Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 28/08
POSTANOWIENIE
Dnia 10 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Gerard Bieniek (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)
SSN Barbara Myszka
w sprawie ze skargi D. R. o wznowienie postępowania w sprawie z powództwa D. R.
przeciwko Skarbowi Państwa Wojewodzie X. oraz Gminie Miejskiej K. o odszkodowanie,
zakończonej prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 4 grudnia 2000 r.
sygn. akt I C (…) i prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 marca 2001 r.
sygn. akt I ACa (…) po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu
10 lipca 2008 r.,
zażalenia skarżącej na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 5 grudnia 2007 r.,
sygn. akt I ACa (…),
1) oddala zażalenie i zasądza od Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego w K. na
rzecz adwokata P. O. kwotę 1800 zł (jeden tysiąc osiemset złotych) wraz z
należnym podatkiem od towarów i usług (VAT) tytułem kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej skarżącej z urzędu w
postępowaniu zażaleniowym.
2) nie obciąża skarżącej kosztami postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 5 grudnia 2007 r. odrzucił skargę D. R.
wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 marca 2001 r. [sygn. akt I ACa (…)]. W ocenie tego Sądu skarga o wznowienie
postępowania nie została oparta na żadnej z ustawowych podstaw wznowienia, a
badanie dopuszczalności skargi nie jest badaniem jej zasadności, lecz wstępnym
badaniem podstaw twierdzeń zawartych w skardze celem oceny możliwości
merytorycznego jej rozpoznania. Badanie takie sprowadza się do oceny czy twierdzenia
skarżącego będą stanowiły ustawową podstawę wznowienia, uznał Sąd Apelacyjny.
Uzasadniając stanowisko o braku w badanej skardze ustawowych podstaw
wznowienia Sąd Apelacyjny podkreślił, że powódka nie określiła na czym miałoby
polegać „uzyskanie wyroku za pomocą przestępstwa”, a nie stanowi podstawy
wznowienia samo subiektywne odczucie, że sprawa powinna być rozstrzygnięta na
korzyść skarżącej.
Ponadto Sąd stwierdził, że skoro powódka była stroną w sprawach, których
sygnatury akt wskazuje, a które zakończyły się przed sprawą, w której domaga się
wznowienia postępowania, to mogła ona powoływać się na dowody znajdujące się w
aktach tamtych spraw.
Nadto powoływanie się już w pozwie na wadliwość decyzji lokalowej i
przestępcze działanie ówczesnego kierownika wydziału lokalowego nie oznacza
niemożności skorzystania w poprzednim postępowaniu z okoliczności faktycznych i
środków dowodowych, ponieważ istniała obiektywna możliwość powołania ich w tamtym
postępowaniu, uznał Sąd Apelacyjny.
Skarżąca zarzuciła w zażaleniu naruszenie art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. oraz art. 403 §
2 k.p.c. poprzez przyjęcie braku podstaw do wznowienia postępowania. Żaląca twierdzi,
że z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawach oznaczonych wskazanymi w
zażaleniu sygnaturami akt wynikają nowe fakty, a mianowicie, iż „... nie była w prawach
swojej poprzedniczki, stąd nie może być uważana za jej następcę prawnego”. Ponadto
skarżąca powołuje się na nowe fakty i dowody w postaci oświadczenia z dnia
14.VIII.1988 r., protokołu przesłuchania świadka z dnia 4.V.2003 r. a nadto na plan
piwnicy niedawno ujawniony w sprawie I C (…). Wreszcie, powódka twierdzi, że
3
zaskarżony wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa popełnionego przez p. G.,
która potwierdziła w dokumencie nieprawdę na piśmie.
W odpowiedzi na zażalenie przeciwnik skargi – Skarb Państwa wniósł o
oddalenie zażalenia i o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego, wskazując
na argumenty wynikające z publikowanego orzecznictwa, potwierdzające zasadność
odrzucenia skargi.
