Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 4 stycznia 2013 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XV Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Jarosław Mądry

Protokolant:Paweł Pietraszek

po rozpoznaniu w dniu 4 stycznia 2013 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z powództwa R. J. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo.

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Przewodniczący

Sygnatura akt XV GC 906/12

UZASADNIENIE

Pozwem z marca 2012 r. powód R. J. (1) reprezentowany przez swojego pełnomocnika – adwokata wniósł o zasądzenie na jego rzecz od strony pozwanej (...) S. A. w W. kwoty 28.600,00 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 16 listopada 2010 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

Uzasadniając zgłoszone żądanie zapłaty pełnomocnik powoda podał, że powód zawarł ze stroną pozwaną umowę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego oraz umowę dobrowolnego ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco. Podniósł, że w dniu 16 listopada 2010 r. powód zgłosił stronie pozwanej fakt poniesienia szkody w związku z kradzieżą ubezpieczonego pojazdu i domagał się wobec tej okoliczności wypłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia Autocasco. Wartość szkody została oszacowana przez rzeczoznawcę – specjalistę do spraw technicznych na kwotę 28.600 zł i była równa wartości rynkowej skradzionego pojazdu z dnia jego kradzieży. Strona pozwana odmówiła wypłaty odszkodowania, powołując się na niespełnienie przez powoda obowiązków wynikających z umowy, co jednakże uczyniła, zdaniem pełnomocnika powoda, bezzasadnie.

W odpowiedzi na pozew oraz w dalszym piśmie procesowym z dnia 11 czerwca 2012 r. strona pozwana zastępowana przez swojego pełnomocnika – radcę prawnego wniosła o oddalenie niniejszego powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Przyznała, że zawarła umowę dobrowolnego ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco pojazdu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oraz, że w okresie obowiązywania tej umowy miała miejsce szkoda komunikacyjna w postaci kradzieży przedmiotowego pojazdu. Strona pozwana zarzuciła jednak, że występujący w niniejszej sprawie powód R. J. (1) nie posiada legitymacji procesowej czynnej. Powodami w niniejszej sprawie winni natomiast być R. J. (2) i J. P. – wspólnicy spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. jako, że to oni byli właścicielami skradzionego samochodu. W dalszej kolejności strona pozwana podała, że nadal podtrzymuje swoje stanowisko w przedmiocie odmowy wypłaty odszkodowania. Powód bowiem w sposób nienależyty zabezpieczał samochód przed kradzieżą o czym świadczy fakt, że po zaistnieniu przedmiotowej kradzieży przekazał stronie pozwanej jeden klucz oryginalny i jeden klucz dorobiony, podczas gdy we wniosku o objęcie go dobrowolnym ubezpieczeniem komunikacyjnym, a także w formularzu zgłoszenia szkody, deklarował posiadanie dwóch kluczy oryginalnych. Powyższe natomiast skutecznie zwalnia stronę pozwaną od obowiązku wypłaty odszkodowania. Strona pozwana zakwestionowała ponadto wartość przedmiotu sporu zarzucając, że wyliczenie szkody nastąpiło w systemie (...)Ekspert, powinno zaś w systemie E..

W piśmie procesowym z dnia 11 czerwca 2012 r. pełnomocnik powoda poinformował, że powodem w niniejszej sprawie winien być R. J. (2), nie zaś – jak to omyłkowo wskazano w pozwie – R. J. (1), który działał jedynie jako pełnomocnik R. J. (2). Jednocześnie pełnomocnik powoda podtrzymał żądanie złożonego pozwu oraz związane z nim stanowisko w sprawie.

W piśmie z dnia 29 czerwca 2012 r. strona pozwana podtrzymała swoje stanowisko w sprawie.

Postanowieniem z dnia 11 lipca 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu Wydział I Cywilny na rozprawie sprostował oznaczenie powoda w niniejszej sprawie, w ten sposób że jako powoda oznaczył R. J. (2), ponadto stwierdził swą niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2013 r. tutejszy Sąd uchylił postanowienie Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Krzyków we Wrocławiu z dnia 11 lipca 2012 r. w przedmiocie sprostowania oznaczenia powoda w niniejszej sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 marca 2009 r. R. J. (2) i J. P. jako wspólnicy spółki cywilnej (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. nabyli od K. B. pojazd marki S. (...), rok produkcji 2005, o numerze rejestracyjnym (...).

Dowód: umowa kupna-sprzedaży, k. 37 – 38.

Rejestracji przedmiotowego pojazdu na nowego nabywcę dokonała J. P. w dniu 17 marca 2009 r. jedynie na swoje nazwisko. Pojazd zarejestrowano pod numerem rejestracyjnym (...).

