Pełny tekst orzeczenia

Wyrok z dnia 30 września 2009 r.
II UK 34/09
1. Porozumienie stron prowadzące do rozwiązania stosunku pracy oraz
do ustania pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego nie może prowa-
dzić do uzyskania przez byłego pracownika zasiłku chorobowego za okresy
niezdolności do pracy przypadające po ustaniu zatrudnienia wyższego od za-
siłku chorobowego przysługującego w okresie zatrudnienia.
2. Były pracownik po ustaniu zatrudnienia i pracowniczego tytułu ubez-
pieczenia chorobowego zachowuje lub nabywa prawo do zasiłku chorobowego
wyłącznie w wysokości obliczonej od podstawy wymiaru tego świadczenia,
która nie może być wyższa niż 100% przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego
dla celów emerytalnych (art. 46 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadcze-
niach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyń-
stwa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 267 ze zm.).
Przewodniczący SN Zbigniew Myszka (sprawozdawca), Sędziowie SN:
Katarzyna Gonera, Jerzy Kwaśniewski.
Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 30 wrześ-
nia 2009 r. sprawy z wniosku Agnieszki M. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Spo-
łecznych-Oddziałowi w W. o zasiłek chorobowy i odsetki od zasiłku chorobowego, na
skutek skargi kasacyjnej wnioskodawczyni od wyroku Sądu Okręgowego-Sądu Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych we Wrocławiu z dnia 30 września 2008 r. [...]
o d d a l i ł skargę kasacyjną.
U z a s a d n i e n i e
Wyrokiem z dnia 30 września 2008 r. Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych we Wrocławiu zmienił częściowo zaskarżony apelacją wnioskodawczyni
Agnieszki M. wyrok Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych z dnia 7 maja 2008 r. i poprzedzającą go decyzję Zakładu
2
Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w W. z dnia 14 listopada 2007 r. w ten sposób, że
przyznał wnioskodawczyni prawo do ustawowych odsetek od kwoty wyrównania zasił-
ku chorobowego za okres od dnia 2 lutego 2007 r. do dnia zapłaty (pkt I), a w pozo-
stałej części oddalił apelację (pkt II).
W sprawie tej ustalono, że wnioskodawczyni była zatrudniona w B. Banku [...]
SA z siedzibą w W. jako dyrektor departamentu w wymiarze pełnego etatu z wynagro-
dzeniem zasadniczym 30.000 zł miesięcznie. Pracodawca w lutym 2006 r. wypłacił jej
premię roczną za rok 2005 w wysokości 116.008,05 zł, a w sierpniu 2006 r. zaliczkę na
premię za ten rok, w kwocie 27.000 zł. Od dnia 29 września 2006 r. wnioskodawczyni
stała się niezdolna do pracy z powodu choroby. Jej stosunek pracy trwał do dnia 30
września 2006 r., kiedy to został rozwiązany na mocy porozumienia stron. Wniosko-
dawczyni w dniu 2 stycznia 2007 r. zwróciła się do organu rentowego z wnioskiem o
ustalenie uprawnień do zasiłku chorobowego, podając nr konta bankowego. Decyzją z
dnia 16 stycznia 2007 r. organ rentowy przyznał wnioskodawczyni prawo do zasiłku
chorobowego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, od dnia 1 paź-
dziernika 2006 r. do dnia 7 listopada 2006 r., przyjmując do podstawy wymiaru zasiłku
100 % przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego za II kwartał 2006 r. na podstawie
art. 46 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpiecze-
nia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. Nr 60, poz. 636 ze zm., zwa-
nej dalej ustawą zasiłkową). Wypłaty świadczenia dokonano w dniach 12 i 30 stycznia
2007 r.
Wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2007 r. [...] Sąd Rejonowy we Wrocławiu zmienił
zaskarżoną przez wnioskodawczynię decyzję z dnia 16 stycznia 2007 r., nakazując
organowi rentowemu przyjęcie do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego kwotę wy-
nagrodzenia ustaloną zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej. Apelacja organu
rentowego od tego wyroku została oddalona wyrokiem Sądu Okręgowego z dnia 31
lipca 2007 r. [...]. W tej sytuacji organ rentowy decyzją z dnia 13 września 2007 r.
zmienił swoją decyzję z dnia 16 stycznia 2007 r. w ten sposób, że przyjął do podstawy
wymiaru wynagrodzenie ustalone zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 1 ustawy zasiłkowej i wy-
płacił zasiłek chorobowy za okres od 1 października 2006 r. do 27 listopada 2006 r. w
kwocie 32.974,62 zł. wraz z odsetkami w kwocie 12, 82 zł. Odsetki obliczono za 1
dzień zwłoki, tj. 31 sierpnia 2007 r., gdyż wypłata świadczenia została dokonana po
upływie 30 dni od wydania prawomocnego wyroku przez Sąd Okręgowy.
