Pełny tekst orzeczenia

UCHWAŁA Z DNIA 20 MARCA 2008 R.
SNO 21/08
Przewodniczący: sędzia SN Waldemar Płóciennik (sprawozdawca).
Sędziowie SN: Krzysztof Cesarz, Krzysztof Strzelczyk.
S ą d N a j w y ż s z y  S ą d D y s c y p l i n a r n y z udziałem protokolanta
w sprawie sędziego Sądu Okręgowego na posiedzeniu w dniu 20 marca 2008 r. po
rozpoznaniu zażalenia sędziego Sądu Okręgowego na uchwałę Sądu Apelacyjnego –
Sądu Dyscyplinarnego z dnia 18 stycznia 2008 r., sygn. akt (...), o zawieszeniu w
czynnościach służbowych
u c h w a l i ł :
1. z m i e n i ć zaskarżoną u c h w a ł ę w ten sposób, że:
a) za podstawę prawną zawieszenia w czynnościach służbowych
sędziego Sądu Okręgowego przyjąć przepis art. 130 § 3 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.
U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.),
b) określić czas trwania zawieszenia w czynnościach służbowych do
dnia 30 kwietnia 2008 r.,
2. w pozostałej części zaskarżoną uchwałę utrzymać w mocy.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny uchwałą z dnia 18 stycznia 2008 r., sygn.
akt (...), wydaną – jak wskazano – w trybie art. 130 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
– Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.), na skutek
zawiadomienia złożonego przez Prezesa Sądu Okręgowego o zarządzeniu
natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych sędziego Sądu Okręgowego,
orzekł o zawieszeniu tego sędziego w czynnościach służbowych. W uzasadnieniu
uchwały wskazano, że „z dotychczasowych ustaleń” wynika, że sędzia doprowadził do
kolizji drogowej nie respektując przepisów o ruchu drogowym, a nadto prowadził
samochód w stanie nietrzeźwości – ten ostatni fakt został potwierdzony użyciem
urządzenia kontrolno – pomiarowego do ilościowego oznaczania alkoholu w
wydychanym powietrzu. W ocenie Sądu Dyscyplinarnego przedstawiona sytuacja
powoduje, że sędziemu można zarzucić popełnienie czynu z art. 178a § 1 k.k. i
wykroczenia z art. 86 § 2 k.k., co uzasadnia przekonanie, że istotne interesy służbowe
wymagają odsunięcia tego sędziego, do czasu wyjaśnienia sprawy, od wykonywania
zadań w zakresie sprawowania wymiaru sprawiedliwości.
2
W zażaleniu na opisaną uchwałę sędzia Sądu Okręgowego zarzucił:
a) na podstawie art. 128 u.s.p. w zw. z art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach
faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który nie tylko mógł, ale miał
ewidentny wpływ na treść rozstrzygnięcia Sądu i polegał na:
 niezasadnym uznaniu, że w dniu 24 grudnia 2007 r. prowadził on
samochód w stanie nietrzeźwości, podczas gdy prawidłowa ocena
materiału dowodowego, którym dysponował Sąd pierwszej instancji,
prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż podczas prowadzenia pojazdu
w takim stanie się nie znajdował, a ewentualny „stan po użyciu
alkoholu” w rozumieniu art. 87 § 1 k.w. jest nieprawdopodobny,
 przedwczesnym i bezkrytycznym zaakceptowaniu relacji innych osób (w
tym także uczestnika kolizji i osoby mu towarzyszącej), co do przebiegu
i przyczyny kolizji, a w konsekwencji uznaniu, że to sędzia doprowadził
do kolizji drogowej nie respektując przepisu o ruchu drogowym, podczas
gdy na tym etapie postępowania, bez przesłuchania sędziego, wyciąganie
tak kategorycznych wniosków jest nieuprawnione i wręcz dowolne,
b) na podstawie art. 128 u.s.p. w zw. z art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów
postępowania – art. 94 § 1 pkt. 4 i 5 k.p.k. – mogącą mieć wpływ na treść
orzeczenia, a polegającą na rażącej rozbieżności między powołaną przez Sąd
podstawą prawną zawieszenia sędziego w czynnościach służbowych, a treścią
uzasadnienia uchwały, co w istocie uniemożliwia ustalenie, jakie przesłanki
prawne określone w Dziale II Rozdziału 3 u.s.p. legły u podstaw
rozstrzygnięcia.
Powołując się na tak sformułowane zarzuty skarżący wniósł o zmianę
zaskarżonej uchwały poprzez przywrócenie mu prawa do wykonywania czynności
służbowych sędziego Sądu Okręgowego, bądź o uchylenie uchwały i przekazanie
sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje:
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie jedynie części kwestionującej podstawę
prawną powzięcia zaskarżonej uchwały.