Dowód: umowa kupna-sprzedaży, k. 37-38, kserokopia dowodu rejestracyjnego, k. 39.

W dniu 10 kwietnia 2010 r. R. J. (1) w imieniu J. P. zawarł z (...) S. A. w W. umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych dla samochodu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) na okres od dnia 11 kwietnia 2010 r. do dnia 11 kwietnia 2011 r. oraz umowę indywidualnego ubezpieczenia komunikacyjnego Autocasco Standard wraz z A. Komfort i (...) na okres od 16 kwietnia 2010 r. do 16 kwietnia 2011 r.

Strony tych umów wskazały, że właściciel pojazdu posiada 2 oryginalne komplety kluczy do pojazdu.

B ezsporne, oraz

Dowód: polisa nr (...), k. 9, wniosek o ubezpieczenie, k. 10 – 11.

W dniu 15 listopada 2010 r. samochód marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został skradziony.

Fakt kradzieży Policji zgłosił R. J. (1).

Postępowanie w przedmiocie kradzieży z włamaniem przedmiotowego samochodu zostało umorzone wobec niewykrycia sprawcy.

( bezsporne, oraz

Dowód: - zaświadczenie Komisariatu Policji W., k. 12, postanowienie Komisariatu Policji W. o umorzeniu dochodzenia, k. 23.

W dniu 15 listopada 2010 r. R. J. (2) zgłosił (...) S.A. w W. szkodę komunikacyjną w postaci kradzieży pojazdu z polisy Autocasco.

W formularzu zgłoszeniowym, datowanym na 16 listopada 2010 r. R. J. (2) wskazał, że posiada 2 klucze do skradzionego pojazdu, oba zostały mu przekazane przy zakupie oraz, że są to komplety oryginalne, tj. że żaden z nich nie został dorobiony. R. J. (2) ponadto oświadczył, że skradziony pojazd figuruje w wykazie środków trwałych firmy (...) s.c.

Wraz z tym formularzem R. J. (2) przedłożył ubezpieczycielowi dwa klucze.

Bezsporne, oraz

Dowód: zgłoszenie szkody komunikacyjnej, k. 13 – 14, dodatkowe informacje o szkodzie, k. 15 – 16, potwierdzenie przyjęcia szkody k. 17, pismo z dnia 25.11.2010 r., k. 18, pismo z dnia 16.11.2010 r. wraz z fotografią kluczy, k. 40.

Na wniosek J. P. pojazd marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) został decyzją Starosty Powiatowego w T. z dnia 7 lutego 2011 r. wyrejestrowany z powodu kradzieży.

Dowód: decyzja nr KM.5410.3.38.2011, k. 22.

W toku postępowania likwidacyjnego (...) S.A. w W. ustalało wartości rynkową skradzionego pojazdu.

W dniu 28 stycznia 2011 r. w oparciu o system (...) wartość tego pojazdu brutto na dzień 15 listopada 2010 r. określono na kwotę 28.600 zł.

W dniu 31 stycznia 2011 r. dokonano wyceny w oparciu o system E., według której została sporządzona polisa ubezpieczeniowa. Wartość pojazdu brutto na dzień 15 listopada 2010 r. określono na kwotę 27.000 zł.

Obie wyceny wykonał specjalista do spraw likwidacji szkód, sprawdził zaś w dniu 3 lutego 2011 r. specjalista do praw technicznych – rzeczoznawca.

Dowód: wycena nr (...), k. 19, arkusz do wyceny (...), k. 20, wycena nr 473, k. 21.

W dniu 11 lutego 2011 r. (...) S. A. w W. poinformowało J. J. i R. J. (2) o braku podstaw do wypłaty odszkodowania z polisy Autocasco w związku z kradzieżą pojazdu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...). W prezentowanym przez ubezpieczyciela stanowisku wskazano, że w przypadku szkody polegającej na utracie pojazdu wypłata odszkodowania uzależniona jest od przekazania ubezpieczycielowi najpóźniej w następnym dniu po głoszeniu szkody kluczy do pojazdu, kart kodowych, pilotów, których posiadanie zostało odnotowane przy zawieraniu umowy. W toku czynności likwidacyjnych ujawniono zaś, że do akt szkody poszkodowany przedłożył dwa klucze, z których jeden był kluczem oryginalnym, drugi zaś nieoryginalnym, choć przy zawieraniu umowy poszkodowany deklarował posiadanie dwóch oryginalnych kompletów kluczy.

Na skutek odwołania J. P. od powyższej decyzji (...) S.A. w W. w piśmie z dnia 5 stycznia 2012 r. poinformowało, że podtrzymuje decyzję w przedmiocie odmowy wypłaty odszkodowania.

