Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I UK 177/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 2 grudnia 2009 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Małgorzata Gersdorf (przewodniczący)
SSN Romualda Spyt
SSN Herbert Szurgacz (sprawozdawca)
w sprawie z odwołania Huty Szkła i Kryształów „A." „W." Spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością w T.
przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w N.
o zapłatę należności z tytułu składek,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 2 grudnia 2009 r.,
skargi kasacyjnej ubezpieczonego od wyroku Sądu Apelacyjnego […]
z dnia 2 grudnia 2008 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania
i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.
2
Uzasadnienie
Decyzją z dnia 19 listopada 2004 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych -
Oddział w T. stwierdził, że Huta Szkła i Kryształów „A.” „W.” sp. z o.o. z siedzibą w
T. odpowiada solidarnie całym swym majątkiem za należności z tytułu składek na
ubezpieczenie społeczne Huty Szkła i Kryształów A. – S. B. w łącznej wysokości
618.206,09 zł.
Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2005 r. Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w T. oddalił odwołanie Huty Szkła i Kryształów „A„ „W.”
sp. z o.o. w T. od decyzji ZUS.
Sąd Okręgowy ustalił, iż w dniu 12 maja 2003 r. Firma Ochrony Osób i
Mienia „W." sp. z o.o. w T. kupiła zabudowane nieruchomości objęte księgami
wieczystymi nr [a] i [b] wraz z ruchomościami, stanowiące współwłasność
ustawową małżonków S. B. i K. W. za kwotę 3.009.183,40 zł. Prowadzona przez S.
B. Huta Szkła i Kryształów „A." na dzień 12 maja 2003 r. miała zaległości z tytułu
składek na ubezpieczenie społeczne w łącznej kwocie 618.206,09 zł. Firma
Ochrony Osób i Mienia „W." sp. z o.o. w T. została przekształcona w Hutę Szkła i
Kryształów „A." „W." sp. z o.o. w T.. Spółka ta dokonała w 2003 r. i 2004 r. wpłat na
poczet zaległości w łącznej kwocie 392.514,52 zł. Przed zawarciem umowy zakupu
nieruchomości wnioskodawca nie występował do organu rentowego o podanie
wysokości zadłużenia S. B. jako przedsiębiorcy.
Sąd Okręgowy uznał, iż art. 112 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. -
Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137 poz. 926 ze zm.) w związku z art. 31 i 83 ust.1
pkt 5 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz.U. Nr 137 poz. 887 ze zm.) stanowi podstawę odpowiedzialności
wnioskodawcy jako nabywcy przedsiębiorstwa za nieuiszczone składki na
ubezpieczenie społeczne. Zgodnie z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio m. in. art. 107
§ 1, 1a, 2 pkt 2 i 4 oraz art. 112 Ordynacji podatkowej. W myśl tych przepisów, za
zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z
podatnikiem również osoby trzecie a odpowiedzialność obejmuje także odsetki za
zwłokę od zaległości podatkowych oraz koszty postępowania egzekucyjnego. Do
3
osób trzecich, które ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe,
należy m.in. w myśl. art. 112 § 1 Ordynacji podatkowej nabywca przedsiębiorstwa,
jego zorganizowanej części lub składników majątku związanego z prowadzoną
działalnością gospodarczą, jeżeli w dniu zbycia wartość tych składników wynosi co
najmniej 15.000 zł. W ocenie Sądu Okręgowego nie zasługiwało na uwzględnienie
stanowisko wnioskodawcy, iż art. 112 § 4 Ordynacji podatkowej, z którego wynika,
iż zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje należności wymienionych w art.
107 § 2 pkt 1 i 3 tej ustawy, tj. składek na ubezpieczenie społeczne niepobranych
oraz pobranych a nie wpłaconych przez płatnika składek.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji brak jest racjonalnych przesłanek
pozwalających na przyjęcie, że ustawodawca chciał wyłączyć odpowiedzialność
nabywcy za składki na ubezpieczenie społeczne pobrane oraz pobrane a
niewpłacone przez płatnika składek. Odpowiednie stosowanie tego przepisu polega
na przyjęciu, że skoro wskazany w art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych przepis art. 107 § 1, 1a, 2 pkt 2 i 4 nie zwalniał nabywcy ze wskazanej
odpowiedzialności, zatem brak było podstaw do ograniczenia odpowiedzialności
wnioskodawcy.
