Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 16 kwietnia 2008 r.
III SK 33/07
Powodem uzależnienia udzielenia koncesji od złożenia zabezpieczenia
mogą być wątpliwości organu koncesyjnego dotyczące kondycji finansowej
wnioskodawcy.
Przewodniczący SSN Teresa Flemming-Kulesza, Sędziowie SN: Zbigniew
Myszka, Andrzej Wróbel (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 16 kwietnia
2008 r. sprawy z powództwa Wojciecha Z. przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji
Energetyki o udzielenie koncesji, na skutek skargi kasacyjnej powoda od wyroku
Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 maja 2007 r. [...]
1. o d d a l i ł skargę kasacyjną,
2. zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 180 (sto osiemdziesiąt)
złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 8 maja 2007 r. [...] Sąd Apelacyjny w Warszawie oddalił
apelację Wojciecha Z. (powód) od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie - Sądu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów w sprawie z odwołania od decyzji Prezesa
Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE) z dnia 21 października 2005 r., [...], od-
mawiającej udzielenia powodowi koncesji na prowadzenie działalności gospodarczej
polegającej na obrocie paliwami ciekłymi. Wydając decyzję odmowną Prezes URE
uznał, że osiągając dochód z prowadzonej działalności w wysokości ok. 35.000 zł
przy obrocie 5.550.000 zł i posiadając wyłącznie środki obrotowe, powód nie posiada
dostatecznych środków finansowych na zapewnienie prawidłowego wykonywania
działalności w zakresie hurtowego obrotu paliwami na kwotę ponad 5.000.000 zł.
Zdaniem Prezesa URE, zasoby finansowe posiadane przez powoda nie pozwoliłyby
na ewentualne zaspokojenie roszczeń osób trzecich, jakie mogłyby powstać na sku-
2
tek niewłaściwego prowadzenia działalności polegającej na hurtowym obrocie pali-
wami na wnioskowaną skalę. Dlatego Prezes URE uzależnił udzielenie koncesji od
złożenia przez powoda zabezpieczenia majątkowego w kwocie 400.000 zł, w postaci
gwarancji ubezpieczeniowej, bankowej lub umowy gwarancyjnej. Powód nie złożył
takiego zabezpieczenia, w związku z czym Prezes URE odmówił udzielania koncesji.
Oddalając apelację od wyroku Sądu Okręgowego, Sąd Apelacyjny wskazał, iż
niezłożenie zabezpieczenia majątkowego przez powoda dało Prezesowi URE
asumpt do wnioskowania o braku odpowiednich środków finansowych, zaś niezłoże-
nie bilansu uniemożliwiło Sądowi Okręgowemu dokonanie ustaleń w tym przedmio-
cie. Z ustaleń tych wynikało, że powód posiada środki finansowe w wysokości nie-
przekraczającej 100.000 zł. Kwota ta - zdaniem Sądu Okręgowego - była niewystar-
czająca dla pokrycia ewentualnych roszczeń osób trzecich, gdyż przeznaczenie jej
na zaspokojenie ewentualnych roszczeń mogłoby spowodować niemożność prowa-
dzenia dalszej działalności przez przedsiębiorcę, który zostałby w ten sposób po-
zbawiony jakichkolwiek środków finansowych. Sąd Apelacyjny wskazał, iż posiadana
w dyspozycji przedsiębiorcy kwota nie wystarczała na pokrycie miesięcznych kosz-
tów działalności, które oszacowano na 416.000 zł, mając na uwadze wniosek o wy-
danie koncesji na hurtowy handel paliwami w kwocie wyższej niż 5.000.000 zł.
Wskazywało to - zdaniem sądu - że działalność powoda musiałaby być finansowana
w całości z kredytu kupieckiego. Z postępowania dowodowego wynikało, iż powód
nie dysponuje własnym majątkiem w postaci stacji paliw, a jedynie wynajmuje
autocysternę. Ponadto, w toku postępowania powód przedstawił jedynie umowę
odpowiedzialności cywilnej za lata 2004-2005 na kwotę 50.000 zł.
