzyskania prawa ochronnego i w czasie
udzielenia im przedmiotowego prawa ochronnego, a także w okresie dochodzenia
roszczeń w niniejszej sprawie przy uwzględnieniu, że spółka cywilna powodów została w
toku procesu przekształcona w spółkę jawną. Jako prawną podstawę orzekania Sąd
Okręgowy wskazał art. 57 ust. 1, 2 i 4 w zw. z art. 80 ust. 1 i art. 82 ustawy z dnia 19
października 1972 r. o wynalazczości (jedn. tekst: Dz. U. 1993 r. Nr 26, poz. 117 ze zm.)
oraz art. 315 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej
(jedn. tekst: Dz. U. 2003 r. Nr 119, poz. 1117). Uwzględnienie żądania nakazania
pozwanym wycofania z obrotu handlowego produkowanych przez nich listew Sąd
Okręgowy uzasadnił faktem naruszenia prawa ochronnego strony powodowej, co do
żądania natomiast w części dotyczącej przeproszenia stwierdził, że zarówno czas
dokonywania naruszeń jak i skala działalności pozwanych czyniły usprawiedliwionym to
żądanie w zakresie żądanego przez powodów miejsca, częstotliwości i rozmiarów
ogłoszeń prasowych.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Apelacyjny oddalił apelację wniesioną od
powyższego orzeczenia przez „Przedsiębiorstwo W.(…)” Spółkę jawną w K. Podzielił
stanowisko, że występująca po stronie powodowej w czasie orzekania przez Sąd
pierwszej instancji spółka jawna jest następcą prawnym spółki cywilnej „E.(...)”, której
przysługiwało prawo ochronne na wzór użytkowy nr (…), oraz, że prawo to doznało
naruszenia w wyniku działalności pozwanej Spółki, co usprawiedliwiało orzeczone przez
Sąd Okręgowy nakazy. Za bezpodstawne uznał Sąd Apelacyjny zarzuty apelacji
dotyczące naruszenia art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. przez niezawieszenie postępowania do
czasu rozpoznania przez Urząd Patentowy sprawy z wniosku skarżącej o rejestrację
wzoru przemysłowego pt. „Listwa (...)” oraz ze względu na toczące się postępowanie o
udzielenie stronie pozwanej prawa ochronnego na wzór użytkowy pt. „Listwa (...)”.
4
Sąd Apelacyjny wskazał, że decyzją z dnia 12 kwietnia 2006 r. Urząd Patentowy
umorzył, na podstawie art. 247 ust. 2 Prawa własności przemysłowej postępowanie
dotyczące prawa ochronnego na rzecz pozwanej, w związku z czym postępowanie to
nie ma żadnego wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie niniejszej, ani w sprawie tej nie
może mieć zastosowania art. 105 Prawa własności przemysłowej.
W skardze kasacyjnej, opartej na obydwu podstawach z art. 3983
§ 1 k.p.c.