Również kolejny przeciwnik skargi - Gmina Miejska K. wniosła o oddalenie
zażalenia i o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego wykazując trafność
stanowiska Sądu o wystąpienie przesłanek uzasadniających odrzucenie skargi.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie. W uzasadnieniu zażalenia sama
skarżąca zaprzecza własnemu twierdzeniu, aby wskazywane przez nią fakty
nieotrzymania piwnicy i złego stanu przydzielonego lokalu mogły być uznane za nowe
fakty, z których nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu, skoro zgodnie z jej
twierdzeniem wynikają one z oznaczonych sygnaturami akt spraw, z których znaczna
część toczyła się już w okresie poprzedzającym wszczęcie sprawy, w której domaga się
wznowienia postępowania. Ponadto, wbrew stanowisku skarżącej, nie można uznać za
nowy fakt, i to wynikający z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach
wymienionych spraw, tego, że nie może być ona uważana za następcę prawnego swojej
poprzedniczki odnośnie do zajmowanego lokalu. Stanowisko Sądu Apelacyjnego, że
skarżąca była stroną wskazanych postępowań nie przesądza bynajmniej o kwestii jej
następstwa prawnego, a ponadto kontestowanie przez skarżącą swojego następstwa
prawnego wobec poprzedniczki uprawnionej do lokalu nie jest żadnym faktem, a tym
samym i faktem nowym, lecz dokonaniem oceny określonej sytuacji prawnej.
Za nowe fakty i dowody w rozumieniu art. 403 § 2 k.p.c. nie mogą być także
uznane: dowód w postaci oświadczenia koleżanki skarżącej z dnia 14 sierpnia 1988 r.,
plan piwnic, który został „... niedawno ...” ujawniony w sprawie I C (…), czy protokół z
przesłuchania świadka J. P. z dnia 4 maja 2003 r., ponieważ skarżąca niczym nie
dokumentuje ani tego, aby były to środki dowodowe, które mogłyby mieć wpływ na
wynik sprawy, w której domaga się wznowienia postępowania, ani też aby nie mogła z
nich skorzystać w poprzednim postępowaniu (v. postanowienie SN z dnia 7 marca 2007
r. sygn. akt II CZ 5/07, niepubl.). Tym samym wystąpienie przesłanki pozwalającej na
zastosowanie art. 403 § 2 k.p.c. nie zostało wykazane.
4
Skarżąca nie podważyła również trafnego stanowiska Sądu Apelacyjnego, że nie
określiła ona precyzyjnie na czym miałoby polegać uzyskanie wyroku za pomocą
przestępstwa, a samo jej subiektywne odczucie potrzeby odmiennego rozstrzygnięcia
sprawy nie stanowi podstawy wznowienia postępowania. Twierdzenie skarżącej, że p.
G., będąca wcześniej Kierownikiem Wydziału Spraw Lokalowych Urzędu Dzielnicowego,
popełniła przestępstwo potwierdzając na piśmie nieprawdę, nie pozwala na uznanie, że
w skardze wskazano podstawę wznowienia, wobec braku nawet twierdzenia skarżącej,
aby w stosunku do wcześniej wymienionej osoby zapadł prawomocny wyrok skazujący,
albo aby pomiędzy twierdzonym popełnieniem przez nią przestępstwa a wyrokowaniem
w sprawie prawomocnie rozstrzygniętej istniał bezpośredni związek przyczynowy (v.
postanowienie SN z dnia 5 lutego 1999 r., sygn. akt III CKN 1075/98, OSNC 1999, Nr 7-
8, poz. 138).
Nadto, wbrew stanowisku skarżącej, Sąd Apelacyjny nie ocenił braku podstaw do
wznowienia postępowania, ponieważ nie rozpoznawał merytorycznie skargi
w płaszczyźnie jej zasadności, lecz przesądził jedynie, że skarga nie została oparta na
żadnej z ustawowych podstaw wznowienia, co uzasadniało zastosowanie art. 410 § 1
k.p.c.
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie art.
39814
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej
udzielonej skarżącej z urzędu Sąd Najwyższy orzekł na podstawie § 19 i § 20 w zw. z §
6 pkt 6 i § 13 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze
zm.).
Na podstawie art. 102 k.p.c. Sąd Najwyższy nie obciążył skarżącej kosztami
postępowania zażaleniowego.