Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III UK 26/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 lipca 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący)
SSN Andrzej Wróbel (sprawozdawca)
SSN Józef Iwulski
w sprawie z odwołania R. P.
od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
o prawo do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 15 lipca 2008 r.,
skargi kasacyjnej organu rentowego
od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23
października 2007 r.,
oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie:
2
Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił R. P. (ubezpieczony) prawa do
jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy, ponieważ zdarzenie
nie wyczerpuje ustawowych znamion wypadku, a mianowicie nie zostało wywołane
przyczyną zewnętrzną powodująca uraz.
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 1
czerwca 2007 r. zmienił zaskarżoną odwołaniem ubezpieczonego powyższą
decyzję w ten sposób, że zasądził od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego
kwotę 13.560,00 zł tytułem 30% uszczerbku na zdrowiu.
Sąd ustalił między innymi, że ubezpieczony na polecenie kierownika w
czasie pracy przenosił wodę mineralną, a następnie po około 30 minut po powrocie
na stanowisko pracy (spawacza) doznał zawału serca. Tego dnia, tj. 28 czerwca
2006 r., temperatura otoczenia wynosiła od 28 do 30 stopni Celsjusza.
Sąd pierwszej instancji powołał biegłego kardiologa, który w opinii pisemnej i
uzupełniającej ustalił, że zawał przebyty przez ubezpieczonego miał związek z
trzydziestoletnim paleniem tytoniu, wiekiem i płcią oraz otyłością ubezpieczonego,
wysiłkiem fizycznym przy wykonywaniu pracy spawacza oraz noszeniem zgrzewek
z wodą mineralną w czasie dwóch godzin do wystąpienia zawału serca, warunkami
atmosferycznymi (28-30 stopni C) podczas wykonywania pracy fizycznej. Biegły
uznał, że czynniki wewnętrzne miały zasadnicze znaczenie dla zawału, same
czynniki zewnętrzne nie doprowadziły do wyzwolenia ostrego zespołu wieńcowego.
Jednakże biegły uznał, że fakt wykonywania pracy fizycznej w wyższej niż zwykła
temperaturze w 20% przyczyniły się do wystąpienia zawału serca. Jednocześnie
biegły określił wysokość uszczerbku na zdrowiu na 30%.
Sąd Apelacyjny – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 23
października 2007 r. oddalił apelację organu rentowego od powyższego wyroku
Sądu pierwszej instancji.
Sąd drugiej instancji stwierdził między innymi, że apelacja jest wyrazem
subiektywnego poglądu skarżącego odmiennie oceniającego wpływ warunków
atmosferycznych na zaburzenie krążenia i zawału mięśnia sercowego. Z opinii
biegłego wynikało, że czynniki zewnętrzne były przyczyną współsprawczą
wystąpienia zawału serca. W konsekwencji, zarzut naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 1
ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
3
wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr 199, poz. 1673), dalej jako
„ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób
zawodowych” lub jako „ustawa” jest chybiony.
Organ rentowy zaskarżył powyższy wyrok w całości skarga kasacyjną, w
której zarzucił naruszenie prawa materialnego przez wadliwą subsumcję
niewątpliwego stanu faktycznego pod normę prawną zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy
o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych
oraz błędną wykładnię wyrażonego w tym przepisie ustawy pojęcia „zewnętrznej
przyczyny wypadku”. Wskazując na powyższe podstawy wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku i zmianę wyroku Sądu pierwszej instancji przez oddalenie
odwołania ubezpieczonego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
1. Skarga kasacyjna nie uzasadnionych podstaw.
2.Nie jest trafny zarzut naruszenia art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych , który stanowi, że:
„Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną
zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą
podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub
poleceń przełożonych.”
3.Z definicji legalnej wypadku przy pracy wynika, że jest to zdarzenie, które spełnia
kumulatywnie następujące przesłanki: 1) zdarzenie nagłe, 2) wywołane przyczyną
zewnętrzną, 3) powodujące uraz lub śmierć, 4) nastąpiło w związku z pracą. W
niniejszej sprawie jest bezsporne, że zdarzenie z dnia 28 czerwca 2006 r. było
zdarzeniem nagłym, które wywołało uraz w postaci 30% uszczerbku na zdrowiu i
miało miejsce w związku z wykonywaniem przez ubezpieczonego polecenia
służbowego. Sporne jest jedynie to, czy zdarzenie to zostało wywołane przyczyną
zewnętrzną.
4.Zgodnie z art. 398 13 § 1 k.p.c. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w
granicach zaskarżenia oraz w granicach podstaw, biorąc w granicach zaskarżenia z
urzędu pod rozwagę jedynie nieważność postępowania. Granice te wytyczone są
zawartymi w skardze kasacyjnej zarzutami naruszenia prawa materialnego i prawa
4
procesowego oraz wnioskami zakreślającymi zakres zaskarżenia. W myśl art.
3983 § 1 k.p.c. skargę kasacyjną strona może oprzeć na podstawach naruszenia
prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
(pkt 1), bądź naruszenia przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć
istotny wpływ na wynik sprawy (pkt 2). W skardze kasacyjnej wnioskodawcy
sformułowany został jedynie zarzut podniesiony w ramach pierwszej z
wymienionych podstaw kasacyjnych, zasadniczo opierający się na kwestionowaniu
dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych. W rezultacie skarżący przypisuje w
istocie Sądowi Apelacyjnemu błąd w zastosowaniu przepisów prawa materialnego
w stosunku do własnej wersji zdarzeń, a nie w odniesieniu do ustalonego przez ten
Sąd stanu faktycznego wywodząc, że zawał mięśnia sercowego, którego
ubezpieczony doznał w dniu 28 czerwca 2006 r. nie został wywołany przyczyną
zewnętrzną, ponieważ jedyna istotną przyczyną zawału i powstałego w jego wyniku
uszczerbku na zdrowiu była przyczyną tkwiąca w organizmie ubezpieczonego.
Tymczasem zarzut naruszenia prawa materialnego nie może być skutecznie
uzasadniany próbą zwalczania ustaleń faktycznych, gdyż mogłaby ona ewentualnie
odnieść zamierzony skutek wyłącznie w ramach drugiej podstawy kasacyjnej.
5.Występowanie w okolicznościach sprawy elementów nadających zdarzeniu cechy
wypadku przy pracy należy do ustaleń faktycznych i z tego względu, w razie braku
w tym zakresie stosownych zarzutów, o których mowa w art. 398 3 § 1 pkt 2 k.p.c.,
nie podlega kontroli kasacyjnej, zaś Sąd Najwyższy orzeka w ramach ustalonego w
postępowaniu stanu faktycznego. Skoro zatem w skardze kasacyjnej
wnioskodawcy nie został sformułowany jakikolwiek zarzut naruszenia przepisów
postępowania, przeto Sąd Najwyższy jest związany ustaleniami faktycznymi
przyjętymi w zaskarżonym wyroku. Ustalenie faktyczne Sądu drugiej instancji jest
tymczasem takie, że czynniki zewnętrzne były „elementem wyzwalającym
wystąpienie zawału serca, a zatem wpływ tych czynników, chociaż drugorzędny, to
jednak jest niewątpliwy.” Ustalenie to nie zostało przez skarżącego skutecznie
zakwestionowane i jest wiążące dla Sądu Najwyższego. W tej sytuacji prawidłowo
Sąd drugiej instancji uznał, iż zdarzenie z dnia 28 czerwca 2006 r. było wypadkiem
przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z
tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
5
Biorąc powyższe pod rozwagę, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.