zarzucono:
1. naruszenie przepisów postępowania – art. 244 k.p.c. oraz art. 316 § 1 k.p.c., w
związku z art. 80 ustawy o wynalazczości poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
(a częściowo niezastosowanie), polegające na wydaniu wyroku w sytuacji, gdy
decyzja Urzędu Patentowego z dnia 12 kwietnia 2006 r. o uchyleniu decyzji o
nadaniu stronie pozwanej prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz o umorzeniu
postępowania nie jest ostateczna, podczas gdy prawidłowe zastosowania wyżej
wymienionych przepisów powinno prowadzić do uznania, że postępowanie przed
Urzędem Patentowym RP toczy się w dalszym ciągu, wobec czego zasadne jest
zawieszenie postępowania sądowego. Naruszenie to spowodowało brak
dokonania przez Sąd Apelacyjny analizy, w oparciu o wykładnię art. 80 ustawy o
wynalazczości, wzajemnej relacji praw i obowiązków dwóch uprawnionych z
dwóch różnych praw ochronnych na wzór użytkowy, co stanowić winno kluczowy
problem w niniejszej sprawie i skutkowało oddaleniem apelacji strony pozwanej, a
więc mogło mieć i miało istotny wpływ na wynik sprawy,
2. naruszenie przepisów postępowania – art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c. poprzez jego
niewłaściwe zastosowanie polegające na oddaleniu wniosku strony pozwanej o
zawieszenie postępowania ze względu na toczące się przed Urzędem
Patentowym RP postępowanie, podczas gdy prawidłowe zastosowanie wyżej
wymienionego przepisu powinno prowadzić do zawieszenia postępowania, które
to naruszenie skutkowało oddaleniem apelacji strony pozwanej, a więc mogło
mieć i miało istotny wpływ na wynik sprawy,
3. naruszenie art. 105 ustawy prawo własności przemysłowej poprzez jego
niezastosowanie oraz art. 57 w zw. z art. 80 w zw. z art. 82 ustawy
o wynalazczości poprzez ich błędną wykładnię polegającą na przyjęciu, że nie
jest możliwe powołanie się przez uprawnionego z rejestracji wzoru
przemysłowego na to uprawnienie przeciwko uprawnieniu wynikającemu z prawa
ochronnego na wzór użytkowy, podczas gdy prawidłowe zastosowania wyżej
5
wymienionych przepisów powinno prowadzić do oddalenia powództwa jako
bezzasadnego, a to wobec braku bezprawności działania strony pozwanej,
4. naruszenie przepisów postępowania i prawa materialnego – art. 227 k.p.c., art.
244 k.p.c., art. 245 k.p.c. oraz art 6 k.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie
polegające na uznaniu, że strona powodowa wykazała, że przysługuje jej prawo
ochronne na wzór użytkowy nr (…), a tym samym czynna legitymacja procesowa,
podczas gdy prawidłowe zastosowanie wyżej wymienionych przepisów powinno
prowadzić do stwierdzenia, że stronie powodowej nie przysługuje prawo
ochronne na wzór użytkowy nr (…), które to naruszenie skutkowało oddaleniem
apelacji strony pozwanej, a więc mogło mieć i miało istotny wpływ na wynik
sprawy,
5. naruszenie prawa materialnego - art. 57 w zw. z art. 82 oraz art. 80 ustawy o
wynalazczości oraz art. 26 § 4 k.s.h. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w
sytuacji, gdy strona powodowa nie wykazała uprawnień do prawa ochronnego na
wzór użytkowy, podczas gdy prawidłowe zastosowanie powyższych przepisów
powinno prowadzić do ustalenia, że nie są spełnione przesłanki udzielenia
ochrony stronie powodowej, które to naruszenie skutkowało oddaleniem apelacji
strony pozwanej,
6. naruszenie przepisów postępowania – art. 286 k.p.c. oraz art. 227 k.p.c. poprzez
ich niewłaściwe zastosowanie polegające na uznaniu za wiarygodną i kompletną
opinii biegłego, podczas gdy ustalenia opinii budzą wątpliwości i nie są
kompletne, które to naruszenie skutkowało oddaleniem apelacji strony pozwanej,
a więc mogło mieć i miało istotny wpływ na wynik sprawy,
7. naruszenie przepisów postępowania oraz prawa materialnego – art. 316 § 1
k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. oraz art. 57 w zw. z art. 82 oraz art. 80 ustawy o
wynalazczości poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że
mimo) wygaśnięcia prawa ochronnego na wzór użytkowy nr (…) w 2004 r. istnieją
podstawy do orzeczenia zaniechania produkcji i wprowadzania do obrotu
gospodarczego „listwy (...)” oraz wycofania ją z obrotu handlowego, podczas gdy
prawidłowe zastosowanie wyżej wymienionych przepisów powinno prowadzić do
stwierdzenia, że wobec wygaśnięcia prawa ochronnego na wzór użytkowy nie
było podstaw do orzeczenia zaniechania produkcji i wprowadzania do obrotu
gospodarczego „listwy (...)” oraz wycofania jej z obrotu handlowego, które to
6
naruszenie skutkowało oddaleniem apelacji strony pozwanej, a więc mogło mieć i
miało istotny wpływ na wynik sprawy,
8. naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 57 w zw. z art. 82 ustawy o
wynalazczości poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że
orzeczenie obowiązku opublikowania oświadczenia o powierzchni 150 cm2
o
przeproszeniu za naruszenie prawa ochronnego na wzór użytkowy nr (…) pt.