3
Na skutek wniosku wnioskodawczyni z dnia 11 października 2007 r. organ ren-
towy decyzją z dnia 14 listopada 2007 r., zmienił swoją decyzję z dnia 13 września
2007 r. w ten sposób, że ustalił podstawę wymiaru zasiłku na 28.737,50 zł, odmówił
wliczenia do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego premii za rok 2005 w wysokości
116.008,05 zł, oraz odmówił prawa do wypłaty odsetek ustawowych za okres od 2 lu-
tego 2007 r. do 30 sierpnia 2007 r. od kwoty wyrównania zasiłku chorobowego za
okres od 1 października 2006 r. do 27 listopada 2006 r. Zgodnie z § 5 regulaminu
premiowania B. Banku [...] SA, którym objęta była wówczas wnioskodawczyni, wyso-
kość premii nie jest uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłków z ubezpieczenia
społecznego, przy jednoczesnym zachowaniu prawa do premii, za okresy w których
pracownik korzysta z tych świadczeń o ile w danym okresie premiowym przepracował
co najmniej 90 dni kalendarzowych.
W tak ustalony stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że decyzja organu ren-
towego prawidłowo nie uwzględniała w podstawie wymiaru wypłaconej wnioskodaw-
czyni rocznej premii za rok 2005 w wysokości 116.008,05 zł. Co do żądania wniosko-
dawczyni zasądzenia odsetek za okres od 2 lutego 2007 r. do 30 sierpnia 2007 r. od
kwoty wyrównania zasiłku chorobowego za okres od 1 października 2006 r. do 27 li-
stopada 2006 r., Sąd Rejonowy uznał, że dopiero wyrok Sądu Okręgowego z dnia 31
lipca 2007 r. był zdarzeniem niezbędnym do stwierdzenia uprawnień wnioskodawczyni
do otrzymania wyrównania zasiłku chorobowego w wysokości 32.961,80 zł. W konse-
kwencji dopiero od daty tego wyroku należy liczyć 30-dniowy termin do wypłaty świad-
czenia. Wobec tego opóźnienie organu rentowego, zgodnie z art. 64 ust. 2 ustawy za-
siłkowej w związku z art. 85 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych (jednolity tekst Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz.74 ze zm.) wynio-
sło 1 dzień, za który organ rentowy odsetki wypłacił. W konsekwencji Sąd Rejonowy
oddalił odwołania wnioskodawczyni od decyzji organu rentowego z dnia 13 września
2007 r. oraz z dnia 14 listopada 2007 r.
W apelacji od tego wyroku wnioskodawczyni zarzuciła błąd w ustaleniach fak-
tycznych, przez przyjęcie, że w postępowaniu sądowym o zasiłek chorobowy wprowa-
dzono nowe, nieznane organowi rentowemu dowody dające podstawę do zmiany de-
cyzji z dnia 16 stycznia 2007 r., naruszenie art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpie-
czeń społecznych przez jego błędną wykładnię oraz błędne zastosowanie i obliczenie
należnych odsetek, a także naruszenie art. 41 ust. 1 i art. 42 ustawy zasiłkowej pole-
gające na nieuwzględnieniu w podstawie zasiłku wypłaconej premii.
4
Sąd Okręgowy uznał, że apelacja wnioskodawczyni jest częściowo uzasadnio-
na w zakresie zarzutu naruszenia art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń spo-
łecznych w związku z art. 64 ust. 1 ustawy zasiłkowej. W tym też zakresie Sąd Okrę-
gowy orzekł, że wadliwe ustalenie zasiłku chorobowego w zaniżonej wysokości jest
błędem w stosowaniu prawa, nie jest więc od organu rentowego niezależne, a zatem
nie ma tu zastosowania art. 85 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Zgodnie z art. 64 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej, termin wypłaty świadczeń zasiłkowych
należało liczyć od daty złożenia przez wnioskodawczynię dokumentów niezbędnych do
stwierdzenia uprawnień, tj. od dnia 2 stycznia 2007 r. Zatem od dnia 2 lutego 2007 r.
do dnia zapłaty organ rentowy był w zwłoce i Sąd od tej daty obciążył go obowiązkiem
wypłacenia wnioskodawczyni ustawowych odsetek od kwoty wyrównania zasiłku cho-
robowego (pkt I wyroku).
