Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZ 35/08
POSTANOWIENIE
Dnia 6 listopada 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jan Górowski (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Zbigniew Strus (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku K. S.
przy uczestnictwie P. S.
o podział majątku dorobkowego,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 listopada 2008 r.,
zażalenia wnioskodawczyni na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 1 lipca
2008 r., sygn. akt II Ca (...),
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w K. przedstawił do rozpoznania zażalenie wnioskodawczyni K.
S. na postanowienie Sądu Okręgowego z 1 lipca 2008 r., którym Sąd ten odrzucił
skargę kasacyjną wnioskodawczyni od postanowienia z 6 czerwca 2008 r sygn. akt II
Ca (...). Wydając postanowienie w przedmiocie odrzucenia skargi kasacyjnej Sąd
Okręgowy stwierdził, że wnioskodawczyni nie przysługiwała skarga kasacyjna lecz
zażalenie. Ponadto wskazał równie istotny brak polegający na sporządzeniu środka
zaskarżenia osobiście a nie przez zawodowego pełnomocnika, stosowanie do
wymagań art. 871
§ 1 k.p.c. Brak ten nie podlegał uzupełnieniu na podstawie art. 130 § 1
k.p.c.
2
Po wydaniu postanowienia z 1 lipca 2008 r., na wniosek K. S. toczyło się incydentalne
postępowanie w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienia pełnomocnika
z urzędu. Wniosek K. S. został uwzględniony a wyznaczony w tym trybie adwokat wniósł
zażalenie podnosząc zarzut naruszenia art. 3986
§ 2 k.p.c. oraz art. 130 § 1 k.p.c. w związku
z art. 3941
k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest nieuzasadnione i podlega oddaleniu. Postanowienie z 1 lipca
2008 r. rozstrzygało o niedopuszczalności skargi kasacyjnej ze względu na
niespełnienie wymagania tzw. przymusu adwokackiego lub radcowskiego, czyli brak
zastępstwa strony (uczestnika postępowania nieprocesowego) przez profesjonalnego
pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem Najwyższym. Wymaganie wynikające z
art. 871
k.p.c. dotyczy zarówno skargi kasacyjnej jak i zażalenia. W rozpoznawanej
sprawie istotne znaczenie ma zdanie drugie postanawiające, że zastępstwo to
dotyczy także czynności procesowych związanych z postępowaniem przed Sądem
Najwyższym, podejmowanych przed sądem niższej instancji.
Nie ulega zatem wątpliwości wada tego pisma, w związku z czym
wyłania się zagadnienie jej skutków. W postanowieniu z dnia 23 listopada 2000 r.
sygn. III CZ 116/00 (niepubl.) Sąd Najwyższy uznał, że kasacja sporządzona przez
stronę (uczestnika postępowania) niebędącego adwokatem lub radcą prawnym podlega
odrzuceniu przez sąd drugiej instancji (stosownie do postanowienia art. 3935
k.p.c.).
Orzeczenie to zostało wydane przed nowelizacją art. 130 k.p.c., polegająca na dodaniu
§ 5 stanowiącego, że pisma procesowe sporządzone z naruszeniem art. 871
podlegają
zwrotowi bez wzywania do usunięcia braków, chyba że ustawa stanowi inaczej. Należy
uznać, że art. 3986
§ 2 k.p.c. nakazujący sądowi drugiej instancji odrzucić skargę
kasacyjna niedopuszczalną jest przepisem szczególnym w stosunku do art. 130 § 5
k.p.c. Wynika to z systematyki kodeksu postępowania cywilnego, użycia zwrotu
ogólnego obejmującego wszelkie pisma procesowe oraz charakteru postępowania
kasacyjnego niedopuszczającego rozpoznawanie skarg ukierunkowanych nie tylko na
ochronę interesu prywatnego strony (uczestnika postępowania) lecz również interesu
publicznego wyrażającego się w dokonywaniu wykładni prawa oraz ujednolicaniu
praktyki sądów powszechnych. Należy zauważyć odrębną regulację trybu wnoszenia
skargi kasacyjnej, jako pisma wszczynającej nadzwyczajne postępowanie, tj. termin
ustawowy (art. 3985
§ 1 k.p.c.) oraz wymaganie żądania doręczenia wpierw orzeczenia
sądu drugiej instancji z uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.). Przytoczone względy
3
uzasadniają wniosek, że dyspozycją art. 130 § 5 k.p.c. nie jest objęta skarga kasacyjna
lecz inne pisma procesowe, przy czym sąd drugiej instancji prawidłowo ocenił rodzaj
pisma wniesionego przez wnioskodawczynię.
Po ustanowieniu pełnomocnika z urzędu ustały przyczyny wadliwego zaskarżenia
sposobu zaskarżenia postanowienia z dnia 6 czerwca 2008 r., a pełnomocnik ten
powinien dokonać czynności dopuszczalnych w danych okolicznościach sprawy, w celu
uzyskania rezultatu oczekiwanego przez wnioskodawczynię albo wydać opinię o braku
podstaw do podjęcia jakiejkolwiek czynności procesowej. Zażalenia na postanowienie o
odrzuceniu skargi kasacyjnej okazało się środkiem chybionym, dlatego na podstawie art.
3941
§ 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 39814
k.p.c. podlegało oddaleniu.

III CZ 35/08

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia