V CZ 62/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:08-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 62/09
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa S. W. przeciwko K. W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 stycznia 2010 r.
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 czerwca 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
1) oddala zażalenie;
2) oddala wniosek pełnomocnika pozwanego o przyznanie kosztów
zastępstwa procesowego ustanowionego z urzędu.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 31 marca 2009 r. Sąd Apelacyjny w W. – zmieniając zaskarżony
przez powódkę wyrok Sądu Okręgowego w L. – zasądził na jej rzecz od pozwanego
kwotę 80 000 zł, oddalając apelację w części pozostałej i orzekając o kosztach
postępowania.
Pozwany, działający w procesie bez profesjonalnego zastępstwa prawnego,
złożył wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem wnosząc o przywrócenie terminu
do dokonania tej czynności procesowej.
Zarządzeniem z dnia 18 czerwca 2009 r. Przewodniczący Sądu Apelacyjnego
zwrócił wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
2
sporządzenie i doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Następnie, postanowieniem z 18
czerwca 2009 r., Sąd Apelacyjny odrzucił wniosek pozwanego o doręczenie
uzasadnionego wyroku z dnia 31 marca 2009 r., jako spóźniony.
Sąd Apelacyjny wyraził pogląd, że wniosek o doręczenie orzeczenia Sądu
II instancji z uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.) nie jest czynnością związaną
z postępowaniem przed Sądem Najwyższym w rozumieniu art. 871
§ 1 k.p.c., natomiast
wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności, w związku z zamiarem
wniesienia skargi kasacyjnej, wymaga zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika, z
rygorem przewidzianym w art. 130 § 5 k.p.c.
W zażaleniu pozwany, reprezentowany przez adwokata ustanowionego z urzędu,
wniósł o uchylenie postanowienia z dnia 18 czerwca 2009 r. i zasądzenie kosztów
zastępstwa prawnego.
Skarżący przedstawił argumenty przemawiające za poglądem, że również
wniosek o przywrócenie terminu do żądania doręczenia wyroku z uzasadnieniem nie
jest objęty tzw. przymusem adwokacko-radcowskim.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarządzenie o zwrocie wniosku o przywrócenie terminu z dnia 18 czerwca 2009
r., wydane na podstawie art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
k.p.c., było
niezaskarżalne, ale miało niewątpliwy wpływ na wydanie zaskarżonego postanowienia.
Może być zatem rozpoznane na warunkach określonych w art. 380 k.p.c., należy
bowiem uznać, że do takiego zarządzenia mają zastosowanie przepisy o
postanowieniach wymienionych w art. 380 k.p.c., w następstwie odesłania określonego
w art. 362 k.p.c.
Rozpoznawanie niezaskarżalnych orzeczeń wymienionych w art. 380 k.p.c. nie
następuje jednak automatycznie, tylko przy spełnieniu ustawowych wymagań,
w szczególności rozpoznanie te musi być poprzedzone wyraźnym wnioskiem strony.
Taki pogląd dominuje w judykaturze (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 18
października 2006 r., II CZ 72/06, niepubl., z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ 53/06,
niepubl., z dnia 9 listopada 2001 r., I CZ 156/00, niepubl., z dnia 23 stycznia 2004 r., III
CZ 149.09, niepubl., z dnia 26 kwietnia 2006 r., II CZ 24/06, niepubl., z dnia 14 listopada
2000 r., I CKN 1047/00, niepubl., z dnia 3 marca 2005 r., II CZ 197/04, niepubl., z dnia 1
kwietnia 2003 r., II CZ 29/03, niepubl. i z dnia 17 lipca 2008 r., II CZ 54/08, niepubl.). W
orzecznictwie podkreśla się, że niejednokrotnie ustawa uzależnia skutki procesowe od
3
wniosku strony, np. w sytuacjach określonych w art. 321 § 1 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c. Takim przepisem jest również art. 380 k.p.c.
W postanowieniu z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ 53/06, Sąd Najwyższy
podkreślił, że w przypadku środków zaskarżenia wnoszonych przez profesjonalnych
pełnomocników wniosek o rozpoznanie odrębnego, niezaskarżalnego postanowienia
musi być w nich jednoznacznie i wyraźnie sformułowany, bo taki jest wymóg ustawowy.
W zażaleniu pozwanego nie został zamieszczony ani art. 380 k.p.c., ani wniosek
określony w tym przepisie, co uniemożliwia Sądowi Najwyższemu rozpoznanie
niezaskarżalnego zarządzenia z dnia 18 czerwca 2009 r.
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie oraz wniosek pełnomocnika
pozwanego o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów zastępstwa prawnego
w postępowaniu zażaleniowym (art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
POSTANOWIENIE
Dnia 22 stycznia 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Frąckowiak
SSN Barbara Myszka
w sprawie z powództwa S. W. przeciwko K. W.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 22 stycznia 2010 r.
zażalenia pozwanego na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 18 czerwca 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
1) oddala zażalenie;
2) oddala wniosek pełnomocnika pozwanego o przyznanie kosztów
zastępstwa procesowego ustanowionego z urzędu.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 31 marca 2009 r. Sąd Apelacyjny w W. – zmieniając zaskarżony
przez powódkę wyrok Sądu Okręgowego w L. – zasądził na jej rzecz od pozwanego
kwotę 80 000 zł, oddalając apelację w części pozostałej i orzekając o kosztach
postępowania.
