Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I CZ 98/09
POSTANOWIENIE
Dnia 15 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Kwaśniewski
SSN Kazimierz Zawada
w sprawie ze skargi Z. L. o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 23 maja 2007 r., sygn. akt I ACa (…),
w sprawie z powództwa Powiatowego Urzędu Pracy w P.
przeciwko Z. L.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 stycznia 2010 r.,
zażalenia Z. L. na postanowienie Sądu Apelacyjnego z dnia 29 lipca 2009 r., sygn. akt I
ACa (…),
1. oddala zażalenie,
2. przyznaje adw. J. O. od Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego kwotę 1 800
(tysiąc osiemset) zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
skarżącemu z urzędu w postępowaniu zażaleniowym, podlegającą podwyższeniu
o należny podatek od towarów i usług.
Uzasadnienie
Zaskarżonym postanowieniem Sąd Apelacyjny – po ponownym rozpoznaniu
sprawy – powtórnie odrzucił skargę Z. L. o wznowienie postępowania, zakończonego
wyrokiem wymienionego Sądu z dnia 23 maja 2007 r., sygn. akt I ACa (..), opartą na
2
podstawie przewidzianej w art. 401 pkt 2 k.p.c. (nieważność postępowania
spowodowana brakiem zdolności sądowej i procesowej powoda) i orzekł w przedmiocie
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej Z. L. z urzędu.
Sąd Apelacyjny podzielił zarzut Z. L., że powód – Powiatowy Urząd Pracy w P.
nie ma zdolności sądowej i procesowej, ponieważ powiatowe urzędy pracy są
jednostkami organizacyjnymi posiadających osobowość prawną powiatów. Uznał
jednak, że skarga jest niedopuszczalna z powodu braku ogólnych przesłanek
procesowych (art. 199 k.p.c.). Stwierdzony brak zdolności sądowej i procesowej powoda
ma – zdaniem Sądu Apelacyjnego – charakter pierwotny i nieusuwalny, gdyż żadne
działania nie mogą doprowadzić do nabycia przez Powiatowy Urząd Pracy w P.
zdolności sądowej i procesowej. Ze względu na charakter tego braku skarga o
wznowienie postępowania jest niedopuszczalna i podlega odrzuceniu a limie, albowiem
zainicjowane nią postępowanie, podobnie jak każe postępowania sądowe, nie może się
ono toczyć z udziałem podmiotu nieposiadającego zdolności sądowej i procesowej (art.
406 w związku z art. 199 § 1 pkt. 3 k.p.c.).
W zażaleniu pełnomocnik Z. L. zarzucił naruszenie art. 401 pkt 2 k.p.c., art. 406 w
związku z art. 199 § 1 pkt 3 k.p.c. i art. 379 pkt 2 k.p.c. i wniósł o uchylenie
zaskarżonego postanowienia w zakresie odrzucenia skargi i zasądzenie mu kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu w postępowaniu
zażaleniowym.
Sąd Najwyższy w zważył, co następuje:
Rozstrzygające znaczenie dla oceny zasadności zażalenia ma kwestionowana
przez skarżącego przyjęta przez Sąd Apelacyjny możliwość wstępnego badania skargi o
wznowienie postępowania w zakresie istnienia ogólnych przesłanek procesowych (art.
199 i art. 1099 w związku z art. 406 k.p.c.).
Kwestia nie jest jednolicie postrzegana w doktrynie, jednakże – jak trafnie
stwierdził Sąd Apelacyjny – dominuje w niej stanowisko, że brak zdolności sądowej i
procesowej stanowi nie tylko przewidzianą w art. 402 pkt. 2 k.p.c. podstawę wznowienia
postępowania, ale podlega wstępnemu badaniu jako przesłanka dopuszczalności skargi
o wznowienie. Za tym stanowiskiem opowiedział się także Sąd Najwyższy w
postanowieniu z dnia 3 grudnia 2008 r., V CSK 339/08 (OSNC-ZD 2009, nr 3, poz. 79).
Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym niniejsze zażalenie podziela ten kierunek
orzecznictwa. To oznacza, że wniesiona przez skarżącego skarga o wznowienie
postępowania – ze względu na pierwotny i nieusuwalny brak zdolności sądowej i
3
procesowej Powiatowego Urzędu Pracy w P. – podlegała odrzuceniu a limie. W
konsekwencji podniesione w zażaleniu skarżącego zarzuty nie mogły odnieść
zamierzonego skutku.
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy oddalił zażalenie jako pozbawione
uzasadnionych podstaw (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.). Orzeczenie o
kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata skarżącemu z
urzędu w postępowaniu zażaleniowym jest oparte na § 19 i § 21 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).