Natomiast w pozostałym zakresie Sąd Okręgowy oddalił apelację (pkt II wyro-
ku), podzielając ustalenia faktyczne i wykładnię przepisów dokonaną przez Sąd Rejo-
nowy co do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego za okres po ustaniu
stosunku pracy. Organ rentowy dysponował zaświadczeniem płatnika składek o wyso-
kości stałego wynagrodzenia zasadniczego wnioskodawczyni obejmującego okres od
września 2005 r. do sierpnia 2006 r. Zakład pracy nie podawał w nim innych, zmien-
nych składników wynagrodzenia, nie ujął również wypłaconej wnioskodawczyni rocznej
premii za rok 2005, kierując się brzmieniem przyjętego regulaminu premiowania. Tak
więc organ rentowy miał powody, aby ustalić podstawę wymiaru zasiłku chorobowego
w wysokości 28.737,50 zł przy wynagrodzeniu zasadniczym 30.000 zł miesięcznie,
uznając za prawidłowe zaświadczenie płatnika składek. Przepis art. 41 ust. 1 ustawy
zasiłkowej nie pozwala na uwzględnienie w podstawie wymiaru zasiłku takiego skład-
nika wynagrodzenia, który nie ulega zmniejszeniu za okres pobierania zasiłku. W oce-
nie Sądu Okręgowego, z płacowych przepisów zakładowych, w szczególności § 5 re-
gulaminu premiowania wynika, że prawo do premii przysługuje pracownikowi za
okresy korzystania ze świadczeń chorobowych, a zatem wysokość premii nie jest
uwzględniona w podstawie wymiaru zasiłków z ubezpieczenia społecznego. Przy ta-
kim brzmieniu art. 41 ust. 1 tej ustawy nie ma możliwości zastosowania również jej art.
42.
W skardze kasacyjnej pełnomocnik wnioskodawczyni zaskarżył wyrok Sądu
Okręgowego w części oddalającej apelację skarżącej (pkt II wyroku), zarzucając na-
ruszenie przepisów prawa materialnego, w szczególności: 1) art. 41 ust. 1 ustawy
5
zasiłkowej, przez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na nieuwzględnieniu
przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego premii, pomimo że regulamin
premiowania obowiązujący u byłego pracodawcy skarżącej nie przewidywał dla by-
łego pracownika prawa do premii za okres pobierania zasiłku przez byłego pracow-
nika po ustaniu stosunku pracy, 2) art. 42 powołanej ustawy, przez jego bezzasadne
niezastosowanie. Jako okoliczność uzasadniającą przyjęcie skargi do rozpoznania
wskazano występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego sprowadzają-
cego się do wykładni art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej i udzielenia odpowiedzi, czy
przepis ten ma zastosowanie także do ustalania podstawy wymiaru zasiłku chorobo-
wego dla ubezpieczonego, który wprawdzie nabył prawo do świadczenia chorobo-
wego jeszcze w trakcie trwania stosunku pracy, ale przedmiotowe świadczenie
otrzymywał już po ustaniu stosunku pracy i w związku z tym za okres pobierania za-
siłku chorobowego nie otrzymał premii u byłego pracodawcy.
Skarżąca wskazała, że z § 5 regulaminu premiowania pracodawcy wynika, że
jeżeli pracownik pozostaje na zasiłku z ubezpieczenia społecznego, to za okres ko-
rzystania z tego świadczenia zachowuje prawo do premii regulaminowej, o ile w
okresie premiowym przepracował co najmniej 90 dni. Gdyby skarżąca w okresie, w
jakim otrzymywała świadczenie z tytułu zasiłku chorobowego, pozostawała w stosun-
ku pracy z B. Bank [...] SA, to zachowałaby za okres zasiłkowy prawo do premii re-
gulaminowej. Jednak w czasie pobierania zasiłku chorobowego skarżąca nie pozo-
stawała w stosunku pracy i za okres pobierania zasiłku nie zachowała prawa do pre-
mii u byłego pracodawcy. Jak wynika z pism B. Banku [...] SA z dnia 5 listopada 2007
r. oraz z dnia 12 marca 2008 r. skarżąca otrzymała premię za okres 9 miesięcy 2006
r. (rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło bowiem z dniem 30 września 2006 r.).