Dowód: pismo z dnia 11.02.2011 r., k. 35 – 36, odwołanie od decyzji z dnia 11.02.2011 r., k. 31 – 33, wezwanie do udzielenia informacji, k. 30, skarga wraz z wnioskiem o podjęci interwencji, k. 28 – 29, pismo z dnia 5.01.2012 r., k. 26 – 27, ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów – Autocasco, k. 55 – 66.

W dniu 7 marca 2011 r. K. B. oświadczył, że na podstawie umowy kupna-sprzedaży z dnia 11 marca 2009 r. wydał nabywcom R. J. (2) i J. P. – wspólnikom spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O. pojazd marki S. (...), rok produkcji 2005, tylko z jedynym oryginalnym kluczem.

Dowód: oświadczenie z dnia 7.03.2011 r., k. 34.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód domagał się w niniejszej sprawie zapłaty odszkodowania za skradziony samochód marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) ubezpieczony u strony pozwanej. Strona pozwana odmówiła zaś wypłaty odszkodowana zarzucając, że po pierwsze – powód nie posiada w niniejszej sprawie legitymacji procesowej czynnej, a po drugie, że istnieją okoliczności, które wyłączają jej odpowiedzialność.

W rozpatrywanej sprawie bezsporne było zawarcie umowy ubezpieczenia Autocasco pojazdu marki S. (...) o numerze rejestracyjnym (...), a także fakt kradzieży tegoż pojazdu w okresie trwania tej umowy. Strony niniejszego sporu nie kwestionowały również tego, że właścicielami skradzionego pojazdu byli R. J. (2) i J. P. jako wspólnicy spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O., a ubezpieczającym pojazd – J. P..

Zauważyć należało, że zgodnie z treścią art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Przepisowi temu odpowiada treść art. 232 k.p.c., według którego strony obowiązane są wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, w niniejszej sprawie na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia istnienia po jego stroni zasadności dochodzonego roszczenia, zaś na stronie pozwanej – z racji sformułowanych zarzutów – w pierwszej kolejności ciężar udowodnienia braku legitymacji czynnej powoda do jego dochodzenia i wykazania w ten sposób, że nie spełnia on warunków uprawniających go do otrzymania od strony pozwanej świadczeń z tytułu umowy ubezpieczenia AC pojazdu S. (...).

Ponieważ posiadanie przez strony legitymacji czynnej i biernej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo, zarzut strony pozwanej w przedmiocie braku legitymacji czynnej po stronie strony powodowej należało rozstrzygnąć w pierwszej kolejności.

Wskazać należy, że legitymacja procesowa to uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie, przy czym literatura przedmiotu rozróżnia legitymację procesową czynną i bierną. Pierwsza z nich dotyczy strony powodowej i oznacza uprawnienie do wszczęcia i prowadzenia procesu, druga zaś dotyczy strony pozwanej i uzasadnia występowanie w procesie w charakterze pozwanego. Legitymacja procesowa to zatem uprawnienie konkretnego podmiotu (legitymacja czynna) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu oznaczonemu podmiotowi (legitymacja bierna) wypływające z prawa materialnego.

Zgodnie z art. 805 § k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl art. 805 § 2 pkt 1 k.c. świadczenie zakładu ubezpieczeń podlega w szczególności na zapłacie, przy ubezpieczeniu majątkowym, określonego odszkodowania, za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. W myśl powyższego uregulowania zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do zapłaty odszkodowania za powstałą szkodę, w przypadku, gdy ziści się przypadek przewidziany w umowie ubezpieczenia, a ubezpieczający jest zobowiązany zapłacić składkę.

Z dowodów zebranych w niniejszej sprawie wynikało, że umowę ubezpieczenia AC pojazdu S. (...) o numerze rejestracyjnym (...) zawarli (...) S. A. w W. (jako ubezpieczyciel) i J. P. (jako ubezpieczający), a przedmiotowy samochód należał do R. J. (2) i J. P. jako wspólników spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O.. Stan faktyczny sprawy wskazywał też na to, że doszło do wypadku objętego ryzykiem ubezpieczeniowym, bowiem wskutek kradzieży z włamaniem doszło do utraty ubezpieczonego samochodu.

