Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 20 marca 2008 r.
II PK 214/07
Nie jest sprzeczne z przepisami prawa pracy (art. 165 § 1 i art. 229 § 2
k.p.) rozpoczęcie zaplanowanego urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po
ustaniu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą pracownika, która
trwała dłużej niż 30 dni.
Przewodniczący SSN Roman Kuczyński, Sędziowie SN: Józef Iwulski, Jerzy
Kwaśniewski (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 20 marca
2008 r. sprawy z powództwa Romana N. przeciwko Telekomunikacji Polskiej SA w
Warszawie o przywrócenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez
pracy, na skutek skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Okręgowego-
Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 20 lutego
2007 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Powód Roman N. domagał się od pozwanej Telekomunikacji Polskiej SA w
Warszawie przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach oraz zasądzenia wy-
nagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Pozwana wniosła o oddalenie po-
wództwa.
Wyrokiem z dnia 29 listopada 2006 r. Sąd Rejonowy-Sąd Pracy w Międzyrze-
czu oddalił powództwo. Wyrok ten wydano w oparciu o następujące ustalenia. Powód
Roman N. był zatrudniony w pozwanej Telekomunikacji Polskiej SA w Warszawie od
dnia 1 października 1996 r. ostatnio na stanowisku specjalisty. Pracę wykonywał w
M. Od dnia 9 maja do dnia 23 czerwca 2006 r. korzystał ze zwolnienia lekarskiego.
Od dnia 26 czerwca 2006 r. powód rozpoczął wykorzystywanie urlopu wypoczynko-
wego. Pismem z dnia 28 czerwca 2006 r. doręczonym powodowi w dniu 5 lipca 2006
2
r. pozwana poinformowała go, że nie może udzielić mu urlopu wypoczynkowego pla-
nowanego od dnia 26 czerwca 2006 r. ponieważ w związku z nieobecnością w pracy
spowodowaną chorobą trwającą ponad 30 dni powinien poddać się kontrolnym ba-
daniom lekarskim i przedstawić pracodawcy zaświadczenie o zdolności do pracy na
zajmowanym stanowisku. Pozwana poinformowała powoda, że wobec braku takiego
zaświadczenia nieobecność powoda w pracy traktuje jako nieusprawiedliwioną. Ko-
lejnym pismem z dnia 30 czerwca 2006 r., ale doręczonym powodowi także w dniu 5
lipca 2006 r., pozwana poinformowała, że rozwiązuje z nim umowę o pracę bez wy-
powiedzenia na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 k.p. wobec udania się na urlop wypo-
czynkowy od dnia 26 czerwca 2006 r. bez zgody pracodawcy i bez uzgodnienia z
bezpośrednim przełożonym. W okresie gdy powód przebywał na zwolnieniu lekar-
skim kilkakrotnie kontaktował się z nim Piotr N. - asystent zespołu przedstawicieli
handlowych, który zastępował powoda podczas jego nieobecności. Piotr N. skontak-
tował się też z powodem pod koniec zwolnienia lekarskiego. Powód poinformował
go, że od poniedziałku będzie na urlopie. Powód nie informował o tym Grzegorza E. -
swojego bezpośredniego przełożonego. W dniu 27 czerwca 2006 r. powód przesłał
do Grzegorza E. i Piotra N. na adresy ich poczty elektronicznej informacje, że od
dnia 26 czerwca 2006 r. przebywa na urlopie, z jednoczesną prośbą o informację, w
jaki sposób ma uzyskać zaświadczenie lekarskie umożliwiające mu powrót do pracy.
Ponownie powód zwrócił się o taką informację w dniu 3 lipca 2006 r. Na wysyłane za-
pytania powód nie otrzymał odpowiedzi. U strony pozwanej obowiązuje Ponadzakła-
dowy Układ Zbiorowy Pracy. Urlopy wypoczynkowe na następny rok planowane są
pod koniec danego roku kalendarzowego. Zatwierdzony plan urlopów podawany jest
do wiadomości pracowników. W związku z planowanymi urlopami pracownicy przed
terminem ich rozpoczęcia otrzymują karty urlopowe, które podpisują tak oni, jak i ich
bezpośredni przełożeni. Karty urlopowe odsyłane są do działu obsługi kadrowej. W
praktyce niejednokrotnie zdarzało się, że pracownik udawał się na urlop wypoczyn-
kowy bez podpisania karty urlopowej, a jedynie po uzgodnieniu z bezpośrednim
przełożonym. Nieobecność pracownika jest wówczas odnotowywana w listach obec-
ności. W 2006 r. powód podpisywał karty urlopowe. Podpisał też dwie karty urlopowe
za 2005 r.
