Pełny tekst orzeczenia

WYROK Z DNIA 16 GRUDNIA 2009 R.
III KK 187/09
Przepis art. 47 k.p.k. reguluje kwestię wyłączenia od udziału w spra-
wie nie samej jednostki organizacyjnej, w której prowadzone są czynności
w tym stadium postępowania, lecz konkretnej osoby, która czynności te
prowadzi w roli prokuratora prowadzącego albo nadzorującego postępo-
wanie przygotowawcze, czy też oskarżyciela publicznego, a co do której
istnieją powody wyłączenia z mocy prawa (art. 47 w zw. z art. 40 § 1 pkt 1-
4, 6 i 10 k.p.k.) lub okoliczności tego rodzaju, że mogłyby one wywołać
uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności tej osoby (art. 47 w zw. z art.
41 § 1 k.p.k.).
Przewodniczący: sędzia SN J. ŻywolewskaŁawniczak.
Sędziowie SN: M. Buliński, D. Rysińska (sprawozdawca).
Prokurator Prokuratury Krajowej: Z. Siejbik.
Sąd Najwyższy w sprawie Marcina P., skazanego z art. 190 § 1 w zb.
z art. 157 § 2 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k. oraz z art. 13 § 1 w zw. z
art. 148 § 1 k.k. i art. 157 § 1 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k. i innych,
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie w dniu 16 grudnia 2009 r., ka-
sacji, wniesionej przez obrońcę skazanego od wyroku Sądu Apelacyjnego
w G. z dnia 4 marca 2009 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgo-
wego w B. z dnia 20 października 2008 r.,
u c h y l i ł zaskarżony wyrok w części utrzymującej w mocy skazanie Mar-
cina P. za czyn przypisany w punkcie 2, zakwalifikowany z art. 13 § 1 w zw.
2
z art. 148 § 1 w zb. z art. 157 § 1 w zw. z art. 11 § 2 i art. 64 § 2 k.k., i
sprawę w tym zakresie p r z e k a z a ł do ponownego rozpoznania Sądowi
Apelacyjnemu w G. (...).
Z u z a s a d n i e n i a
Prokurator oskarżył Marcina P. o popełnienie w nocy z 9 na 10 grud-
nia 2006 r. w I., w warunkach multirecydywy, trzech przestępstw polegają-
cych na:
I. usiłowaniu dokonania zabójstwa Rafała U., co spowodowało u niego ob-
rażenia o których mowa w art. 157 § 2 k.k.;
II. usiłowaniu dokonania zabójstwa Mariusza J., co spowodowało u niego
obrażenia określone w art. 157 § 1 k.k.;
III. wzięciu udziału w pobiciu Marcina B., narażającym go na bezpośrednie
niebezpieczeństwo skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 §
1 k.k., a powodującym skutek wskazany w art. 157 § 2 k.k.
Po rozpoznaniu sprawy Sąd Okręgowy w B., wyrokiem z dnia 20
października 2008 r., uznał oskarżonego Marcina P. za winnego tego, że:
1) w dniu 9 grudnia 2006 r. ok. godz. 23.30 w barze w I. groził Rafałowi U.
popełnieniem przestępstwa na jego szkodę oraz jego rodziny, w ten spo-
sób, że mówił, iż go zabije i jego rodzinę, a następnie wykręcił mu głowę i
przystawił nóż do szyi, po czym pokrzywdzony odepchnął w sposób zdecy-
dowany jego rękę z nożem, co spowodowało u niego obrażenia w postaci
przecięcia naskórka lewej ręki oraz rany kłutej nosa i prawego policzka,
które to obrażenia naruszyły prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała
Rafała U. na okres nie przekraczający 7 dni, przy czym czynu tego dopuścił
się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie 13 listopada 2001 r. do 13 listopada
2006 r. kary 5 lat pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Są-
3
du Rejonowego w I. za czyny z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. w zw. z
art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k., art. 157 § 1 k.k. i in., tj. przestępstwa z art.
190 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64
§ 2 k.k., i za to na podstawie art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. wymie-
rzył karę 2 lat pozbawienia wolności,
2) w dniu 10 grudnia 2006 r., około godziny 01.00 w I., przewidując możli-
wość pozbawienia życia i na to się godząc, zadał Mariuszowi J. cios nożem
o ostrzu klinowym o dł. 11 cm w okolicę tylnej lewej części tułowia, powo-
dując ranę kłutą penetrującą grupę tkanek mięśniowych przykręgosłupo-
wych skośnie ku górze na głębokość 78 cm sięgającą dna okolicy kręgo-
słupa, naruszając tym samym prawidłowe funkcjonowanie narządów ciała u
Mariusza J. na okres przekraczający 7 dni, lecz zamierzonego celu nie
osiągnął, gdyż pokrzywdzonemu udzielono natychmiastowej pomocy me-
dycznej, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w
okresie 13 listopada 2001 r. do 13 listopada 2006 r. kary 5 lat pozbawienia
wolności, orzeczonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w I., za czyny z
art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 282 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k.,
art. 157 § 1 k.k. i in., tj. przestępstwa z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1
k.k. i art. 157 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., i za to
na podstawie art. 14 § 1 k.k. w zw. z art. 148 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k.
wymierzył karę 15 lat pozbawienia wolności,
3) w dniu 10 grudnia 2006 r. około godz. 1.00 w I. wziął udział w pobiciu
Marcina B., w ten sposób, że dołączył do osoby bijącej wyżej wymienione-
go, co do której materiały wyłączono do odrębnego postępowania, wyma-
chując nożem oraz szarpiąc narażał go na bezpośrednie niebezpieczeń-
stwo wystąpienia skutku określonego w art. 156 § 1 k.k. lub w art. 157 § 1
k.k., czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat od odbycia w okresie 13 listopa-
da 2001 r. do 13 listopada 2006 r. kary 5 lat pozbawienia wolności, orze-
czonej wyrokiem łącznym Sądu Rejonowego w I. za czyny z art. 13 § 1 k.k.
