Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 92/09
POSTANOWIENIE
Dnia 2 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca)
SSN Stanisław Dąbrowski
w sprawie z powództwa A. K. i B. C.
przeciwko „E. T.” Spółce z o.o. z siedzibą w W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 2 grudnia 2009 r.,
zażalenia strony pozwanej na postanowienie zawarte w punkcie 3 wyroku
Sądu Apelacyjnego z dnia 22 maja 2009 r.,
oddala zażalenie i zasądza od pozwanego na rzecz powódek
solidarnie 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
2
Uzasadnienie
Powódki B. C. i A. K. domagały się zasądzenia od pozwanej E. T. Sp. z o.o.
w W. na rzecz A. K. kwoty 65 000 zł tytułem odszkodowania za znaczne
pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci męża i kwoty 23 340 zł tytułem zwrotu
poniesionych przez powódkę kosztów pogrzebu, na rzecz A. C. kwoty 25 000 zł
tytułem odszkodowania za pogorszenie sytuacji życiowej po śmierci ojca i kwoty
6 500 zł tytułem zwrotu poniesionych kosztów leczenia wraz z odsetkami
ustawowymi od wymienionych kwot od daty wytoczenia powództwa do dnia zapłaty
oraz zasądzenia od pozwanej na rzecz powódek zwrotu kosztów postępowania
według norm przepisanych.
Wyrokiem z dnia 29 września 2008 r. Sąd Okręgowy w punkcie I zasądził od
pozwanej na rzecz A. K. kwotę 40 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28
grudnia 2007 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 23 340 zł wraz z ustawowymi odsetkami
od dnia 31 marca 2008 r. do dnia zapłaty, w punkcie II zasądził od pozwanej na
rzecz B. C. kwotę 2 250 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2007
r. do dnia zapłaty, w punkcie III oddalił powództwo w pozostałej części, w punkcie
IV zasądził od pozwanej na rzecz A. K. kwotę 5 750,29 zł, a na rzecz B. C. kwotę
110, 25 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w punkcie V zasądził od B. C. na rzecz
pozwanej kwotę 3 348 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
Sąd Apelacyjny po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji pozwanej zmienił
zaskarżony wyrok w punktach: I, II i IV w całości w ten sposób, że w punkcie I
zasądził od pozwanej na rzecz A. K. kwotę 21 990 zł wraz z ustawowymi odsetkami
od dnia 31 marca 2008 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w zakresie kwoty
40 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 grudnia 2007 r. i kwoty 1 350 zł z
ustawowymi odsetkami od dnia 31 marca 2008 r., w punkcie II oddalił powództwo
co do kwoty 2 250 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2007 r., w
punkcie IV odstąpił od obciążenia powódek kosztami postępowania, w pozostałej
części oddalił apelację i odstąpił od obciążania powódek kosztami postępowania
apelacyjnego.
3
Sąd drugiej instancji zmienił rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji
w zakresie punktów pierwszego, drugiego i czwartego na mocy art. 386 § 1 k.p.c.
O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. uznając,
że w rozpoznawanej sprawie, z uwagi na charakter dochodzonych roszczeń
i sytuację życiową powódek, zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek
w rozumieniu tegoż przepisu.
Rozstrzygnięcie Sądu Apelacyjnego w zakresie kosztów pozwana zaskarżyła
zażaleniem zarzucając mu naruszenie art. 100 i 102 k.p.c. W konkluzji wniosła
o zmianę zaskarżonego postanowienia przez zasądzenie od powódek na rzecz
pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa
prawnego za pierwszą i drugą instancję, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i przekazanie sprawy Sadowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania i zasądzenie od powódek na rzecz pozwanej kosztów postępowania
zażaleniowego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Zgodnie z art. 3941
§ 1 pkt 2 k.p.c., zażalenie do Sądu Najwyższego
w przedmiocie kosztów procesu przysługuje wyłącznie co do kosztów, które nie
były przedmiotem rozstrzygnięcia sądu pierwszej instancji. Oznacza to, że skarżący
nie może domagać się zmiany orzeczenia sądu pierwszej instancji w tym zakresie.
Przedmiotem rozważań może być zatem orzeczenie w części, w jakiej dotyczy
kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd Apelacyjny zastosował art. 102 k.p.c.
i postanowił nie obciążać powódek kosztami postępowania apelacyjnego. Przepis
art. 102 k.p.c. urzeczywistnia zasadę słuszności, pozostawiając sądowi
rozstrzygającemu sprawę ocenę, czy całokształt okoliczności sprawy uzasadnia
uznanie, że zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, pozwalający na
nieobciążanie powódek kosztami procesu, pomimo uwzględnienia apelacji
pozwanego w przeważającej części. Dokonując tej oceny Sąd kieruje się własnym
poczuciem sprawiedliwości. W wyroku z dnia 19 maja 2006 r., III CSK 221/05
(niepubl.) Sąd Najwyższy wskazał, że sposób korzystania z przepisu art. 102 k.p.c.
jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym sądu orzekającego i do jego oceny
należy przesądzenie, czy wystąpił szczególnie uzasadniony wypadek, który
4
uzasadnia odstąpienie, a jeśli tak, to w jakim zakresie, od generalnej zasady
obciążania kosztami procesu strony przegrywającej spór. Pogląd ten należy
podzielić. Podważenie oceny sądu orzekającego zatem wymaga wykazania, że jest
ona rażąco wadliwa. Dla osiągnięcia tego celu nie jest wystarczające wykazanie, że
z uwagi na stan majątkowy powódki są w stanie ponieść koszty przegranej apelacji.
Ocena Sądu drugiej instancji uwzględniała także inne okoliczności, jak przedmiot
sprawy, poniesioną przez powódki stratę osoby bliskiej czy subiektywne
przekonanie o słuszności żądania, wzmocnione orzeczeniem Sądu pierwszej
instancji, uwzględniającym powództwo. Podniesione przez skarżącego w zażaleniu
argumenty nie prowadzą do zakwestionowania tej oceny.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy orzekł jak w sentencji na podstawie
art. 3941
w związku z art. 39814
k.p.c.