Na podstawie dokonanych ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że
podana powodowi przez pozwaną przyczyna rozwiązania umowy o pracę w trybie
art. 52 k.p. była uzasadniona. Udanie się bowiem przez pracownika na urlop wypo-
3
czynkowy bez uzgodnienia z pracodawcą należy kwalifikować jako ciężkie narusze-
nie podstawowych obowiązków pracowniczych. Sąd Rejonowy stwierdził, że stosow-
nie do treści art. 165 i art. 166 k.p. niezdolność pracownika do pracy stanowi prze-
szkodę w udzieleniu urlopu wypoczynkowego. Niezdolność do pracy z powodu cho-
roby pozostaje bowiem w opozycji do zwolnienia urlopowego, zaś udzielenie pra-
cownikowi zwolnienia urlopowego w okresie niezdolności do pracy jest niedopusz-
czalne i prawnie nieskuteczne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada
1999 r., I PKN 350/99, OSNAPiUS 2001 nr 6, poz. 198). Zgodnie zaś z art. 229 § 2 i
§ 4 k.p. pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika po chorobie trwającej
dłużej niż 30 dni bez orzeczenia lekarskiego dopuszczającego go do pracy. Udziele-
nie urlopu wypoczynkowego w takiej sytuacji oznaczałoby dopuszczenie do pracy -
urlop wypoczynkowy jest bowiem rodzajem zwolnienia od pracy, a zatem nie może
być udzielony osobie niezdolnej do świadczenia pracy z powodu choroby. Powód po
ustaniu zwolnienia lekarskiego nie legitymował się zaświadczeniem lekarskim, o
jakim mowa w art. 229 § 2 k.p. Nie wykazał też, że informował bezpośredniego
przełożonego o zakończeniu okresu zwolnienia lekarskiego i o tym, że udaje się na
urlop. Powód wskazał, że o fakcie tym informował w rozmowie telefonicznej Piotra
N., lecz okoliczność ta dla rozstrzygnięcia sprawy pozostawała bez znaczenia, albo-
wiem to nie Piotr N. był przełożonym powoda.
Według Sądu Rejonowego powód nie stawiając się do pracy po ustaniu zwol-
nienia lekarskiego uniemożliwił pracodawcy skierowanie go na kontrolne badania
lekarskie. Badaniom tym podlegają pracownicy, którzy zgłaszają gotowość podjęcia
pracy po okresie niezdolności do pracy. Wprawdzie zgodnie z przepisami rozporzą-
dzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie prze-
prowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowot-
nej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzia-
nych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332 ze zm.) badania kontrolne przeprowa-
dzane są na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę, lecz obowiązkiem
pracownika, co do którego ustała przyczyna nieobecności jest stawienie się w zakła-
dzie pracy, a także stosownie do art. 229 § 4 k.p. przedstawienie aktualnego orze-
czenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym
stanowisku (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 września 2001 r., I PKN 639/00,
OSNP 2003 nr 17, poz. 415 ).
4
Sąd Rejonowy uznał, że powód „na dzień 26 czerwca 2006 r. był nadal osobą
niezdolną do pracy, a jego udanie się na urlop wypoczynkowy bez wymaganego
prawem zaświadczenia o zdolności do pracy było działaniem samowolnym”, które
pozwana prawidłowo zakwalifikowała zgodnie z art. 52 § 1 pkt 1 k.p.
