II PK 36/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:27-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I PKN 623/99 I PRN 52/92
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II PK 36/08
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 września 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Korzeniowski
SSA Halina Kiryło
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko Wójtowi Gminy N. oraz Zespołowi Szkół w N. Gimnazjum [...]
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 25 września 2008 r.,
skargi kasacyjnej Wójta Gminy N. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 11 października 2007 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację
pozwanego Wójta Gminy N. oraz poprzedzający go wyrok Sądu
Rejonowego - Sądu Pracy w B. z 13 czerwca 2007 r. w zakresie
oddalającym powództwo w stosunku do pozwanego Wójta
Gminy N. i odrzuca pozew w stosunku do tego pozwanego,
2. nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego i
kasacyjnego strony skarżącej.
2
Uzasadnienie
Powód A. K. wniósł o ustalenie, że w okresie od 1 września 1999 r. został
przeniesiony jako nauczyciel mianowany do Gimnazjum w N. i wskazał w pozwie
jako pozwanego Wójta Gminy N. W odpowiedzi na pozew pozwany Wójt Gminy N.
wniósł o odrzucenie pozwu
Wyrokiem z 13 czerwca 2007 r. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w B. oddalił
powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego Wójta Gminy N. kwotę 60 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W apelacji od powyższego wyroku dotyczącej części oddalającej powództwo,
pozwany wójt Gminy N. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego, zarzucając mu
naruszenie przepisów postępowania cywilnego przez niezastosowanie art. 64 § 1
k.p.c., a w konsekwencji nieprzyjęcie jako podstawy rozstrzygnięcia art. 199 § 1 pkt
3 k.p.c., co powinno skutkować odrzuceniem pozwu, a nie oddaleniem powództwa
Sąd Okręgowy uznał, że apelacja pozwanego Wójta N. nie zasługiwała na
uwzględnienie. W sprawie nie ulega wątpliwości, że powód wskazał w pozwie jako
stronę pozwaną Wójta N., a dopiero Sąd Rejonowy działając z urzędu, wezwał do
udziału w sprawie pracodawcę powoda, jakim był Zespół Szkół w N. Gimnazjum
[...]. Sąd Rejonowy nie wyjaśnił co prawda intencji powoda w oznaczeniu jako
pozwanego organu osoby prawnej kierującego urzędem gminy, lecz niewątpliwie,
co wynika z treści pozwu, powód zakwestionował czynności podjęte przez
konkretną osobę, która powierzyła stanowisko dyrektora Zespołu Szkół innej niż
powód osobie. Zdaniem Sądu Okręgowego faktycznie pozwanym w sprawie była
konkretna osoba fizyczna sprawująca funkcję wójta i dlatego powoływanie się na
brak zdolności sądowej pozwanego nie zasługiwało na uwzględnienie, a Sąd
Rejonowy nie miał podstaw do zastosowania w sprawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.
Brak legitymacji procesowej po stronie pozwanej skutkował natomiast oddaleniem
powództwa, co słusznie uczynił Sąd Rejonowy.
W wyniku poczynionych ustaleń Sąd Okręgowy wyrokiem z 11 października
2007 r. oddalił apelację.
3
W skardze kasacyjnej pełnomocnik pozwanego Wójta zaskarżył w całości
wyrok Sądu Okręgowego, opierając skargę kasacyjną na podstawie: (-) naruszenia
przepisów postępowania, a mianowicie art. 64 § 1 k.p.c., art. 65 § 1 k.p.c. i art.199
§ 1 pkt 3 k.p.c., przez przyjęcie, że wójt gminy posiada zdolność sądową, a tym
samym zdolność procesową, czyli zdolność do samodzielnego dokonywania
czynności procesowych, a w konsekwencji przyjęcie, że nie ma przesłanek do
odrzucenia pozwu. Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie wyroku Sądu
Okręgowego w B. oraz wyroku Sądu Rejonowego w B. - w tym przypadku w części
dotyczącej Wójta Gminy N. i orzeczenie co do istoty sprawy przez odrzucenie
pozwu w stosunku do Wójta Gminy N. oraz o rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania za wszystkie instancje. Pełnomocnik pozwanego wniósł o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., albowiem
skarga jest całkowicie uzasadniona.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że wójt gminy nie jest osobą fizyczną, w
związku z tym nie ma zdolności do występowania w procesie jako strona, a więc
nie ma zdolności sądowej, o której stanowi art. 64 § 1 k.p.c. Wójt nie ma też
zdolności procesowej, o której mowa w art. 65 § 1 k.p.c. Brak zdolności sądowej w
przypadku wójta jest brakiem pierwotnym i nieusuwalnym. Wskutek niewłaściwej
(błędnej) interpretacji powołanych Sądy orzekające w przedmiotowej sprawie, nie
zastosowały art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., w związku z czym zamiast odrzucić pozew w
stosunku do pozwanego wójta, orzekły merytorycznie przez oddalenie powództwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zdolność sądowa i procesowa w sprawach z zakresu prawa pracy jest
powiązana z podmiotowością w zakresie zatrudniania pracowników. Ujmując tę
kwestię inaczej można stwierdzić, że podmiot, który nie ma osobowości prawnej,
ani zdolności do bycia pracodawcą (art. 3 k.p.), nie ma zdolności sądowej ani
procesowej w sprawach z zakresu prawa pracy. Wójt nie ma takiej zdolności (zob.