Skoro zatem za okres pobierania zasiłku chorobowego przypadający po ustaniu sto-
sunku pracy nie otrzymała premii regulaminowej, to składnik ten powinien być przy-
jęty do ustalenia podstawy wymiaru świadczenia chorobowego. W ocenie skarżącej,
ratio legis art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej jest uniknięcie podwójnego wypłacenia
tego samego składnika wynagrodzenia za ten sam okres „raz jako wynagrodzenia za
pracę sensu stricto, drugi raz - jako składnika wynagrodzenia uwzględnionego w
podstawie wymiaru zasiłku chorobowego”. Przepis ten porównuje się do art. 12 ust. 1
ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym zasiłek chorobowy nie przysługuje za okres nie-
zdolności do pracy, w których ubezpieczony na podstawie przepisów o wynagradza-
niu zachowuje prawo do wynagrodzenia. Tak samo skarżąca, której stosunek pracy
6
ustał z dniem 30 września 2006 r., a niezdolność do pracy powstała w dniu 29 wrze-
śnia 2006 r. na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy zasiłkowej zachowała prawo do wy-
nagrodzenia za okres do 30 września 2006 r., a świadczenie chorobowe zostało jej
przyznane począwszy od 1 października 2006 r. Zdaniem skarżącej, w jej przypadku
nie może być mowy o podwójnym wypłaceniu tego samego składnika wynagrodzenia
- to jest premii regulaminowej, ponieważ za okres począwszy od dnia 1 października
2006 r. nie otrzymała ona premii regulaminowej, gdyż prawo to nie przysługiwało jej
jako byłemu pracownikowi, zgodnie z regulaminem premiowania. Zatem - w ocenie
skarżącej - art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, z uwagi na ochronę praw nabytych
ubezpieczonego, nie powinien mieć zastosowania w takiej sytuacji, a były pracownik
pobierający świadczenie chorobowe powinien mieć uwzględniony w podstawie wy-
miaru zasiłku chorobowego także składnik w postaci premii rocznej, której były pra-
codawca nie wypłacił za okres pobierania zasiłku chorobowego.
W konsekwencji skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przeka-
zanie sprawy Sądowi drugiej instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest bezzasadna przede wszystkim dlatego, że premia re-
gulaminowa, której były pracownik niezdolny do pracy wskutek choroby nie nabywa
za okres po rozwiązaniu stosunku pracy, nie wchodzi do podstawy wymiaru zasiłku
chorobowego przysługującego za okres po ustaniu pracowniczego tytułu ubezpie-
czenia chorobowego, ponieważ podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przysługu-
jącego za taki okres nie może być wyższa niż 100% przeciętnego wynagrodzenia
ogłaszanego dla celów emerytalnych nawet wtedy, gdy tytuł ubezpieczenia chorobo-
wego ustał wskutek rozwiązania stosunku pracy w drodze porozumienia stron przed
upływem okresu pobierania zasiłku chorobowego. Wstępnie trzeba wyraźnie podkre-
ślić, że premia regulaminowa, tak jak inne składniki wynagrodzenia za pracę nie
przysługują za okresy po ustaniu zatrudnienia, ponieważ z kanonu prawa pracy wy-
nika, że ekwiwalent w postaci wynagrodzenia przysługuje za pracę wykonaną (art. 80
zdanie pierwsze k.p.). Natomiast za czas niewykonywania pracy pracownik zacho-
wuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stano-
wią (art. 80 zdanie drugie k.p.). W rozpoznanej sprawie pracodawca wypłacił premię
regulaminową za przypadające w czasie zatrudnienia okresy niezdolności do pracy z
7
powodu choroby na podstawie postanowień zakładowego regulaminu premiowania.