Na skutek apelacji powoda wyrokiem z dnia 20 lutego 2007 r. Sąd Okręgowy-
Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gorzowie Wielkopolskim zmienił zaskarżo-
ny wyrok Sądu Rejonowego-Sądu Pracy w Międzyrzeczu z dnia 29 listopada 2006 r.
i przywrócił powoda do pracy u pozwanej na poprzednich warunkach oraz zasądził
od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.535,15 zł tytułem wynagrodzenia za czas
pozostawania bez pracy pod warunkiem podjęcia pracy.
Sąd drugiej instancji przyjmując ustalenia faktyczne stanowiące podstawę za-
skarżonego wyroku Sądu pierwszej instancji nie zgodził się z ich oceną prawną. We-
dług Sądu drugiej instancji przyczyna rozwiązania umowy o pracę podana przez pra-
codawcę (udanie się powoda na urlop wypoczynkowy od dnia 26 czerwca 2006 r.
bez zgody pracodawcy i bez uzgodnienia z bezpośrednim przełożonym) nie uzasad-
niała zastosowania trybu rozwiązania stosunku pracy z art. 52 k.p., gdyż ustalone
zachowanie powoda nie stanowiło ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków
pracowniczych. Nie ma podstaw do przyjęcia, że powód samowolnie, bez zgody pra-
codawcy udał się na urlop wypoczynkowy. Przesądza o tym fakt, że jego urlop prze-
widziany był w zatwierdzonym planie urlopów, który dokumentował tym samym
zgodę pracodawcy na jego udzielenie w danym terminie, zaś dopełnienie procedury
uzyskiwania kart urlopowych czy zgody przełożonego nie były koniecznym warun-
kiem do udania się na urlop. Nie było też naruszeniem podstawowych obowiązków
powoda niedostarczenie zaświadczenia lekarskiego dopuszczającego go do pracy,
gdyż inicjatywa w zakresie skierowania na badania lekarskie leży po stronie praco-
dawcy. Sąd drugiej instancji podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji, że z treści
art. 229 § 2 zdanie drugie i § 4 k.p. wynika, że pracodawca nie może dopuścić do
pracy pracownika po chorobie trwającej dłużej niż 30 dni bez orzeczenia lekarskiego
dopuszczającego go do pracy. Zgodnie bowiem z art. 229 § 2 k.p. w przypadku nie-
zdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik
podlega kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania
pracy na dotychczasowym stanowisku. Jednakże według Sądu drugiej instancji Sąd
pierwszej instancji niewłaściwie dostrzegł we wskazanej regulacji źródło obowiązku
ze strony pracownika stawiennictwa się do pracy celem umożliwienia poddania się
5
tym badaniom i ujął to jako obowiązek podstawowy, o jakim mowa w art. 52 § 1 pkt 1
k.p. Tymczasem art. 229 § 2 k.p. posługuje się sformułowaniem „pracownik podlega
kontrolnym badaniom”, nie zaś „pracownik obowiązany jest poddać się badaniom”. W
powołanym przez Sąd pierwszej instancji rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pra-
cowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orze-
czeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy określono
tryb wydawania i przechowywania orzeczeń lekarskich o braku przeciwwskazań do
wykonywania pracy na określonym stanowisku (art. 229 § 4 k.p.), w szczególności
zgodnie z jego § 4 ust. 1 badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skie-
rowania wydanego przez pracodawcę. Sąd drugiej instancji przyjął, że obowiązek
wynikający z art. 229 § 2 k.p. spoczywa na pracodawcy. W tym zakresie Sąd drugiej
instancji powołał się także na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2005 r., II
PK 319/04 (OSNP 2006 nr 3-4, poz. 49).
Sąd drugiej instancji podzielając to stanowisko, że urlop wypoczynkowy nie
może być udzielony osobie niezdolnej do świadczenia pracy z powodu choroby (art.