Powyższy wyrok zaskarżył w całości apelacją wnioskodawca, zarzucając
naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię art. 112 § 4 pkt 1 Ordynacji
podatkowej w związku z art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i w
konsekwencji przyjęcie, że wnioskodawca odpowiada za składki na ubezpieczenie
społeczne niepobrane oraz pobrane a niewpłacone przez płatnika składek S. B.
Apelujący zarzucił także sprzeczność ustaleń Sądu co do kwoty odpowiedzialności
wnioskodawcy ustalonej w decyzji z dnia 19 listopada 2004 r. i przyjęcie, iż
wnioskodawca, pomimo wpłaty na rzecz ZUS kwoty 392.514,52 zł dokonanej w
dniu 12 maja 2003 r., odpowiada za zobowiązania S. B. w kwocie jego zobowiązań
wobec ZUS, wynoszących na dzień 12 maja 2003 r., 618.206,09 zł. Podnosząc
powyższe zarzuty apelujący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz
poprzedzającej go decyzji organu rentowego oraz umorzenie postępowania lub
przekazania sprawy do ponownego rozpoznania a także zasądzenie kosztów
postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm
przepisanych.
4
Apelujący zarzucił, iż na mocy art. 31 ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych do należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne mogą mieć
zastosowanie wyłącznie przepisy Ordynacji podatkowej wymienione wprost w tym
przepisie, a ich zastosowanie winno być odpowiednie. Skoro przepis ten nakazuje
stosować art. 112 § 4 pkt 1 Ordynacji podatkowej, z którego wynika wyraźnie
wyłączenie z zakresu odpowiedzialności nabywcy składników majątku związanego
z prowadzoną działalnością gospodarczą należności wymienionych w art. 107 § 2
pkt 1, oznacza to że nabywca przedsiębiorstwa nie odpowiada za składki na
ubezpieczenie społeczne niepobrane oraz pobrane a niewpłacone przez płatnika
składek. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 4 pkt 1 i 2 rozróżnia i
definiuje ubezpieczonego oraz płatnika składek. W myśl tej definicji płatnikiem
składek jest w stosunku do pracowników - pracodawca, a ubezpieczonym - osoba
fizyczna podlegająca chociażby jednemu z ubezpieczeń społecznych. Skoro
płatnikiem składek, a także ubezpieczonym był S. B. a ustawodawca wyłączył z
zakresu odpowiedzialności nabywcy majątku składki obciążające płatnika,
odpowiedzialność wnioskodawcy została ograniczona do pozostałych składek, tj.
do składek należnych od ubezpieczonego.
Sąd Apelacyjny, rozpoznając apelację wnioskodawcy, powziął wątpliwość
sformułowaną w pytaniu prawnym skierowanym do Sądu Najwyższego
postanowieniem z dnia 8 października 2007 r.: „czy odpowiednie stosowanie art.
112 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. DZ.U. z 2005 r. Nr
8 poz. 60 ze zm.) do należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne w
myśl art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (t.j. DZ.U. z 2007 r. Nr 11 poz. 74 ze zm.), prowadzi do wyłączenia
odpowiedzialności zbywcy przedsiębiorstwa na podstawie art. 112 § 4 Ordynacji
podatkowej w związku z art. 107 § 2 pkt 1 tej ustawy jedynie za tę część składki na
ubezpieczenie społeczne, która jest potrącana przez przedsiębiorcę jako płatnika z
wynagrodzenia zatrudnianych przez niego pracowników, czy też wyłączenie
odpowiedzialności przewidziane w tym przepisie nie ma zastosowania do
odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania składkowe zbywcy?”
Sąd Najwyższy udzielił na tak sformułowane pytanie następującej
odpowiedzi: „Nabywca przedsiębiorstwa odpowiada za należności z tytułu składek
5
na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej z własnych środków przez
zbywcę jako płatnika składek (pracodawcę) a nie odpowiada za należności z tytułu
składek w części finansowanej przez ubezpieczonych pracowników (art. 112
ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r - Ordynacja podatkowa, jednolity tekst: Dz.U. z
2005 r Nr 8, poz. 60 ze zm. w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - jednolity tekst Dz.U. z 2007 r. Nr 11,
poz. 74 ze zm.)” W uzasadnieniu podkreślił, że dostrzega specyfikę instytucji
płatnika składek na ubezpieczenia społeczne oraz bierze pod uwagę istotną różnicę
w relacjach między ubezpieczonymi a płatnikami oraz między płatnikami a organem
rentowym w porównaniu do relacji między podatnikami a płatnikami oraz organem
podatkowym, tym niemniej różnice te nie uzasadniają takiego sposobu wykładni
przepisów o wyjątkowym charakterze, jakimi są regulacje prawne dotyczące
odpowiedzialności osób trzecich za należności z tytułu składek, który sprowadzałby
się do negowania zakresu tej odpowiedzialności stosowanego odpowiednio na
podstawie Ordynacji podatkowej. Według Ordynacji odpowiedzialność nabywcy
przedsiębiorstwa jako osoby trzeciej doznaje ograniczenia między innymi przez to,
że nie odpowiada on za zaległości w podatkach niepobranych lub pobranych lecz
nieodprowadzonych przez płatnika (art. 112 § 4 Ordynacji). Odesłanie z art. 31
ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obejmuje ten przepis. Przy
zachowaniu zasad wykładania przepisów o charakterze wyjątków norma
wyprowadzona z tego przepisu stosowanego odpowiednio do należności z tytułu
składek stanowi, że nabywca przedsiębiorstwa nie ponosi, jako osoba trzecia,
odpowiedzialności za te należności, co do których zbywca odpowiadał jako płatnik.
