Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 8 października 2008 r.
I UK 74/08
Korzystanie z prawa do renty rolniczej nie pozbawia, po upływie okresu
pobierania tego świadczenia, statusu ubezpieczonego rolnika osoby, która pro-
wadząc równocześnie pozarolniczą działalność gospodarczą, spełniała i speł-
nia nadal warunki do podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników (art. 5a
ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, jedno-
lity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.).
Przewodniczący SSN Herbert Szurgacz, Sędziowie SN: Roman Kuczyński,
Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca).
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 8 paździer-
nika 2008 r. sprawy z odwołania Andrzeja G. przeciwko Kasie Rolniczego Ubezpie-
czenia Społecznego-Oddziałowi Regionalnemu w N.S. o ustalenie istnienia obowiąz-
ku ubezpieczenia, na skutek skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu
Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 listopada 2007 r. [...]
u c h y l i ł zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Apelacyjnemu-Są-
dowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie do ponownego rozpoznania, po-
zostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania kasacyjnego.
U z a s a d n i e n i e
Sąd Apelacyjny-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie wyrokiem
z dnia 8 listopada 2007 r. oddalił apelację wnioskodawcy Andrzeja G. od wyroku
Sądu Okręgowego-Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Nowym Sączu z dnia
11 września 2006 r. oddalającego jego odwołanie od decyzji Prezesa Kasy Rolnicze-
go Ubezpieczenia Społecznego z dnia 26 października 2005 r., stwierdzającej, że
wnioskodawca od 1 maja 2005 r. nie podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników
przy jednoczesnym prowadzeniu działalności gospodarczej.
2
Powyższe rozstrzygnięcie zostało poprzedzone ustaleniami, z których wyni-
kało, że Andrzej G. prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą nieprzerwanie
od 20 kwietnia 1995 r. Decyzją Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społeczne-
go z dnia 11 lutego 2000 r. został objęty ubezpieczeniem społecznym rolników. Na
mocy kolejnej decyzji z dnia 14 maja 2003 r. został wyłączony z ubezpieczenia spo-
łecznego rolników od dnia 1 lipca 2003 r. w związku z przyznaniem prawa do renty
rolniczej. Wobec niestwierdzenia u wnioskodawcy przez komisję lekarską niezdolno-
ści do pracy w gospodarstwie rolnym, decyzją z dnia 22 czerwca 2005 r. odmówiono
mu prawa do renty rolniczej na dalszy okres. Wnioskodawca wystąpił z wnioskiem o
objęcie go ubezpieczeniem społecznym rolników od 1 maja 2005 r. Na skutek rozpo-
znania tego wniosku wydana została zaskarżona decyzja odmawiająca objęcia wnio-
skodawcy ubezpieczeniem społecznym rolników.
Sąd Apelacyjny uznał te ustalenia za prawidłowe i zaakceptował ich ocenę
prawną prowadzącą do stwierdzenia, że od 1 maja 2005 r. wnioskodawca nie podle-
ga ubezpieczeniu społecznemu rolników. Według Sądu drugiej instancji, trafnie bo-
wiem Sąd Okręgowy, powołując się na art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o
ubezpieczeniu społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25 ze
zm.), stwierdził, że warunkiem, od którego uzależnione jest objęcie rolnika podej-
mującego pozarolniczą działalność gospodarczą rolniczym ubezpieczeniem społecz-
nym, jest trwające nieprzerwanie przynajmniej przez trzy lata podleganie z mocy
ustawy ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie, przy czym okres
ten musi przypadać bezpośrednio przed podjęciem działalności gospodarczej. Zda-
niem Sądu Apelacyjnego, ubezpieczenie społeczne rolników, któremu podlegał
wnioskodawca, ustało w dniu 1 lipca 2003 r. w związku z przyznaniem mu renty rol-
niczej, natomiast po ustaniu prawa do tego świadczenia wnioskodawca podlegał in-
nemu ubezpieczeniu społecznemu, do czego podstawę stanowiło prowadzenie przez
niego działalności gospodarczej. Prawidłowo zatem Sąd pierwszej instancji uznał, że
wnioskodawca nie jest uprawniony do wyboru systemu ubezpieczenia na podstawie
art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.