165 pkt 1 k.p.), zauważył, iż zależność taka wiąże się z kwestią bezpieczeństwa i
higieny pracy. Dopuszczenie do wykonywania pracy pracownika po długiej jego cho-
robie bez potwierdzenia zachowania zdolności do pracy byłoby obciążone ryzykiem z
punktu widzenia bezpiecznego wykonywania pracy. Odnosi się to zatem do sytuacji,
w której po okresie choroby pracownik ma faktycznie świadczyć pracę. W takich wy-
padkach dopuszczenie do pracy powinno poprzedzić badanie lekarskie. W sytuacji
natomiast, gdy bezpośrednio po zakończeniu zwolnienia chorobowego pracownik
rozpoczyna urlop wypoczynkowy, uzgodniony wcześniej i figurujący w planie urlo-
pów, o żadnym zagrożeniu dla bezpieczeństwa pracy nie może być mowy. Przyjmu-
jąc nawet hipotetyczną możliwość, że w czasie odbywania urlopu powód był nadal
niezdolny do pracy, to poprzez brak przedstawienia stosownego zaświadczenia le-
karskiego, sam pozbawiłby się prawa do wypoczynku, konsumując urlop, który powi-
nien ulec przesunięciu ze względu na chorobę. Nawet w takim hipotetycznie rozwa-
żonym przypadku niestawiennictwo w pracy byłoby naruszeniem obowiązku pracow-
niczego, ale niemieszczącym się ani w kategorii podstawowych obowiązków, ani też
ciężkiego naruszenia tych obowiązków. Według Sądu drugiej instancji nie bez zna-
czenia jest i ta okoliczność, że po rozpoczęciu urlopu powód starał się uzyskać od
pracodawcy informacje jakich formalności powinien dopełnić, aby mógł po zakończe-
6
niu urlopu rozpocząć świadczenie pracy. Nie sposób zarzucić mu zatem niefrasobli-
wości czy też lekceważącego stosunku do swoich obowiązków.
W skardze kasacyjnej od powyższego wyroku Sądu Okręgowego strona po-
zwana wniosła o jego uchylenie w części obejmującej pkt I, pkt II i pkt IV i oddalenie
powództwa w zaskarżonej części wyroku wraz z rozstrzygnięciem o kosztach proce-
su za wszystkie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekaza-
nie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia o
kosztach procesu za wszystkie instancje. Skarga kasacyjna została oparta na pod-
stawie dotyczącej naruszenia przepisów prawa materialnego: 1) art. 52 § 1 pkt 1 k.p.,
przez błędną jego wykładnię i przyjęcie, że zachowaniu powoda, który po długotrwa-
łym zwolnieniu chorobowym nie stawił się w pracy, lecz udał się na urlop wypoczyn-
kowy bez zgody pracodawcy i bez uzgodnienia z bezpośrednim przełożonym nie
można przypisać zawinionego naruszenia podstawowych obowiązków pracowni-
czych; 2) art. 30 § 4 k.p., przez błędną wykładnię i przyjęcie, że z powodem rozwią-
zano umowę o pracę z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę i za-
sad współżycia społecznego, a strona pozwana znalazła pretekst, aby dokonać roz-
wiązania z powodem umowy o pracę; 3) art.165 k.p., przez błędną wykładnię i przy-
jęcie, że powód nie miał obowiązku stawienia się w pracy po zakończeniu zwolnienia
lekarskiego w celu ustalenia, czy jest zdolny do pracy i nie było przeszkód do udzie-
lenia urlopu wypoczynkowego; 4) art. 229 § 2 k.p., przez błędną wykładnię i przyję-
cie, że wynikający z tego przepisu obowiązek pracownika poddania się kontrolnym
badaniom lekarskim, powinien poprzedzać faktyczne świadczenie pracy i nie musi
poprzedzać okresu urlopu wypoczynkowego występującego po okresie długotrwałej
niezdolności do pracy i że powód nie miał obowiązku przedstawienia aktualnego
orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określo-
nym stanowisku; 5) pominięcie przez Sąd drugiej instancji (art. 100 § 1 i § 2 pkt 2, 3
k.p.) obowiązku informowania pracodawcy przez pracownika o okolicznościach i zda-
rzeniach związanych ze świadczeniem pracy i okresami niezdolności do pracy.
