Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 24 CZERWCA 2009 R.
IV KK 28/09
Właściwe zrealizowanie obowiązków określonych w art. 457 § 3
k.p.k. świadczy o zachowaniu standardu rzetelnego procesu odwoławcze-
go. Wynikający z treści art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie
Praw Człowieka i Podstawowych Wolności standard rzetelnego procesu
obejmuje także postępowanie odwoławcze, a jednym z jego wyznaczników
jest wyraźne wskazanie w uzasadnieniu wyroku podstawy rozstrzygnięcia,
a więc także odniesienia się do argumentacji stron, które gwarantuje stro-
nie możliwość stwierdzenia rzeczywistego skorzystania z prawa do apela-
cji.
Przewodniczący: sędzia SN J. Szewczyk (sprawozdawca).
Sędziowie SN: J. Grubba, R. Malarski.
Prokurator Prokuratury Krajowej: W. Grzeszczyk.
Sąd Najwyższy w sprawie nieletniego Pawła M., skazanego z art. 158
§ 1 k.k. i innych, po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 24
czerwca 2009 r., kasacji, wniesionej przez obrońcę od wyroku Sądu Okrę-
gowego w K. z dnia 28 maja 2008 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu
Rejonowego w K. z dnia 12 lipca 2007 r.,
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w części dotyczącej Pawła M. i sprawę w tym
zakresie p r z e k a z a ł do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu
w K.
2
U Z A S A D N I E N I E
Wyrokiem Sądu Rejonowego w K. z dnia 12 lipca 2007 r., oskarżony
Paweł M. został uznany za winnego popełnienia przestępstw wyczerpują-
cych znamiona art. 158 § 1 k.k., art. 159 k.k., art. 157 § 1 k.k., art. 190 § 1
k.k.
Na mocy art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k., biorąc za podstawę kary po-
zbawienia wolności wymierzone za wyżej przedstawione przestępstwa,
Sąd skazał Pawła M. na karę łączną 6 lat pozbawienia wolności.
Powyższy wyrok zawiera jeszcze rozstrzygnięcia dotyczące dowo-
dów rzeczowych, zaliczenia okresu rzeczywistego pozbawienia wolności
na poczet kary pozbawienia wolności oraz kosztów sądowych.
Od wspomnianego wyroku apelację wywiódł oskarżony Paweł M.,
który nieprecyzując zarzutu odwoławczego, wniósł o ponowne rozpoznanie
sprawy przez Sąd pierwszej instancji.
Z treści uzasadnienia sporządzonej osobiście przez oskarżonego
apelacji wynika, że zarzuca on wyrokowi Sądu Rejonowego błędną ocenę
zeznań świadków oraz wyjaśnień oskarżonych, a w konsekwencji skazanie
go „bez niepodważalnych dowodów winy”.
Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 28 maja 2008 r., utrzymał w
mocy wyrok Sądu pierwszej instancji w zakresie dotyczącym oskarżonego
Pawła M.
Wyrok Sądu odwoławczego zaskarżył obrońca oskarżonego, który w
kasacji zarzucił rażące i mające wpływ na treść wyroku naruszenie art. 433
§ 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k., poprzez brak merytorycznego odniesienia się
przez Sąd odwoławczy do zarzutów osobistej apelacji skazanego, której
zarzuty nie zostały nawet przytoczone w uzasadnieniu, pomimo iż w części
wstępnej wyroku Sąd Okręgowy wskazał, że ten skazany złożył apelację,
co w konsekwencji musi prowadzić do wniosku, że zarzuty te nie były w
3
ogóle, przez Sąd odwoławczy rozważone i w konsekwencji Sąd Okręgowy
sporządził w tym zakresie uzasadnienie nieodpowiadające przepisowi
ustawy, w szczególności, poprzez brak jakiegokolwiek merytorycznego od-
niesienia się do osobistej apelacji skazanego, a nawet brak przytoczenia
czego domagał się ten skazany w apelacji i jakie zarzuty postawił wyrokowi
Sądu Rejonowego.
Autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w K.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja zasługuje na uwzględnienie.
Rzeczywiście, uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego nie zawiera
rozważań dotyczących apelacji wniesionej przez Pawła M. Sąd drugiej in-
stancji nie wskazał nawet, jakie zarzuty stawiał oskarżony wyrokowi Sądu
pierwszej instancji, i o co wnosił.
Analiza uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego daje podstawę do
przyjęcia, że rozpoznając sprawę na skutek apelacji wniesionych przez
obrońców współoskarżonych w sprawie Pawła M., Sąd drugiej instancji w
ogóle nie ocenił treści apelacji sporządzonej osobiście przez Pawła M. Nie
można przecież uznać za ocenę zasadności apelacji, kwestionującej ocenę
dowodów, stwierdzenia Sądu odwoławczego, że „żaden z apelujących nie
przedstawił przekonywającej, alternatywnej i opartej na wiarygodnym mate-
riale dowodowym wersji przebiegu zdarzeń stanowiących przedmiot kar-
noprawnego wartościowania”.
Podzielić zatem należy zarzut kasacji, że zaskarżone orzeczenie za-
padło z rażącą obrazą przepisów art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k.,
gdyż w treści uzasadnienia tego wyroku, które jako dokument sprawoz-
dawczy powinno wykazać dokonanie rzetelnej kontroli odwoławczej, a za-
tem przedstawiać tok rozumowania poprzedzający wydanie wyroku oraz w
sposób konkretny wyjaśnić skarżącemu, dlaczego jego zarzuty są nie-
4
słuszne, znalazło się ogólnikowe i niczego niewyjaśniające określenie.
Oczywiste jest przy tym, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na
treść wyroku Sądu odwoławczego, albowiem w przypadku konieczności
odniesienia się do zarzutów i wniosków oraz przedstawienia stosownej ar-
gumentacji, nie można wykluczyć możliwości wydania odmiennego wyroku
(por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2003 r., IV KKN
56/01, ROSNKW 2003, poz. 2214).
Właściwe zrealizowanie obowiązków określonych w art. 457 § 3
k.p.k. świadczy o zachowaniu standardu rzetelnego procesu odwoławcze-
go. Wynikający z treści art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie
Praw Człowieka i Podstawowych Wolności standard rzetelnego procesu
obejmuje także postępowanie odwoławcze, a jednym z wyznaczników tego
standardu jest wyraźne wskazanie w uzasadnieniu wyroku podstawy roz-
strzygnięcia, a więc także odniesienia się do argumentacji stron, które gwa-
rantuje stronie możliwość stwierdzenia rzeczywistego skorzystania z prawa
do apelacji (M. A. Nowicki: Europejski Trybunał Praw Człowieka. Orzecz-
nictwo, tom 1, Kraków 2001, s. 477).
Biorąc powyższe rozważania pod uwagę Sąd Najwyższy orzekł jak w
wyroku.