IV CZ 47/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-05-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V CZ 90/04 WSC 1/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 47/08
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku T. S.
przy uczestnictwie J. S.
o stwierdzenie nabycia spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 lipca 2008 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego w Z. z dnia 20 marca
2008 r., sygn. akt I WSC (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 marca 2008 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy wniesioną na postanowienie tego Sądu z dnia 28 listopada
2007 r. Według Sądu drugiej instancji, przepisy prawa procesowego nie przewidują
możliwości udzielania pełnomocnictwa z datą wsteczną, w tym także w razie
wykazania, że czynności dotychczas podejmowane przez określonego pełnomocnika są
skuteczne i mają oparcie we wcześniej udzielonym pełnomocnictwie. Istotą
pełnomocnictwa jest bowiem umocowanie adwokata lub radcy prawnego do
dokonywania przyszłych czynności. Czynności już dokonane wcześniej nie mogą być
objęte umocowaniem ani też zatwierdzone.
W obszernym zażaleniu wnioskodawczyni podniesiono zarzuty naruszenia art. 63
§ 1 k.c., art. 65 § 1 k.c., art. 56 k.c., art. 87 § 1 k.c., art. 871
§ 1 k.p.c., art. 88 k.p.c., art.
2
91 k.p.c., art. 92 k.p.c., art. 3986
§ 1 i 2 k.p.c. Skarżący wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia. Według skarżącego, wnoszący skargę kasacyjną radca
prawny był właściwie umocowany, ponieważ pełnomocnik wnioskodawcy – w wykonaniu
zarządzenia sądu – złożył odpowiednie umocowanie po wniesieniu skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy stwierdzić, że skarżący nietrafnie kwestionuje stanowisko Sądu drugiej
instancji, że pełnomocnictwo z dnia 30 grudnia 2006 r. zostało jednak udzielone w
postępowaniu , które już zostało zakończone po wniesieniu odrzuconej skargi
kasacyjnej (sygn. akt WSC 1/07, zarządzenie z dnia 25 lutego 2008 r.).
Skarżący nie zaprzecza temu, że skarga kasacyjna została złożona przed
udzieleniem umocowania pełnomocnikowi przez wnioskodawcę w dniu 13 marca 2008 r.
Stara się natomiast umotywować stanowisko, zgodnie z którym pełnomocnictwo
procesowe, udzielone po wniesieniu środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej), może
wywoływać skutek wsteczny w postaci możliwości przyjęcia faktu umocowania
procesowego także do wcześniej podjętych czynności procesowych. Z okoliczności
sprawy nie wynika zatem, że skarżący wniósł np. nową skargę kasacyjną po uzyskaniu
umocowania z dnia 13 marca 2008 r.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego akcentuje się to, że wniesienie środków
zaskarżenia do Sądu Najwyższego przez pełnomocnika strony powinno być połączone z
przedstawieniem pełnomocnictwa, z którego wynika, iż w chwili wniesienia tego środka
pełnomocnik był legitymowany do wniesienia tej czynności. Fakt takiego właśnie
umocowania powinien być wykazany przez pełnomocnika także po wezwaniu go przez
sąd do usunięcia braków formalnych (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 września 2004 r., V CZ 90/04, nieopubl.). W uzasadnieniu tego postanowienia trafnie
stwierdzono, że przepisy k.p.c. nie przewidują ogólnej zasady tzw. następczego
potwierdzania czynności procesowych, dokonywanych bez należytego umocowania , a
jedyne odstępstwo od tej zasady sformułowano w wyjątkowym przepisie w art. 97 k.c.
Nie można podzielić stanowiska skarżącego, iż udzielenie przez wnioskodawcę
pełnomocnictwa procesowego z dnia 13 marca 2008 r. nastąpiło ze skutkiem
wstecznym w tym sensie, że późniejsze czasowo umocowanie wnoszącego skargę
kasacyjną rozciągnięte zostało także na czas wniesienia skargi. Takiej konstrukcji
pełnomocnictwa procesowego nie przewidują przepisy k.p.c. Nie może jej uzasadniać
powołaniem się na art.92 k.p.c., ponieważ wskazane w tym przepisie określenie „czas
trwania” umocowania odnosi się do okresu trwania umocowania pro futuro.
3
Należy stwierdzić, że konieczność legitymowania się przez pełnomocnika
odpowiednim pełnomocnictwem, udzielonym przez stronę jeszcze przed wniesieniem
środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej) uzasadnia sam cel przepisu art. 871
§ 1 k.p.c.,
wprowadzającego bezwzględny nakaz tzw., przymusu adwokacko-radcowskiego. Cel
ten zostanie osiągnięty mianowicie wówczas, gdy prawny stosunek pełnomocnictwa
procesowego ukształtowany został przed wniesieniem skargi kasacyjnej, a więc gdy
ujawniona została wcześniej wola strony złożenia w ogóle tego środka zaskarżenia i
wola ustanowienia oznaczonego pełnomocnika reprezentującego mocodawcę w
postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. ).