wyroki SN z: 21 grudnia 1992 r., I PRN 52/92, PiZS 1993 nr 5, s. 96; 9 maja 2000
r., I PKN 623/99, OSNP 2001, nr 20, poz. 614). Wbrew twierdzeniu Sądu
Okręgowego powód pozwał go nie jako osobę fizyczną, lecz jako wójta. Odmienny
4
wniosek nie wynika także z treści pozwu, w którym powód kwestionuje działania
wójta nie odnosząc tego bezpośrednio do osoby fizycznej będącej piastunem tego
organu. Gdyby powód pozwał go jako osobę fizyczną, to istotnie zachodziłby
jedynie brak legitymacji procesowej. Tak jednak nie było. W pozwie nie określono
go jako osoby fizycznej (np. podając imię, nazwisko, adres), lecz jako organ gminy
– wójta. Zważywszy, że brak zdolności sądowej powoduje odrzucenie pozwu (art.
199 § 1 pkt 3 k.p.c.), prowadzi to do uchylenia zaskarżonego wyroku i wyroku Sądu
Rejonowego w częściach orzekających w stosunku do podmiotu pozbawionego
zdolności sądowej i odrzucenia pozwu w tym zakresie.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy na podstawie art. 39819
k.p.c. orzekł, jak w
sentencji.
/km/
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 września 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Korzeniowski
SSA Halina Kiryło
w sprawie z powództwa A. K.
przeciwko Wójtowi Gminy N. oraz Zespołowi Szkół w N. Gimnazjum [...]
o ustalenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 25 września 2008 r.,
skargi kasacyjnej Wójta Gminy N. od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w B.
z dnia 11 października 2007 r.,
1. uchyla zaskarżony wyrok w części oddalającej apelację
pozwanego Wójta Gminy N. oraz poprzedzający go wyrok Sądu
Rejonowego - Sądu Pracy w B. z 13 czerwca 2007 r. w zakresie
oddalającym powództwo w stosunku do pozwanego Wójta
Gminy N. i odrzuca pozew w stosunku do tego pozwanego,
2. nie obciąża powoda kosztami postępowania apelacyjnego i
kasacyjnego strony skarżącej.
2
Uzasadnienie
Powód A. K. wniósł o ustalenie, że w okresie od 1 września 1999 r. został
przeniesiony jako nauczyciel mianowany do Gimnazjum w N. i wskazał w pozwie
jako pozwanego Wójta Gminy N. W odpowiedzi na pozew pozwany Wójt Gminy N.
wniósł o odrzucenie pozwu
Wyrokiem z 13 czerwca 2007 r. Sąd Rejonowy - Sąd Pracy w B. oddalił
powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego Wójta Gminy N. kwotę 60 zł
tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W apelacji od powyższego wyroku dotyczącej części oddalającej powództwo,
pozwany wójt Gminy N. zaskarżył wyrok Sądu Rejonowego, zarzucając mu
naruszenie przepisów postępowania cywilnego przez niezastosowanie art. 64 § 1
k.p.c., a w konsekwencji nieprzyjęcie jako podstawy rozstrzygnięcia art. 199 § 1 pkt
3 k.p.c., co powinno skutkować odrzuceniem pozwu, a nie oddaleniem powództwa
Sąd Okręgowy uznał, że apelacja pozwanego Wójta N. nie zasługiwała na
uwzględnienie. W sprawie nie ulega wątpliwości, że powód wskazał w pozwie jako
stronę pozwaną Wójta N., a dopiero Sąd Rejonowy działając z urzędu, wezwał do
udziału w sprawie pracodawcę powoda, jakim był Zespół Szkół w N. Gimnazjum
[...]. Sąd Rejonowy nie wyjaśnił co prawda intencji powoda w oznaczeniu jako
pozwanego organu osoby prawnej kierującego urzędem gminy, lecz niewątpliwie,
co wynika z treści pozwu, powód zakwestionował czynności podjęte przez
konkretną osobę, która powierzyła stanowisko dyrektora Zespołu Szkół innej niż
powód osobie. Zdaniem Sądu Okręgowego faktycznie pozwanym w sprawie była
konkretna osoba fizyczna sprawująca funkcję wójta i dlatego powoływanie się na
brak zdolności sądowej pozwanego nie zasługiwało na uwzględnienie, a Sąd
Rejonowy nie miał podstaw do zastosowania w sprawie art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c.