Sąd Apelacyjny nie zaaprobował twierdzenia apelującego, że okres pobierania
renty rolniczej od 1 lipca 2003 r. do 30 kwietnia 2005 r. jest okresem podlegania rol-
niczemu ubezpieczeniu społecznemu, wskazując iż przepisy art. 7 i art. 16 ustawy z
dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników stanowią podstawę do
wyłączenia z ubezpieczenia społecznego rolników rolnika, który ma ustalone prawo
3
do emerytury, czy też renty lub podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu, w tym
także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Z powyższych
przepisów, zdaniem Sądu odwoławczego, wynika prymat ubezpieczenia z tytułu wy-
konywania działalności gospodarczej w stosunku do ubezpieczenia społecznego rol-
ników. Rolnik spełniający wymagania do objęcia go ubezpieczeniem społecznym
rolników i równocześnie prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą z mocy
ustawy podlega zatem ubezpieczeniu z tego ostatniego tytułu. Przewidziana w art.
5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników możliwość dokonania wyboru sys-
temu ubezpieczenia społecznego odnosi się jedynie do tych rolników, którzy rozpo-
czynają prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej po okresie trzech lat
nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Zdaniem Sądu
Apelacyjnego, okres pobierania renty rolniczej przez wnioskodawcę od 1 lipca 2003
r. do 30 kwietnia 2005 r. nie może być okresem podlegania ubezpieczeniu społecz-
nemu rolników z uwagi na przewidzianą w art. 7 i art. 16 ustawy o ubezpieczeniu
społecznym rolników bezwzględną podstawę wyłączenia z ubezpieczenia społecz-
nego rolników osoby pobierającej świadczenie rentowe.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył wnioskodawca, skarżąc go w
całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego polegające na błędnej wykładni
art. 5a, art. 7, art. 16 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników w związku
z art. 2, art. 5, art. 9 i art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, poprzez przyjęcie, że okres pobie-
rania renty z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przez wnioskodawcę nie
jest okresem podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników.
Opierając skargę na takiej podstawie, skarżący wniósł o uchylenie wyroku
Sądu Apelacyjnego i poprzedzającego go wyroku Sądu Okręgowego z dnia 11 wrze-
śnia 2006 r. oraz przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego roz-
poznania, ewentualnie o uchylenie zaskarżonych wyroków i orzeczenie co do istoty
sprawy poprzez ustalenie obowiązku ubezpieczenia społecznego rolników wniosko-
dawcy od 1 maja 2005 r.
W uzasadnieniu skargi wnioskodawca wyraził pogląd, iż na gruncie przepisów
o ubezpieczeniu społecznym rolników należy odróżnić dwa zasadniczo różniące się
od siebie pojęcia: „obowiązek ubezpieczenia ustaje” i „podleganie ubezpieczeniu
społecznemu”. Według skarżącego obowiązek ubezpieczenia ustaje wówczas, gdy
nie istnieje obowiązek opłacania składek na to ubezpieczenie, natomiast podleganie
ubezpieczeniu oznacza związek chorego rolnika z systemem ubezpieczenia rolni-
4
czego, z którego pobiera świadczenie rentowe. Według skarżącego, naruszenie
wskazanych w podstawie skargi przepisów ustawy o ubezpieczeniu społecznym rol-
ników prowadzi również do rażącego naruszenia art. 32 ust. 1 Konstytucji RP, po-
przez przyjęcie, że choroba rolnika - jego stan zdrowia - może mieć dla niego nega-
tywne skutki polegające na wyłączeniu z ubezpieczenia społecznego rolników. Skar-
żący wyraził pogląd, że gwarancja równości wobec prawa nie powinna prowadzić do
sytuacji, w której osoba chora, pobierająca rentę, znajduje się w gorszej sytuacji
prawnej aniżeli osoba zdrowa niepobierająca renty. Wykluczenie wnioskodawcy z
ubezpieczenia społecznego rolników z powodu choroby doprowadziło, zdaniem skar-
żącego, do naruszenia zagwarantowanej w art. 2 Konstytucji RP zasady sprawiedli-
wości społecznej, a także do naruszenia wynikającego z art. 5 Konstytucji RP prawa
do wolności wyboru ubezpieczenia, jak również naruszenia przepisów prawa mię-
dzynarodowego (art. 9 Konstytucji RP).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podleganie ubezpieczeniu społecznemu rolników zależy od spełnienia prze-
słanek określonych w przepisach ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników (jednolity tekst: Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.). Zgod-
nie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar
użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, podlega z mocy
ustawy ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu. Przepisu tego nie stosuje się do
osoby, która podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub ma ustalone prawo do
emerytury lub renty (ust. 3). Podobnie, stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy,
ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu podlega z mocy
ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha
przeliczeniowego lub dział specjalny, jeżeli rolnik ten nie podlega innemu ubezpie-
czeniu społecznemu i nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty. Regulacje te
wyznaczały standard podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu przez rol-
nika prowadzącego gospodarstwo rolne, ograniczony ustawowym warunkiem nie-
podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, przez które rozumie się ubezpie-
czenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne, określone w odrębnych przepisach
(art. 6 pkt 12 ustawy). Oznaczało to ustawowy prymat podlegania innemu niż rolniczy
tytuł ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego przez rolnika rów-
5
nocześnie prowadzącego gospodarstwo rolne lub ustawowo określony dział specjal-
ny.