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z wniosku T. S.
przy uczestnictwie J. S.
o stwierdzenie nabycia spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 lipca 2008 r.,
zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Okręgowego w Z. z dnia 20 marca
2008 r., sygn. akt I WSC (…),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Postanowieniem z dnia 20 marca 2008 r. Sąd Okręgowy odrzucił skargę
kasacyjną wnioskodawcy wniesioną na postanowienie tego Sądu z dnia 28 listopada
2007 r. Według Sądu drugiej instancji, przepisy prawa procesowego nie przewidują
możliwości udzielania pełnomocnictwa z datą wsteczną, w tym także w razie
wykazania, że czynności dotychczas podejmowane przez określonego pełnomocnika są
skuteczne i mają oparcie we wcześniej udzielonym pełnomocnictwie. Istotą
pełnomocnictwa jest bowiem umocowanie adwokata lub radcy prawnego do
dokonywania przyszłych czynności. Czynności już dokonane wcześniej nie mogą być
objęte umocowaniem ani też zatwierdzone.
W obszernym zażaleniu wnioskodawczyni podniesiono zarzuty naruszenia art. 63
§ 1 k.c., art. 65 § 1 k.c., art. 56 k.c., art. 87 § 1 k.c., art. 871
§ 1 k.p.c., art. 88 k.p.c., art.
2
91 k.p.c., art. 92 k.p.c., art. 3986
§ 1 i 2 k.p.c. Skarżący wnosił o uchylenie
zaskarżonego postanowienia. Według skarżącego, wnoszący skargę kasacyjną radca
prawny był właściwie umocowany, ponieważ pełnomocnik wnioskodawcy – w wykonaniu
zarządzenia sądu – złożył odpowiednie umocowanie po wniesieniu skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy stwierdzić, że skarżący nietrafnie kwestionuje stanowisko Sądu drugiej
instancji, że pełnomocnictwo z dnia 30 grudnia 2006 r. zostało jednak udzielone w
postępowaniu , które już zostało zakończone po wniesieniu odrzuconej skargi
kasacyjnej (sygn. akt WSC 1/07, zarządzenie z dnia 25 lutego 2008 r.).
Skarżący nie zaprzecza temu, że skarga kasacyjna została złożona przed
udzieleniem umocowania pełnomocnikowi przez wnioskodawcę w dniu 13 marca 2008 r.
Stara się natomiast umotywować stanowisko, zgodnie z którym pełnomocnictwo
procesowe, udzielone po wniesieniu środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej), może
wywoływać skutek wsteczny w postaci możliwości przyjęcia faktu umocowania
procesowego także do wcześniej podjętych czynności procesowych. Z okoliczności
sprawy nie wynika zatem, że skarżący wniósł np. nową skargę kasacyjną po uzyskaniu
umocowania z dnia 13 marca 2008 r.
W orzecznictwie Sądu Najwyższego akcentuje się to, że wniesienie środków
zaskarżenia do Sądu Najwyższego przez pełnomocnika strony powinno być połączone z
przedstawieniem pełnomocnictwa, z którego wynika, iż w chwili wniesienia tego środka
pełnomocnik był legitymowany do wniesienia tej czynności. Fakt takiego właśnie
umocowania powinien być wykazany przez pełnomocnika także po wezwaniu go przez
sąd do usunięcia braków formalnych (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
17 września 2004 r., V CZ 90/04, nieopubl.). W uzasadnieniu tego postanowienia trafnie
stwierdzono, że przepisy k.p.c. nie przewidują ogólnej zasady tzw. następczego
potwierdzania czynności procesowych, dokonywanych bez należytego umocowania , a
jedyne odstępstwo od tej zasady sformułowano w wyjątkowym przepisie w art. 97 k.c.
Nie można podzielić stanowiska skarżącego, iż udzielenie przez wnioskodawcę
pełnomocnictwa procesowego z dnia 13 marca 2008 r. nastąpiło ze skutkiem
wstecznym w tym sensie, że późniejsze czasowo umocowanie wnoszącego skargę
kasacyjną rozciągnięte zostało także na czas wniesienia skargi. Takiej konstrukcji
pełnomocnictwa procesowego nie przewidują przepisy k.p.c. Nie może jej uzasadniać
powołaniem się na art.92 k.p.c., ponieważ wskazane w tym przepisie określenie „czas
trwania” umocowania odnosi się do okresu trwania umocowania pro futuro.
3
Należy stwierdzić, że konieczność legitymowania się przez pełnomocnika
odpowiednim pełnomocnictwem, udzielonym przez stronę jeszcze przed wniesieniem
środka zaskarżenia (skargi kasacyjnej) uzasadnia sam cel przepisu art. 871
§ 1 k.p.c.,
wprowadzającego bezwzględny nakaz tzw., przymusu adwokacko-radcowskiego. Cel
ten zostanie osiągnięty mianowicie wówczas, gdy prawny stosunek pełnomocnictwa
procesowego ukształtowany został przed wniesieniem skargi kasacyjnej, a więc gdy
ujawniona została wcześniej wola strony złożenia w ogóle tego środka zaskarżenia i
wola ustanowienia oznaczonego pełnomocnika reprezentującego mocodawcę w
postępowaniu przed Sądem Najwyższym.
Z przedstawionych względów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako
nieuzasadnione (art. 3941
§ 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. ).