Postanowienie z dnia 20 lutego 2008 r.
III SK 21/07
Przepis art. 38c ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych
(jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) jest zgodny z art. 11 Kon-
stytucji RP.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski (sprawozdawca), Sędziowie: SN
Andrzej Wróbel, SA Jolanta Pietrzak.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 lutego
2008 r. sprawy z wniosku Państwowej Komisji Wyborczej w Warszawie z udziałem
Partii „S.N.P." w K. o wykreślenie, na podstawie skargi kasacyjnej uczestnika postę-
powania od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lutego 2007 r.
[...]
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Partia polityczna „S.N.P.”, w sprawie z wniosku Państwowej Komisji Wybor-
czej o wykreślenie wpisu tej Partii z ewidencji, jako uczestnik postępowania wniosła
skargę kasacyjną od postanowienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 1 lutego
2007 r. [...]. Zaskarżonym postanowieniem oddalono jej apelację od postanowienia
Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 14 września 2006 r. wykreślającego tę Partię
z ewidencji partii politycznych. Wykreślenie nastąpiło na podstawie art. 38 ust. 1 i art.
38c ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jednolity tekst: Dz.U. z
2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.), czyli z powodu niezłożenia w terminie sprawozdania
finansowego.
W skardze kasacyjnej zarzucono naruszenie art. 38c ustawy o partiach poli-
tycznych, art. 9, art. 11 oraz art. 91 ust. 1 i 2 Konstytucji, a także Międzynarodowego
Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (Dz.U. z 1994 r. Nr 23, poz. 80), którego
przestrzeganie jest zagwarantowane przez art. 27 przyjętej przez Polskę Konwencji
2
Wiedeńskiej o Prawie Traktatów, przyjętej w Wiedniu 23 maja 1969 r. oraz narusze-
nie Protokołu Nr 1 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wol-
ności (Dz.U. z 1995 r. Nr 36, poz. 175). Podniesiono, że wykreślenie partii z rejestru
jest sankcją zbyt rygorystyczną i czyni iluzorycznym prawo zrzeszania się. Nadto
uczestnik postępowania działał w błędzie, gdyż statut Partii w § 27 pkt 4 stanowi, że
„Komitet Naczelny sporządza roczne informacje o działalności finansowej partii w
terminie do 31 marca, które są zatwierdzane przez Kongres w terminie do 31 maja
każdego roku”. Sądził więc, że w ten sposób termin złożenia sprawozdania finanso-
wego do Państwowej Komisji Wyborczej uległ przedłużeniu do 31 maja.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Skarga jest nieuzasadniona. Powołane w niej umowy międzynarodowe - tak
jak inne akty prawne - mogą być podstawą skargi kasacyjnej tylko wówczas, gdy
wskazano ich konkretne jednostki redakcyjne. Rozpoznawana skarga nie spełnia
tego wymagania wprowadzonego przez art. 3984
§ 1 pkt 2 k.p.c. Skutkiem tego jest
zarazem bezprzedmiotowość zarzutu naruszenia art. 9 oraz art. 91 ust. 1 i 2 Konsty-
tucji, które dotyczą stosowania w Polsce prawa międzynarodowego.
Rozpoznanie zarzutu niewłaściwego zastosowania art. 38c ustawy o partiach
politycznych w związku z art. 11 Konstytucji wymaga przytoczenia treści tych przepi-
sów. Według art. 38c tej ustawy (ust. 1) „w przypadku niezłożenia przez partię poli-
tyczną sprawozdania w terminie określonym w art. 38 ust. 1 (to jest do 31 marca
każdego roku) Państwowa Komisja Wyborcza występuje do Sądu z wnioskiem o wy-
kreślenie wpisu tej partii z ewidencji; (ust. 2) „w przypadku, o którym mowa w ust. 1,
Sąd po przeprowadzeniu rozprawy wydaje postanowienie o wykreśleniu wpisu partii
politycznej z ewidencji”. Natomiast art. 11 Konstytucji stanowi, że (ust 1) „Rzeczpo-
spolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Partie
polityczne zrzeszają się na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w
celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa; (ust.
2) finansowanie partii politycznych jest jawne”.
Z tych przepisów wprost wynika, że art. 38c ustawy o partiach politycznych
jest zgodny z art. 11 Konstytucji. Skoro bowiem finansowanie partii politycznych ma
być jawne, to każda partia polityczna powinna złożyć ogólnie dostępne sprawozdanie
finansowe. Zapewnia to art. 38 ust. 4 ustawy o partiach politycznych, który przewi-
3
duje ogłoszenie sprawozdania przez Państwową Komisję Wyborczą w Monitorze
Polskim.
Sąd Apelacyjny trafnie przyjął, że statut partii przewidujący zatwierdzenie
sprawozdania finansowego do 31 maja nie zwalnia partii z obowiązku złożenia spra-
wozdania do 31 marca. Statut jest bowiem prawem wewnątrzpartyjnym i nie może
zmieniać obowiązku publicznoprawnego wynikającego z bezwzględnie obowiązują-
cego przepisu ustawy.
Z tych względów na podstawie art. 39814
k.p.c. orzeczono jak w sentencji.
========================================