W ocenie skarżącej zachowanie powoda należało uznać za ciężkie naruszenie
podstawowych obowiązków pracowniczych, a rozpoczęcie wykorzystywania urlopu
należy uznać za dokonane samowolnie, bez zgody pracodawcy. Według skarżącej
obowiązkiem powoda - po zakończeniu zwolnienia lekarskiego - było stawienie się
do zakładu pracy, w celu umożliwienia pozwanej skierowania go na badania kon-
trolne po okresie niezdolności do pracy w celu ustalenia jego zdolności do świadcze-
7
nia pracy. Powód był niezdolny do pracy przez okres 46 dni, zatem zgodnie z art. 6
k.c. do niego należało wykazanie, że w dniu 26 czerwca 2006 r. był już zdolny do
pracy. Wbrew rozstrzygnięciu Sądu drugiej instancji obowiązek ten wynikał również z
przepisu art. 165 k.p., który uprawnia do wykorzystywania urlopu wypoczynkowego
tylko osoby zdrowe. W tej sytuacji informacja powoda o rozpoczęciu urlopu wypo-
czynkowego nie stanowiła dostatecznej podstawy do zwolnienia powoda z obowiąz-
ku stawienia się w pracy celem ustalenia jego zdolności do pracy. Powód nie uzyskał
zgody pracodawcy na wykorzystywanie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po
długotrwałym zwolnieniu lekarskim. W tej sytuacji, w ocenie pozwanej, powód rozpo-
czął urlop bez zgody pracodawcy, co prowadziło do naruszenia podstawowych obo-
wiązków pracowniczych w zakresie przestrzegania ustalonego czasu pracy i ustalo-
nego porządku oraz przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W pierwszym rzędzie, wobec szerokiego zakresu zarzutów skargi kasacyjnej,
zachodzi potrzeba zauważenia, że wszystkie te zarzuty dotyczą wyłącznie podstawy
materialnoprawnej, w której - stosownie do art. 3983
§ 1 pkt 1 k.p.c. - skarżący powi-
nien wykazać naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaści-
we zastosowanie. Oba z możliwych sposobów naruszenia prawa materialnego mają
odrębne właściwości. Najogólniej - błędna wykładnia odnosi się do określonego
przepisu prawa materialnego, jego abstrakcyjnie ujętej treści; natomiast niewłaściwe
zastosowanie - odnosi się do podstawienia (subsumcji) ustalonego stanu faktyczne-
go do określonego przepisu. Obu tych możliwych kategorii naruszenia prawa mate-
rialnego nie należy mieszać, a wykazywanie zarzutów, zwłaszcza dotyczących sub-
sumcji nie może polegać na porównywaniu przepisu z okolicznościami faktycznymi,
których nie ustalono w zaskarżonym wyroku. Sąd Najwyższy rozpoznając sprawę w
granicach podstawy skargi (art. 39813
§ 1 k.p.c.) jest związany ustaleniami faktycz-
nymi stanowiącymi podstawę zaskarżonego orzeczenia (art. 39813
§ 2 k.p.c.).
Rozpatrywana skarga nie spełnia powyższych wymagań postępowania kasa-
cyjnego. Deklarowanemu w skardze zarzutowi błędnej wykładni wskazanych przepi-
sów prawa materialnego nie towarzyszy bowiem odpowiednia argumentacja, której
przedmiotem byłaby treść normy prawnej, natomiast powołane zostały argumenty
8
dotyczące zastosowania wskazanych przepisów do określonych okoliczności, przy
czym tylko niektóre z powołanych w skardze okoliczności faktycznych odpowiadają
ustalonej w zaskarżonym wyroku jego podstawie faktycznej. Powyższe odnosi się
przede wszystkim do zarzutu naruszenia art. 52 § 1 pkt 1 k.p., według którego to za-
rzutu Sąd drugiej instancji miał dokonać „błędnej wykładni” przez „przyjęcie”, że nie
nastąpiły przesłanki zastosowania wskazanego przepisu (nie było ciężkiego i zawi-
nionego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych) w sytuacji gdy po-
wód „udał się na urlop wypoczynkowy bez zgody pracodawcy i bez uzgodnienia z
bezpośrednim przełożonym”. Tymczasem taka wskazana w skardze sytuacja, sytu-
acja która według skarżącego miałaby określać błędną ocenę prawną zaskarżonego
wyroku, nie występuje w sprawie, co już tylko z tego powodu oznacza bezzasadność
zarzutu. Według ustalonego w sprawie stanu faktycznego powód udał się wszak na
urlop wypoczynkowy w terminie określonym w uzgodnionym z pracodawcą planie
urlopów, w okolicznościach które wykluczają przyjęcie, że powód działał samowolnie
bez zgody pracodawcy. Najzupełniej chybiony jest zatem zarzut skargi kasacyjnej
jakoby Sąd drugiej instancji rozumiał (wykładał) art. 52 § 1 pkt 1 k.p. w ten sposób,
że pomimo samowoli pracownika „nie można przypisać ciężkiego i zawinionego na-
ruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych”. Takiego stanowiska zaskarżo-
nego wyroku po prostu nie ma.