Zasada pierwszeństwa podlegania przez rolnika innemu niż rolniczy tytuł
ubezpieczeniu społecznemu doznała wyłomu przez dodanie ustawą z dnia 12 wrze-
śnia 1996 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U. Nr 124,
poz. 585) do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, z dniem 1 stycznia 1997
r., art. 5a stanowiącego, że rolnik lub domownik, który podlegając ubezpieczeniu
(rolniczemu) w pełnym zakresie z mocy ustawy, nieprzerwanie co najmniej 1 rok, po-
dejmuje pozarolniczą działalność gospodarczą nie będąc pracownikiem i nie pozo-
stając w stosunku służbowym, podlega nadal temu ubezpieczeniu (rolniczemu).
Może on podlegać innemu ubezpieczeniu społecznemu wówczas, gdy złoży Zakła-
dowi Ubezpieczeń Społecznych lub Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
oświadczenie, że chce podlegać innemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu poza-
rolniczej działalności gospodarczej, o ile spełnia w tym zakresie warunki określone w
odrębnych przepisach. Powołana ustawa zmieniająca zawierała także przejściowy
przepis art. 2, zgodnie z którym rolnik lub domownik, który w dniu wejścia w życie tej
ustawy podlegał innemu ubezpieczeniu z tytułu pozarolniczej działalności gospodar-
czej, nie będąc pracownikiem i nie pozostając w stosunku służbowym, a spełniał inne
warunki podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników z mocy ustawy w pełnym
zakresie, mógł złożyć Zakładowi lub Kasie oświadczenie, że chce podlegać temu
ubezpieczeniu z wyłączeniem innego ubezpieczenia społecznego.
Te reguły sprawiły, że wnioskodawca będący rolnikiem i spełniający równo-
cześnie warunki podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia go-
spodarstwa rolnego oraz pozarolniczej działalności gospodarczej wybrał rolniczy tytuł
ubezpieczenia społecznego, któremu podlegał od roku 2000.
Wprowadzając w dniu 1 stycznia 1997 r. prawo wyboru rolniczego tytułu
ubezpieczenia społecznego dla rolników prowadzących równocześnie działalność
gospodarczą - ustawodawca zakładał, że mogą i będą z niego korzystać rolnicy po-
siadający i prowadzący gospodarstwo rolne, którzy przy okazji zajmowania się pod-
stawową działalnością rolniczą prowadzą w ograniczonym zakresie pozarolniczą
działalność gospodarczą.