Równocześnie § 5 tego aktu wyraźnie stanowił, iż wysokość takiej premii regulami-
nowej nie wchodziła do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Takie postanowie-
nie było zbieżne z treścią art. 41 ust. 1 ustawy zasiłkowej, który stanowi, iż przy
ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników
wynagrodzenia, jeżeli przepisy płacowe nie przewidują zmniejszenia ich za okres
pobierania zasiłku chorobowego. Skoro przysługująca skarżącej premia regulamino-
wa za okresy niezdolności do pracy wskutek choroby nie wchodziła do podstawy
wymiaru należnego jej zasiłku chorobowego w czasie trwania zatrudnienia, to tym
bardziej nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia, a w szczególności prawnej
podstawy kasacyjne twierdzenie, jakoby premia regulaminowa, która nie przysługi-
wała skarżącej jako byłemu pracownikowi za okresy po rozwiązaniu stosunku pracy,
mogła być uwzględniona w wyliczeniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przy-
sługującego za okresy po ustaniu zatrudnienia i pracowniczego tytułu ubezpieczenia
chorobowego tylko dlatego, że strony rozwiązały stosunek pracy. Były pracownik,
który w okresie niezdolności do pracy godzi się na rozwiązanie stosunku pracy w
drodze porozumienia stron, przez co doprowadza do ustania pracowniczego tytułu
ubezpieczenia chorobowego, nie może racjonalnie oczekiwać, że po ustaniu tego
tytułu ubezpieczenia uzyska wyższy zasiłek chorobowy, którego podstawa wymiaru
byłaby powiększona o nieprzysługującą mu już po rozwiązaniu stosunku pracy pre-
mię regulaminową, od zasiłku chorobowego, który przysługiwał mu w niższej wyso-
kości w okresie zatrudnienia, gdy z mocy postanowień zakładowego regulaminu
premiowania przysługiwała mu od pracodawcy premia regulaminowa także za okresy
niezdolności do pracy wskutek choroby. Konkretnie rzecz ujmując, porozumienie
stron prowadzące do rozwiązania stosunku pracy oraz ustania pracowniczego tytułu
ubezpieczenia chorobowego nie może wzbogacać (premiować) byłego pracownika
uzyskaniem wyższego zasiłku chorobowego za okresy niezdolności do pracy po
ustaniu zatrudnienia w porównaniu do zasiłku chorobowego przysługującego mu w
okresie zatrudnienia.
Trzeba wyraźnie wskazać, że zasiłek chorobowy przysługuje - co do zasady -
w okresie trwania tytułu ubezpieczenia chorobowego. Tylko wyjątkowo, tj. po speł-
nieniu ściśle określonych warunków ustawowych (art. 7 ustawy zasiłkowej) zasiłek
chorobowy przysługuje osobie, która stała się niezdolna do pracy po ustaniu tytułu
ubezpieczenia chorobowego. Równocześnie, jedynie ubezpieczonemu będącemu
8
pracownikiem podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się według zasad
określonych w art. 36 ust. 1 ustawy zasiłkowej, tj. od poprzedzającego powstanie
niezdolności do pracy przeciętnego wynagrodzenia za pracę. Zasiłek chorobowy sta-
nowi bowiem rekompensatę całości lub części (art. 11 ustawy zasiłkowej) utraconego
wynagrodzenia za pracę, którego pracownik nie uzyskał wskutek niezdolności do
pracy spowodowanej chorobą. Także zmiany wysokości składników wynagrodzenia
za pracę wchodzących do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego wynikające ze
zmiany podstawy zatrudnienia lub wymiaru czasu pracy, od których zależy wysokość
należnego pracownikowi wynagrodzenia za pracę, wpływają na konieczność ustale-
nia na nowo podstawy wymiaru zasiłku chorobowego (por. art. 40 ustawy zasiłko-
wej). W ocenie Sądu Najwyższego dotyczy to także rozwiązania stosunku pracy
prowadzącego do ustania pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego. W
konsekwencji zasiłek z ubezpieczenia chorobowego zawsze zastępuje (rekompen-
suje) wyłącznie wynagrodzenie za pracę, którego pracownik nie uzyskał wskutek
niezdolności do pracy spowodowanej chorobą, a po ustaniu zatrudnienia przysługuje
od ustawowo wskazanej podstawy gwarancyjnej (art. 46 ustawy zasiłkowej). Przy-
sługujący pracownikowi lub byłemu pracownikowi gwarancyjny zasiłek chorobowy w
ustawowo określonej wysokości wyliczonej od ustawowo wskazanej podstawy wy-
miaru nie może zatem wzbogacać ubezpieczonego dotkniętego chronionym ryzy-
kiem niezdolności do pracy wskutek choroby ponad gwarancje wynikające z bez-
względnie obowiązujących norm prawa ubezpieczeń chorobowych.