Podnosząc zarzut rażącej obrazy stosowanych odpowiednio przepisów art. 94 § 1
pkt 4 i 5 k.p.k. skarżący wskazał w uzasadnieniu zażalenia, że istota uchybienia
sprowadza się do sprzeczności pomiędzy podstawą prawną zaskarżonej uchwały a jej
uzasadnieniem, co w konsekwencji powoduje, że nie sposób stwierdzić jakie
przesłanki legły u podstaw decyzji o zawieszeniu sędziego w czynnościach
służbowych. O ile zgodzić się można ze stwierdzeniem, że podana w treści uchwały
podstawa prawna rozstrzygnięcia jest błędna, o tyle dalszy wywód skarżącego,
zmierzający do wykazania wpływu tego uchybienia na treść uchwały, jest całkowicie
3
błędny. Przepis art. 130 § 2 u.s.p., w brzmieniu obowiązującym od dnia 31 sierpnia
2007 r., przewiduje kompetencję Ministra Sprawiedliwości do zarządzenia przerwy w
czynnościach służbowych sędziego będącego prezesem sądu. Zważywszy na datę
podjęcia zaskarżonej uchwały, przepis ten nie mógł stanowić podstawy prawnej
decyzji o zawieszeniu skarżącego w czynnościach sądowych. Podstawę taką stanowi
regulacja zawarta w art. 130 § 3 u.s.p., z której wynika, że prezes sądu zawiadamia sąd
dyscyplinarny o zarządzeniu natychmiastowej przerwy w czynnościach służbowych
sędziego, a sąd ten wydaje uchwałę o zawieszeniu sędziego w czynnościach
służbowych albo uchyla zarządzenie o przerwie w wykonywaniu tych czynności.
Przed zmianą ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, która nastąpiła w
wyniku nowelizacji zawartej w ustawie z dnia 29 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy –
Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 136,
poz. 959), omawiana regulacja zawarta była w art. 130 § 2 u.s.p. Oznacza to, że
przywołanie wskazanego przepisu jako podstawy prawnej rozstrzygnięcia nastąpiło w
wyniku pomyłki. Dowodzi tego cały przebieg postępowania, które zainicjowane
zostało zarządzeniem Prezesa Sądu Okręgowego o zarządzeniu natychmiastowej
przerwy w czynnościach służbowych do czasu wydania uchwały przez sąd
dyscyplinarny [k. – 4 akt Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego (...)]. W
zaistniałej sytuacji nie sposób zasadnie twierdzić, że podanie błędnej podstawy
prawnej rozstrzygnięcia mogło mieć wpływ na treść podjętej uchwały, zwłaszcza że
jej uzasadnienie nawiązuje do przesłanek zawieszenia sędziego w czynnościach
służbowych zawartych w art. 130 § 3 u.s.p.
Sformułowany w zażaleniu zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, w istocie
rzeczy, uznać należy za niezasadny. W uzasadnieniu uchwały trafnie wskazano, że
zebrane w sprawie dowody stanowią wystarczającą podstawę faktyczną do uznania, że
istotne interesy służby wymagają czasowego odsunięcia sędziego Sądu Okręgowego
od wykonywania obowiązków służbowych. Wiąże się to w szczególności z faktem, że
jak wynika z protokołów użycia urządzenia kontrolno – pomiarowego do ilościowego
oznaczania alkoholu w wydychanym powietrzu, sędzia może być sprawcą
przestępstwa umyślnego polegającego na prowadzeniu pojazdu mechanicznego w
stanie nietrzeźwości. Powyższej konstatacji nie może zmienić bardzo obszerna
argumentacja zawarta w uzasadnieniu zażalenia, zmierzająca do wykazania, że sędzia
w chwili zdarzenia nie był nawet w stanie po spożyciu alkoholu. W postępowaniu o
zawieszenie w czynnościach służbowych nie jest rzeczą sądu dyscyplinarnego
ostateczna ocena dowodów obciążających sędziego, lecz jedynie ustalenie ich istnienia
i stwierdzenie pewnego prawdopodobieństwa ich wiarygodności. Trudno w tym
układzie mówić o błędzie w ustaleniach faktycznych, bowiem istnienia protokołów
badania trzeźwości oraz zawartych w nich wyników, a także sprawności urządzeń
pomiarowych skarżący nie kwestionuje, a jak już wspomniano, wyniki badania
4
trzeźwości wskazują na prawdopodobieństwo popełnienia występku umyślnego.
Oznacza to, że weryfikacja tych wyników i wynikających z nich wniosków, w
kontekście wywodów zawartych w zażaleniu, nastąpić może w ewentualnych dalszych
postępowaniach – karnym i dyscyplinarnym.
Nieco inaczej rzecz się ma z twierdzeniem zawartym w uchwale, że sędziemu
można także zarzucić popełnienie wykroczenia z art. 86 § 2 k.w. Stanowisko to uchyla
się spod kontroli odwoławczej, bowiem na jego wsparcie Sąd Apelacyjny – Sąd
Dyscyplinarny w uzasadnieniu uchwały nie przywołał żadnego dowodu. Nie ma to
jednak znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia, gdyż prawdopodobieństwo popełnienia
przez sędziego przestępstwa z art. 178a § 1 k.k. dostatecznie uzasadnia zawieszenie
sędziego w czynnościach służbowych, co chroni istotny interes służby i powagę sądu.
Ponieważ w uchwale o zawieszeniu sędziego w czynnościach służbowych należy
wskazać termin, do którego może trwać to zawieszenie (por. uchwała Sądu
Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 8 maja 2002 r., SNO 10/02), należało
zmienić zaskarżoną uchwałę przez wskazanie, że wystarczający jest okres zawieszenia
do dnia 30 kwietnia 2008 r.
Kierując się powyższym orzeczono, jak w uchwale.