Sygn. akt II CSK 112/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 16 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący)
SSN Wojciech Jan Katner
SSN Marian Kocon (sprawozdawca)
Protokolant Anna Wasiak
w sprawie z powództwa J.C. i Z.C.
przeciwko P. - Spółce Akcyjnej
o zapłatę,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej
w dniu 16 września 2009 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 23 września 2008 r., sygn. akt [...]
oddala skargę kasacyjną i zasądza od pozwanego na rzecz
powodów kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset) tytułem zwrotu
kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 23 września 2008 r. oddalił apelację
pozwanego P. S.A. od wyroku Sądu Okręgowego w K., którym zasądzono od
pozwanego na rzecz powodów kwotę 80.000 zł z odsetkami tytułem wyrównania
szkody wyrządzonej przez agenta ubezpieczeniowego. Sąd ustalił, że zawarł on
umowę ubezpieczenia upraw rolnych na sumę przekraczającą maksymalną
wysokość, i dalej, że pozwany niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o zawarciu
tej umowy oświadczył powodom, iż jej nie potwierdza (art. 7603
k.c.). Uznał, że za
powstałą szkodę pozwany odpowiada na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 22
maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. Nr 124, poz. 1154 ze zm..
dalej: „ustawy", bądź „ustawy o pośrednictwie").
Skarga kasacyjna pozwanego od wyroku Sądu Apelacyjnego - oparta na
podstawie pierwszej z art. 3983
k.p.c. - zawiera zarzut naruszenia art. 11 ust. 1
ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym, i zmierza do uchylenia tego wyroku
oraz oddalenia powództwa.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Istota zarzutu skargi kasacyjnej sprowadza się do twierdzenia, że Sądy
niższej instancji z naruszeniem art. 11 ust. 1 ustawy o pośrednictwie
ubezpieczeniowym przyjęły, że powodom przysługuje wobec skarżącego
roszczenie o naprawienie szkody, którą ponieśli w wyniku zawarcia umowy
ubezpieczenia upraw rolnych nie wiedząc o przekroczeniu zakresu umocowania.
Zdaniem skarżącego nie łączy go z powodami żaden stosunek zobowiązaniowy.
Skarżący pomija, podnosząc przytoczony zarzut, że przewidziana w art. 11
ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym odpowiedzialność zakładu
ubezpieczeń ma charakter deliktowy.
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym za
szkodę wyrządzoną przez agenta ubezpieczeniowego w związku z wykonywaniem
czynności agencyjnych odpowiada zakład ubezpieczeń, na rzecz którego agent
ubezpieczeniowy działa. Z treści tego przepisu jednoznacznie wynika,
że odpowiedzialność zakładu powstaje z chwilą wystąpienia szkody niezależnie od
istniejącego uprzednio między zakładem a ubezpieczającym stosunku prawnego.
3
Inaczej, wystąpienie szkody dopiero rodzi stosunek zobowiązaniowy między
zakładem a ubezpieczającym.
Zakład ubezpieczeń za szkodę wyrządzoną przez agenta odpowiada na
zasadzie ryzyka. Oznacza to, że nie może zwolnić się od tej odpowiedzialności
wykazując, że nie ponosi winy w wyborze agenta. Artykuł 11 ust. 1 ustawy
o pośrednictwie ubezpieczeniowym wprost wyłącza taką możliwość.
Warunkiem powstania obowiązku zakładu ubezpieczeń naprawienia szkody
na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym jest
wykazanie istnienia trzech przesłanek, mianowicie: szkody, faktu, który
spowodował tę szkodę oraz związku przyczynowego między szkodą a faktem.
Szkoda warunkuje odpowiedzialność zakładu jedynie wówczas, gdy agent
wyrządził ją w związku z wykonywaniem czynności agencyjnych.
Skarżący nie kwestionuje, że wskazane przesłanki zostały wykazane,
co czyni bezzasadnym podniesiony przez skarżącego zarzut naruszenia art. 11 ust.
1 ustawy o pośrednictwie ubezpieczeniowym.
Z tych przyczyn orzeczono, jak w wyroku.