Po ustaniu pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego wskutek roz-
wiązania stosunku pracy z mocy porozumienia stron przysługujący byłemu pracowni-
kowi zasiłek chorobowy nie rekompensuje już wynagrodzenia za pracę, którego po
ustaniu zatrudnienia były pracownik nie nabywa, przeto tylko z woli ustawodawcy i
dla zachowania ustawowej ochrony ubezpieczeniowej - podstawa wymiaru zasiłku
chorobowego po ustaniu tytułu tego ubezpieczenia nie może być wyższa niż gwaran-
cyjne 100% przeciętnego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych (art.
46 ustawy zasiłkowej). Dokonując wykładni tego przepisu Sąd Najwyższy w wyroku z
dnia 7 kwietnia 2009 r., I UK 337/08 uznał, iż wykładnia językowo-logiczna nie po-
zwala przyjąć, że ograniczenie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego z art. 46
ustawy zasiłkowej znajduje zastosowanie tylko wtedy, gdy prawo do zasiłku powstało
po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego (art. 7 ustawy zasiłkowej), a nie ma
zastosowania, gdy prawo takie powstało w czasie trwania tego tytułu ubezpieczenia i
9
obejmuje okres po jego ustaniu. Przeciwnie, w treści art. 46 ustawy zasiłkowej nie
sposób znaleźć uzasadnienia do wyłączenia spod jego rygoru wszystkich okresów
pobierania zasiłku chorobowego przypadających po ustaniu zatrudnienia i pracowni-
czego tytułu ubezpieczenia chorobowego. Takie przekonujące stanowisko wzmacnia
wykładnia systemowa przepisów ustawy zasiłkowej, z których wynika, że zasiłek cho-
robowy pełni funkcję rekompensującą utracone wynagrodzenie za pracę na wypadek
wystąpienia chronionego ryzyka niezdolności do pracy wskutek choroby, która po-
zbawia ubezpieczonego pracownika możliwości świadczenia pracy i uzyskiwania
ekwiwalentu w postaci wynagrodzenia za pracę wykonaną. Skoro po rozwiązaniu
stosunku pracy pracownik nie pracuje, przeto nie nabywa prawa do wynagrodzenia
za pracę, a zatem nie może oczekiwać z ubezpieczenia chorobowego ustawowej
rekompensaty tego wynagrodzenia, którego nie uzyskał z powodu rozwiązania sto-
sunku pracy także w przypadku choroby dalej trwającej po ustaniu zatrudnienia. Nie
może być tak, że w drodze porozumienia stron zostaje rozwiązany stosunek pracy,
którego trwałość podlega ochronie prawa pracy (por. art. 41 i 53 § 1 pkt 1 k.p.), z za-
łożeniem (oczekiwaniem), że po ustaniu zatrudnienia były pracownik i tak otrzyma
zasiłek chorobowy w dotychczasowej wysokości, która przysługiwała mu w okresie
trwania zatrudnienia i pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego. Przeciwnie,
były pracownik po ustaniu zatrudnienia i pracowniczego tytułu ubezpieczenia choro-
bowego zachowuje lub nabywa prawo do zasiłku z ubezpieczenia chorobowego wy-
łącznie w wysokości określonej ustawowo oraz obliczonej od podstawy wymiaru za-
siłku chorobowego, która nie może być wyższa niż 100% przeciętnego wynagrodze-
nia ogłaszanego dla celów emerytalnych.
Z powyższych względów w rozpoznawanej sprawie nieusprawiedliwione oka-
zały się kasacyjne zarzuty naruszenia art. 41 lub 42 ustawy zasiłkowej, przeto skarga
kasacyjna ubezpieczonej, która uzyskała zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia
oraz pracowniczego tytułu ubezpieczenia chorobowego w zawyżonej wysokości (na
podstawie wcześniejszych prawomocnych orzeczeń sądowych), podlegała oddaleniu
na podstawie art. 39814
k.p.c.
========================================