Nie budzi także zastrzeżeń przedstawiona w zaskarżonym wyroku ocena usta-
lonej sytuacji rozpoczęcia przez powoda urlopu w zaplanowanym z pracodawcą ter-
minie bezpośrednio po zakończeniu choroby i związanego z nią długotrwałego zwol-
nienia lekarskiego. W realizacji urlopu wypoczynkowego w ustalonych okoliczno-
ściach nie było niczego niewłaściwego w kontekście wskazanych w skardze przepi-
sów dotyczących, po pierwsze, niemożności rozpoczęcia urlopu w ustalonym termi-
nie z przyczyn usprawiedliwiających nieobecność w pracy (art. 165 k.p.) i po drugie,
podlegania badaniom lekarskim (art. 229 § 2 k.p.). Jeżeli - jak to zostało wyjaśnione -
powód rozpoczął urlop po ustaniu czasowej niezdolności do pracy wskutek choroby,
to nie zachodziła określona w art. 165 pkt 1 k.p. sytuacja zobowiązująca pracodawcę
do przesunięcia urlopu na termin późniejszy. Tym bardziej, jak to słusznie wskazał
Sąd drugiej instancji, nie miał takiego obowiązku pracownik stosujący się do uzgod-
nionego z pracodawcą planu urlopów po zakończeniu zwolnienia lekarskiego.
Jeżeli zaś chodzi o określone w art. 229 § 2 k.p. podleganie okresowym bada-
niom lekarskim, to w zaskarżonym wyroku nie przedstawiono wykładni, która pole-
9
gałaby na ograniczeniu obowiązku pracownika poddania się kontrolnym badaniom
lekarskim w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. Problemem
sprawy nie było bowiem zobowiązanie powoda do poddania się badaniom kontrol-
nym na podstawie art. 229 § 2 k.p., ale to, czy przed przeprowadzeniem tych badań
powód mógł rozpocząć uzgodniony z pracodawcą urlop bezpośrednio po ustaniu nie-
zdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni. Nie budzi zastrzeżeń stanowisko za-
skarżonego wyroku gdyż kontrolne badania lekarskie, o których mowa w art. 229 § 2
k.p. przeprowadzone są: „w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na do-
tychczasowym stanowisku”. Urlop wypoczynkowy polega na czasowym niewykony-
waniu pracy na dotychczasowym stanowisku i już tylko z tego powodu nie można
przyjąć, że niezbędnym warunkiem rozpoczęcia urlopu jest przeprowadzenie kon-
trolnych badań lekarskich. Badania te są niezbędne przed dopuszczeniem do wyko-
nywania pracy, natomiast nieprzeprowadzenie ich przed urlopem nie pozostaje w
sprzeczności z istotą urlopu wypoczynkowego.
W związku z zarzutami skargi kasacyjnej trzeba zwrócić uwagę na nieodpo-
wiedniość przedstawionej w niej argumentacji do głównego problemu sprawy. Pro-
blemem tym było wyjaśnienie podstaw do rozwiązania z powodem umowy o pracę z
winy pracownika ze względu na ciężkie naruszenie przez pracownika podstawowych
obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 pkt 1 k.p.). Ciężkie naruszenie podstawo-
wych obowiązków pracowniczych w rozumieniu art. 52 § 1 pkt 1 k.p. ma miejsce
wówczas, gdy w związku z zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) pracownika
naruszającym podstawowe obowiązki można mu przypisać winę umyślną lub rażące
niedbalstwo (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 lipca 1999 r., I PKN 169/99 -
OSNAPiUS 2000 nr 20, poz. 746).
