Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UK 84/07
POSTANOWIENIE
Dnia 9 stycznia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Myszka
w sprawie z odwołania J. S. Przedsiębiorstwa Budowlano - Usługowego "S. - Pol"
Spółka Jawna
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
z udziałem zainteresowanej H. C.
o zasiłek chorobowy,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 9 stycznia 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu
Pracy i Ubezpieczeń Społecznych […]
z dnia 12 kwietnia 2007 r.,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 12 stycznia 2007 r. Sąd Okręgowy –Wydział Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych oddalił apelację wnioskodawcy J. S. Przedsiębiorstwo
Budowlano-Usługowe „S.-Pol” s. j. od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 19 stycznia
2007 r., wydanego w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych, przy
udziale zainteresowanej H. C., o zasiłek chorobowy.
W zaskarżonym wyroku Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu pierwszej
instancji, że nagrody i premie przewidziane w przepisach płacowych wnioskodawcy
mają charakter uznaniowy i nie mogą być utożsamiane z premią regulaminową.
Tym samym nie mogą być wliczane do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i
2
macierzyńskiego jak tego żądał wnioskodawca. Jednocześnie Sąd Okręgowy
wskazał, że wydając zaskarżony wyrok był związany prawomocnym wyrokiem
Sądu Rejonowego z dnia 29 marca 2006 r., uznającym wnioskodawcę za winnego
tego, że w okresie od stycznia 1999 r. do kwietnia 2002 r. jako właściciel PBU „S.-
Pol", działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej wprowadził w błąd
pracowników ZUS poprzez zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego
pracowników, z którymi zostały zawarte pozorne umowy o pracę, mając na celu
wyłudzenie świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz wliczając bezpodstawnie
do podstawy wymiaru świadczeń wypłacane pracownikom premie i nagrody,
doprowadził ZUS do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci wypłaty
zasiłków chorobowych i macierzyńskich w kwocie 1.054.227,57 zł, w tym z tytułu
pozornie zawartych umów z m.in. H. C., a nadto z tytułu bezpodstawnego wliczenia
nagród do podstawy wymiaru świadczeń zawartych w umowach o pracę,
stanowiącego przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w
związku z art. 12 k.k. skazał go na karę 3 lat pozbawienia wolności oraz grzywnę.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik wnioskodawcy zarzucił naruszenie
następujących przepisów: 1/ art. 41 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca
1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267, powoływanej jako ustawa o
świadczeniach pieniężnych) w związku z § 5 pkt 2 regulaminu wynagradzania wraz
z zasadami wynagradzania obowiązującymi od 15 kwietnia 1999 r. w spółce „S.-
Pol" przez przyjęcie, że przepisy o wynagradzaniu nie przewidują zmniejszania
premii i nagrody za okres pobierania świadczenia, 2/ art. 3 pkt 3 w związku z art. 36
ustawy o świadczeniach pieniężnych przez jego niezastosowanie, polegające na
błędnym zdefiniowaniu wynagrodzenia i błędnym ustaleniu przychodu pracownika
co miało istotne znaczenie przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń z
ubezpieczenia społecznego i było sprzeczne z umową o pracę, 3/ przepisów
Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w
sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składki na
ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. Nr 161, poz. 1106) przez jego
niezastosowanie, polegające na błędnym przyjęciu, że wypłacona premia
miesięczna, nie stanowi składnika podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
3
emerytalne i rentowe i nie jest przychodem w rozumieniu przepisów o podatku
dochodowym od osób fizycznych, osiąganym przez pracownika u pracodawcy z
tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z zastrzeżeniem art. 18 ust. 2 ustawy
z dnia 13 października o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz.
887). i zgodnie z § 2 tego rozporządzenia, nie można wykluczyć z podstawy
wymiaru składek premii, a podstawa wymiaru składek jest zarazem podstawą
wymiaru świadczeń z tego ubezpieczenia - przez jego pominięcie w całości, 4/ art.
38 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych przez jego niezastosowanie,
polegające na błędnym ustaleniu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a w
konsekwencji błędnego ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, 5/ art.
316 § 1 k.p.c. poprzez nie wzięcie za podstawę rozstrzygnięcia istniejącego stanu
prawnego w zakresie wynikającym z art. 3 pkt 3 w związku z art. 36 ustawy o
świadczeniach pieniężnych w związku z art. 20 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych zgodnie z którymi podstawę wymiaru świadczeń z ubezpieczenia
społecznego stanowi podstawa wymiaru składek na to ubezpieczenie, 6/ art. 233 §
1 k.p.c. poprzez ustalenie niezgodnie z stanem faktycznym i wbrew zasad
logicznego rozumowania, że wszystkim pracownikom spółki przysługuje wyłącznie
wynagrodzenie w wysokości najniższego obowiązującego w danym okresie.
Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania skarżący uzasadnił istnieniem w
sprawie ważnego zagadnienia prawnego wymagającego szerszej wykładni Sądu
Najwyższego, a sprowadzającego się do następujących pytań czy uprawnione są
poglądy Sądu Okręgowego: 1/ że art. 41 ust. 1 ustawy o świadczeniach
pieniężnych nakazuje wyłączenie z podstawy świadczeń z ubezpieczenia
społecznego miesięcznej premii lub nagrody o charakterze uznaniowym, o ile tak,
to jaki przepis prawny określa taki charakter premii, 2/ że w myśl art. 41 ust. 1
powołanej ustawy należy rozróżniać premię regulaminową, uznaniową, wymłacaną
stale, i w zależności od jej nazwania należy ją wliczać bądź wyłączać z podstawy
świadczeń z ubezpieczenia społecznego, wypłacanych za dany miesiąc, oraz jak w
świetle tego przepisu rozróżniać premię uznaniową, a jak regulaminową, a także 3/
że w związku z art. 41 ust. 1 ustawy o świadczeniach pieniężnych nie stosuje się
art. 47 ust. 1 w związku z art. 36 ust. 1 i 42 ust. 1 tej ustawy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
4
Skarga kasacyjna jest oczywiście nieuzasadniona na gruncie prawidłowo
wyłożonego w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku prawomocnego wyroku Sądu
Rejonowego […] z dnia 29 marca 2006 r., skazującego J. S. za przestępstwo z art.
286 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 12 k.k. Moc wiążąca ustaleń
zawartych w karnym wyroku skazującym co do popełnienia przestępstwa
wprowadzenia w błąd pracowników organu rentowego w celu osiągnięcia korzyści
majątkowej przez wyłudzenie świadczeń z ubezpieczenia społecznego (art. 11
k.p.c.) wyklucza potrzebę i celowość badania tego, czy sporne nagrody uznaniowe
były rzeczywiście wypłacane, jak utrzymuje skarżący, czy też były one jedynie
pozornie deklarowane dla wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego, jak
to wynika z wiążących ustaleń zawartych w w/w wyroku skazującym.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji (3989
§ 2
k.p.c.).