E.(...) w „R.(…)” oraz „G.(…)” w sześciu kolejnych piątkowych wydaniach jest
zasadne, podczas gdy prawidłowe zastosowanie wyżej wymienionych przepisów
powinno prowadzić do stwierdzenia, że wobec wygaśnięcia prawa ochronnego na
wzór użytkowy oraz zakresu naruszenia prawa ochronnego nie było podstaw do
nakazania stronie pozwanej opublikowania oświadczenia o powierzchni 150 cm2
o przeproszeniu za naruszenie prawa ochronnego na wzór użytkowy nr (...) pt.
E.(...) w „R.(...)” oraz „G.(…)” w sześciu kolejnych piątkowych wydaniach,
9. naruszenie przepisów postępowania – art. 328 § 2 w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.
poprzez ich niewłaściwe zastosowanie polegające na braku odniesienia się w
uzasadnieniu wyroku do zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną w
apelacji oraz braku podania podstawy prawnej rozstrzygnięcia, co, w
konsekwencji uniemożliwia kontrolę orzeczenia Sądu Apelacyjnego podczas, gdy
prawidłowe zastosowanie wyżej wymienionych przepisów powinno prowadzić do
sporządzenia uzasadnienia odnoszącego się do zarzutów apelacji i
przedstawiającego sposób rozumowania Sądu Apelacyjnego, które to naruszenie
przepisów mogło mieć i miało istotny wpływ na wynik sprawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Powództwo wytoczyli czterej wspólnicy prowadzący działalność w formie spółki
cywilnej pod nazwą E.(...) s.c. z siedzibą w K. przeciwko trzem wspólnikom
prowadzącym działalność w formie spółki cywilnej pod nazwą W.(…) s.c. z siedzibą w
K.. W toku procesu w dniu 11 kwietnia 2002 r. do Krajowego Rejestru Sądowego
wpisana została spółka jawna E.(...) z siedzibą w K., składająca się ze wspólników w
osobach tych samych, które dotychczas prowadziły działalność w formie spółki cywilnej.
Wpisu w KRS dokonano na podstawie art. 26 § 4 w zw. z art. 626 Kodeksu spółek
handlowych zaś jako okoliczność powstania spółki jawnej wskazano przekształcenie. O
powyższym powodowi wspólnicy zawiadomili Sąd pierwszej instancji pismem z dnia 7
czerwca 2002 r., następnie w niektórych pismach procesowych oznaczali się jako E.(...)
spółka jawna w K. Tak też, tzn. jako spółkę jawną a nie wspólników traktowały w
7
większości stronę powodową Sądy orzekające w nin. sprawie w postępowaniu
pierwszoinstancyjnym i tak samo strona pozwana uznawała odtąd za powoda Spółkę
jawną. W dniu 20 lutego 2003 r. do Krajowego Rejestru Sądowego wpisana została
spółka jawna Przedsiębiorstwo W.(…) siedzibą w K. Wpisu dokonano na podstawie art.
26 § 4 Kodeksu spółek handlowych, zaś jako okoliczność powstania Spółki wskazano
przekształcenie Przedsiębiorstwa WA.(…) w Przedsiębiorstwo W.(…) spółkę jawną. O
powyższym pozwani wspólnicy, będący następnie wspólnikami spółki jawnej,
zawiadomili Sąd Okręgowy w K. pismem procesowym z dnia 1 kwietnia 2003 r. i
następnie, w pismach procesowych oznaczali się i oznaczała ich strona powodowa, jako
pozwaną Spółkę jawną.
Wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 maja 2004 r. może prima facie budzić
wątpliwości odnośnie do tego jakich podmiotów – wspólników spółek cywilnych lub
jawnych czy też spółek jawnych – dotyczy rozstrzygnięcie w sytuacji, gdy w komparycji
sentencji wyroku i w punkcie 1 sentencji wymieniono firmy spółek jawnych i same te
spółki jawne, natomiast dalsza treść sentencji oraz uzasadnienie wyroku zawierają
sformułowania dotyczące wspólników spółek jawnych po obu stronach procesu. Sąd
Apelacyjny w zaskarżonym wyroku uznał, że wyrok Sądu pierwszej instancji obejmuje
rozstrzygnięcie sporu pomiędzy spółkami jawnymi, które są następcami prawnymi
spółek cywilnych będących początkowo podmiotami niniejszej sprawy. Zważywszy, że
to stanowisko Sądu Apelacyjnego nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron, zaś
przez stronę wnoszącą skargę kasacyjną wręcz wyraźnie przyznane [k. (…) oraz także
w skardze kasacyjnej], wcześniej zaś przyjęte było także w wyroku Sądu Apelacyjnego z
dnia 27 czerwca 2005 r. sygn. akt I ACa 428/05 i wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21
lipca 2006 r. sygn. akt III CSK 5/06, uchylającego w/w pierwszy wyrok Sądu
odwoławczego, należało przyjąć, że wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia 13 maja 2004
r., rozstrzyga spór pomiędzy dwiema spółkami jawnymi, z których udział powódki w
toczącym się postępowaniu jest wynikiem następstwa prawnego w ramach sukcesji
generalnej po dotychczasowej spółce cywilnej, a ściślej – po wspólnikach tej spółki.
Niezależnie od tego, że powyższe stanowisko nie zostało przez żadną ze stron
zakwestionowane, mogłoby ono znajdować usprawiedliwienie w treści art. 26 § 5
kodeksu spółek handlowych w brzmieniu obowiązującym od dnia 15 stycznia 2004 r.
(patrz: ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych
– Dz. U. Nr 229, poz. 2276). Wprowadzenie wymienionego przepisu można bowiem
traktować jako jedynie wyraźne wyartykułowanie, że spółka jawna jest sukcesorem
8
generalnym wspólników spółki cywilnej, w zakresie jej praw, czego oczywistość należało
przyjmować także pod rządami art. 26 § 4 k.s.h. przed wspomnianą nowelizacją; w
przeciwnym razie istniałaby nie do zaaprobowania pustka w regulacji skutków
przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną co do skutków przynależności do Spółki
jawnej dotychczasowego majątku przedsiębiorstwa wspólników spółki cywilnej.
Mając to na względzie, w rozpoznawanej sprawie należało przyjąć, że
przysługujące bezspornie wspólnikom spółki cywilnej E.(...) prawo ochronne na wzór
użytkowy nr (...) weszło, na zasadzie sukcesji generalnej, do majątku przekształconej
spółki jawnej E.(...). Bez znaczenia jest okoliczność, że będący podmiotem tego prawa
ochronnego czterej wspólnicy w momencie jego udzielenia prowadzili działalność
gospodarczą w ramach spółki cywilnej pod nazwą E.(...). Zmiana dotyczyła wyłącznie
nazwy prowadzonej działalności gospodarczej (vide: aneks do umowy spółki cywilnej
zawarty w dniu 30 listopada 1998 r., w związku z czym nie sposób mówić o istnieniu
dwóch spółek cywilnych o różnych nazwach. Przede wszystkim jednak, spółka cywilna
jest tylko formą prowadzenia działalności gospodarczej, której podmiotami są wspólnicy,
a nie określoną wspólnotą, której przysługuje podmiotowość prawna niezbędna dla
rozważań w przedmiocie obrotu pomiędzy innymi osobami niż osoby fizyczne. Ponadto
należy zauważyć, że czterej wspólnicy spółki cywilnej E.(...), dawniej – Ex.(…), w
umowie spółki jawnej z dnia 22 listopada 2001 r. wnieśli do majątku tej Spółki
przedsiębiorstwo „E.(...)” s.c. w rozumieniu art. 551
k.c. stanowiące współwłasność
wspólników spółki cywilnej (§ 8 umowy), a więc – wnieśli także przysługujące im prawo
ochronne na wzór użytkowy nr (...).