W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd Okręgowy właściwie przedstawił
sporny przedmiot sprawy i odpowiednio do niego skupił uwagę na ocenie okoliczno-
ści istotnych z punktu widzenia przesłanek art. 52 § 1 pkt 1 k.p. Nie budzi zastrzeżeń
ocena okoliczności mających znaczenie przesłankowe, w tym zwłaszcza co do moż-
liwości zrealizowania obowiązku badań okresowych po urlopie wypoczynkowym, ale
przede wszystkim istotna jest właściwa ocena przedmiotowego zachowania się po-
woda, z którym z pewnością nie może wiązać się wina umyślna lub rażące niedbal-
stwo.
Przeciwko podstawom wyroku przedstawiono w skardze w istocie zarzut błęd-
nej wykładni art. 52 § 1 pkt 1 k.p., zarzut, który - jak to wyżej wskazano - jest kon-
10
strukcyjnie wadliwy i oparty na założeniu samowolności działania powoda, której nie
miała miejsca. Pozostałe argumenty skargi także wynikają z błędnego przyjęcia
przez skarżącego jakoby powód złamał zakaz udzielania urlopu wypoczynkowego w
okresie niezdolności do pracy bo „w tej sytuacji zawiadomienie pozwanego o rozpo-
częciu urlopu wypoczynkowego nie stanowiło dostatecznej podstawy do zwolnienia
powoda z obowiązku stawienia się w pracy celem ustalenia jego zdolności do pracy”.
Wbrew takim ocenom, w zaskarżonym wyroku prawidłowo rozróżniono istotne
aspekty odzyskania przez powoda zdolności do pracy. Pierwszy polegał na zakoń-
czeniu zwolnienia od pracy, czyli usprawiedliwionej nieobecności powoda w miejscu
pracy. Zakończenie stanu chorobowego i zwolnienia lekarskiego zobowiązywało po-
woda do stawienia się do pracy albo rozpoczęcia urlopu wypoczynkowego, skoro -
jak to ustalono - być on wcześniej uzgodniony z pracodawcą.
Drugi aspekt - w kontekście sprawdzenia zachowania przez pracownika zdol-
ności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku - czy długotrwała nie-
zdolność do pracy nie spowodowała ograniczenia (ubytku) wymaganej sprawności
organizmu ( art. 229 § 2 k.p.) dotyczy procesu wykonywania pracy. Ażeby spełniać
warunki i cele urlopu wypoczynkowego, wypoczywać z wyłączeniem czynności z za-
kresu wykonywania pracy nie było potrzebne, a na pewno nie było niezbędne wyka-
zanie specjalnej zdolności do kontynuowania wykonywania pracy na dotychczaso-
wym stanowisku. Takie sprawdzenie z pewnością mogło poczekać do momentu, w
którym strony stosunku pracy - pracodawca i pracownik - musiałyby decydować o
tym, czy pracownik w związku z długotrwałą niezdolnością do pracy, może być do-
puszczony do faktycznego wykonywania obowiązków pracowniczych na dotychcza-
sowym stanowisku. Kwestie z tym związane mogły być i powinny być przedmiotem
specjalnego określenia ich przez strony stosunku pracy. Problematyka porozumienia
się stron w zakresie przeprowadzenia kontrolnych badań lekarskich wykracza poza
zakres podstaw zaskarżonego wyroku, którego przedmiotem było wyjaśnienie zgod-
ności z prawem rozwiązania z powodem umowy o pracę ze względu na „udanie się
powoda na urlop wypoczynkowy od dnia 26 czerwca 2006 r.”
Z powyższych przyczyn, uznając że skarga kasacyjna nie ma uzasadnionej
podstawy (w zakresie wszystkich podniesionych zarzutów), stosownie do art. 39814
k.p.c. Sąd Najwyższy orzekł o oddaleniu bezzasadnej skargi.
========================================