Ustawą z dnia 2 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecz-
nym rolników oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 91, poz. 873 ze zm.),
która weszła w życie 2 maja 2004 r., możliwość skorzystania z prawa wyboru rolni-
6
czego tytułu ubezpieczenia społecznego została w związku z tym istotnie zmodyfiko-
wana w zakresie dalszego podlegania temu tytułowi ubezpieczenia społecznego, bo
zostało to uzależnione od spełniania licznych ustawowo wskazanych rygorów obej-
mujących, między innymi, nieprzerwane podleganie temu ubezpieczeniu w pełnym
zakresie z mocy ustawy przez co najmniej 3 lata (zamiast 1 roku), jeżeli rolnik rozpo-
czyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej przepi-
sami o zryczałtowanym podatku dochodowym, który nie przekracza kwoty 2.528 zł, i
złoży w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności go-
spodarczej oświadczenie o kontynuowaniu ubezpieczenia rolniczego oraz udoku-
mentuje spełnianie warunków opodatkowania prowadzonej działalności. Według
przepisów przejściowych, rolnik lub domownik, prowadzący pozarolniczą działalność
gospodarczą lub współpracujący przy prowadzeniu tej działalności, podlegający
ubezpieczeniu społecznemu rolników w dniu wejścia w życie ustawy, jest zobowią-
zany w terminie do dnia 30 września 2004 r. udokumentować Kasie Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego, w jakiej formie jest opodatkowana prowadzona przez
niego pozarolnicza działalność gospodarcza lub działalność, przy której jest osobą
współpracującą, a w przypadku prowadzenia działalności w 2003 r., udokumentować
także wysokość należnego podatku za ten rok (art. 5 ust. 1 ustawy). Rolnik korzy-
stający w dniu wejścia w życie ustawy z wybranego przez siebie rolniczego tytułu do
ubezpieczenia podlegał zatem nadal temu ubezpieczeniu, jeżeli forma opodatkowa-
nia prowadzonej przez niego działalności oraz wysokość podatku odpowiadały wy-
maganiom ustawowym.
Zdarzeniem, które według Sądu Apelacyjnego pozbawiło wnioskodawcę
prawa do podlegania rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu, było pobieranie przez
niego okresowej renty rolniczej przyznanej w związku z niezdolnością do pracy w
gospodarstwie rolnym. Wskazując na uregulowania wynikające z art. 7 ust. 1 pkt 1 i
art. 16 ust. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, Sąd ten uznał bowiem, iż
uzyskanie prawa do renty spowodowało ustanie obowiązku ubezpieczenia rolnicze-
go, czego konsekwencją było to, iż po odzyskaniu zdolności do pracy w gospodar-
stwie rolnym skarżący nie mógł być uznany za osobę podlegającą nieprzerwanie
obowiązkowi ubezpieczenia rolniczego przez okres wymagany przepisem art. 5a ust.
1 ustawy, a zatem utracił możliwość wyboru ubezpieczenia społecznego, skutkiem
czego zaktualizował się obowiązek podlegania ubezpieczeniu z tytułu prowadzonej
działalności gospodarczej.
7
Konfrontacja tego poglądu Sądu drugiej instancji z treścią art. 5a ustawy o
ubezpieczeniu społecznym rolników nie pozwala jednak uznać go za prawidłowy.
Hipoteza art. 5a ust. 1 ustawy obejmuje bowiem taką sytuację faktyczną, w której
następuje rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej przez rolnika podle-
gającego ubezpieczeniu rolniczemu z mocy ustawy przez oznaczony tam okres.
Tymczasem skarżący nigdy nie zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej,
wobec czego po okresie pobierania renty rolniczej „nie rozpoczynał jej prowadzenia”
w rozumieniu art. 5a ust. 1 ustawy, z uwzględnieniem ust. 2 tego artykułu, zgodnie z
którym za rozpoczęcie prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej uznaje
się także wznowienie wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, której
prowadzenie okresowo zawieszono, jak również zmianę rodzaju lub przedmiotu wy-
konywanej działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD). Działalność
gospodarczą skarżący podjął już w roku 1995 i kontynuował ją nieprzerwanie zarów-
no prowadząc działalność rolniczą, jak i w okresie następnym. Sytuacja wnioskodaw-
cy nie odpowiada więc hipotezie art. 5a ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym
rolników. W jego przypadku nie chodzi bowiem o możliwość wyboru rodzaju ubezpie-
czenia, bo takiego wyboru dokonał już w roku 2000, spełniając ku temu wszelkie wa-
runki, a o kwestię podlegania ubezpieczeniu rolniczemu po okresie pobierania renty
rolniczej.
