II CSK 514/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II Cz 35/01 III CZP 78/72 III Co 8/60
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CSK 514/08
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła
w sprawie z wniosku P. S.
przy uczestnictwie J. R., D. M.
oraz G. R.
o stwierdzenie nabycia spadku po M. R.
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 grudnia 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestników postępowania:
J. R. i D. M.
od postanowienia Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 14 marca 2008 r., sygn. akt […],
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 14 marca 2008 r. oddalił apelację
uczestników postępowania J. R. i D. M. od postanowienia Sądu Rejonowego
stwierdzającego, że spadek po M. R. na podstawie testamentu własnoręcznego
nabył w całości wnuk P. S.
Uczestnicy postępowania J. R. i D. M. zaskarżyli to postanowienie skargą
kasacyjną, w której zarzucili naruszenie art. 949 § 1 k.c. przez niewłaściwe
zastosowanie.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania uzasadnili
występowaniem w sprawie istotnego zagadnienia prawnego sprowadzającego się
do wyjaśnienia, „czy dla uznania, że osoba sporządzająca testament własnoręczny
dopełniła obowiązku podpisania testamentu, wystarczającym jest ustalenie autora
nieczytelnego podpisu przez biegłego z zakresu pisma ręcznego, jeśli osoby
znające nazwisko spadkodawcy nie są w stanie dokonać identyfikacji autora
podpisu”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W przedmiocie przyjęcia (odmowy przyjęcia) skargi kasacyjnej do
rozpoznania, Sąd Najwyższy orzeka w ramach tzw. przedsądu, którego celem jest
wyeliminowanie skarg oczywiście bezzasadnych.
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargi do
rozpoznania jeżeli:
- w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne;
- istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów;
- zachodzi nieważność postępowania;
- skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Na tych jedynie przesłankach może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź
odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
3
Istotnym zagadnieniem prawnym w rozumieniu art. 3989
§ 1 k.p.c. jest
zagadnienie nowe, nierozwiązane dotąd w orzecznictwie, którego wyjaśnienie jest
potrzebne dla rozstrzygnięcia sprawy i może się przyczynić do rozwoju prawa.
(por. orzecz. Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2001 r., II Cz 35/01, OSNC 2002,
nr 1, poz. 11). Takim zaś nie jest zagadnienie przedstawione przez skarżącego.
Zostało ono bowiem wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym
stwierdzono, że podpis na testamencie potwierdza wolę i świadomośc testowania
(animus testandi), pozwala na zidentyfikowanie osoby testatora i oznacza,
że złożone przez niego oświadczenie jest skończonym testamentem. W uchwale
z dnia 23 kwietnia 1960 r., III Co 8/60, (OSNCK 1961, nr 1, poz. 27) Sąd
Najwyżśzy stwierdził, że do ważności testamentu holograficznego zawartego
w liście wystarczy podpisanie go tylko imieniem, jeżeli stosunek osobisty
spadkodawcy i adresata uzasadnia tego rodzaju podpis. W uchwale 7 Sędziów
z dnia 28 kwietnia 1973 r. III CZP 78/72 (OSNC 1973, nr 12, poz. 207), do której
odwołał się Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że ważny jest testament własnoręczny zawarty w liście
spadkodawcy skierowanym do spadkobiercy, podpisany w sposób określający
jedynie stosunek rodzinny. W stanie faktycznym, na tle którego powstało
zagadnienie testament zawarty w liście był podpisany słowem “wujek”.
W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy uznał za ważny podpis złożony
w każdej postaci, także skrót (podpis nieczytelny), którego wystawca zwykłe używa.
W tej sytuacji skoro przedstawione w skardze zagadnienie prawne zostało
już wyjaśnione w orzecznictwie, a nie zachodzi brana z urzędu pod rozwagę
nieważność postępowania, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.)
Jz
POSTANOWIENIE
Dnia 9 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Helena Ciepła
w sprawie z wniosku P. S.
przy uczestnictwie J. R., D. M.
oraz G. R.
o stwierdzenie nabycia spadku po M. R.