Pozwany, działający w procesie bez profesjonalnego zastępstwa prawnego,
złożył wniosek o doręczenie wyroku z uzasadnieniem wnosząc o przywrócenie terminu
do dokonania tej czynności procesowej.
Zarządzeniem z dnia 18 czerwca 2009 r. Przewodniczący Sądu Apelacyjnego
zwrócił wniosek pozwanego o przywrócenie terminu do złożenia wniosku o
2
sporządzenie i doręczenie wyroku z uzasadnieniem. Następnie, postanowieniem z 18
czerwca 2009 r., Sąd Apelacyjny odrzucił wniosek pozwanego o doręczenie
uzasadnionego wyroku z dnia 31 marca 2009 r., jako spóźniony.
Sąd Apelacyjny wyraził pogląd, że wniosek o doręczenie orzeczenia Sądu
II instancji z uzasadnieniem (art. 387 § 3 k.p.c.) nie jest czynnością związaną
z postępowaniem przed Sądem Najwyższym w rozumieniu art. 871
§ 1 k.p.c., natomiast
wniosek o przywrócenie terminu do dokonania tej czynności, w związku z zamiarem
wniesienia skargi kasacyjnej, wymaga zastępstwa profesjonalnego pełnomocnika, z
rygorem przewidzianym w art. 130 § 5 k.p.c.
W zażaleniu pozwany, reprezentowany przez adwokata ustanowionego z urzędu,
wniósł o uchylenie postanowienia z dnia 18 czerwca 2009 r. i zasądzenie kosztów
zastępstwa prawnego.
Skarżący przedstawił argumenty przemawiające za poglądem, że również
wniosek o przywrócenie terminu do żądania doręczenia wyroku z uzasadnieniem nie
jest objęty tzw. przymusem adwokacko-radcowskim.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarządzenie o zwrocie wniosku o przywrócenie terminu z dnia 18 czerwca 2009
r., wydane na podstawie art. 130 § 5 k.p.c. w związku z art. 871
k.p.c., było
niezaskarżalne, ale miało niewątpliwy wpływ na wydanie zaskarżonego postanowienia.
Może być zatem rozpoznane na warunkach określonych w art. 380 k.p.c., należy
bowiem uznać, że do takiego zarządzenia mają zastosowanie przepisy o
postanowieniach wymienionych w art. 380 k.p.c., w następstwie odesłania określonego
w art. 362 k.p.c.
Rozpoznawanie niezaskarżalnych orzeczeń wymienionych w art. 380 k.p.c. nie
następuje jednak automatycznie, tylko przy spełnieniu ustawowych wymagań,
w szczególności rozpoznanie te musi być poprzedzone wyraźnym wnioskiem strony.
Taki pogląd dominuje w judykaturze (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 18
października 2006 r., II CZ 72/06, niepubl., z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ 53/06,
niepubl., z dnia 9 listopada 2001 r., I CZ 156/00, niepubl., z dnia 23 stycznia 2004 r., III
CZ 149.09, niepubl., z dnia 26 kwietnia 2006 r., II CZ 24/06, niepubl., z dnia 14 listopada
2000 r., I CKN 1047/00, niepubl., z dnia 3 marca 2005 r., II CZ 197/04, niepubl., z dnia 1
kwietnia 2003 r., II CZ 29/03, niepubl. i z dnia 17 lipca 2008 r., II CZ 54/08, niepubl.). W
orzecznictwie podkreśla się, że niejednokrotnie ustawa uzależnia skutki procesowe od
3
wniosku strony, np. w sytuacjach określonych w art. 321 § 1 k.p.c. i art. 3984
§ 1 pkt 3
k.p.c. Takim przepisem jest również art. 380 k.p.c.
W postanowieniu z dnia 7 listopada 2006 r., I CZ 53/06, Sąd Najwyższy
podkreślił, że w przypadku środków zaskarżenia wnoszonych przez profesjonalnych
pełnomocników wniosek o rozpoznanie odrębnego, niezaskarżalnego postanowienia
musi być w nich jednoznacznie i wyraźnie sformułowany, bo taki jest wymóg ustawowy.
W zażaleniu pozwanego nie został zamieszczony ani art. 380 k.p.c., ani wniosek
określony w tym przepisie, co uniemożliwia Sądowi Najwyższemu rozpoznanie
niezaskarżalnego zarządzenia z dnia 18 czerwca 2009 r.
Należało w konsekwencji oddalić zażalenie oraz wniosek pełnomocnika
pozwanego o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów zastępstwa prawnego
w postępowaniu zażaleniowym (art. 39814
k.p.c. w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).