Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 79/09
POSTANOWIENIE
Dnia 3 lutego 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Teresa Bielska-Sobkowicz
SSN Krzysztof Strzelczyk
w sprawie z powództwa T. K. przeciwko T. K. i L. K.
o rozwiązanie umowy,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 3 lutego 2010 r.,
zażalenia powódki
na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 25 sierpnia 2009 r., sygn. akt I ACa (…),
uchyla zaskarżone postanowienie.
Uzasadnienie
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 25 sierpnia 2009 r. odrzucił zażalenie
powódki na postanowienie z dnia 7 sierpnia 2009 r. o odrzuceniu skargi kasacyjnej
wniesionej w dniu 24 lipca 2009 r. od wyroku tego Sądu. Rozstrzygnięcie uzasadnione
zostało stwierdzeniem, że skoro skarga nie została opłacona to trafnie została
odrzucona. Wprawdzie stanowiący podstawę odrzucenia skargi przepis art.1302
§ 3
k.p.c. został z dniem 1 lipca 2009 r. uchylony przez ustawę z dnia 5 grudnia 2008 r. o
zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, dalej
jako „ustawa zmieniająca” (Dz.U. Nr 234, poz. 1571), to jednak zgodnie z art. 8 ust. 1 tej
ustawy jej przepisy stosuje się do postępowań wszczętych po dniu wejścia w życie
2
ustawy, a więc z dniem 1 lipca 2009 r. Oznacza to, że wniesiona w sprawie wszczętej
przed 1 lipca 2009 r. nieopłacona skarga kasacyjna podlega odrzuceniu.
Rozpoznając zażalenie powódki, zawierające zarzut naruszenia art. 1302
§ 3
k.p.c. przez jego zastosowanie, Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Podzielić należy pogląd pełnomocnika skarżącej, że nie było podstaw do
zastosowania art. 1302
§ 3 k.p.c., bowiem z dniem 1 lipca 2009 r. przepis ten został
uchylony, a postępowanie kasacyjne wszczęte wniesieniem skargi kasacyjnej w dniu 1
lipca 2009 r. i później jest w rozumieniu art.8 ust.1 ustawy zmieniającej „postępowaniem
wszczętym po dniu wejścia w życie ustawy”, zważywszy na odrębny i samodzielny
charakter postępowania kasacyjnego (zob. uzasadnienie uchwały siedmiu sędziów
Sądu Najwyższego z dnia 5 czerwca 2008 r., III CZP 142/07, OSNC 2008, nr 11, poz.
122).
Luki powstałej po uchyleniu art. 1302
§ 3 k.p.c. ustawodawca nie wypełnił żadną
regulacją, w wyniku czego od dnia 1 lipca 2009 r. Kodeks postępowania cywilnego nie
normuje skutków sytuacji procesowej polegającej na wniesieniu przez adwokata (radcę
prawnego, rzecznika patentowego) środków odwoławczych lub środków zaskarżenia
bez uiszczenia należnej opłaty stałej albo stosunkowej
Możliwe zatem do obrony są dwa rozwiązania. Według pierwszego zastosowanie
miałby art.1302
§ 1 i 2 k.p.c. co oznaczałoby, że skarga kasacyjna powinna zostać
odrzucona bez wzywania do uiszczenia opłaty, ale z możliwością uiszczenia brakującej
opłaty w terminie tygodniowym od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu, co
spowodowałoby, że skarga wywoła skutek od daty pierwotnego jej wniesienia. Według
drugiego rozwiązania, do którego Sąd Najwyższy w składzie rozpoznającym zażalenie
się przychyla – zastosowanie powinien znaleźć art. 130 § 1 k.p.c. z modyfikacją
dotyczącą właściwego rygoru, a zatem nie zwrotu skargi, lecz jej odrzucenie w wypadku
nieuiszczenia opłaty w terminie wskazanym w tym przepisie. Rozwiązanie takie nie
narusza zasady, że szczególne wymagania oraz ograniczenia uprawnień procesowych
stron powinny wyraźnie wynikać z ustawy oraz że nie należy w drodze analogii
stosować przepisów przewidujących takie ograniczenia.
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie na
podstawie art. 3941
§ 3 w zw. z art. 39815
§ 1 zdanie pierwsze k.p.c.