Tak odczytana norma nie uwalnia jednak nabywcy od odpowiedzialności za
wszystkie należności składkowe poza tymi, które obciążały zbywcę jako
ubezpieczonego. Trzeba bowiem dostrzec zasadniczą specyfikę niektórych
płatników składek, wśród nich będących pracodawcami. Otóż zgodnie z art. 16 ust.
1, 1a, 1b, 2 i 3 płatnicy ci finansują w części lub nawet w całości (w odniesieniu do
ubezpieczenia wypadkowego) składki na ubezpieczenia społeczne. Ich obowiązki
nie ograniczają się zatem w tej części należności składkowych do czynności
obliczenia, potrącenia i odprowadzenia składek; muszą pokryć składki z własnych
środków. W tej części nie są w istocie rzeczy płatnikami lecz zobowiązanymi
6
„osobiście” co upodabnia ich do podatników. Płatnik ma wprawdzie własne
zobowiązania względem organu podatkowego lecz nie obejmują one pokrywania
zobowiązań podatkowych podatnika w całości lub w części. Płatnik nie „finansuje”
(żeby odwołać się do słownictwa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych)
podatków tak jak to czyni płatnik składek będący – jak w rozpoznawanej sprawie -
pracodawcą. Ograniczenie odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa za
należności w tytułu składek na ubezpieczenia społeczne zbywcy nie mogą zatem
dotyczyć tej ich części, która stanowiła własny w sensie ekonomicznym dług
zbywcy względem organu rentowego. Analiza zakresu odpowiedzialności nabywcy
przedsiębiorstwa jako osoby trzeciej prowadzi do wniosku, że ponosi on
odpowiedzialność za te należności, które obciążały zbywcę i związane były z
prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Zakres ten nie obejmuje
natomiast tych należności, co do których obowiązki zbywcy ograniczały się do ich
obliczenia, potrącenia z dochodów ubezpieczonych i odprowadzenia do organu
rentowego.
Sąd Apelacyjny, Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 2
grudnia 2008 r. oddalił apelację wnioskodawcy.
W uzasadnieniu wskazał, że mając na uwadze wiążący w sprawie charakter
uchwały Sądu Najwyższego, wynikający z treści art. 390 § 2 k.p.c., uznał za
bezzasadny zasadniczy zarzut apelacji błędnej wykładni art. 112 Ordynacji
podatkowej, przyjmując, iż apelujący jako nabywca przedsiębiorstwa Huty Szkła i
Kryształów „A." odpowiada na podstawie art. 112 Ordynacji podatkowej, w związku
z art. 31 i 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, solidarnie ze zbywcą S.
B., za zobowiązania zbywcy z tytułu niezapłaconych składek na ubezpieczenia
społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych, obciążające zbywcę jako pracodawcę i z tego tytułu płatnika
składek. Z zestawienia należności zawartego w zaskarżonej w sprawie decyzji
wynika, iż zaległość, która obciąża wnioskodawcę, nie obejmuje należności z tytułu
składek w części finansowanej przez ubezpieczonych pracowników, za które,
zgodnie ze wskazaną wyżej uchwałą Sądu Najwyższego, nie odpowiada nabywca
przedsiębiorstwa.
7
Także zarzuty sprzeczności ustaleń faktycznych z zebranym materiałem
dowodowym zostały przez Sąd drugiej instancji ocenione jako bezzasadne.
Wyrok ten został zaskarżony przez wnioskodawcę skargą kasacyjną w
całości. Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do
ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu .
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucono naruszenie przepisów prawa
materialnego:
 art. 16 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych, w brzmieniu obowiązującym
w 2001 r., 2002 r. i 2003 r., poprzez jego niezastosowanie, a w
konsekwencji bezpodstawne przyjęcie, że decyzja organu
rentowego która jest przedmiotem kontroli sądowej w
przedmiotowej sprawie (od której wniesiono odwołanie), nie
obejmuje należności, które zgodnie z wiążącą w sprawie uchwałą
Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I UZP 3/08)
nie powinny być nią objęte, tj. że nie obejmuje ona należności z
tytułu składek w części finansowanej przez ubezpieczonych
pracowników;
 art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym, w brzmieniu obowiązującym w 2002 r.
i 2003 r., poprzez jego niezastosowanie, a w konsekwencji
bezpodstawne przyjęcie, że decyzja, która jest przedmiotem
kontroli sądowej w przedmiotowej sprawie (od której wniesiono
odwołanie) nie dotyczy należności, które zgodnie z wiążącą w
sprawie uchwałą Sądu Najwyższego, z dnia 5 sierpnia 2008 r.,
(sygn. akt I UZP 3/08), nie powinny być nią objęte, tj. że nie
obejmuje ona należności z tytułu składek w części finansowanej
przez ubezpieczonych pracowników;
 27 ust. 1 ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym
ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia w brzmieniu
obowiązującym w 2003 r., poprzez jego niezastosowanie, a w
konsekwencji bezpodstawne przyjęcie, że decyzja, która jest
8
przedmiotem kontroli sądowej w przedmiotowej sprawie (od której
wniesiono odwołanie) , nie dotyczy należności, które zgodnie z
wiążącą w sprawie uchwałą Sądu Najwyższego, z dnia 5 sierpnia
2008 r. ( sygn. akt I UZP 3/08), nie powinny być nią objęte, tj. że
nie obejmuje ona należności z tytułu składek w części
finansowanej przez ubezpieczonych pracowników;
 art. 112 § 4 pkt 1 w związku z art. 107 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa w zw. z art. 31 ustawy z
dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,
poprzez ich błędną wykładnię, a w konsekwencji przyjęcie, iż
powód (odwołujący się) odpowiada w całości za zaległości z tytułu
składek na ubezpieczenie społeczne, ubezpieczenie zdrowotne
oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń
Pracowniczych - nie pobrane oraz pobrane i niewpłacone przez
płatnika tych składek;
 art. 112 § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez ich
niezastosowanie, a w konsekwencji przyjęcie, że decyzja o
odpowiedzialności nabywcy, o którym mowa w art. 112 § 3 ustawy
z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, nie zawierająca
ograniczenia do zakresu odpowiedzialności nabywcy do wartości
nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub
składników majątku, jest zgodna z prawem;
 art. 108 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października
1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie,
że zgodna z prawem jest decyzja wydana z pominięciem tych
przepisów i dotycząca, niezgodnie z tymi przepisami, kwestii związanych
z ustaleniem istnienia należności z tytułu składek oraz ich wysokości,
a także przepisów postępowania - art. 390 § 1 i § 2 k.p.c. polegające na wydaniu
zaskarżonego orzeczenia niezgodnie z treścią wiążącej wykładni zagadnienia
9
prawnego dokonanej przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 5 sierpnia 2008 r.
(sygn. akt I UZP 3/08), dotyczącego stosowania w sprawie art. 112 § 4 pkt 1 ustawy
Ordynacja podatkowa w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że uchwała
ta nie ma zastosowania do oceny prawnej decyzji, która jest przedmiotem kontroli
sądowej w przedmiotowej sprawie (od której wniesiono odwołanie).
W uzasadnieniu skarżący podniósł, że zaskarżone orzeczenie opiera się na
oczywiście bezpodstawnym, dokonanym z rażącym naruszeniem przepisów prawa,
przyjęciu, że decyzja, której kontrola sądowa jest przedmiotem postępowania, jest
zgodna z prawem i nie dotyczy należności, które zgodnie z wiążącą w sprawie
uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2008 r. (sygn. akt I UZP 3/08), nie
powinny być nią objęte, podczas gdy z treści decyzji oraz odpowiedzi na odwołanie
wynika, że obejmuje ona zarówno składki przypadające bezpośrednio od zbywcy
jako ubezpieczonego, jak i zbywcy jako płatnika składek, a więc całość zobowiązań
składkowych z tytułu prowadzonej działalności.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W rozpoznawanej sprawie zasadnicze zagadnienie prawne wiąże się z
wykładnią art. 112 § 4 pkt 1 w związku z art. 107 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja
podatkowa, drugie natomiast, z subsumpcją treści tych przepisów do ustalonego w
sprawie stanu faktycznego.
