IV CZ 58/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:24-12-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 58/09
POSTANOWIENIE
Dnia 17 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa K.K.
przeciwko L.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 września 2009 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 kwietnia 2009 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi
Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie w
sprawie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w B. stwierdzając, że
pełnomocnik powoda uiścił opłatę od apelacji na konto Sądu Apelacyjnego, a na
konto Sądu Okręgowego w B. opłata ta została przelana już po terminie do
wniesienia apelacji, co skutkuje odrzuceniem apelacji na podstawie art. 1302
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c.
Odnosząc się do zmiany § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 27, poz. 199 ze zm.), jaka nastąpiła od dnia
15 marca 2008 r. w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia
2008 r. Sk 11/07 (OTK-A 2008/3/47, Dz. U. Nr 84, poz. 517) Sąd Apelacyjny uznał,
że stwierdzenie przez Trybunał niezgodności z Konstytucją użytego w tym przepisie
słowa „właściwego” nie oznacza, iż obecnie opłata od apelacji może być uiszczona
w dowolnym sądzie. Wskazał, że po powyższej zmianie przepis ten stanowi,
iż „opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie bezgotówkowej na
rachunek bieżący dochodów sądu (…)”, a zgodnie ze stanowiskiem Trybunału
Konstytucyjnego, o tym, na konto którego sądu należy wnieść opłatę, decydują
przepisy art. 369 § 1 i art. 373 k.p.c. oraz art. 9 u.k.s.c. określające kompetencje
sądów w postępowaniu apelacyjnym. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, z chwilą
wejścia w życie zmiany wynikającej z powyższego orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego, profesjonalny pełnomocnik winien mieć świadomość, że opłata
taka, zwłaszcza w świetle uzasadnienia wyroku Trybunału, powinna być uiszczona
w sądzie, który wydał zaskarżony wyrok, podobnie, jak do tego sądu wnosi się
środek odwoławczy. Nie spełnia tego wymagania, w ocenie Sądu Apelacyjnego,
uiszczenie opłaty w każdym innym sądzie choćby nastąpiło w terminie, jeżeli po
przekazaniu jej przez ten sąd, opłata wpłynęła do właściwego sądu, to jest sądu
pierwszej instancji, już po terminie.
3
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powoda zarzucając
jego sprzeczność z wyżej wskazanymi przepisami ukształtowanymi wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 kwietnia 2008 r. SK 11/07 i jego wykładnią
wynikającą z uzasadnienia tego wyroku, wnosił o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione.
Sąd Apelacyjny dokonał błędnej wykładni zarówno § 2 ust. 1 cytowanego
wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. (Dz. U.
Nr 27, poz. 199 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym po wejściu w życie wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia 2008 r. Sk 11/07, jak i art. 369 § 1
k.p.c., art. 373 k.p.c. oraz art. 9 u.k.s.c., pomijając tak treść sentencji powyższego
wyroku, jak i uzasadnienia, a także powszechnie już przyjętą wykładnię
powyższych przepisów dokonaną w orzecznictwie Sądu Najwyższego po wejściu w
życie wyroku Trybunału.
Jak bowiem wskazał Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu powyższego
wyroku, po zmianie § 2 ust. 1 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia
2006 r. przez usunięcie słowa „właściwego”, dla określenia właściwego sądu, na
rachunek którego strona musi uiścić należną opłatę od apelacji, konieczne jest
sięgnięcie do regulacji zawartych w art. 369 § 1 k.p.c. i art. 373 k.p.c. oraz art. 9
u.k.s.c., które określają kompetencje sądu pierwszej i drugiej instancji
w postępowaniu apelacyjnym. Z przepisów tych wynika, że zarówno sąd pierwszej
jak i drugiej instancji pełnią określone role w postępowaniu apelacyjnym na etapie
wstępnym tego postępowania obejmującym kontrolę formalnej dopuszczalności
apelacji, co nie pozwala na uznanie jednego z nich za sąd niewłaściwy z punktu
widzenia wniesienia opłaty sądowej. Jak zatem stwierdził jednoznacznie Trybunał
Konstytucyjny, w tej sytuacji oraz biorąc pod uwagę ratio legis opłaty sądowej,
sąd apelacyjny nie może być uznany za sąd niewłaściwy do uiszczenia tej opłaty,
co prowadzi do wniosku, że warunek uiszczenia opłaty od apelacji należy uznać
za spełniony zarówno wtedy, gdy opłata zostanie uiszczona na rachunek sądu
4
niższej instancji, jak i wtedy, gdy zostanie uiszczona na rachunek sądu wyższej
instancji.