Brak legitymacji procesowej po stronie pozwanej skutkował natomiast oddaleniem
powództwa, co słusznie uczynił Sąd Rejonowy.
W wyniku poczynionych ustaleń Sąd Okręgowy wyrokiem z 11 października
2007 r. oddalił apelację.
3
W skardze kasacyjnej pełnomocnik pozwanego Wójta zaskarżył w całości
wyrok Sądu Okręgowego, opierając skargę kasacyjną na podstawie: (-) naruszenia
przepisów postępowania, a mianowicie art. 64 § 1 k.p.c., art. 65 § 1 k.p.c. i art.199
§ 1 pkt 3 k.p.c., przez przyjęcie, że wójt gminy posiada zdolność sądową, a tym
samym zdolność procesową, czyli zdolność do samodzielnego dokonywania
czynności procesowych, a w konsekwencji przyjęcie, że nie ma przesłanek do
odrzucenia pozwu. Wskazując na powyższe wniósł o uchylenie wyroku Sądu
Okręgowego w B. oraz wyroku Sądu Rejonowego w B. - w tym przypadku w części
dotyczącej Wójta Gminy N. i orzeczenie co do istoty sprawy przez odrzucenie
pozwu w stosunku do Wójta Gminy N. oraz o rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania za wszystkie instancje. Pełnomocnik pozwanego wniósł o przyjęcie
skargi kasacyjnej do rozpoznania na podstawie art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c., albowiem
skarga jest całkowicie uzasadniona.
W uzasadnieniu skargi podniesiono, że wójt gminy nie jest osobą fizyczną, w
związku z tym nie ma zdolności do występowania w procesie jako strona, a więc
nie ma zdolności sądowej, o której stanowi art. 64 § 1 k.p.c. Wójt nie ma też
zdolności procesowej, o której mowa w art. 65 § 1 k.p.c. Brak zdolności sądowej w
przypadku wójta jest brakiem pierwotnym i nieusuwalnym. Wskutek niewłaściwej
(błędnej) interpretacji powołanych Sądy orzekające w przedmiotowej sprawie, nie
zastosowały art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c., w związku z czym zamiast odrzucić pozew w
stosunku do pozwanego wójta, orzekły merytorycznie przez oddalenie powództwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zdolność sądowa i procesowa w sprawach z zakresu prawa pracy jest
powiązana z podmiotowością w zakresie zatrudniania pracowników. Ujmując tę
kwestię inaczej można stwierdzić, że podmiot, który nie ma osobowości prawnej,
ani zdolności do bycia pracodawcą (art. 3 k.p.), nie ma zdolności sądowej ani
procesowej w sprawach z zakresu prawa pracy. Wójt nie ma takiej zdolności (zob.
wyroki SN z: 21 grudnia 1992 r., I PRN 52/92, PiZS 1993 nr 5, s. 96; 9 maja 2000
r., I PKN 623/99, OSNP 2001, nr 20, poz. 614). Wbrew twierdzeniu Sądu
Okręgowego powód pozwał go nie jako osobę fizyczną, lecz jako wójta. Odmienny
4
wniosek nie wynika także z treści pozwu, w którym powód kwestionuje działania
wójta nie odnosząc tego bezpośrednio do osoby fizycznej będącej piastunem tego
organu. Gdyby powód pozwał go jako osobę fizyczną, to istotnie zachodziłby
jedynie brak legitymacji procesowej. Tak jednak nie było. W pozwie nie określono
go jako osoby fizycznej (np. podając imię, nazwisko, adres), lecz jako organ gminy
– wójta. Zważywszy, że brak zdolności sądowej powoduje odrzucenie pozwu (art.
199 § 1 pkt 3 k.p.c.), prowadzi to do uchylenia zaskarżonego wyroku i wyroku Sądu
Rejonowego w częściach orzekających w stosunku do podmiotu pozbawionego
zdolności sądowej i odrzucenia pozwu w tym zakresie.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy na podstawie art. 39819
k.p.c. orzekł, jak w
sentencji.
/km/