Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KRS 24/09
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Kazimierz Jaśkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Zbigniew Korzeniowski
SSN Andrzej Wróbel
w sprawie z odwołania K. K.
od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 21 lipca 2009 r. nr […] w
przedmiocie nieprzedstawienia wniosku o powołanie do pełnienia urzędu sędziego,
po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 14 stycznia 2010 r.,
uchyla zaskarżoną uchwałę i sprawę przekazuje Krajowej
Radzie Sądownictwa do ponownego rozpoznania.
Uzasadnienie
Prokurator K. K. wniósł odwołanie od uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z
dnia 21 lipca 2009 r., nr […], w której postanowiono, że nie zostanie on
2
przedstawiony Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu
sędziego Sądu Rejonowego.
W uzasadnieniu Rada stwierdziła, że K. K. zgłosił swoją kandydaturę jako
jeden z pięciu kandydatów do obsadzenia trzech wolnych stanowisk sędziowskich
w Sądzie Rejonowym […]. Wnioskodawca urodził się 3 kwietnia 1976 r., w 2000 r.
ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w […] uzyskując tytuł magistra prawa z
ogólną oceną bardzo dobrą, w latach 2000-2004 był zatrudniony w Oddziale ZUS
kolejno jako inspektor, starszy inspektor i specjalista, a po odbyciu aplikacji
prokuratorskiej w październiku 2004 r. złożył egzamin prokuratorski uzyskując
ocenę dobrą. Następnie był asesorem w Prokuraturze Rejonowej, a z dniem 13
grudnia 2007 r. został powołany na stanowisko prokuratora w tej Prokuraturze.
Oceniając kwalifikacje kandydata sędzia wizytator Sądu Okręgowego […]
wyraził pogląd, że może on być przydatny do zawodu sędziowskiego i pozytywnie
ocenił jego pracę jako prokuratora. Kolegium Sądu Okręgowego zaopiniowało
kandydaturę 3 głosami „za”, 1 głosem „przeciw” i 2 głosami „wstrzymującymi się”.
Na Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Sądu Okręgowego oraz Delegatów Sędziów
Sądów Rejonowych w […] kandydat uzyskał 43 głosy „za”, 21 głosy „przeciw” oraz
14 głosów „wstrzymujących się”. Minister Sprawiedliwości pozytywnie ocenił
kandydaturę.
Rada w uzasadnieniu stwierdziła także, iż kandydat spełnia formalne warunki
ustawowe do powołania na urząd sędziego, jednakże spośród pięciu kandydatów,
którzy zgłosili się na trzy wolne stanowiska, zespół oceniający kandydatów wskazał
trzy inne osoby, które w jego ocenie posiadają wyższe od wnioskodawcy
kwalifikacje i predyspozycje do wykonywania pracy sędziego. Kandydatura K. K.
nie uzyskała w Radzie wymaganej bezwzględnej większości głosów, gdyż oddano
5 głosów „za”, 5 głosów „przeciw” oraz 3 głosy „wstrzymujące się”.
W odwołaniu zarzucono naruszenie: § 21 ust. 2 rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 13 listopada 2007 r. w sprawie szczegółowego trybu
działania Krajowej Rady Sądownictwa oraz postępowania przed Radą (Dz.U. Nr
219, poz. 1623) w związku z art. 12 ust. 6 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej
Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 100, poz. 1082 ze zm.) przez brak uzasadnienia
prawnego i faktycznego i uniemożliwienie w ten sposób poddania uchwały kontroli
3
odwoławczej; art. 60 Konstytucji przez niezastosowanie jasnych i przejrzystych
zasad oceny kandydatów oraz arbitralne i dowolne podjęcie decyzji o
nieprzedstawieniu wniosku o powołanie na sędziego; art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o
KRS przez błędną interpretację kompetencji Rady wyłącznie jako uprawnienia, a
nie również obowiązku i nieprzedstawienie wniosku o powołanie na sędziego, mimo
istnienia wolnego miejsca sędziowskiego i kandydata spełniającego wymagania
formalne i merytoryczne do jego objęcia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Odwołanie jest uzasadnione. Z motywów uchwały wynika – choć nie zostało
to wprost wyrażone – że wnioskodawca spełnia wymagania do przedstawienia jego
kandydatury Prezydentowi RP z wnioskiem o powołanie do pełnienia urzędu na
stanowisku sędziego Sądu Rejonowego. Przyczyną nieprzedstawienia tego
wniosku było stanowisko zajęte przez zespół oceniający kandydatów, według
którego inni kandydaci posiadają „wyższe kwalifikacje i predyspozycje do
wykonywania pracy sędziego”. Zespół jest wewnętrznym organem Rady
przygotowującym indywidualne sprawy na plenarne posiedzenie Rady i zajmującym
stanowisko co do merytorycznego załatwienia sprawy (§ 17 ust. 1 oraz § 18 ust. 3
powołanego rozporządzenia). Stanowisko zespołu stanowi propozycję dla Rady
obradującej w pełnym składzie. W uzasadnieniu zaskarżonej uchwały nie zostały
wykazane kryteria, które były podstawą do zajęcia stanowiska przez zespół oraz na
podstawie których Rada zaakceptowała to stanowisko. Niewskazanie tych kryteriów
uniemożliwia Sądowi Najwyższemu ocenę zgodności z prawem zaskarżonej
uchwały, co uzasadnia jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania. Sąd Najwyższy nie może bowiem – w ramach tej oceny –
zweryfikować prawidłowości doboru kryteriów oceny kandydata i sposobu ich
użycia. Stopień szczegółowości rozważań Rady może być w tym zakresie
zróżnicowany w zależności od potrzeb indywidualnej sprawy. Jeżeli jednak
kandydat uzyskuje większość głosów poparcia Kolegium Sądu Okręgowego,
bezwzględną większość głosów na Zgromadzeniu Ogólnym w Sądzie Okręgowym i
pozytywną opinię Ministra Sprawiedliwości, to niezbędne jest wskazanie, jakimi
4
kryteriami posługiwała się Rada wybierając na ograniczoną liczbę wolnych miejsc
sędziowskich innych kandydatów. Sąd Najwyższy uznał zatem za uzasadniony
zarzut naruszenia § 21 ust. 2 powołanego rozporządzenia, a w ten sposób doszło
do naruszenia art. 60 Konstytucji.
Zarzut naruszenia art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o KRS jest nieweryfikowalny. Z
uzasadnienia zaskarżonej uchwały nie wynika bowiem, ile wniosków o obsadzenie
trzech wolnych stanowisk sędziowskich w Sądzie Rejonowym zostało złożonych
Prezydentowi RP przez Radę. Odwołujący się twierdzi, że tylko dwa. Natomiast w
ujęciu teoretycznym pogląd wyrażony w odwołaniu, że na podstawie tego przepisu
w razie wolnego stanowiska sędziego Rada jest nie tylko uprawniona, ale też
zobowiązana przedstawić Prezydentowi wniosek o powołanie na sędziego
kandydata spełniającego wszelkie wymagania do objęcia tego stanowiska jest
oczywiście uzasadniony. Kompetencja bowiem to nie tylko prawo, ale także
obowiązek.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na mocy art. 13 ust. 5 ustawy o
KRS.