Powód wniósł skargę kasacyjną, zaskarżając wyrok Sądu Apelacyjnego w
całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 38 w związku z art. 33
ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (jednolity tekst: Dz.U. z 2006
r. Nr 89, poz. 625, ze zm.), poprzez niewłaściwe zastosowanie, przez uznanie, że
„uzasadnione było uzależnienie wydania koncesji powodowi od złożenia przez niego
dodatkowego zabezpieczenia majątkowego w wysokości 400.000 zł” w sytuacji, „gdy
powołany przepis przewiduje jedynie możliwość, a nie konieczność uzależnienia wy-
dania koncesji od złożenia stosownego zabezpieczenia przez wnioskodawcę, zaś z
bilansu na dzień 30 września 2005 r. wynikało, że powód dysponował w obrocie ka-
sowym kwotą ok. 200.000 zł, jak również posiadał kapitał własny w kwocie 90.000 zł,
3
zaś obecnie jego środki pieniężne wynoszą 100.000 zł, a zatem dysponuje on na
bieżąco znacznymi środkami finansowymi”.
Pozwany Prezes URE złożył odpowiedź na skargę kasacyjną wnosząc o jej
oddalenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Jedynym zarzutem podniesionym w skardze kasacyjnej powoda jest zarzut
naruszenia przepisów prawa materialnego, dlatego Sąd Najwyższy związany jest
ustaleniami faktycznymi Sądów pierwszej i drugiej instancji.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 pkt 2 Prawa energetycznego, Prezes URE udziela
koncesji wnioskodawcy, który dysponuje środkami finansowymi w wielkości gwaran-
tującej prawidłowe wykonywanie działalności bądź jest w stanie udokumentować
możliwości ich pozyskania. Ponadto, przepis art. 38 tego Prawa przewiduje, iż
udzielenie koncesji może być uzależnione od złożenia przez wnioskodawcę zabez-
pieczenia majątkowego w celu zaspokojenia roszczeń osób trzecich, mogących
powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją, w tym
szkód w środowisku. Przepisy art. 33 i 38 Prawa energetycznego stanowią lex
specialis w stosunku do przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności
gospodarczej (jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.). Stanowią
przejaw reglamentacji działalności gospodarczej, gdyż konstytucyjna zasada wolno-
ści działalności gospodarczej, stanowiąca jeden z fundamentów społecznej gospo-
darki rynkowej jako podstawy ustroju gospodarczego, nie ma absolutnego charakte-
ru. Przepis art. 38 Prawa energetycznego nie precyzuje, w jakich okolicznościach
udzielenie koncesji może zostać uzależnione od złożenia zabezpieczenia majątko-
wego. Jednakże, zestawienie treści tego przepisu z art. 33 ust. 1 pkt 2 Prawa ener-
getycznego prowadzi do wniosku, iż podstawą do uzależnienia udzielenia koncesji
od złożenia zabezpieczenia mogą być wątpliwości organu koncesyjnego - Prezesa
URE, dotyczące kondycji finansowej wnioskodawcy. Kwestia, czy podmiot ubiegają-
cy się o koncesję na prowadzenie reglamentowanej działalności gospodarczej, po-
siada odpowiednie środki finansowe, należy do okoliczności faktycznych, które po-
winny zostać ustalone zarówno przez regulatora na etapie postępowania administra-
cyjnego, jak i przez Sądy pierwszej i drugiej instancji. Sądy te ustaliły wyczerpująco,
w granicach uznania wyznaczonych przez przepis art. 38 Prawa energetycznego,
4
dlaczego w okolicznościach niniejszej sprawy, udzielenie koncesji uzależniono od
złożenia odpowiedniego zabezpieczenia majątkowego.
Mając powyższe na względzie, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji wyroku.
========================================