W tej sytuacji zarzuty skargi kasacyjnej co do braku legitymacji po stronie
powodowej Spółki jawnej, upatrywanego w nieposiadaniu przez tę Spółkę prawa
ochronnego na wzór użytkowy nr 55636, podlegały odrzuceniu jako bezzasadne.
Nie podlegały też uwzględnieniu zarzuty skarżącej dotyczące niepodjęcia przez
Sąd Apelacyjny rozważań w przedmiocie kolizji pomiędzy prawem ochronnym na wzór
użytkowy przysługującym powódce i prawem ochronnym na wzór użytkowy odnośnie do
takiej samej listwy narożnikowej udzielonym w toku niniejszego postępowania stronie
pozwanej, oraz do kolizji pomiędzy prawem powódki i prawem strony pozwanej
wynikającym z rejestracji wzoru przemysłowego. Decyzją Urzędu Patentowego z dnia
12 kwietnia 2006 r. uchylono decyzję z dnia 16 maja 2005 r. przyznającą stronie
pozwanej prawo ochronne na wzór użytkowy i umorzono postępowanie w sprawie o
udzielenie prawa ochronnego. Wprawdzie w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny
9
zaskarżonym wyrokiem decyzja uchylająca i umarzająca postępowanie nie była
ostateczna (art. 16 k.p.a.), w związku z czym Sąd Apelacyjny powinien był zawiesić
postępowanie na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 k.p.c., jednakże brak zawieszenia
postępowania nie stanowił uchybienia procesowego, które mogło mieć wpływ na wynik
sprawy. Wymieniona decyzja stała się bowiem ostateczna w dniu 6 lipca 2007 r. w
brzmieniu uwzględnionym przez Sąd w zaskarżonym wyroku (zał. nr 6 do pisma
powódki z 11.XII.2007 r.). Wobec tego, że okazało się, iż stronie pozwanej wskazywane
prawo ochronne w czasie orzekania przez Sąd Apelacyjny nie przysługiwało,
bezprzedmiotowa była kwestia kolizji dwóch praw ochronnych oraz kognicji sądu
cywilnego do zajęcia stanowiska w tej kwestii. Analogicznie rzecz się ma w odniesieniu
do prawa strony pozwanej z rejestracji wzoru przemysłowego; bezspornym okazało się,
że decyzje unieważniające rejestrację wzorów przemysłowych są ostateczne. Zatem,
stosownie do zasady trwałości decyzji administracyjnej (art. 15 i 16 k.p.a.) i zasady
związania sądu cywilnego ostateczną decyzją administracyjną (art. 2 § 3 k.p.c., art. 16 i
97 § 1 pkt 4 k.p.a., art. 10 i art. 7 Konstytucji RP) podjęcie rozważań mających za
przedmiot m.in. rejestrację wzoru przemysłowego było bezprzedmiotowe. Okoliczność,
że ostateczne decyzje Urzędu Patentowego podlegają od dnia 1 stycznia 2004 r.
zaskarżeniu do wojewódzkiego sądu administracyjnego (art. 248 ustawy z dnia
30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej – jedn. tekst: Dz. U. z 2003 r. Nr 119,
poz. 1117) nie zmienia oceny, że sąd cywilny związany jest decyzją ostateczną. Skarga
administracyjna jest bowiem środkiem nadzoru judykacyjnego nad orzecznictwem
organów administracyjnych, jej wniesienie nie powoduje wstrzymania wykonania decyzji
i służy właśnie od decyzji ostatecznych, a więc poza tokiem postępowania
instancyjnego, którego wyczerpanie przesądza o trwałości decyzji. Ewentualne
uchylenie decyzji przez sąd administracyjny może być natomiast podstawą żądania
wznowienia postępowania sądowego (art. 403 § 2 k.p.c.).
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy uznał za bezzasadne zarzuty
podniesione w ramach podstaw wymienionych w skardze kasacyjnej w punktach 1 do 5.
