II CZ 88/08
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II CZ 88/08
POSTANOWIENIE
Dnia 12 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi B. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego z dnia 5 kwietnia 2006 r.,
w sprawie z wniosku T. S. i T. S.
przy uczestnictwie B. P., H. S. i T. D.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 12 grudnia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania - skarżącej B. P.
na postanowienie Sądu Okręgowego […]
z dnia 27 czerwca 2008 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Uczestniczka postępowania B. P. wniosła o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 5 kwietnia
2006 r., zmieniającym postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 czerwca 2005 r.
w sprawie o zasiedzenie nieruchomości, sygn. 95/03. Jako podstawę wznowienia
podała art. 403 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. Zdaniem uczestniczki postępowania
postanowienie zostało oparte na protokole ustalenia stanu władania
nieruchomością z dnia 10 marca 1976 r. opatrzonym sfałszowanymi podpisami
rodziców wnioskodawcy J. i A. małż. S. Na sfałszowanie wymienionym podpisów
wskazuje dołączona do skargi o wznowienie postępowania ekspertyza
grafologiczna. Uzasadniając drugą podstawę wznowienia postępowania, B. P.
zarzuciła, że postanowienie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa
polegającego na sfałszowaniu dokumentu. Nie przedstawiła jednak prawomocnego
wyroku skazującego za popełnienie takiego przestępstwa.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę o wznowienie
postępowania.
Sąd odwoławczy uznał, że nie zachodzą wskazane przez uczestniczę
postępowania podstawy wznowienia postępowania. Samo sformułowanie podstawy
wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia. Niezależnie od oceny w przedmiocie
sfałszowania podpisów na protokole ustalenia stanu władania nieruchomością,
stwierdzenie istnienia podstawy z art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. wymaga wykazania,
że podrobiony lub przerobiony dokument mógł mieć istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia. Tymczasem z analizy akt sprawy, zwłaszcza uzasadnień
postanowień Sądu obu instancji, wynika, że protokół ustalenia stanu władania
nieruchomością nie stanowił podstawy ustaleń faktycznych w sprawie.
Ustalenie, że A. i J. małż. S. przekazali gospodarstwo synowi T. S., zostało bowiem
oparte na osobowych źródłach dowodowych. Powołując się na podstawę
wznowienia z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c., uczestniczka postępowania nie przedstawiła
koniecznego dla stwierdzenia tej podstawy wznowienia postępowania
prawomocnego wyroku ustalającego popełnienie przestępstwa.
3
W zażaleniu pełnomocnik uczestniczki postępowania zarzucił naruszenie art.
403 § 1 pkt 1 w związku z art. 410 § 1 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia. Jego zdaniem Sąd naruszył przytoczony przepis, ponieważ
wykroczył, badając oparcie skargi na ustawowej podstawie wznowienia, poza
formalne ustalenie, czy wskazana w skardze podstawa wznowienia jest
wymieniona w ustawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że samo
sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza
oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli z jej uzasadnienia
wynika, że podniesiona podstawa nie zachodzi. Taka skarga podlega – na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. – odrzuceniu jako nieoparta na ustawowej podstawie
wznowienia (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 29 stycznia 1968 r.,
I CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 154, z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95,
OSNC 1996, nr 10, poz. 138, z dnia 28 października 1999 r. II UKN 174/99, OSNP
2001, nr 4, poz. 133).
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym zażalenie podziela ten kierunek
orzecznictwa. Dlatego zarzut naruszenia wskazanych w zażaleniu przepisów,
oparty na wypowiadanym niekiedy poglądzie, że skargę należy oddalić, jeżeli
skarżący powołuje się na ustawową podstawę wznowienia, a tylko nie zostanie
wykazane jej rzeczywiste zaistnienie, nie może donieść skutku.
Trafnie Sąd Okręgowy uznał, nawiązując do stanowiska wyrażonego
w przytoczonym orzecznictwie, że nie zachodzi wskazana w skardze podstawa
wznowienia, zwłaszcza przewidziana w art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. Dokument, na który
powołała się skarżąca, jej zdaniem opatrzony sfałszowanymi podpisami A. S. i J.
S., w ogóle nie stanowił – jak słusznie stwierdził Sąd Okręgowy – podstawy
dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych. Ustalenie, że A. i J. małż. S. przekazali
gospodarstwo synowi T. S. zostało bowiem oparte na zeznaniach świadków oraz
wnioskodawców i uczestniczki postępowania. W uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia Sąd nie stwierdził – wbrew zawartym w zażaleniu twierdzeniom – że
podstawę ustalenia stanowiły jedynie zeznania wnioskodawców i uczestniczki
4
postępowania T. D.. Dla oceny, czy rzeczywiście zachodzi przewidziana w art. 403
§ 1 pkt 1 k.p.c. podstawa wznowienia postępowania ma też znaczenie to – co Sąd
Okręgowy trafnie podkreślił – że w przedłożonej przez skarżącą ekspertyzie
grafologicznej ekspert stwierdził, iż z powodu braku odpowiednich materiałów nie
ma podstaw do jednoznacznych wniosków co do sfałszowania podpisów.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 12 grudnia 2008 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek
SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)
w sprawie ze skargi B. P.
o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym postanowieniem
Sądu Okręgowego z dnia 5 kwietnia 2006 r.,
w sprawie z wniosku T. S. i T. S.
przy uczestnictwie B. P., H. S. i T. D.