4
w zw. z art. 282 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 158 § 1 k.k., art. 157 § 1
k.k. i in., tj. przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k., i za to
na podstawie art. 158 § 1 k.k. wymierzył karę 2 lat pozbawienia wolności.
Na podstawie art. 85 i art. 86 § 1 k.k. Sąd orzekł karę łączną 15 lat
pozbawienia wolności, dokonując na jej poczet odpowiedniego zaliczenia
rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie oraz zwolnił
oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych.
Apelację od tego orzeczenia wniósł, obok oskarżyciela publicznego,
także obrońca skazanego. (...)
Sąd Apelacyjny w G., po rozpoznaniu wniesionych środków odwo-
ławczych, wyrokiem z dnia 4 marca 2009 r., utrzymał wyrok Sądu pierwszej
instancji w mocy, uznając obie apelacje za oczywiście bezzasadne.
Kasację od tego orzeczenia wniósł obrońca skazanego. Zarzucił ra-
żące naruszenie prawa procesowego: (...)
3) art. 440 k.p.k. w zw. z art. 47 k.p.k. w zw. z art. 41 § 1 k.p.k. i art. 2 § 1
pkt 1 k.p.k., mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, polegające na
utrzymaniu w mocy zaskarżonego orzeczenia, pomimo uzasadnionych
wątpliwości co do bezstronności funkcjonariuszy KPP w I., wykonujących
czynności w postępowaniu przygotowawczym, zważywszy na fakt, iż jedną
z osób pokrzywdzonych w niniejszym postępowaniu był Marcin B., funkcjo-
nariusz Policji, zatrudniony w przedmiotowej Komendzie; (...)
Prokurator Prokuratury Apelacyjnej w G., w odpowiedzi na kasację,
wniósł o jej oddalenie.
Na rozprawie kasacyjnej Prokurator Prokuratury Krajowej wniósł o
oddalenie kasacji jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja okazała się częściowo skuteczna, chociaż większość wysu-
niętych w niej zarzutów należy ocenić jako bezzasadne w stopniu oczywi-
stym.
5
Za całkiem bezpodstawny trzeba zatem, w pierwszej kolejności,
uznać zarzut rażącej obrazy art. 440 w zw. z art. 47 oraz art. 41 § 1 i art. 2
§ 1 pkt 1 k.p.k. Przede wszystkim należy stwierdzić, że zarzut ten nie ma
żadnego uzasadnienia faktycznego. O ile bowiem obrońca twierdzi, że
funkcjonariusze Komendy Powiatowej Policji w I. nie zachowywali bez-
stronności przy wykonywaniu czynności w postępowaniu przygotowaw-
czym wobec tego, że jedną z osób pokrzywdzonych przestępstwem był
Marcin B. – funkcjonariusz tej właśnie jednostki, to okoliczność ta po prostu
nie odpowiada rzeczywistości. Marcin B., co wynika już z notatki na k. 2
akt, a także z danych podawanych w protokołach przesłuchania świadka,
był bowiem faktycznie funkcjonariuszem Policji, jednak Posterunku w P., a
nie Komendy w I. Niezależnie od tego, nie sposób jednak nie zwrócić uwa-
gi i na to, że skarżący, zarzucając Sądowi odwoławczemu niedostrzeżenie
faktu niedochowania zasady obiektywizmu w postępowaniu przygotowaw-
czym, sam nie dostrzega, że przepis art. 47 k.p.k. reguluje kwestię wyłą-
czenia od udziału w sprawie nie samej jednostki organizacyjnej, w której
prowadzone są czynności w tym stadium postępowania, lecz konkretnej
osoby, która czynności te prowadzi w roli prokuratora prowadzącego po-
stępowanie przygotowawcze, czy też oskarżyciela publicznego, a co do
której to osoby istnieją powody wyłączenia z mocy prawa (art. 47 w zw. z
art. 40 § 1 pkt. 1-4, 6 i 10 k.p.k.) lub okoliczności tego rodzaju, że mogłyby
one wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności tej osoby (art.
47 w zw. z art. 41 § 1 k.p.k.). Takiej konkretnej osoby, co do której w ogóle
byłoby można rozważać kwestię odpowiedniego stosowania trybu wyłą-
czenia (zob. art. 42 i art. 48 k.p.k.), autor kasacji w rzeczywistości nie okre-
śla, skoro ogranicza się tylko do ogólnego wskazania funkcjonariuszy jed-
nostki organizacyjnej Policji, niewymienionych nawet z nazwiska. Za nieo-
dzowne też należy uznać wytknięcie, że skarżący, domagając się przeka-
zania sprawy do ponownego rozpoznania sądowi pierwszej instancji, nie
6
wskazuje sposobu ewentualnego naprawienia sugerowanych uchybień po-
stępowania przygotowawczego, zwłaszcza – co najbardziej istotne – w
kontekście problematyki skuteczności przeprowadzonych już w tym postę-
powaniu czynności. Z podnoszonego zaś sposobu ich podejmowania nie
wywodzi żadnych wniosków dla oceny przeprowadzonych w sprawie do-
wodów. Wszystkie te względy w sposób jednoznaczny przemawiają więc
przeciwko tezie lansowanej w kasacji, iżby Sąd Apelacyjny miał w omawia-
nym zakresie uchybić przepisowi art. 440 k.p.k. (...).