III SW 47/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:14-11-2012
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Postanowienie z dnia 25 września 2009 r.
III SW 47/09
Przepisy ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) nie pozwalają na posługiwanie
się pojęciem „okresu rozliczeniowego” dla uzasadnienia uzyskiwania niezgod-
nych z ustawą przysporzeń, które mogłyby być „zwrócone” po jego upływie.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Małgorzata
Gersdorf (sprawozdawca), Zbigniew Hajn, Zbigniew Korzeniowski, Romualda Spyt,
Jolanta Strusińska-Żukowska, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 wrześ-
nia 2009 r. sprawy ze skargi P.R. na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z dnia
20 lipca 2009 r. w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 20 lipca 2009 r. Państwowa Komisja Wyborcza postanowiła
odrzucić sprawozdanie partii politycznej P.R. o wydatkach poniesionych ze środków
Funduszu Wyborczego w 2008 r. z powodu naruszenia art. 24 ust. 7 ustawy z dnia
27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 857 ze zm.).
W uzasadnieniu wskazano, na podstawie badania historii rachunku bankowe-
go partii, że osoby fizyczne regulowały z własnych środków zobowiązania, które par-
tia miała wobec podmiotów wystawiających dla niej faktury. Następnie zaś partia ze
środków znajdujących się na jej rachunkach bieżących zwracała przelewem, na ra-
chunki tych osób, zapłacone kwoty. Zwroty te w okresie sprawozdawczym wyniosły
łącznie 6.406,55 zł. Państwowa Komisja Wyborcza uznała, że regulowanie przez
osoby fizyczne z własnych środków zobowiązań partii jest równoznaczne z udziela-
niem partii pożyczek, co narusza art. 24 ust. 7 ustawy o partiach politycznych, zgod-
2
nie z którym partia może jedynie zaciągać kredyty bankowe. W tej sytuacji sprawoz-
danie podlegało odrzuceniu.
W odwołaniu od tej uchwały partia wskazała, że rozstrzygnięcie takie jest nie-
słuszne, albowiem zwrot pieniędzy następował w okresie rozliczeniowym a kwoty
miały niewielką wartość.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga nie ma uzasadnionych podstaw. Regulacje ustawy z dnia 27 czerwca
1997 r. o partiach politycznych mają na celu zapewnienie przejrzystości i jasności
dokonywanych przez partię operacji finansowych. Ograniczone są wobec tego, ze
względu na interes społeczny, źródła przysporzeń, jakie mogą wpływać do majątku
partii politycznych. W świetle treści uzasadnienia skargi nie budzi wątpliwości, że
dochodziło do sytuacji, w których zobowiązania finansowe partii regulowane były
przez jej członków albo inne osoby, którym następnie zwracano uiszczone kwoty.
Państwowa Komisja Wyborcza zrównała te sytuacje z udzielaniem partii pożyczek,
co jest niedozwolone zgodnie z art. 24 ust. 7 ustawy.
W istocie dochodziło w tej formie do swoistego kredytowania działalności par-
tii. Wypełnianie jej zobowiązań finansowych przez osoby inne niż partia postawiło
partię w sytuacji podmiotu bezpodstawnie wzbogaconego względem tych osób.
Środki uzyskane tytułem bezpodstawnego wzbogacenia nie mogą natomiast stano-
wić składnika majątku partii. Z pewnością nie można mówić w tym przypadku o da-
rowiznach, skoro środki te wydatkowane były ze swoistym zastrzeżeniem zwrotu
przez partię a także o żadnym z pozostałych źródeł finansowania partii, wymienio-
nych w art. 24 ust. 1 ustawy. Trafnie zatem taki sposób „udziału” majątkowego osób
trzecich został przez Państwową Komisję Wyborczą zakwestionowany.
Nie ma przy tym znaczenia, że środki te - jak wskazywała partia - rozliczane
były w „okresie rozliczeniowym”. Sama partia w swej skardze nie precyzuje bliżej na
czym polegać miałby ów „okres rozliczeniowy” a przede wszystkim, jakie uzasadnie-
nie normatywne znajduje dla wprowadzenia takiego terminu, co mogłoby usprawie-
dliwić podjęte działania. Normy ustawy o partiach politycznych nie pozwalają na po-
sługiwanie się pojęciem „okresu rozliczeniowego”, szczególnie dla uzasadnienia uzy-
skiwania niezgodnych z ustawą przysporzeń. Wprowadzenie takiego pojęcia umożli-
wiałoby uzyskiwanie przez partię nieuprawnionych przychodów, jeśli tylko zostałyby
3
one „zwrócone” w ciągu okresu rozliczeniowego. Nie wiadomo jednak jak długo
okres taki miałby czy mógłby trwać. Możliwość zwrotu określonych środków w „okre-
sie rozliczeniowym” nie dotyka w najmniejszym stopniu płaszczyzny podmiotowej.
Nie wiadomo zatem od kogo partia mogłaby środki pozyskiwać i zwracać w „okresie
rozliczeniowym”. Wszystko to sprzyja brakowi przejrzystości w dokonywanych rozli-
czeniach. Przejrzystość natomiast, jak wskazano wcześniej, stanowić powinna imma-
nentny element operacji finansowych partii.
Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================
III SW 47/09
Przepisy ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jedno-
lity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 857 ze zm.) nie pozwalają na posługiwanie
się pojęciem „okresu rozliczeniowego” dla uzasadnienia uzyskiwania niezgod-
nych z ustawą przysporzeń, które mogłyby być „zwrócone” po jego upływie.
