III CZ 51/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-02-2014
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 51/09
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa J.N.
przeciwko Gminie M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia powódki
na wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 9 czerwca 2009 r., sygn. akt [...]
zmienia postanowienie o kosztach postępowania
w postępowaniu odwoławczym zawarte w wyroku Sądu
Okręgowego w K. z dnia 9 czerwca 2009 r. w ten sposób, że nie
obciąża powódki tymi kosztami.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w K., na skutek apelacji
powódki J.N., od wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 25 sierpnia 2008 r. oraz
zażalenia powódki na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania,
zawarte w pkt II tego wyroku, oddalił apelację i zażalenie oraz zasądził od powódki
na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym.
Pełnomocnik z urzędu powódki J.N. wniósł zażalenie na zawarte w wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 9 czerwca 2009 r. rozstrzygniecie o kosztach, wskazując,
że wnosi je w kwestiach:
1) odrzucenia zażalenia pełnomocnika z urzędu oraz powódki odnośnie
zwolnienia jej od wszelkich kosztów z powodu ubóstwa, co skutkuje odmową
umorzenia kosztów za I instancję oraz
2) zasądzenia kosztów za II instancję, pomimo istnienia wszelkich podstaw
wykazanych szczegółowo w I instancji.
Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Postanowieniem z dnia 28 lipca 2009 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił
wniesione zażalenie w części skierowanej przeciwko postanowieniu
rozstrzygającemu zażalenie od orzeczenia o kosztach procesu w postępowaniu
przed Sądem pierwszej instancji, jako niedopuszczalne (art. 3941
§ 1 i 3 w zw. z art.
39821
oraz art. 370 i 397 § 2 k.p.c.). W pozostałej części zażalenie powódki
zaskarżające postanowienie o kosztach procesu zawarte w wyroku Sądu
Okręgowego zasadzające od powódki na rzecz pozwanej koszty procesu
w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 1 200 zł przedstawił do rozpoznania Sądowi
Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania apelacyjnego, że realizuje ono zasadę odpowiedzialności za wynik
procesu, który powódka przegrała, a występując z oczywiście bezzasadnym
3
powództwem o zasądzenie znacznej kwoty powinna liczyć się z konsekwencjami
w postaci obowiązku zwrotu przeciwnikowi procesowemu tj. Gminie M. kosztów
procesu.
Trafnie jednak podnosi skarżąca, że w sprawie niniejszej, ze względu na jej
sytuację majątkową i życiową zachodzi szczególny wypadek uzasadniający
odstąpienie od tej podstawowej zasady decydującej o rozstrzygnięciu
w przedmiocie kosztów procesu i zastosowanie art. 102 k.p.c. przez nieobciążanie
powódki w ogóle kosztami za instancję odwoławczą.
Powódka zajmuje się 33 letnią córką, która jako inwalidką I-szej grupy
wymaga stałej całodobowej opieki. Źródłem utrzymania powódki i jej córki jest
zasiłek opiekuńczy w kwocie 1 000 zł oraz renta powódki w kwocie 600 zł.
Ze względu na sytuację finansową powódka uznana została za osobę, która
nie może bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania ponieść kosztów sądowych,
a z uwagi na sytuacje życiową i nieporadność Sąd ustanowił dla niej adwokata
z urzędu.
W tym stanie rzeczy uznać należy, że zarówno z przyczyn związanych
z samym przebiegiem procesu, jak i charakteryzujących sytuację życiową
i majątkową powódki, które jako okoliczności uzasadniające odstępstwo od zasad
decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu powinny być
ocenianie z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego, obciążenie jej
kosztami procesu poniesionymi w postępowaniu odwoławczym przez pozwaną
Gminę było nieuzasadnione.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy w uwzględnieniu zażalenia zmienił
zaskarżone postanowienie przez nieobciążanie powódki tymi kosztami (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39816
i art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 26 listopada 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Iwona Koper (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Kazimierz Zawada
SSN Dariusz Zawistowski
w sprawie z powództwa J.N.
przeciwko Gminie M.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 26 listopada 2009 r.,
zażalenia powódki
na wyrok Sądu Okręgowego w K.
z dnia 9 czerwca 2009 r., sygn. akt [...]
zmienia postanowienie o kosztach postępowania
w postępowaniu odwoławczym zawarte w wyroku Sądu
Okręgowego w K. z dnia 9 czerwca 2009 r. w ten sposób, że nie
obciąża powódki tymi kosztami.