Takie samo stanowisko zajął jednolicie Sąd Najwyższy, czego wyrazem są
między innymi postanowienia z dnia 8 sierpnia 2008 r. V CZ 45/08, z dnia 17 lipca
2008 r. II PZ 15/08 i z dnia 28 listopada 2008 r. V CZ 77/08 (nie publ.), w których
stwierdzono, że sądem właściwym do wniesienia opłaty od apelacji jest zarówno
sąd pierwszej instancji, który wydał zaskarżony wyrok, jak i sąd drugiej instancji
właściwy do rozpoznania apelacji od tego wyroku.
Z tych względów opłatę od apelacji uiszczoną przez pełnomocnika powoda
na rachunek Sądu Apelacyjnego należało uznać za wniesioną do właściwego sądu,
w rozumieniu omówionych wyżej przepisów, co skutkowało uchyleniem
zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu apelacji, jako wydanego bez podstawy
prawnej (art. 39816
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.). O kosztach postępowania
zażaleniowego należnych powodowi orzeknie Sąd Apelacyjny w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
jz
POSTANOWIENIE
Dnia 17 września 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący)
SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa K.K.
przeciwko L.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 września 2009 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 30 kwietnia 2009 r., sygn. akt [...],
uchyla zaskarżone postanowienie, pozostawiając Sądowi
Apelacyjnemu rozstrzygnięcie o kosztach postępowania
zażaleniowego w orzeczeniu kończącym postępowanie w
sprawie.
2
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2009 r. Sąd Apelacyjny
odrzucił apelację powoda od wyroku Sądu Okręgowego w B. stwierdzając, że
pełnomocnik powoda uiścił opłatę od apelacji na konto Sądu Apelacyjnego, a na
konto Sądu Okręgowego w B. opłata ta została przelana już po terminie do
wniesienia apelacji, co skutkuje odrzuceniem apelacji na podstawie art. 1302
§ 3
k.p.c. w zw. z art. 373 k.p.c.
Odnosząc się do zmiany § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości
z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie sposobu uiszczania opłat sądowych
w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 27, poz. 199 ze zm.), jaka nastąpiła od dnia
15 marca 2008 r. w wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia
2008 r. Sk 11/07 (OTK-A 2008/3/47, Dz. U. Nr 84, poz. 517) Sąd Apelacyjny uznał,
że stwierdzenie przez Trybunał niezgodności z Konstytucją użytego w tym przepisie
słowa „właściwego” nie oznacza, iż obecnie opłata od apelacji może być uiszczona
w dowolnym sądzie. Wskazał, że po powyższej zmianie przepis ten stanowi,
iż „opłaty sądowe w sprawach cywilnych uiszcza się w formie bezgotówkowej na
rachunek bieżący dochodów sądu (…)”, a zgodnie ze stanowiskiem Trybunału
Konstytucyjnego, o tym, na konto którego sądu należy wnieść opłatę, decydują
przepisy art. 369 § 1 i art. 373 k.p.c. oraz art. 9 u.k.s.c. określające kompetencje
sądów w postępowaniu apelacyjnym. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, z chwilą
wejścia w życie zmiany wynikającej z powyższego orzeczenia Trybunału
Konstytucyjnego, profesjonalny pełnomocnik winien mieć świadomość, że opłata
taka, zwłaszcza w świetle uzasadnienia wyroku Trybunału, powinna być uiszczona
w sądzie, który wydał zaskarżony wyrok, podobnie, jak do tego sądu wnosi się
środek odwoławczy. Nie spełnia tego wymagania, w ocenie Sądu Apelacyjnego,
uiszczenie opłaty w każdym innym sądzie choćby nastąpiło w terminie, jeżeli po
przekazaniu jej przez ten sąd, opłata wpłynęła do właściwego sądu, to jest sądu
pierwszej instancji, już po terminie.