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 grudnia 2008 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestników postępowania:
J. R. i D. M.
od postanowienia Sądu Okręgowego w Ł.
z dnia 14 marca 2008 r., sygn. akt […],
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
2
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy w Ł. postanowieniem z dnia 14 marca 2008 r. oddalił apelację
uczestników postępowania J. R. i D. M. od postanowienia Sądu Rejonowego
stwierdzającego, że spadek po M. R. na podstawie testamentu własnoręcznego
nabył w całości wnuk P. S.
Uczestnicy postępowania J. R. i D. M. zaskarżyli to postanowienie skargą
kasacyjną, w której zarzucili naruszenie art. 949 § 1 k.c. przez niewłaściwe
zastosowanie.
Wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania uzasadnili
występowaniem w sprawie istotnego zagadnienia prawnego sprowadzającego się
do wyjaśnienia, „czy dla uznania, że osoba sporządzająca testament własnoręczny
dopełniła obowiązku podpisania testamentu, wystarczającym jest ustalenie autora
nieczytelnego podpisu przez biegłego z zakresu pisma ręcznego, jeśli osoby
znające nazwisko spadkodawcy nie są w stanie dokonać identyfikacji autora
podpisu”.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W przedmiocie przyjęcia (odmowy przyjęcia) skargi kasacyjnej do
rozpoznania, Sąd Najwyższy orzeka w ramach tzw. przedsądu, którego celem jest
wyeliminowanie skarg oczywiście bezzasadnych.
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargi do
rozpoznania jeżeli:
- w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne;
- istnieje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów;
- zachodzi nieważność postępowania;
- skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona.
Na tych jedynie przesłankach może oprzeć rozstrzygnięcie w kwestii przyjęcia bądź
odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
3
Istotnym zagadnieniem prawnym w rozumieniu art. 3989
§ 1 k.p.c. jest
zagadnienie nowe, nierozwiązane dotąd w orzecznictwie, którego wyjaśnienie jest
potrzebne dla rozstrzygnięcia sprawy i może się przyczynić do rozwoju prawa.
(por. orzecz. Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2001 r., II Cz 35/01, OSNC 2002,
nr 1, poz. 11). Takim zaś nie jest zagadnienie przedstawione przez skarżącego.
Zostało ono bowiem wyjaśnione w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w którym
stwierdzono, że podpis na testamencie potwierdza wolę i świadomośc testowania
(animus testandi), pozwala na zidentyfikowanie osoby testatora i oznacza,
że złożone przez niego oświadczenie jest skończonym testamentem. W uchwale
z dnia 23 kwietnia 1960 r., III Co 8/60, (OSNCK 1961, nr 1, poz. 27) Sąd
Najwyżśzy stwierdził, że do ważności testamentu holograficznego zawartego
w liście wystarczy podpisanie go tylko imieniem, jeżeli stosunek osobisty
spadkodawcy i adresata uzasadnia tego rodzaju podpis. W uchwale 7 Sędziów
z dnia 28 kwietnia 1973 r. III CZP 78/72 (OSNC 1973, nr 12, poz. 207), do której
odwołał się Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, Sąd
Najwyższy wyjaśnił, że ważny jest testament własnoręczny zawarty w liście
spadkodawcy skierowanym do spadkobiercy, podpisany w sposób określający
jedynie stosunek rodzinny. W stanie faktycznym, na tle którego powstało
zagadnienie testament zawarty w liście był podpisany słowem “wujek”.
W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy uznał za ważny podpis złożony
w każdej postaci, także skrót (podpis nieczytelny), którego wystawca zwykłe używa.
W tej sytuacji skoro przedstawione w skardze zagadnienie prawne zostało
już wyjaśnione w orzecznictwie, a nie zachodzi brana z urzędu pod rozwagę
nieważność postępowania, Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania (art. 3989
§ 2 k.p.c.)
Jz