Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CSK 539/08
POSTANOWIENIE
Dnia 23 kwietnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)
w sprawie z wniosku B. K.
przy uczestnictwie Gminy Miasta G.
o wpis,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 kwietnia 2009 r.,
skargi kasacyjnej uczestnika postępowania
od postanowienia Sądu Okręgowego w G.
z dnia 21 maja 2008 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i przekazuje sprawę Sądowi
Okręgowemu w G. do ponownego rozpoznania i rozstrzygnięcia
o kosztach postępowania kasacyjnego
2
Uzasadnienie
Sąd Rejonowy po rozpoznaniu skargi na orzeczenie referendarza sądowego
postanowieniem z dnia 29 stycznia 2008 r. oddalił wniosek B. K. o wyodrębnienie
lokalu mieszkalnego z istniejącej księgi wieczystej i założenie dla niego nowej
księgi wieczystej z wpisem wnioskodawcy jako właściciela lokalu, a także
ujawnienie jego udziału w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Sąd ten ustalił,
że w dniu 21 sierpnia 2007 r. Gmina Miasta G. zawarła z wnioskodawcą umowę
ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego, sprzedaży lokalu oraz
oddania ułamkowej części gruntu w użytkowanie wieczyste na okres do 21 marca
2082 r. Z tej nieruchomości wyodrębniono wcześniej siedem lokali mieszkalnych
wraz z oddaniem w użytkowanie wieczyste ułamkowej części gruntu. Oddając
właścicielom lokali grunt w użytkowanie wieczyste Gmina Miasta G. ustanowiła
różne terminy trwania użytkowania wieczystego, najdłuższy do 21 marca 2082 r. W
ocenie Sądu Rejonowego sprzeciwiało się to możliwości dokonania wpisu w
księdze wieczystej wpisu terminu użytkowania wieczystego na rzecz wnioskodawcy
bez uprzedniego dokonania ujednolicenia tych terminów. W konsekwencji wniosek
nie zasługiwał na uwzględnienie także w pozostałym zakresie.
Apelacja uczestnika postępowania Gminy Miasta G. została oddalona
postanowieniem Sądu Okręgowego w G. z dnia 21 maja 2008 r., który w całości
podzielił ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu pierwszej instancji.
Skarga kasacyjna uczestnika postępowania została oparta o podstawę
naruszenia prawa materialnego. Zarzucono w niej naruszenie art. 3a ust 1 i 2
ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tj. Dz. U. z 2000 r. Nr 80,
poz. 903 ze zm. – dalej uowl) w wyniku ich błędnej wykładni. W oparciu o tę
podstawę skargi kasacyjnej skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi
Okręgowemu w G.
i
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Art. 3a uowl w obecnym brzmieniu obowiązuje od 22 września 2004 r.
Przepis ten wprowadził wymóg, aby przy oddawaniu w użytkowanie wieczyste
ułamkowej części gruntu, jako prawa związanego z odrębną własnością lokali,
ustalać jednakowy termin trwania prawa użytkowania wieczystego
w odniesieniu do wszystkich lokali wyodrębnianych ze wspólnej nieruchomości.
Jednocześnie przewidziano, że w przypadkach, w których przy ustanawianiu
odrębnej własności lokali ustalono wcześniej różne terminy trwania prawa
użytkowania wieczystego, istnieje możliwość ustanowienia jednego,
najdalszego terminu trwania prawa użytkowania wieczystego, spośród
wcześniej ustanowionych. Powstanie takiej sytuacji umożliwiały bowiem
przepisy uowl obowiązujące przed 22 września 2004 r. Powyższa regulacja
wskazuje, że odnosi się ona odpowiednio do dwóch stanów związanych z
ustanowieniem odrębnej własności lokali, dla których rozgraniczenie stanowi
data 22 września 2004 r. (wejścia w życie przepisów zmieniających uowl), nie
traktując ich jednakowo. Wymóg ustanawiania jednolitego terminu trwania
użytkowania wieczystego odnosi się do zdarzeń mających miejsce po dniu 22
września 2004 r. Jest to zatem wymóg istotny z punktu widzenia pierwszej
czynności prowadzącej do ustanowienia odrębnej własności lokalu i nabycia
udziału w prawie użytkowania wieczystego gruntu, dokonanej po wejściu w
życie art. 3a ust. 1 uowl w tym znaczeniu, że w każdym kolejnym wypadku
ustanowienia terminu użytkowania wieczystego musi być on jednakowy z
terminem wskazanym wyżej. Przepis ten w żadnym natomiast razie nie
uzależnia możliwości ustanowienia odrębnej własności lokali i udziału w prawie
użytkowania wieczystego gruntów, w czasie jego obowiązywania, od dokonania
najpierw ujednolicenia terminów trwania użytkowania wieczystego
ustanowionych przed jego wejściem w życie. Dla tych użytkowników
wieczystych gruntów przewidziano jedynie uprawnienie do domagania się
ujednolicenia terminów trwania tego prawa z uwzględnieniem obowiązywania
terminu najdłuższego. Treść art. 3 ust. 2 uowl nie daje też jakichkolwiek
podstaw do zaakceptowania poglądu Sądu Okręgowego, że zawarty w nim
zwrot „ mogą żądać" oznacza nakaz skierowany do użytkowników wieczystych
4
i właścicieli gruntów aby odpowiednie terminy zostały ustalone zgodnie
z obowiązującymi obecnie przepisami, co miałoby przemawiać za przyjętą
przez ten Sąd wykładnią art. 3a ust 1 uowl.
Z tych względów zarzut naruszenia art. 3a ust 1 i 2 uowl był uzasadniony.
Skarga kasacyjna podlegała zatem uwzględnieniu (art. 39815
§ 1 k.p.c.).
md