3
W zażaleniu na powyższe postanowienie pełnomocnik powoda zarzucając
jego sprzeczność z wyżej wskazanymi przepisami ukształtowanymi wyrokiem
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 kwietnia 2008 r. SK 11/07 i jego wykładnią
wynikającą z uzasadnienia tego wyroku, wnosił o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie jest uzasadnione.
Sąd Apelacyjny dokonał błędnej wykładni zarówno § 2 ust. 1 cytowanego
wyżej rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. (Dz. U.
Nr 27, poz. 199 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym po wejściu w życie wyroku
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 kwietnia 2008 r. Sk 11/07, jak i art. 369 § 1
k.p.c., art. 373 k.p.c. oraz art. 9 u.k.s.c., pomijając tak treść sentencji powyższego
wyroku, jak i uzasadnienia, a także powszechnie już przyjętą wykładnię
powyższych przepisów dokonaną w orzecznictwie Sądu Najwyższego po wejściu w
życie wyroku Trybunału.
Jak bowiem wskazał Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu powyższego
wyroku, po zmianie § 2 ust. 1 rozp. Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia
2006 r. przez usunięcie słowa „właściwego”, dla określenia właściwego sądu, na
rachunek którego strona musi uiścić należną opłatę od apelacji, konieczne jest
sięgnięcie do regulacji zawartych w art. 369 § 1 k.p.c. i art. 373 k.p.c. oraz art. 9
u.k.s.c., które określają kompetencje sądu pierwszej i drugiej instancji
w postępowaniu apelacyjnym. Z przepisów tych wynika, że zarówno sąd pierwszej
jak i drugiej instancji pełnią określone role w postępowaniu apelacyjnym na etapie
wstępnym tego postępowania obejmującym kontrolę formalnej dopuszczalności
apelacji, co nie pozwala na uznanie jednego z nich za sąd niewłaściwy z punktu
widzenia wniesienia opłaty sądowej. Jak zatem stwierdził jednoznacznie Trybunał
Konstytucyjny, w tej sytuacji oraz biorąc pod uwagę ratio legis opłaty sądowej,
sąd apelacyjny nie może być uznany za sąd niewłaściwy do uiszczenia tej opłaty,
co prowadzi do wniosku, że warunek uiszczenia opłaty od apelacji należy uznać
za spełniony zarówno wtedy, gdy opłata zostanie uiszczona na rachunek sądu
4
niższej instancji, jak i wtedy, gdy zostanie uiszczona na rachunek sądu wyższej
instancji.
Takie samo stanowisko zajął jednolicie Sąd Najwyższy, czego wyrazem są
między innymi postanowienia z dnia 8 sierpnia 2008 r. V CZ 45/08, z dnia 17 lipca
2008 r. II PZ 15/08 i z dnia 28 listopada 2008 r. V CZ 77/08 (nie publ.), w których
stwierdzono, że sądem właściwym do wniesienia opłaty od apelacji jest zarówno
sąd pierwszej instancji, który wydał zaskarżony wyrok, jak i sąd drugiej instancji
właściwy do rozpoznania apelacji od tego wyroku.
Z tych względów opłatę od apelacji uiszczoną przez pełnomocnika powoda
na rachunek Sądu Apelacyjnego należało uznać za wniesioną do właściwego sądu,
w rozumieniu omówionych wyżej przepisów, co skutkowało uchyleniem
zaskarżonego postanowienia o odrzuceniu apelacji, jako wydanego bez podstawy
prawnej (art. 39816
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.). O kosztach postępowania
zażaleniowego należnych powodowi orzeknie Sąd Apelacyjny w orzeczeniu
kończącym postępowanie w sprawie.
jz