W obowiązujących przepisach nie ma żadnego uregulowania, z którego
można byłoby wyprowadzić wniosek, że rolnik prowadzący równocześnie pozarolni-
czą działalność gospodarczą i podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników,
traci prawo do pozostania w tym ubezpieczeniu z tego powodu, że przez oznaczony
czas był niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym i pobierał z tego tytułu rentę
rolniczą. Takiego wniosku nie da się też wyprowadzić z żadnych innych przepisów
nie tylko dlatego, że ziszczenie się ryzyka ubezpieczeniowego, co jest okolicznością
niezależną od ubezpieczonego, nie może negatywnie wpływać na jego uprawnienia,
ale także dlatego, iż sytuacja rolnika pobierającego rentę z tytułu niezdolności do
pracy w gospodarstwie rolnym i prowadzącego pozarolniczą działalność gospodar-
czą w zasadzie nie różni się od tej, w jakiej się znajdował przed nabyciem prawa do
renty. Nie podlega bowiem w tym okresie żadnemu innemu ubezpieczeniu społecz-
nemu (art. 9 ust. 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.), a z ubezpiecze-
nia rolniczego wypłacane jest mu świadczenie. Okoliczność, że formalnie okres po-
8
bierania renty rolniczej nie jest okresem ubezpieczenia wynika z funkcji ubezpiecze-
nia społecznego, polegających na zapewnieniu środków utrzymania na wypadek
utraty zdolności do pracy, które nie mogą być spełniane po ziszczeniu się takiego
ryzyka. Choć zatem pobieranie okresowej renty rolniczej jest swoistą „przerwą” w
podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, to nie można jej traktować na
równi z innymi przypadkami, w których dochodzi do ustania podlegania ubezpiecze-
niu społecznemu rolników z mocy ustawy Jest to bowiem okoliczność niezależna od
rolnika i niepowodująca całkowitego zerwania związku z systemem ubezpieczenia
rolniczego, skoro wynika ze ziszczenia się w ramach tego ubezpieczenia ryzyka,
które jest kompensowane z jego środków.
Przeciwny pogląd Sądu Apelacyjnego nie zasługuje na akceptację również z
tego powodu, iż zaprzecza celowi, dla którego przewidziano możliwość wyboru przez
rolnika prowadzącego działalność gospodarczą ubezpieczenia społecznego, któremu
będzie podlegał. System ubezpieczenia społecznego rolników ma na celu zapewnie-
nie ubezpieczenia określonej grupie społecznej. Powinni zatem w nim pozostawać
rolnicy, także ci, którzy przy okazji zajmowania się podstawową działalnością rolniczą
prowadzą w ograniczonym zakresie pozarolniczą działalność gospodarczą. Pozba-
wienie możliwości podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników osoby, której
podstawowym zajęciem jest działalność rolnicza, tylko z tej przyczyny, iż przez pe-
wien okres czasu pobierała rentę rolniczą zaprzecza tym celom, albowiem prowadzi
do sytuacji, iż będący faktycznie rolnikiem podlega ubezpieczeniu społecznemu
przewidzianemu dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą,
która to działalność w jego przypadku jest marginalna i nie daje takich przychodów,
które stanowią minimalną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z
tego tytułu (art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), choć wyłą-
czenie z rolniczego ubezpieczenia społecznego na okres pobierania świadczenia
było jedynie formalne, nie zerwało związku z systemem ubezpieczenia rolniczego i
nastąpiło z przyczyn niezależnych od ubezpieczonego.
Dodać do tego należy, iż stanowisko analogiczne do zaprezentowanego w
sprawie niniejszej przez Sąd Najwyższy zostało już wyrażone w judykaturze. Z wyro-
ku Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2005 r., III UK 129/05 (niepublikowany) wy-
nika bowiem, że ubezpieczony podlegający ubezpieczeniu społecznemu rolników
korzystający z prawa do okresowej renty inwalidzkiej rolniczej, wraz z upływem cza-
sokresu pobierania tej renty, która powinna być traktowana jako „przerwa” w podle-
9
ganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników, powraca do statusu ubezpieczonego w
ramach ubezpieczenia społecznego rolników, o ile nadal spełnia wymagania prawne,
jakim czynił zadość w chwili uprzedniego nabycia prawa do ubezpieczenia społecz-
nego rolników na podstawie art. 5a ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu
społecznym rolników.
Z tych względów Sąd Najwyższy uznał, że skarga kasacyjna wnioskodawcy
ma usprawiedliwione podstawy, wobec czego na podstawie art. 39815
§ 1 k.p.c. i art.
39821
w związku z art. 108 § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.
========================================