Bezzasadne były też zarzuty skargi kasacyjnej ad 6 i ad 9.
Przepisy art. 227 i 286 k.p.c. nie regulują problematyki oceny dowodu z opinii
biegłego i nie mogą stanowić podstawy formułowania zarzutów co do wadliwości
uznania opinii biegłego za wiarygodną i kompletną. Co do art. 328 § 2 w zw. z art. 391
k.p.c. natomiast należy wskazać, że do sporządzenia uzasadnienia przez sąd
odwoławczy przepis art. 328 § 2 k.p.c. stosuje się odpowiednio, co oznacza, że Sąd
10
Apelacyjny nie miał obowiązku przytoczenia prawnej podstawy swojego rozstrzygnięcia
in meriti w sytuacji, gdy podzielił w tym zakresie stanowisko Sądu Okręgowego, a Sąd
pierwszej instancji określone przepisy powołał. Przede wszystkim jednak, zarzut
uchybienia regułom sporządzania uzasadnień może stanowić podstawę skargi
kasacyjnej wyłącznie wtedy, gdy z treści uzasadnienia nie sposób zorientować się w
przyczynach podjętego rozstrzygnięcia przez co kontrola w ramach środka
odwoławczego nie jest możliwa (por. orzeczenia SN z dnia 26 listopada 1999 r., III CKN
460/98, OSNC 2000, nr 5, poz. 100, z dnia 18 kwietnia 1997 r. I PKN 97/97 – OSNAPiUS
1998, nr 4, poz. 121, z dnia 13 czerwca 2000 r. V CKN 69/00 – nie publ.). Zasadniczo
bowiem wadliwość czynności podjętej po tym jak orzeczenie zostało już wydane z natury
rzeczy nie może mieć wpływu na treść orzeczenia. Tymczasem, art. 3983
§ 1 pkt 2 k.p.c.
wymaga, aby uchybienie przepisom postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik
sprawy.
W rozpoznawanej sprawie uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie wywołuje
wątpliwości co do tego jakie okoliczności faktyczne i prawne stanowiły podstawę
orzeczenia.
Odnośnie do zarzutów ad 7 i 8 skargi kasacyjnej należało skarżącej przyznać rację.
Brak było podstaw do orzekania zakazu produkcji i wprowadzania przedmiotowych listew
do obrotu oraz do orzekania o wycofaniu listew bez wskazania ograniczenia czasowego
w sytuacji gdy od wszczęcia procesu wiadomym było, iż prawo ochronne na wzór
użytkowy nr (...) trwało do dnia 12 maja 2004 r., a Sąd Apelacyjny, będący sądem
merytorycznie rozstrzygającym spór, orzekał w dniu 13 grudnia 2006 r. Wprawdzie
zarzutu błędnego w tym zakresie orzekania nie można by postawić sądowi pierwszej
instancji, który orzekał wg stanu na dzień zamknięcia rozprawy, co miało miejsce w dniu
4 maja 2004 r., ale było to bez znaczenia skoro do postępowania przed Sądem
Apelacyjnym miał zastosowanie art. 316 § 1 k.p.c. oraz obowiązek stosowania przez ten
sąd prawa materialnego z urzędu.
Mając to na względzie Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39816
k.p.c. uchylił
zaskarżony wyrok i odpowiednio zmienił wyrok Sądu pierwszej instancji jednocześnie
używając formuły odpowiedniej do występowania po obu stronach spółek jawnych a nie
wspólników, oraz przy uwzględnieniu, że przynajmniej od dnia 13 czerwca 2005 r.
pozwana spółka występuje pod zmienioną firmą i ma inna siedzibę.
Uznając za nieadekwatne w tym stanie rzeczy do okoliczności sprawy rozmiary,
formę i treść orzeczenia Sądu pierwszej instancji w przedmiocie oświadczenia o
11
przeproszeniu Sąd Najwyższy także w tym zakresie uchylił zaskarżony wyrok i
odpowiednio zmienił wyrok Sądu Okręgowego.
O kosztach orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.