Przewodniczący SSN Kazimierz Jaśkowski, Sędziowie SN: Małgorzata
Gersdorf (sprawozdawca), Zbigniew Hajn, Zbigniew Korzeniowski, Romualda Spyt,
Jolanta Strusińska-Żukowska, Małgorzata Wrębiakowska-Marzec.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 25 wrześ-
nia 2009 r. sprawy ze skargi P.R. na uchwałę Państwowej Komisji Wyborczej z dnia
20 lipca 2009 r. w przedmiocie odrzucenia sprawozdania finansowego
o d d a l i ł skargę.
U z a s a d n i e n i e
Uchwałą z dnia 20 lipca 2009 r. Państwowa Komisja Wyborcza postanowiła
odrzucić sprawozdanie partii politycznej P.R. o wydatkach poniesionych ze środków
Funduszu Wyborczego w 2008 r. z powodu naruszenia art. 24 ust. 7 ustawy z dnia
27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2001 r. Nr 79,
poz. 857 ze zm.).
W uzasadnieniu wskazano, na podstawie badania historii rachunku bankowe-
go partii, że osoby fizyczne regulowały z własnych środków zobowiązania, które par-
tia miała wobec podmiotów wystawiających dla niej faktury. Następnie zaś partia ze
środków znajdujących się na jej rachunkach bieżących zwracała przelewem, na ra-
chunki tych osób, zapłacone kwoty. Zwroty te w okresie sprawozdawczym wyniosły
łącznie 6.406,55 zł. Państwowa Komisja Wyborcza uznała, że regulowanie przez
osoby fizyczne z własnych środków zobowiązań partii jest równoznaczne z udziela-
niem partii pożyczek, co narusza art. 24 ust. 7 ustawy o partiach politycznych, zgod-
2
nie z którym partia może jedynie zaciągać kredyty bankowe. W tej sytuacji sprawoz-
danie podlegało odrzuceniu.
W odwołaniu od tej uchwały partia wskazała, że rozstrzygnięcie takie jest nie-
słuszne, albowiem zwrot pieniędzy następował w okresie rozliczeniowym a kwoty
miały niewielką wartość.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga nie ma uzasadnionych podstaw. Regulacje ustawy z dnia 27 czerwca
1997 r. o partiach politycznych mają na celu zapewnienie przejrzystości i jasności
dokonywanych przez partię operacji finansowych. Ograniczone są wobec tego, ze
względu na interes społeczny, źródła przysporzeń, jakie mogą wpływać do majątku
partii politycznych. W świetle treści uzasadnienia skargi nie budzi wątpliwości, że
dochodziło do sytuacji, w których zobowiązania finansowe partii regulowane były
przez jej członków albo inne osoby, którym następnie zwracano uiszczone kwoty.
Państwowa Komisja Wyborcza zrównała te sytuacje z udzielaniem partii pożyczek,
co jest niedozwolone zgodnie z art. 24 ust. 7 ustawy.
W istocie dochodziło w tej formie do swoistego kredytowania działalności par-
tii. Wypełnianie jej zobowiązań finansowych przez osoby inne niż partia postawiło
partię w sytuacji podmiotu bezpodstawnie wzbogaconego względem tych osób.
Środki uzyskane tytułem bezpodstawnego wzbogacenia nie mogą natomiast stano-
wić składnika majątku partii. Z pewnością nie można mówić w tym przypadku o da-
rowiznach, skoro środki te wydatkowane były ze swoistym zastrzeżeniem zwrotu
przez partię a także o żadnym z pozostałych źródeł finansowania partii, wymienio-
nych w art. 24 ust. 1 ustawy. Trafnie zatem taki sposób „udziału” majątkowego osób
trzecich został przez Państwową Komisję Wyborczą zakwestionowany.
Nie ma przy tym znaczenia, że środki te - jak wskazywała partia - rozliczane
były w „okresie rozliczeniowym”. Sama partia w swej skardze nie precyzuje bliżej na
czym polegać miałby ów „okres rozliczeniowy” a przede wszystkim, jakie uzasadnie-
nie normatywne znajduje dla wprowadzenia takiego terminu, co mogłoby usprawie-
dliwić podjęte działania. Normy ustawy o partiach politycznych nie pozwalają na po-
sługiwanie się pojęciem „okresu rozliczeniowego”, szczególnie dla uzasadnienia uzy-
skiwania niezgodnych z ustawą przysporzeń. Wprowadzenie takiego pojęcia umożli-
wiałoby uzyskiwanie przez partię nieuprawnionych przychodów, jeśli tylko zostałyby
3
one „zwrócone” w ciągu okresu rozliczeniowego. Nie wiadomo jednak jak długo
okres taki miałby czy mógłby trwać. Możliwość zwrotu określonych środków w „okre-
sie rozliczeniowym” nie dotyka w najmniejszym stopniu płaszczyzny podmiotowej.
Nie wiadomo zatem od kogo partia mogłaby środki pozyskiwać i zwracać w „okresie
rozliczeniowym”. Wszystko to sprzyja brakowi przejrzystości w dokonywanych rozli-
czeniach. Przejrzystość natomiast, jak wskazano wcześniej, stanowić powinna imma-
nentny element operacji finansowych partii.
Mając zatem na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji.
========================================