2
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 9 czerwca 2009 r. Sąd Okręgowy w K., na skutek apelacji
powódki J.N., od wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 25 sierpnia 2008 r. oraz
zażalenia powódki na postanowienie w przedmiocie kosztów postępowania,
zawarte w pkt II tego wyroku, oddalił apelację i zażalenie oraz zasądził od powódki
na rzecz strony pozwanej zwrot kosztów procesu w postępowaniu odwoławczym.
Pełnomocnik z urzędu powódki J.N. wniósł zażalenie na zawarte w wyroku
Sądu Okręgowego z dnia 9 czerwca 2009 r. rozstrzygniecie o kosztach, wskazując,
że wnosi je w kwestiach:
1) odrzucenia zażalenia pełnomocnika z urzędu oraz powódki odnośnie
zwolnienia jej od wszelkich kosztów z powodu ubóstwa, co skutkuje odmową
umorzenia kosztów za I instancję oraz
2) zasądzenia kosztów za II instancję, pomimo istnienia wszelkich podstaw
wykazanych szczegółowo w I instancji.
Wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Postanowieniem z dnia 28 lipca 2009 r. Sąd Okręgowy w K. odrzucił
wniesione zażalenie w części skierowanej przeciwko postanowieniu
rozstrzygającemu zażalenie od orzeczenia o kosztach procesu w postępowaniu
przed Sądem pierwszej instancji, jako niedopuszczalne (art. 3941
§ 1 i 3 w zw. z art.
39821
oraz art. 370 i 397 § 2 k.p.c.). W pozostałej części zażalenie powódki
zaskarżające postanowienie o kosztach procesu zawarte w wyroku Sądu
Okręgowego zasadzające od powódki na rzecz pozwanej koszty procesu
w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 1 200 zł przedstawił do rozpoznania Sądowi
Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Okręgowy wskazał w uzasadnieniu rozstrzygnięcia o kosztach
postępowania apelacyjnego, że realizuje ono zasadę odpowiedzialności za wynik
procesu, który powódka przegrała, a występując z oczywiście bezzasadnym
3
powództwem o zasądzenie znacznej kwoty powinna liczyć się z konsekwencjami
w postaci obowiązku zwrotu przeciwnikowi procesowemu tj. Gminie M. kosztów
procesu.
Trafnie jednak podnosi skarżąca, że w sprawie niniejszej, ze względu na jej
sytuację majątkową i życiową zachodzi szczególny wypadek uzasadniający
odstąpienie od tej podstawowej zasady decydującej o rozstrzygnięciu
w przedmiocie kosztów procesu i zastosowanie art. 102 k.p.c. przez nieobciążanie
powódki w ogóle kosztami za instancję odwoławczą.
Powódka zajmuje się 33 letnią córką, która jako inwalidką I-szej grupy
wymaga stałej całodobowej opieki. Źródłem utrzymania powódki i jej córki jest
zasiłek opiekuńczy w kwocie 1 000 zł oraz renta powódki w kwocie 600 zł.
Ze względu na sytuację finansową powódka uznana została za osobę, która
nie może bez uszczerbku dla koniecznego utrzymania ponieść kosztów sądowych,
a z uwagi na sytuacje życiową i nieporadność Sąd ustanowił dla niej adwokata
z urzędu.
W tym stanie rzeczy uznać należy, że zarówno z przyczyn związanych
z samym przebiegiem procesu, jak i charakteryzujących sytuację życiową
i majątkową powódki, które jako okoliczności uzasadniające odstępstwo od zasad
decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu powinny być
ocenianie z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego, obciążenie jej
kosztami procesu poniesionymi w postępowaniu odwoławczym przez pozwaną
Gminę było nieuzasadnione.
Kierując się powyższym Sąd Najwyższy w uwzględnieniu zażalenia zmienił
zaskarżone postanowienie przez nieobciążanie powódki tymi kosztami (art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39816
i art. 102 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c.).