Sygn. akt IV CZ 25/08
POSTANOWIENIE
Dnia 10 kwietnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Antoni Górski (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa M. T.
przeciwko Przedsiębiorstwu Robót C.(...) Spółce z o.o. w G.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 kwietnia 2008 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 11 października 2006 r., sygn. akt I ACa
(…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z 11 października 2006 r. Sąd Apelacyjny odrzucił
wniosek powoda M. T. o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i
doręczenie uzasadnienia wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 20 czerwca 2006 r., jak
również odrzucił wniosek o sporządzenie uzasadnienia.
W zażaleniu powód zarzucił, iż uchybienie terminom, prowadzące do odrzucenia
wniosku, nastąpiło bez jego winy, lecz z winy pełnomocnika procesowego r. pr. W. B.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W sprawie tej jest bezsporne, że pełnomocnik powoda, r. pr. W. B., z przyczyn
zawinionych uchybił terminom procesowym. Powód stwierdził, że pod koniec czerwca
2006 r. w rozmowie telefonicznej dowiedział się o wydaniu wyroku oddalającego
2
apelację (wyrok z dnia 20 czerwca 2006 r.), jak również o złożeniu wówczas wniosku o
uzasadnienie orzeczenia. W rzeczywistości wniosek nie został złożony w terminie, o
czym powód został w dniu 8 sierpnia 2006 r. poinformowany przez pełnomocnika. Winą
za ten stan rzeczy pełnomocnik obarczył pracownika swojej kancelarii. Złożony dopiero
w dniu 14 września 2006 r. przez pełnomocnika wniosek o doręczenie orzeczenia z
uzasadnieniem został odrzucony jako wniesiony z uchybieniem ustawowego terminu.
Powód podnosi, że został on umyślnie wprowadzony przez swojego
pełnomocnika w błąd. Ponadto twierdzi, że przyczyna uchybienia terminu do wniesienia
wniosku ustała dopiero w dniu 8 sierpnia 2006 r. Tego dnia, zdaniem powoda, ustało
jego błędne przekonanie, iż jego dotychczasowy pełnomocnika procesowy złożył w
terminie wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku sądu apelacyjnego.
Wskazuje, że niezależnie od pełnomocnika złożył w dniu 10 sierpnia 2006 r. stosowny
wniosek o przywrócenie terminu.
Sąd Najwyższy – rozpoznając zażalenie na postanowienie sądu drugiej instancji
odrzucające wniosek pełnomocnika powoda o sporządzenie uzasadnienia – na wniosek
strony, rozpoznaje również te postanowienia sądu drugiej instancji, które nie podlegały
zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy (art. 380 w
związku z art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c.). Do takich postanowień należy postanowienie
odrzucające wniosek o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o sporządzenie i
doręczenie uzasadnienia wyroku w celu wniesienia skargi kasacyjnej.
Zgodnie z art. 168 § 1 k.p.c., przywrócenie terminu może nastąpić tylko wtedy,
gdy strona nie dokonała w terminie czynności procesowej bez swej winy. Brak winy
strony w uchybieniu terminowi podlega ocenie z uwzględnieniem wszystkich
okoliczności danej sprawy, w sposób uwzględniający obiektywny miernik staranności,
jakiej można wymagać od strony dbającej należycie o swoje interesy. W niniejszej
sprawie przyczyną uchybienia terminowi do wniesienia tzw. zapowiedzi skargi
kasacyjnej był błąd popełniony przez profesjonalnego pełnomocnika.
Istota problemu polega na tym, że działanie uprawnionego pełnomocnika
procesowego jest działaniem za stronę, utożsamianym z działaniem samej strony. Za
stronę - w rozumieniu art. 168 § 1 k.p.c. - uważa się bowiem nie tylko samą stronę (w
postępowaniu nieprocesowym - uczestnika postępowania), ale także jej przedstawiciela
ustawowego i pełnomocnika procesowego. Uchybienie terminowi przez pełnomocnika
lub osobę uprawnioną do reprezentowania strony jest traktowane jako uchybienie samej
strony, która może żądać jego przywrócenia jedynie wówczas, gdy opóźnienie nie jest
3
zawinione przez te osoby (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 7 września 1936
r., C.III.1439/35 – OSP 1936, poz. 674; z dnia 1 lutego 1962 r., 4 CZ 113/61 – NP. 1964,
z. 1, str. 49; z dnia 15 maja 1962 r., 1 CR 993/61 – PUG 1963, z. 5, str. 145;
postanowienia SN z dnia 3 czerwca 1998 r., I CKN 297/98, niepubl.; z dnia 13 kwietnia
2005 r., V CZ 35/05, niepubl.).
Sąd Najwyższy w niniejszym składzie podziela pogląd, że przywrócenie
uchybionego przez pełnomocnika terminu może nastąpić jedynie wówczas, gdy zwłoka
była niezawiniona przez pełnomocnika procesowego. Wykonywanie zastępstwa
procesowego przez radcę prawnego w sposób, który nie spełnia standardów
właściwego wykonywania zawodu nie może dawać podstawy do żądania przywrócenia
terminu, któremu jako pełnomocnik uchybił (zob. postanowienie SN z dnia 19 sierpnia
1999 r., I CKN 642/99, niepubl.). Z powyższych względów powód zastępowany przez
zawodowego pełnomocnika procesowego nie może skutecznie twierdzić, że nie ponosi
odpowiedzialności za jego zaniedbania i na tej podstawie żądać przywrócenia terminu.
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie (art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).