W świetle powyższych ustaleń stanu faktycznego tutejszy Sąd uznał, że to nie R. J. (1) służy w niniejszej sprawie legitymacja czynna procesowa, tj. prawo domagania się przed sądem realizacji roszczeń z umowy ubezpieczenia AC, a R. J. (2) i J. P. – wspólnikom spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O., przy czym Sąd nie miał wątpliwości, że to właśnie R. J. (1) występował w przedmiotowej sprawie jako powód. Działający w jego imieniu profesjonalny pełnomocnik konsekwentnie traktował go jako stronę wytaczającą przedmiotowe powództwo, podał jego dokładne dane identyfikacyjne (pełne imię i nazwisko oraz aktualny adres zamieszkania), wnosił też o jego przesłuchanie w charakterze strony i to wreszcie R. J. (1) podpisał pełnomocnictwo procesowe udzielone adw. J. K. (k.8). Wskazane w pozwie żądanie zasądzenia dochodzonej kwoty na rzecz powoda R. J. (1) pełnomocnik podtrzymała również na pierwszej rozprawie w dniu 28 maja 2012 r. Dopiero w odpowiedzi na pismo pełnomocnika pozwanej z dnia 11 czerwca 2012r., pismem z tegoż dnia pełnomocnik zmieniła osobę powoda, określając, że doszło do jej „omyłkowego określenia” (k.85). Co ważne, w przedmiotowym piśmie poza innym określeniem powoda, przedłożone nowe pełnomocnictwo (k.96), a na rozprawie w dniu 4 stycznia R. J. (2) wskazał, że zamieszkuje w O. przy ulicy (...) (taki też adres wynika z dokumentacji ubezpieczeniowej (np. Zgłoszenie szkody komunikacyjnej – k.13) a nie przy ulicy (...), gdzie zamieszkuje R. J. (1) – co dodatkowo wskazuje, że pozew został wniesiony w imieniu R., a nie R. J. (2). Jeśli zatem można w przedmiotowej sprawie mówić o omyłce, to jest to omyłka zawiniona przez pełnomocnika powoda i skutkująca uznaniem braku legitymacji czynnej i oddaleniem powództwa. Brak jest także podstaw jakichkolwiek podstaw procesowych do sprostowania oznaczenia powoda przez Sąd.

Gdyby jednak nawet przyjąć, że pełnomocnik powoda mógł skutecznie sprostować oznaczenie powoda w niniejszej sprawie, tj. podstawiając w miejsce R. J. (1) osobę R. J. (2) to i tak należało uznać, że także i R. J. (2) nie posiadałby w niniejszej sprawie legitymacji procesowej czynnej i nie mógłby domagać się skutecznie zapłaty odszkodowania z zawartej ze stroną pozwaną umowy ubezpieczenia. Ubezpieczony samochód należało bowiem do R. J. (2) i J. P. jako wspólników spółki cywilnej pod nazwą (...) s.c. R. J. (2), J. P. w O.. W piśmiennictwie przeważa zaś pogląd, że w sprawach o zasądzenie wierzytelności należącej do majątku wspólnego łączy wspólników spółki cywilnej współuczestnictwo materialne konieczne, oparte na wspólności praw i obowiązków, wynikające z istoty stosunku prawnego (art. 72 § 1 pkt 1 i 2 k.c.). Występuje tu bowiem jednakowa sytuacja prawna tych osób ze względu na treść żądania i potrzebę rozciągnięcia na nich skutecznej ochrony prawnej. Zresztą w przepisach dotyczących spółki nie ma postanowień upoważniających poszczególnych wspólników do samodzielnego dochodzenia praw przysługujących spółce. Artykuły 865 i 866 k.c. normujące uprawnienie do prowadzenia spraw spółki dotyczy reprezentacji wspólników mających łączną legitymację procesową, a prawo to nie legitymuje wspólnika do działania we własnym imieniu i na własną rzecz. Konsekwencją współuczestnictwa koniecznego czynnego jest zatem istnienie łącznej legitymacji procesowej, wymagającej występowania w sprawie wszystkich uprawnionych wspólników w charakterze powodów ( por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2011 r. w sprawie III CZP 130/10, OSNC 2011/9/100).

Mając powyższe na uwadze, skoro występujący w sprawie powód nie posiadał legitymacji procesowej czynnej do dochodzenia roszczenia z tytułu zapłaty odszkodowania z umowy ubezpieczenia AC, zawartej ze stroną pozwaną, niniejsze powództwo należało oddalić, o czym na podstawie przywołanej regulacji prawnej orzeczono w punkcie I wyroku.

Zawarte w pkt II wyroku rozstrzygnięcie o kosztach oparto zaś o treść art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Mając na względzie wynik sprawy stronie pozwanej należał się od powodowa zwrot poniesionych kosztów procesu, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w wysokości 2400,00 zł, ustalone zgodnie z § 2 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1349 ze zm.) oraz uiszczona opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł.

Z:

1.  odnot.

2.  odpis uzasadnienia proszę doręczyć peł. powoda.