o zasiedzenie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 12 grudnia 2008 r.,
zażalenia uczestniczki postępowania - skarżącej B. P.
na postanowienie Sądu Okręgowego […]
z dnia 27 czerwca 2008 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
2
Uczestniczka postępowania B. P. wniosła o wznowienie postępowania
zakończonego prawomocnym postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 5 kwietnia
2006 r., zmieniającym postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 29 czerwca 2005 r.
w sprawie o zasiedzenie nieruchomości, sygn. 95/03. Jako podstawę wznowienia
podała art. 403 § 1 pkt 1 i 2 k.p.c. Zdaniem uczestniczki postępowania
postanowienie zostało oparte na protokole ustalenia stanu władania
nieruchomością z dnia 10 marca 1976 r. opatrzonym sfałszowanymi podpisami
rodziców wnioskodawcy J. i A. małż. S. Na sfałszowanie wymienionym podpisów
wskazuje dołączona do skargi o wznowienie postępowania ekspertyza
grafologiczna. Uzasadniając drugą podstawę wznowienia postępowania, B. P.
zarzuciła, że postanowienie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa
polegającego na sfałszowaniu dokumentu. Nie przedstawiła jednak prawomocnego
wyroku skazującego za popełnienie takiego przestępstwa.
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy odrzucił skargę o wznowienie
postępowania.
Sąd odwoławczy uznał, że nie zachodzą wskazane przez uczestniczę
postępowania podstawy wznowienia postępowania. Samo sformułowanie podstawy
wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza, że skarga opiera się na
ustawowej podstawie wznowienia. Niezależnie od oceny w przedmiocie
sfałszowania podpisów na protokole ustalenia stanu władania nieruchomością,
stwierdzenie istnienia podstawy z art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. wymaga wykazania,
że podrobiony lub przerobiony dokument mógł mieć istotny wpływ na treść
rozstrzygnięcia. Tymczasem z analizy akt sprawy, zwłaszcza uzasadnień
postanowień Sądu obu instancji, wynika, że protokół ustalenia stanu władania
nieruchomością nie stanowił podstawy ustaleń faktycznych w sprawie.
Ustalenie, że A. i J. małż. S. przekazali gospodarstwo synowi T. S., zostało bowiem
oparte na osobowych źródłach dowodowych. Powołując się na podstawę
wznowienia z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c., uczestniczka postępowania nie przedstawiła
koniecznego dla stwierdzenia tej podstawy wznowienia postępowania
prawomocnego wyroku ustalającego popełnienie przestępstwa.
3
W zażaleniu pełnomocnik uczestniczki postępowania zarzucił naruszenie art.
403 § 1 pkt 1 w związku z art. 410 § 1 k.p.c. i wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia. Jego zdaniem Sąd naruszył przytoczony przepis, ponieważ
wykroczył, badając oparcie skargi na ustawowej podstawie wznowienia, poza
formalne ustalenie, czy wskazana w skardze podstawa wznowienia jest
wymieniona w ustawie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że samo
sformułowanie podstawy wznowienia w sposób odpowiadający ustawie nie oznacza
oparcia skargi na ustawowej podstawie wznowienia, jeżeli z jej uzasadnienia
wynika, że podniesiona podstawa nie zachodzi. Taka skarga podlega – na
podstawie art. 410 § 1 k.p.c. – odrzuceniu jako nieoparta na ustawowej podstawie
wznowienia (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 29 stycznia 1968 r.,
I CZ 122/67, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 154, z dnia 30 maja 1996 r., I CRN 101/95,
OSNC 1996, nr 10, poz. 138, z dnia 28 października 1999 r. II UKN 174/99, OSNP
2001, nr 4, poz. 133).
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym zażalenie podziela ten kierunek
orzecznictwa. Dlatego zarzut naruszenia wskazanych w zażaleniu przepisów,
oparty na wypowiadanym niekiedy poglądzie, że skargę należy oddalić, jeżeli
skarżący powołuje się na ustawową podstawę wznowienia, a tylko nie zostanie
wykazane jej rzeczywiste zaistnienie, nie może donieść skutku.
Trafnie Sąd Okręgowy uznał, nawiązując do stanowiska wyrażonego
w przytoczonym orzecznictwie, że nie zachodzi wskazana w skardze podstawa
wznowienia, zwłaszcza przewidziana w art. 403 § 1 pkt 1 k.p.c. Dokument, na który
powołała się skarżąca, jej zdaniem opatrzony sfałszowanymi podpisami A. S. i J.
S., w ogóle nie stanowił – jak słusznie stwierdził Sąd Okręgowy – podstawy
dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych. Ustalenie, że A. i J. małż. S. przekazali
gospodarstwo synowi T. S. zostało bowiem oparte na zeznaniach świadków oraz
wnioskodawców i uczestniczki postępowania. W uzasadnieniu zaskarżonego
postanowienia Sąd nie stwierdził – wbrew zawartym w zażaleniu twierdzeniom – że
podstawę ustalenia stanowiły jedynie zeznania wnioskodawców i uczestniczki
4
postępowania T. D.. Dla oceny, czy rzeczywiście zachodzi przewidziana w art. 403
§ 1 pkt 1 k.p.c. podstawa wznowienia postępowania ma też znaczenie to – co Sąd
Okręgowy trafnie podkreślił – że w przedłożonej przez skarżącą ekspertyzie
grafologicznej ekspert stwierdził, iż z powodu braku odpowiednich materiałów nie
ma podstaw do jednoznacznych wniosków co do sfałszowania podpisów.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
jz