W ocenie organu rentowego, a także w rozumieniu Sądu Okręgowego, w
wypadku odpowiedzialności nabywcy przedsiębiorstwa odpowiedzialność ta
obejmuje całość zobowiązań składkowych zbywcy. Sąd Apelacyjny, rozpoznając
apelację wnioskodawcy od wyroku Sądu Okręgowego powziął wątpliwości
odnośnie do interpretacji mających zastosowanie w sprawie przepisów, wyrażoną w
przedstawionym Sądowi Najwyższemu zagadnieniu prawnym: „czy odpowiednie
stosowanie art. 112 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j.
Dz.U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.) do należności z tytułu składek na
ubezpieczenie społeczne w myśl art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o
10
systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 11 poz. 74 ze zm.),
prowadzi do wyłączenia odpowiedzialności zbywcy przedsiębiorstwa na podstawie
art. 112 § 4 Ordynacji podatkowej w związku z art. 107 § 2 pkt 1 tej ustawy jedynie
za tę część składki na ubezpieczenie społeczne, która jest potrącana przez
przedsiębiorcę jako płatnika z wynagrodzenia zatrudnianych przez niego
pracowników, czy też wyłączenie odpowiedzialności przewidziane w tym przepisie
nie ma zastosowania do odpowiedzialności nabywcy za zobowiązania składkowe
zbywcy?”.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę o treści: „Nabywca przedsiębiorstwa
odpowiada za należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne w części
finansowanej z własnych środków przez zbywcę jako płatnika składek
(pracodawcę) a nie odpowiada za należności z tytułu składek w części
finansowanej przez ubezpieczonych pracowników (art. 112 ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r - Ordynacja podatkowa, jednolity tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60
ze zm. w związku z art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r o systemie
ubezpieczeń społecznych - jednolity tekst Dz.U. z 2007 r. Nr 11, poz. 74 ze zm.)”.
Na gruncie wymienionej uchwały Sąd Apelacyjny przyjął, że „Z zestawienia
należności zawartego w zaskarżonej w sprawie decyzji wynika, iż zaległość, która
obciąża wnioskodawcę, nie obejmuje należności z tytułu składek w części
finansowanej przez ubezpieczonych pracowników, za które, zgodnie z cytowaną
wyżej uchwałą Sądu Najwyższego, nie odpowiada nabywca przedsiębiorstwa.”
Zestawienie należności obejmuje m.in. należności z tytułu składek na
ubezpieczenie zdrowotne za okres od stycznia 2002 r. do marca 2003 r. w kwocie
125.790,21 zł. Zgodnie z generalną zasadą art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia
2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych
składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu
zdrowotnemu, z wyjątkami przewidzianymi w art. 85 i 86 a odnoszącymi się do
„zatrudnieniowych” tytułów ubezpieczeniowych, w przypadku których, jak np.
zgodnie z art. 85 ust. 1 za osobę pozostającą w stosunku pracy, w stosunku
służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera
z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca. Przyjmując
odpowiedzialność nabywcy za tę część zaległości składkowych Sąd Apelacyjny
11
orzekł sprzecznie z art. 107 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa. Wykładnia tego
przepisu dokonana wymienioną powyżej uchwałą Sądu Najwyższego jest
jednoznaczna. Już ta okoliczność uzasadnia uchylenie zaskarżonego wyroku i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania. Ponadto jednak podkreślenia
wymaga, że organ rentowy w decyzji z dnia 19 listopada 2004 r. nie dokonał
rozróżnienia na zobowiązania składkowe przypadające od zbywcy jako
ubezpieczonego i przypadające od zbywcy jako płatnika. Należy zgodzić się ze
stanowiskiem skarżącego, podnoszonym konsekwentnie począwszy od odwołania
od decyzji z dnia 19 listopada 2004 r., że zgodnie z art. 112 § 4 pkt 1 w związku z
art. 107 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa zakres odpowiedzialności nabywcy
przedsiębiorstwa nie obejmuje składek niepobranych oraz pobranych ale
niewpłaconych przez płatnika – zbywcę. Tymczasem Sąd Apelacyjny rozstrzygając
w przedmiocie odwołania od decyzji pominął zupełnie okoliczność, że odnosi się
ona do należności z tytułu składek bez rozróżnienia części finansowanej przez
zbywcę i przez jego pracowników, za wpłatę której zbywca odpowiadał jedynie jako
płatnik.
Z tych powodów należało orzec jak w sentencji wyroku.
/tp/